Ở căn phòng dạy học đơn giản của Wan Hertz tại thủ đô Bangkok, Thái Lan, một bức tường treo đầy những chứng chỉ cô nhận được. Một số cho thấy cô là nhà tỉa hoa quả được đào tạo chính quy, số khác là của chính phủ công nhận khả năng của Hertz. Không ít là giải thưởng của những cuộc thi quốc tế, chứng tỏ cô là một trong các nhà tỉa hoa quả hàng đầu thế giới.

"Ai cũng có thể tỉa hoa quả giỏi, miễn là bạn có đủ kiên nhẫn", Hertz chia sẻ. Nhưng cô cũng nói: "Những người tỉa hoa quả tuyệt nhất thế giới là người Thái".

Từ nghệ thuật hấp hối đến hiện tượng mạng

Trong số những ngôi sao ẩm thực tràn ngập mạng xã hội, các nhà tỉa hoa quả được hưởng lợi nhiều nhất. Tác phẩm của họ, thường là kết quả của nhiều giờ, thậm chí nhiều ngày làm việc, nay xuất hiện nhiều qua những đoạn video hay ảnh chụp trên mạng xã hội. Ngày nay, những nhà tỉa hoa quả có thể trở nên nổi tiếng, như Massimo De Vita với hàng trăm nghìn người theo dõi và chương trình TV riêng.

Ở Thái Lan, nghệ thuật tỉa hoa quả, hay kae sa lak polamai, từng là tâm điểm của mọi sự kiện và bữa tiệc lớn. Trong khi các nghệ nhân Trung Quốc chuyên tỉa hình người và động vật, Nhật Bản thích các họa tiết, thì Thái Lan đặc biệt xuất sắc với các mẫu hoa. Mọi món ăn chính ở nhà hàng hạng sang Thái Lan đều có hoa quả hoặc rau củ được tỉa hình hoa lá, và bản thân nghệ nhân sẽ xuất hiện ở phòng ăn, giới thiệu tác phẩm của mình với thực khách.

Các tác phẩm của Hertz đạt giải ở nhiều cuộc thi trên thế giới. Ảnh: AO.

Ngày nay, đây được coi là một nghệ thuật đang mai một. Lịch sử tỉa hoa quả lâu đời của Thái Lan cũng bị lãng quên khi bộ môn này dần trở thành xu hướng ở phương Tây.

"Chẳng có đứa trẻ nào muốn tỉa hoa quả", đầu bếp Supapit Opatvisan chia sẻ. Là một giáo viên dạy nấu ăn ở Le Cordon Bleu Dusit, Bangkok, anh cho biết mình cũng từng là một trong những đứa trẻ đó, bị buộc phải học tỉa hoa quả ở trường vì lớp cắm hoa đã hết chỗ.

Học cách tỉa hoa quả, rau củ là một kỹ năng truyền thống của các đầu bếp Thái Lan. Opatvisan giải thích: "Bạn sẽ thấy kết quả một cách từ từ. Bạn phát hiện ra mình rất giỏi môn này trong 6 tháng, có thể là một năm. Nếu không biết tỉa hoa quả, bạn vẫn có thể là đầu bếp Thái Lan. Nhưng nếu biết, điều đó nghĩa là bạn giỏi hơn đầu bếp thông thường nhiều".

Đầu thế kỷ 20, những đầu bếp Thái Lan giỏi nhất đều làm việc cho hoàng gia. Các món ăn tại đây phải tuân thủ những quy tắc nghiêm ngặt, đáp ứng "aharn pak, aharn tha, aharn jai" - nghĩa là thức ăn cho miệng, mắt và linh hồn.

"Thức ăn phục vụ hoàng gia phải ngon và đẹp", giáo sư ngôn ngữ Sidhorn Sangdhanoo, người có mẹ làm việc trong bếp hoàng gia vào đầu thế kỷ 20, cho biết. Cà ri đỏ cần có cà màu xanh, cà ri xanh cần có nguyên liệu màu đỏ. Một lần mỗi tuần, món nam prik được dọn ra với rau thơm và rau củ được tỉa tỉ mỉ. Khi nhà vua đặc biệt hài lòng với một món ăn, ông sẽ đặt 4 baht (tương đương 700 baht ngày nay, khoảng 500 nghìn đồng) lên khay để thưởng cho đầu bếp.

