Các vụ tấn công đã dấy lên cảnh báo trong toàn ngành ngân hàng toàn cầu bởi vì kẻ gian đã giành được quyền truy cập vào tài khoản của hệ thống điện chuyển tiền toàn cầu SWIFT. Hệ thống SWIFT được hơn 11.000 ngân hàng và các công ty sử dụng để chuyển tiền từ nước này sang nước khác – là một lý do khiến SWIFT là mục tiêu cho những tội phạm mạng.

SWIFT mặc dù không được giao trách nhiệm nhưng đã cảnh báo công khai rằng các cuộc tấn công là một phần của một cuộc phối hợp tấn công vào các ngân hàng. Tổ chức này cũng nhấn mạnh rằng các điểm kết nối của ngân hàng với hệ thống của họ - chứ không phải mạng điện chuyển tiền lõi của SWIFT - là nơi mà tin tặc có thể đột nhập. Cũng như vậy, các nhà băng Mỹ đã lưu ý rằng tất cả các sai sót bảo mật đều xảy ra ở các ngân hàng ở các nước thuộc thế giới thứ ba – điều này có thể đem lại chút an tâm cho các khách hàng ngân hàng ở Mỹ.

Các nhà nghiên cứu bảo mật và quan chức chính phủ Mỹ đã kết nối hàng ngàn vụ tấn công vào các quốc gia trong quá khứ. Họ đã liên hệ Mỹ và Israel tới một vụ tấn công phá huỷ các máy ly tâm của Iran, và quân đội và nhà thầu Trung Quốc với các vụ tấn công đánh cắp bí mật quân sự, bí mật thương mại từ hàng ngàn thực thể nước ngoài.

Song loạt vụ tấn công vào các ngân hàng ở Bangladesh và Đông Nam Á, theo các nhà nghiên cứu bảo mật, sẽ là lần đầu tiên mà một quốc gia sử dụng mã độc để đánh cắp hoàn toàn vì lợi nhuận tài chính.

Ý tưởng Bình Nhưỡng đã trở thành kẻ trộm kỹ thuật số theo New York Times không phải là tin đáng ngạc nhiên. Nền kinh tế nước này đã bị kiệt quệ do cấm vận, thiếu thốn lương thực và nhiều thứ khác. Bình Nhưỡng không công khai dữ liệu kinh tế nhưng các dự đoán đã tính GDP nước này vào khoảng 12-40 tỷ USD, con số quá nhỏ so với sản lượng kinh tế 1,4 nghìn tỷ USD của Hàn Quốc.

Trong vụ tấn công ngân hàng trung ương Bangladesh, tin tặc đã cố chuyển 1 tỷ USD trong tài khoản của ngân hàng này ở ngân hàng dự trữ liên bang New York. Các quan chức ngân hàng New York đã tình nghi một số yêu cầu chuyển tiền và chỉ thực hiện yêu cầu chuyển 81 triệu USD tới các tài khoản ở Philippines.

"Nếu giả sử đó là Bắc Triều Tiên, 1 tỷ USD là gần 10% GDP của họ. Đây là một con số không nhỏ đối với họ", ông Eric Chien, Giám đốc kỹ thuật của Symantec Security Response nói.

Các nhà nghiên cứu Symantec cho biết có thể ngân hàng ở Philippines chứa mã nguồn Bắc Triều Tiên cũng liên quan đến vụ tấn công ngân hàng Bangladesh và nỗ lực tấn công vào ngân hàng Việt Nam TPBank. Các nhà nghiên cứu này không nêu tên ngân hàng Philippines và không nói liệu tin tặc đã cố đột nhập và cài đặt dãy mã nguồn tương tự vào hệ thống của ngân hàng này chưa – mã nguồn tương tự như họ đã phát hiện ra ở trường hợp ngân hàng Việt Nam, Bangladesh và hai vụ tấn công vào Sony năm 2014 và vào Hàn Quốc năm 2013.

Ông Chien nhấn mạnh những kẻ tấn công không chỉ sử dụng các con số tương tự mà viết mã nguồn trong chuỗi tương tự, bất thường ở cả ba vụ tấn công. Ông này cho biết bằng chứng cho thấy cả 3 vụ tấn công là sản phẩm của nhóm "Lazarus Group", một cái tên mà nhóm nghiên cứu của ông đặt cho những kẻ tấn công Sony và Hàn Quốc.

