Soi kèo phạt góc Australia vs Đan Mạch, 22h ngày 30/11

Để vệ sinh, các loại máy rửa thủy lực hay cả máy kéo được trang bị bàn chải thủy lực thường được sử dụng để làm sạch các tấm pin mặt trời này, nhưng cả hai công cụ này đều làm tốn nhiều chi phí, đặc biệt là gây lãng phí rất nhiều nước, cũng như phát ra khí thải động cơ khi vận hành.

Trước bài toán nan giải này, công ty năng lượng tái tạo khổng lồ của Ý Enel Green Power, và công ty khởi nghiệp công nghệ robot Reiwa có trụ sở tại Sicily chung tay phát triển một robot tự động làm sạch các tấm pin mặt trời, mà không cần sử dụng nước, hay dầu diesel được tiêu thụ để vận hành, do đó loại bỏ được nhiều lượng khí thải CO2 liên quan.

Thiết bị robot đặc biệt này có tên là SandStorm, nó tự động di chuyển dọc theo các dãy tấm pin mặt trời để làm sạch, và sau đó tự sạc lại bằng năng lượng mặt trời khi quay trở lại trạm kết nối. Điểm cộng đáng chú ý là SandStorm có thể sạc vào ban ngày, và sau đó làm sạch tấm pin mặt trời vào ban đêm, nên không ảnh hưởng đến quá trình sản xuất năng lượng của các tấm pin.

Robot này làm sạch các tấm pin mặt trời bằng hệ thống chổi được thiết kế và sản xuất đặc biệt, có thể thích ứng với sự gập ghềnh tốt, và di chuyển độc lập, linh hoạt giữa các dãy tấm pin mặt trời, đặc biệt là ở những trang trại năng lượng mặt trời có quy mô lớn. Mặt khác, robot này cũng không cần sự trợ giúp của con người nên không có rủi ro nào mang lại cho người vận hành.

Công ty Enel Green Power đã thử nghiệm robot SandStorm tại trung tâm nghiên cứu của họ ở Catania, Sicily và trên khu vực trang trại năng lượng mặt trời công suất 1 megawatt (MW) mà họ vận hành ở Totana, Tây Ban Nha.

Hội thảo được điều hành bởi chủ tọa là TS. Phí Vĩnh Tường - Quyền Viện trưởng Viện Kinh tế và Chính trị thế giới và TS. Võ Thị Minh Lệ - Trưởng phòng Nghiên cứu các vấn đề phát triển toàn cầu (IWEP), với sự tham gia của các chuyên gia, nhà khoa học trong lĩnh vực năng lượng tái tạo.

Phát biểu tại hội thảo về chủ đề “Phát triển năng lượng tái tạo ở một số nước châu Á và hàm ý cho Việt Nam”, TS. Nguyễn Linh Đan – Viện Kinh tế và Quản lý Đại học Bách Khoa Hà Nội phân tích xu hướng phát triển năng lượng tái tạo ở Hàn Quốc, Thái Lan và Bangladesh – 3 quốc gia mà chuyên gia nhận định có những điểm tương đồng với Việt Nam về nhu cầu năng lượng, tốc độ phát triển của nền kinh tế và các cam kết giảm phát thải.

Bà Nguyễn Linh Đan cho rằng châu Á nói chung và các quốc gia này nói riêng đều có sự tăng tỷ trọng đáng kể năng lượng tái tạo trong sản xuất điện, phù hợp với định hướng là các trung tâm sản xuất của thế giới. Nhu cầu năng lượng tái tạo ở châu Á và châu Á – Thái Bình Dương được dự đoán có xu hướng tăng và sẽ chậm dần từ 2050, nhưng tỷ trọng trong cơ cấu năng lượng không thay đổi nhiều.

Từ các phân tích, chuyên gia cho rằng Việt Nam có thể tham khảo bài học từ các nước để tiếp tục đa dạng hóa các loại hình năng lượng tái tạo, các chính sách thúc đẩy năng lượng tái tạo, tạo điều kiện để khu vực tư nhân tham gia nhiều hơn trong quá trình phát triển các loại năng lượng này.

Bên cạnh đó, cải thiện quy trình phân loại rắc và thu gom rác thải để tối ưu hóa công suất của các nhà máy điện rác cũng là điểm đáng chú ý. Cân nhắc năng lượng hạt nhân để góp phần đảm bảo an ninh năng lượng.

ThS. Hoàng Thị Hồng Minh, Viện Kinh tế và Chính trị thế giới chia sẻ hai câu chuyện điển hình của Đức và Ấn Độ trong việc huy động tài chính cho phát triển năng lượng tái tạo. Trong đó, dù trải qua các giai đoạn khác nhau, hai nước này vẫn tìm cách duy trì được nguồn tài chính dài hạn cho các chương trình năng lượng tái tạo, với nguồn đầu tư vào năng lượng tái tạo ở Đức và Ấn Độ duy trì xu hướng tăng dù trải qua đại dịch COVID-19. Để làm được điều này, cách tiếp cận của Đức và Ấn Độ là áp dụng các cơ cấu tài chính đầu tư đa dạng: đa nguồn, đa lĩnh vực, đa thành phần – nhằm giúp giảm rủi ro và chi phí.