"Vũ khí" dần mất hào quang

Thời xưa, mỗi người vợ của vua thường cố gắng cạnh tranh để có bàn tiệc ấn tượng nhất, hoặc sự thông thạo một nghệ thuật nội địa nào đó. Tất nhiên, tỉa hoa quả là một trong những nghệ thuật đó.

Môn này được cho là xuất hiện từ thời Sukhothai (1238-1438), khi một quý phi trang trí đèn hoa đăng với hoa và chim được tạo hình từ hoa quả. Tầm quan trọng của nghệ thuật tỉa hoa quả được thể hiện qua truyền thuyết nổi tiếng, kể rằng một vị vua phát hiện người mẹ thất lạc đã lâu làm việc ở nhà bếp, sau khi bà tạc câu chuyện đời của ông trên quả dưa được dùng làm bát phục vụ món súp.

"Cắt tỉa hoa quả thể hiện sự tinh tế. Đó là điều người Thái yêu thích. Chúng tôi thích các chi tiết" - ông Tom Vitayakul, chủ nhà hàng hạng sang Ruen Urai ở Bangkok, chia sẻ.

Nghệ thuật cắt tỉa hoa quả từng có vị trí quan trọng trong văn hóa và ẩm thực Thái Lan. Ảnh: Ibtimes/Michelinguide.

Tuy nhiên, tỉa hoa quả chỉ là một trong những phương tiện để hoàng gia thể hiện quyền lực, theo Sirichalerm Svasti, người lớn lên trong cung điện Thái Lan từ nhỏ.

Svasti - nghệ danh Đầu bếp McDang trên các chương trình truyền hình về nấu ăn - cho biết các quy tắc trong bếp hoàng gia rất nghiêm khắc: không xương, không hạt, không vị quá gắt, chỉ dùng nguyên liệu thượng hạng theo mùa. Các món được dọn ra bằng khay, trong đó thực phẩm được cắt thành miếng vừa ăn. Do đó, trên bàn sẽ không có dao, kể cả khi thực đơn là món Âu.

Nhà vua, ngồi ở giữa bàn, có bộ dụng cụ ăn riêng không ai được phép sử dụng. Thức ăn của ông được bọc trong vải muslin và niêm phong bằng sáp ong. Chỉ người thử đồ ăn của nhà vua mới được mở niêm phong, và do đó, các món thường đã khá nguội. Khi nhà vua ăn xong, mọi người cũng phải dừng lại.

Tất nhiên, mọi món đều được trang trí bằng hoa quả và rau củ được cắt tỉa tỉ mỉ, cầu kỳ.

Dù nghệ thuật này được dạy ở các trường học và được coi là một phần văn hóa quốc gia, ngày càng ít chỗ các nhà cắt tỉa có thể trưng bày tác phẩm của mình. Hertz từng tỉa hoa quả cho nhiều nhà bếp của các khách sạn nổi tiếng, từ Mandarin Oriental đến Marriott Riverside. Tuy nhiên, giờ đây điều này đã bị xao lãng, khi các khách sạn tập trung vào phát triển lĩnh vực spa. Hiện tại, cô điều hành Học viện Siam Carving mở tại nhà.

Cô Hertz hướng dẫn cho một học viên tại lớp học của mình. Ảnh:AO.

Tình trạng tương tự cũng diễn ra ở các nhà hàng hạng sang. Vitayaku, đầu bếp của Ruen Urai, thừa nhận: "Trước kia chúng tôi làm rất nhiều. Tôi nghĩ nó rườm rà và cổ lỗ. Cũng lãng phí nữa. Bạn sẽ phải vứt nó đi sau 2 ngày".

Dù vậy, Hertz, người học cắt tỉa hoa quả từ khi 7 tuổi, sẽ tiếp tục tham dự các cuộc thi trên thế giới. Chiến thắng chỉ đem lại cho cô một chứng nhận và chút tiền, nhưng "sẽ giúp ích khi ứng tuyển xin việc".