Các quan chức Mỹ đã cho rằng Bắc Triều Tiên đã đe doạ Sony sẽ có "các biện pháp đáp trả thích đáng" nếu hãng này phát hành bộ phim hài "The Interview". Các nhà phân tích của Cục điều tra liên bang Mỹ FBI cũng nhấn mạnh đến những sai lầm trọng yếu mà các tin tặc Triều Tiên mắc phải, như đăng nhập vào các máy chủ tấn công của họ từ các địa chỉ Internet Bắc Triều Tiên và thậm chí đăng nhập cả tài khoản Facebook của họ và các máy chủ Sony từ cùng máy tính.

Trong thời gian gần đây khi các chứng cứ về các vụ tấn công vào mạng SWIFT bắt đầu xuất hiện, các nhà điều tra đang tìm kiếm các điểm chung ở nhiều vụ đột nhập tiềm tàng khác nhau. Hiện vẫn chưa rõ liệu những vụ vi phạm này có liên quan đến các vụ ở Bangladesh và Việt Nam không nhưng có điểm chung là chúng đã xảy ra ở quanh Đông Nam Á.

Cho đến nay không có bằng chứng rằng tin tặc đã theo đuổi các mục tiêu là các ngân hàng châu Âu hoặc ngân hàng Mỹ lớn, mặc dù khả năng các cuộc tấn công mới được báo cáo hằng tuần. Tuần trước, xuất hiện bằng chứng rằng ngân hàng Ecuador là Banco del Austro đã bị hacker thâm nhập và ra các lệnh chuyển tiền bất hợp pháp qua mạng lưới SWIFT. Tin tặc đã chuyển vài triệu đô la tới các tài khoản trên toàn thế giới.

Các nhà nghiên cứu vẫn chưa tìm ra bất kỳ mã nguồn nào được sử dụng trong cuộc tấn công ngân hàng Ecuador nhưng các nhà phân tích nói có lẽ không phải ngẫu nhiên mà các cuộc tấn công ngân hàng đang xảy ra ở thế giới đang phát triển, nơi mà các biện pháp an ninh có xu hướng không chặt như ở các trung tâm tài chính như New York và London.

SWIFT đã phát đi nhiều cảnh báo trong những tuần gần đây, thúc giục các ngân hàng tăng cường các giao thức bảo mật của họ. Các nhà phân tích lo ngại rằng các hành vi tiêu cực này ảnh hưởng xấu tới tài chính toàn cầu; các ngân hàng lớn hơn có thể trở nên do dự hoặc thậm chí từ chối giao dịch với ngân hàng nhỏ hơn ở các nước đang phát triển trừ phi họ có thể có những bảo đảm rằng mạng lưới của mình không bị mã độc hoặc tin tặc thâm nhập.

Tại một cuộc họp hôm thứ Ba ở Brussels, CEO của SWIFT là ông Gottfried Leibbrandt nói rằng các vụ tấn công có thể làm ngành tài chính tổn hại nhiều hơn rất nhiều so với các vụ tấn công vào các công ty điện thoại hoặc bán lẻ."Các ngân hàng bị thâm nhập như vậy có thể bị loại thải", ông Leibbrandt nói.

Những liên kết tương tự như “Gương mặt bạn giống với người nổi tiếng nào?” đã xuất hiện cách đây khá lâu và được nhiều người dùng Facebook tham gia. Nhìn qua thì những trò chơi có vẻ vô hại, tuy nhiên, người dùng được khuyến cáo nên cảnh giác với những liên kết như thế này, bởi chúng yêu cầu họ phải cung cấp khá nhiều thông tin cá nhân.

Nếu người dùng chấp nhận đăng nhập bằng Facebook khi chơi, đồng nghĩa với việc ứng dụng này đã biết được những thông tin về ảnh đại diện, giới tính của bạn. Cẩm Loan - sinh viên năm 3 Trường ĐH KHXN&NV - chia sẻ: “Mình thấy trò này khá thú vị nên cũng nhấp vào thử. Cái này dễ chơi mà vui, lại không mất gì cả”.

Với liên kết trò chơi “Gương mặt bạn giống với người bạn nào?”, ngoài việc yêu cầu người tham gia phải đăng nhập Facebook, ứng dụng còn yêu cầu toàn bộ danh sách bạn bè của người chơi. Mỗi ứng dụng lại đòi hỏi người dùng những thông tin cá nhân sâu hơn như bài đăng, tất cả hình ảnh, thành phố đang sống và thậm chí là cả địa chỉ IP.