Nói về khía cạnh “phát triển năng lượng tái tạo và xung đột”, TS. Võ Thị Minh Lệ, Viện Kinh tế và Chính trị thế giới đề cập đến những mâu thuẫn lợi ích, quan điểm,... có thể phát sinh trong quá trình phát triển các dự án năng lượng tái tạo, trong đó có xung đột về tranh chấp đất đai, tài nguyên khoáng sản (quyền khai thác, tác động của hoạt động khai thác, hoặc cạnh tranh thương mại với khoáng sản).

Chuyên gia đưa ra khuyến nghị cần tiến hành đánh giá đầy đủ các tác động môi trường – xã hội của các dự án để có cách tiếp cận phù hợp, đồng thời tăng cường ứng dụng công nghệ nhằm đảm bảo khai thác phát triển năng lượng tái tạo an toàn, bền vững.

Ông Vũ Tiến Dũng – đại diện một doanh nghiệp về năng lượng, nói về vai trò của năng lượng tái tạo trong xu thế “chuyển đổi kép”, bao gồm cả chuyển đổi xanh và chuyển đổi số, qua đó doanh nghiệp tăng khả năng cạnh tranh thương mại và thực hiện lộ trình cam kết về giảm phát thải.

Ông cho biết, song song với áp lực thực hiện các mục tiêu chuyển đổi xanh và chuyển đổi số, doanh nghiệp có thể sử dụng chính các thành tựu về chuyển đổi số để hỗ trợ cho chuyển đổi xanh và ngược lại. Quá trình này sẽ được đo lường bằng các thành tố ESG (quản trị bền vững), bao gồm các tiêu chí đánh giá một doanh nghiệp về tác động môi trường, xã hội và cách quản trị. Căn cứ vào thước đo này, các doanh nghiệp có thể dữ liệu hóa các báo cáo và tiến gần hơn đến việc đạt được các yêu cầu của thị trường quốc tế, gia tăng lợi thế cạnh tranh.

TS. Dư Văn Toán – Viện Khoa học Môi trường, Biển và Hải đảo đưa ra cái nhìn tóm lược về các kịch bản chuyển dịch năng lượng Việt Nam, song song với xu thế chuyển dịch năng lượng của thế giới, qua đó nêu ra những cơ hội và thách thức của Việt Nam trong phát triển năng lượng.

Trong đó, các cơ hội tập trung vào khả năng được tiếp cận công nghệ mới, nguồn vốn, tham gia vào chuỗi giá trị năng lượng toàn cầu. Một số thách thức được chỉ ra bao gồm tác động địa chính trị thế giới, các khung pháp lý và chính sách cần hoàn thiện, bên cạnh đó là cần đảm bảo đáp ứng nhu cầu năng lượng phục vụ phát triển kinh tế xã hội ở mức cao.  

Theo Euronews, châu Âu dự báo sẽ có hơn 30 triệu chiếc xe điện (EV) lưu hành trên đường phố vào năm 2030.

Ô tô điện chạy pin (BEV) có thể không tạo ra khí thải từ ống xả nhưng việc sản xuất xe và pin vẫn góp phần tạo ra lượng khí thải carbon.

Tác động môi trường rõ rệt về dài hạn

Phát thải trong vòng đời là những phát thải được tạo ra trong quá trình sản xuất, sử dụng và thải bỏ một sản phẩm. Do đó, với một chiếc ô tô điện, mọi thứ từ nguyên liệu thô, nguồn năng lượng ắc quy cho đến việc tái chế và tái sử dụng xe khi hết vòng đời đều phải được tính đến.

Việc khai thác, tinh chế, vận chuyển và sản xuất pin lithium-ion là một quá trình tiêu tốn rất nhiều năng lượng, điều đó có nghĩa là lượng khí thải trong giai đoạn sản xuất ô tô điện chạy pin cao hơn so với ô tô động cơ đốt trong (ICE).

Đầu năm 2023, Reutersđưa tin, Volkswagen và Toyota hướng tới mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050, trong khi Tập đoàn ô tô Hyundai cho biết Hyundai Motor và Kia đang "đẩy nhanh nỗ lực" không phát thải.

Tất cả các phương tiện mới của Mercedes-Benz sẽ không có carbon trong toàn bộ chuỗi giá trị vào năm 2039 và General Motors (GM) có kế hoạch trung hòa carbon vào năm 2040 trong các sản phẩm và hoạt động toàn cầu.

Trong khi đó, công ty Polestar của Thụy Điển có mục tiêu đầy tham vọng là sản xuất một chiếc ô tô không khí thải vào năm 2030, bằng cách xác định và loại bỏ tất cả lượng khí thải carbon, từ việc khai thác nguyên liệu thô đến sản xuất cho đến xử lý cuối vòng đời.