Cùng lúc đó, tinh thần của nghệ thuật tỉa hoa quả vẫn còn ở thế hệ sau. Subphachittra Dinakara Sukarawan, thế hệ thứ ba sở hữu trường dạy nấu ăn ML Puang Dinakara, đem đến hình dung hiện đại, hào nhoáng hơn về nghề này trên tài khoản mạng xã hội của mình.

Sukarawan cho rằng Internet đem lại lợi ích cho nghệ thuật tỉa hoa quả, cả ở Thái Lan và quốc tế. Cô nói: "Ngày nay, chúng ta có nguồn thông tin và kiến thức mở cho bất cứ ai có hứng thú, như YouTube chẳng hạn. Điều này khác với thời xưa, khi tất cả chỉ được truyền lại trong các nhóm nhất định, gồm các gia đình hoặc hoàng cung".

Ngay cả "khi ai đó học tạc một mẫu cầu kỳ trên một quả ổi", điều đó đồng nghĩa với nghệ thuật truyền thống này của Thái Lan có cơ hội lan tỏa và sống tiếp, cô nói.

Theo Zing

Tháng trước, tôi xuất gia gieo duyên 10 ngày tại một ngôi chùa ở TP HCM. An là thiền sinh đã hỏi sư quản chúng về xá lợi. Tôi và An ở cùng phòng trong thiền xá. An làm việc tại một đài truyền hình, đi nhiều nước châu Á, thấy rất nhiều nơi thờ xá lợi Phật nên mới thắc mắc hỏi sư quản chúng.

Sư quản chúng cho biết xá lợi tại chùa, đa phần là xá lợi của các cao tăng được các tăng đoàn từ Myanmar, Thái Lan, Srilanka cung tiến nhiều năm về trước; còn có phải là xá lợi của đức Phật hay không thì các sư cũng không dám chắc. Giống như cội bồ đề hay kim thân Phật, xá lợi Phật cũng chỉ là hình tượng để phật tử nhớ đến đức Phật. Điều quan trọng nhất với phật tử là thực hành lời dạy của đức Phật trong đời sống hàng ngày hơn là việc nương vào các hình tướng của Ngài.

5 năm trước, tôi bị bệnh nặng chữa không khỏi. Tôi đi nhiều đền chùa ở miền Bắc để lễ vái Phật, thánh nhưng sức khỏe càng yếu hơn, có lúc chỉ còn nằm thở chờ cái chết. Rồi tôi được người bạn khuyên đọc "Đường xưa mây trắng" của sư ông Thích Nhất Hạnh. Khi bắt đầu hiểu đúng về đạo Phật, tôi sửa đổi hành vi, suy nghĩ của bản thân, sức khỏe và tinh thần dần chuyển biến tốt hơn. Tôi mới thấm thía lời người bạn chia sẻ trước đây: Thà không biết đến đạo Phật còn tốt hơn là biết đến đạo Phật mà hiểu sai về Phật.

Cách đây hai tuần, một phật tử làm công quả ở chùa gọi điện thoại cho tôi. Anh cho biết vừa mới về quê gấp. Bố anh phát hiện bị ung thư nên đã cầm cố sổ đỏ của gia đình, tiếp tục vay mượn tiền nhiều người đưa cho "cô đồng" làm lễ, bùa chú để trị bệnh. Gia đình khuyên can không được nên anh nhờ tôi hướng dẫn viết đơn gửi chính quyền can thiệp, xử lý.

Ai có người thân dính đến mê tín sẽ hiểu rõ hậu họa của nó.

Sự việc trên, nếu "cô đồng" thỏa mãn dấu hiệu tội phạm thì có thể bị khởi tố về tội Hành nghề mê tín, dị đoanhoặc Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Nhưng những vụ việc liên quan đến yếu tố tín ngưỡng trên thực tế bị xử lý không nhiều, đặc biệt là hành vi hành nghề mê tín, dị đoan. Tôi vào website Công bố bản án của Tòa án Nhân dân tối cao để thống kê số vụ án "Hành nghề mê tín, dị đoan" ở 15 địa phương phía Bắc từ năm 2020 đến nay nhưng kết quả vụ án được xét xử rất hạn chế, nhiều địa phương không thấy xét xử vụ nào. Nguyên nhân chủ yếu không phải do các cơ quan tố tụng mà do chưa nhận được sự quan tâm sát sao của chính quyền địa phương.