Các trang web thu hút người chơi bằng những câu hỏi độc đáo.

Các kết quả mà dạng trò chơi này trả về chủ yếu “vui là chính” chứ không chính xác. Thay vì cảnh giác, người dùng lại vô tư “đồng ý” để nhận được sự thích thú nhất thời. Xuân Thảo - sinh viên ĐH KHTN - chia sẻ: “Bạn bè mình nhiều người chơi lắm, nên mình cũng tham gia luôn để xem kết quả thế nào”.

Trao đổi với Zing.vn, ông Đỗ Võ Thắng - Giám đốc trung tâm đào tạo quản trị và an ninh mạng Athena - cho rằng những ứng dụng, liên kết chỉ đơn thuần cho người dùng chơi thì không vấn đề gì. Tuy nhiên, nếu ứng dụng đòi hỏi kết nối với tài khoản thì người dùng sẽ bị lấy những thông tin cá nhân và có thể những thông tin ấy sẽ bị chuyển ra ngoài.

Cũng theo ông Thắng, để tránh nguy cơ bị đánh cắp thông tin, người dùng nên cẩn thận với những trò chơi nhấp vào liên kết như thế này. “Nếu các bạn muốn chơi thì hãy lập một tài khoản Facebook khác không có thông tin cá nhân rồi chơi. Nếu không thì đừng nên tham gia chơi, vì nguy cơ mất thông tin là rất cao”. Mặt khác, hiện nay không nhiều người dùng có điều kiện để sử dụng các phần mềm chống ăn cắp dữ liệu nên việc đề phòng vẫn là phương án tốt nhất.

Liên quan đến câu chuyện lương/thu nhập của nhân lực CNTT Việt Nam, ông Vũ Thế Bình, Tổng thư ký Hiệp hội Internet Việt Nam, Tổng giám đốc NetNam cho rằng rất khó để đưa ra nhận định lương kỹ sư CNTT Việt Nam cao hơn hay thấp hơn so với các nước trong khu vực: “Nếu nhìn thấy nhiều kỹ sư CNTT ở lại hoặc sang Singapore để làm việc thì chắc là thu nhập bên đó cao hơn ở Việt Nam. Nhưng lại không thấy nhiều kỹ sư CNTT sang Lào làm việc, phải chăng bên đó thu nhập thấp hơn ở Việt Nam. Tôi cho rằng việc so sánh chỉ có ý nghĩa khi đưa về cùng một thang đo nào đó, cũng giống như bài toán so sánh GDP đầu người vậy, đôi khi người ta dùng chỉ số khác để so sánh chứ không phải GDP vì không hoàn toàn chính xác”.

Dù không đưa ra câu trả lời chính xác cho câu hỏi: “lương kỹ sư CNTT Việt cao hay thấp hơn so với các nước trong khu vực?”, song nhiều chuyên gia trong ngành phần mềm và dịch vụ CNTT đều có chung nhận định: nguồn nhân lực dồi dào và chi phí nhân lực cạnh tranh là một trong những điểm mạnh của doanh nghiệp Việt Nam khi vươn ra cung cấp dịch vụ tại thị trường nước ngoài. Trao đổi với ICTnews, đại diện một lãnh đạo doanh nghiệp lớn trong ngành đã cho biết: “Chi phí nhân lực CNTT Việt Nam rất cạnh tranh so với nhiều quốc gia khác trong khu vực”.

Trước đó, trong báo cáo “Minh bạch mức lương trong tuyển dụng tại Việt Nam” được mạng việc làm JobStreet.com công bố hồi giữa năm 2015, cùng với kết quả khảo sát cho thấy ở cả 3 vị trí nhân viên, nhân sự cấp trung và quản lý, nhân lực ngành CNTT đều nằm trong Top 10 ngành có mức lương trung bình cao, số liệu mức lương do JobStreet.com tổng hợp cũng chỉ ra rằng, mức lương dành cho nhân sự Việt Nam vẫn còn khá thấp so với nhiều nước trong khu vực Đông Nam Á, tiêu biểu là Singapore và Malaysia. Chuyên gia của JobStreet.com cho rằng, một trong những lý do khiến mức lương lao động Việt Nam thấp hơn so với các nước trong khu vực là do năng suất lao động của người Việt chưa cao, bởi theo báo cáo của ILO, chỉ có 1/5 lực lượng lao động tại Việt Nam được đào tạo chuyên môn.