Pháp luật hiện hành quy định, trong trường hợp phát hiện hành vi mê tín như lên đồng, xem bói, gọi hồn, xin xăm, xóc thẻ, yểm bùa, phù chú để trục lợi thì chính quyền địa phương ra quyết định xử phạt hành chính. Trong thời hạn một năm nếu người bị xử phạt tiếp tục vi phạm thì chuyển hồ sơ qua cơ quan điều tra để truy cứu trách nhiệm hình sự, và người vi phạm có thể bị phạt tù đến ba năm theo Điều 320 Bộ luật Hình sự.

Quy định về cấu thành tội phạm "Hành nghề mê tín, dị đoan" tại Điều 320 khá đơn giản, mục đích để phòng ngừa là chính. Nhưng việc xử lý hình sự các hành vi liên quan đến mê tín, dị đoan chưa nhiều nên hiệu quả phòng ngừa không đạt được, trong khi tệ nạn ngày càng biến tướng và diễn biến phức tạp.

Khóa xuất gia gieo duyên của tôi có người từ Mỹ về để tham gia, có người làm nhà nước, có người làm doanh nhân, có cả người theo đạo Thiên Chúa. Mười ngày ở chùa chúng tôi tập tính kham nhẫn, lòng tri ân, học thiểu dục, quán thân - tâm trong các hành động để khi trở về cuộc sống bớt phạm sai lầm.

Buổi đầu về cơ quan làm việc, trưởng phòng hỏi tôi sao lại nghỉ phép để xuất gia gieo duyên? Tôi trả lời do mình chưa tốt nên cần đến chùa học, để trong đời sống, công việc sau này: "làm, nghĩ, nói bớt lầm". Anh cười rồi đọc bài kệ Cư trần lạc đạocủa ngài Trần Nhân Tông:

Ở đời vui đạo, hãy tùy duyên

Khát uống, đói ăn, mệt ngủ liền

Báu sẵn trong nhà, đừng kiếm nữa

Vô tâm trước cảnh hỏi chi Thiền.

Đạo Phật vốn gần gũi, gắn liền với đời sống hàng ngày nhưng là phật tử thuần thành thì không dễ.

Bùi Võ

Chúng ta ngạc nhiên coi búp bê barrie là xinh đẹp. Vì thế, tất nhiên chúng ta trở nên thô hơn, kém mỹ miều hơn.

Thói thường, đàn ông phát điên bởi khoảng hẹp giữa hai bầu vú người đẹp, nửa khoe nửa bẽn lẽn trong chiếc đầm tiệc tối. Nên phụ nữ thường rất mâu thuẫn, vừa muốn giảm cân để có cái vòng eo thon và cặp đùi gầy - nàng tin rằng eo thon gợi tình, chân dài gợi cảm - vừa muốn giữ nguyên bầu ngực đầy đặn của một phụ nữ tràn đầy sức sống, có được một size áo lót của người phụ nữ có lẽ phải béo hơn nàng tới 10kg.

Không phải bỗng dưng, phụ nữ thèm muốn điên cuồng phát huy cái sức hấp dẫn chết người của giới tính nữ tới thế. Ai mà chẳng biết, phụ nữ sinh ra chỉ cần đẹp, nàng đã đỡ khốn đốn vất vả, và đỡ gian nan lập thân gấp đôi phụ nữ xấu. Có người nói, đàn bà chỉ cần đẹp đã được coi là thành đạt. Nên giữa trí tuệ sâu sắc và rãnh ngực sâu của một nhan sắc đẹp đẽ, nhiều người chọn rãnh ngực chứ không chọn trí tuệ thông minh. Người phụ nữ thông minh thì sẽ trả lời uyển chuyển hơn: Tôi chọn nhan sắc chứ không chọn trí tuệ, bởi tôi chọn thứ tôi thiếu. Nhưng tựu trung, vẫn là chọn cái Đẹp, dù họ là ai!

Và đẹp thì eo phải thon hơn, đùi phải dài hơn, và khe ngực dứt khoát phải sâu và chật tới… bí hiểm. Những shop đồ lót tràn lan những chiếc áo nâng ngực, làm sao cho người đẹp luôn có đường rãnh ngực sâu hơn, căng tràn nhựa sống và cảm hứng. Những lớp học belly dance dành cho quý cô văn phòng muốn giảm vòng eo tăng vòng mông không ngừng chiêu sinh khóa mới. Và quảng cáo giảm béo với hình ảnh eo thon, những thuốc giảm cân, những vòng đai mát-xa bụng săn chắc ta gặp khắp nơi chốn thành thị.

Như thể, giảm cân và tăng vòng ngực là nhu cầu bức thiết của phụ nữ thành phố. Nhất là khi nàng càng có thu nhập và càng có đầu óc, nàng càng hiểu ra sắc đẹp mang lại những điều tuyệt vời chừng nào, không chỉ những bữa tiệc mà nhan sắc là tâm điểm, cũng không chỉ những người đàn ông thú vị hấp dẫn, cả những cơ hội không dành cho đàn bà xấu.

Mà ba vòng cân đối có được nhờ giảm cân cắt mỡ bụng hay nâng ngực (thậm chí phẫu thuật cắt bớt đôi xương sườn để có eo thon hơn) chắc chắn sẽ làm cho người phụ nữ có giá trị hơn, đẹp hơn, hoàn hảo hơn. Nhưng cơn lốc cải thiện vóc dáng, dù bằng thể thao, Aerobic, ăn kiêng, hay cưỡng bức làm đẹp kiểu phẫu thuật thẩm mỹ, có mang lại cho phụ nữ cái mà nàng cần hay không?

Phụ nữ dùng ba vòng hoàn hảo và rãnh ngực sâu để làm gì? Sau khi nhận được “giấy chứng nhận ngoại hình” của đám đông, người phụ nữ sẽ làm gì?

Khi mười tám, đôi mươi, ta tự hào vì nhan sắc thì đến khi ba mươi, người phụ nữ sẽ bước vào giai đoạn mà một lời khen xinh đẹp không còn đủ để làm cho nàng hạnh phúc nữa. Một cái liếc nhìn theo của đàn ông không làm nàng kiêu hãnh nữa. Và đàn bà nếu từng trải một chút, sẽ nhận ra sự thật tàn nhẫn rằng:

Dù nàng giảm cân bao nhiêu, người con gái khác cũng có sẵn eo thon hơn nàng.

Và nàng nâng ngực bao nhiêu, cũng có những hot-girl khác có rãnh ngực sâu hơn nàng.

Và những cố gắng để cải thiện bề ngoài của phụ nữ cho gần với “chuẩn mực đẹp” hơn, theo thời gian, chỉ làm phụ nữ đẹp hơn ở vẻ bề ngoài nhưng không hề giúp nàng trưởng thành ở bên trong. Trong khi ăn kiêng, giữ dáng bỗng dưng trở thành một ràng buộc mà người phụ nữ tự ép mình vào trong giới hạn ấy.

Rãnh ngực sâu có thể giúp người đẹp làm chủ và tỏa sáng trong một bữa tiệc tối, nhưng không giúp nàng làm chủ nhân cả đời mình, hoặc không hề giúp người phụ nữ biến mỗi bữa tối trong đời mình đều là một buổi tiệc.

Bạn thành công trong ăn kiêng, giảm được 2cm vòng eo chỉ đáng kể nếu bạn làm điều đó cho chính bạn, cho vừa tấm váy đẹp mới mua, chứ không phải vì… đàn ông tán thưởng eo thon. Nếu buồn vì vòng eo quá cỡ, thì hóa ra, chính bạn đang làm nô lệ cho cái thước dây, phải không?

Đàn ông nên giảm cân khi eo 90 cm. Phụ nữ nên giảm cân khi eo 80 cm. Đó là bởi lý do sức khỏe, tim mạch v.v… Còn tôi nghĩ rằng, béo không có nghĩa là hết cơ hội hạnh phúc. Không có chiếc thước dây nào quyết định được hạnh vận của một người phụ nữ.

*Tít cũ do tác giả đặt " Rãnh ngực và tiệc đêm"

Theo "Đàn bà ba mươi' - Trang Hạ