Bàn về vấn đề chất lượng nhân lực CNTT Việt Nam, Tổng giám đốc NetNam Vũ Thế Bình khẳng định, nhìn chung nhân lực CNTT Việt Nam cũng như nhiều ngành nghề khác của chúng ta không phải thuộc loại kém. Thậm chí, trong một số lĩnh vực, kỹ sư của Việt Nam còn có trình độ kỹ thuật rất giỏi, rất sâu.

Tuy nhiên, người đứng đầu NetNam cũng cho hay: “Có thể dễ nhận thấy những điểm yếu của nhân lực CNTT Việt Nam, đó là: tính chuyên nghiệp, tầm nhìn và khả năng ngoại ngữ”.

Trao đổi với báo chí ngay sau khi tái đắc cử chức vụ Chủ tịch Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam (VINASA), Chủ tịch FPT Trương Gia Bình đã thẳng thắn chỉ rõ có 3 điểm yếu lớn của lao động Việt Nam, cản trở sự phát triển của ngành phần mềm và dịch vụ CNTT Việt Nam hiện nay. Thứ nhất là ngoại ngữ, kể cả tiếng Anh lẫn tiếng Nhật; đây là điểm thua thiệt của Việt Nam so với những nước như Ấn Độ, Bangladesh, Philippines. Điểm yếu thứ hai là trình độ chuyên môn. “Vấn đề tôi muốn nói đến ở đây không phải chỉ là chuyên môn về CNTT mà là chuyên môn của các ngành nghề khác. Bởi lẽ, khi làm phần mềm bạn phải nắm vững kiến thức của nhiều ngành: năng lượng, dầu khí, hàng không, vận tải, y tế, giáo dục…, phải trở thành những chuyên gia đa ngành. Điều này nhân lực phần mềm Việt Nam còn rất thiếu”, ông Bình phân tích. Và điểm yếu thứ ba, theo ông Bình, là nhân lực Việt Nam chưa quen bán hàng ra thế giới.

Chu trình lên đời smartphone của mỗi người là khác nhau. Có người hãng cứ ra máy mới là phải mua, có người mua máy mới vì cảm thấy chán máy cũ nhưng cũng có người chờ đến khi dùng nát thì mới mua máy mới.

Cứ cho là bạn không có những khoản ngân sách rủng rỉnh để thoải mái sắm smartphone mới khi thích, vậy thời điểm nào là lúc bạn thực sự nên mua một chiếc điện thoại mới? Đó là khi chiếc điện thoại của bạn có những dấu hiệu dưới đây:

Pin kém

Các thanh pin thường có số chu kỳ sạc nhất định. Khi đạt đến ngưỡng tối đa, những thanh pin này cần được thay mới. Thông thường sau 500 lần sạc, bạn sẽ chỉ còn 80% dung lượng pin so với ban đầu. Nhưng trước đó, nếu phát hiện ra, chiếc điện thoại của mình chẳng còn trụ nổi một ngày, khi ấy hãy kiểm tra lại pin trên smartphone. Nếu bạn sở hữu một chiếc Android, hãy cài ứng dụng Battery Monitor Widget. Nếu bạn sở hữu một thiết bị iOS, hãy đem máy tới Apple Store.Còn nếu bạn có một chiếc máy Mac, hãy tải ứng dụng coconutBattery. Những ứng dụng này sẽ giúp bạn kiểm tra dung lượng pin trên máy. Ví dụ như một chiếc iPhone 5S 2 năm tuổi sẽ chỉ còn 58,8% dung lượng pin so với ban đầu.

Tốc độ chậm

Theo thời gian, chiếc điện thoại từng một thời nhanh “chóng mặt” của bạn sẽ chậm “rề rề” như một chiếc modem dial-up. Đó là điều khó tránh của những thiết bị điện tử. Phần mềm càng mới càng đòi hỏi vi xử lý có hiệu năng cao hơn, nhiều bộ nhớ hơn. Để giúp chiếc điện thoại của bạn nhanh nhất có thể, hãy đảm bảo dành cho máy nhiều bộ nhớ trống, dọn dẹp kho chứa ảnh, video, danh bạ, tin nhắn… lên đám mây, xóa những ứng dụng không cần thiết, tắt các chế độ hình nền động. Nếu tất cả đều không ăn thua, hay xác định là bạn cần một chiếc điện thoại mới.