Khoảng cách phát thải carbon giữa xe BEV và xe ICE có thể đáng kể khi xe được bán lần đầu, song trong suốt thời gian lưu thông trên đường, xe ICE tiếp tục thải ra CO2 trong khi xe điện không thải ra khí thải nào ngoại trừ các hạt từ lốp và phanh.

Theo nghiên cứu của Giao thông & Môi trường (T&E), cơ quan bảo trợ cho các tổ chức phi chính phủ châu Âu thúc đẩy sự bền vững, một chiếc ô tô điện trung bình tại EU phát thải carbon thấp hơn ba lần so với một chiếc ô tô chạy bằng xăng hoặc dầu diesel tương đương - và khoảng cách đó vẫn tiếp tục để mở rộng, với những tiến bộ về công nghệ pin.

Ngay cả một chiếc BEV được vận hành ở Ba Lan với pin sản xuất tại Trung Quốc vẫn thải ra ít CO2 hơn 37% so với xăng. Thậm chí, ô tô điện có thể đạt mức giảm 83% phát thải nếu xe và pin được sản xuất tại chỗ. Theo dự báo, đến năm 2030, các phương tiện EV sẽ giảm lượng khí thải gấp bốn lần nhờ vào mạng lưới điện tái tạo của EU.

Quá trình sản xuất pin

Nguyên liệu thô được sử dụng để sản xuất pin là một trong những yếu tố chính quyết định giá của BEV và lý do tại sao chúng vẫn đắt hơn các loại tương đương ICE.

Khi công nghệ pin được cải thiện, các lựa chọn thay thế mới cho hóa chất lithium-ion tiêu chuẩn sẽ xuất hiện. Các lựa chọn thay thế tiềm năng cho những nguyên liệu thô này cũng đang được khám phá, chẳng hạn như việc phát triển pin natri-ion mới của CATL, gã khổng lồ pin điện Trung Quốc.

BYD, nhà sản xuất xe điện lớn nhất thế giới, nhận thấy tầm quan trọng của việc giảm sử dụng khoáng chất quý hiếm trong công nghệ pin và bộ phận Blade Battery của họ được sản xuất mà không sử dụng cobalt. Điều này đồng nghĩa giảm thiểu tác động môi trường từ việc khai thác mỏ.

Một bước quan trọng để giảm lượng khí thải trong vòng đời của ô tô điện là tái chế hoặc tái sử dụng pin.

Quy định về pin do Ủy ban Châu Âu đề xuất là luật pin bền vững đầu tiên trên thế giới, không chỉ nhằm đảm bảo kỹ thuật khai thác có đạo đức mà còn giảm nhu cầu khai thác bằng cách tái chế nguyên liệu thô hiệu quả hơn.

Vào tháng 7/2023, Hội đồng EU đã thông qua quy định mới nhằm thiết lập các yêu cầu cuối vòng đời, bao gồm các mục tiêu và nghĩa vụ thu gom, mục tiêu thu hồi vật liệu và mở rộng trách nhiệm của nhà sản xuất, từ đó thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế xanh, tuần hoàn.

Khi BEV hết tuổi thọ, pin có thể không phù hợp để tái sử dụng cho xe hơi nhưng chúng có thể được sử dụng để lưu trữ điện trên lưới điện, từ đó cũng làm giảm tổng sản lượng pin khí thải carbon.

Công nghệ pin và kỹ thuật sản xuất tiên tiến hơn sẽ tiếp tục cải thiện tuổi thọ của pin, điều này cũng sẽ mang lại tuổi thọ kéo dài cho xe điện.

Những năm gần đây, thương mại điện tử (TMĐT) của Việt Nam tăng trưởng nhanh. Năm 2023 Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công thương đưa ra “Sách trắng”. Theo đó, quy mô thị trường TMĐT bán lẻ Việt Nam năm 2023 đạt 20,5 tỷ USD, tăng 25% so với năm 2022.

Bà Nguyễn Thúy Anh, Trưởng phòng Kinh tế số, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, cho biết: Tính trong 6 tháng đầu năm 2024, giá trị giao dịch TMĐT ước đạt 13,2 tỷ USD, tăng khoảng 28% so với cùng kỳ năm ngoái. Dự kiến, năm 2025, quy mô thị trường sẽ tăng lên 35 tỷ USD, chiếm 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng cả nước.

“Những con số này đều cho thấy tốc độ tăng trưởng trung bình của thương mại điện tử Việt Nam khá cao. Thương mại điện tử, đặc biệt quy mô thị trường bán lẻ tăng nhanh sẽ dẫn đến tăng lượng lớn rác thải bao bì và vật liệu nhựa” - bà Thúy Anh nhận định.

Rác thải nhựa trong thương mại điện tử đến từ dịch vụ hoàn tất đơn hàng trong bán lẻ hàng hoá trực tuyến và gọi đồ ăn công nghệ, bao gồm: (1) bao bì đóng gói trong dịch vụ mua sắm hàng hoá trực tuyến: túi giấy, túi nilon, màng xốp hơi; vật liệu dùng để chèn, lót như mút xốp, màng bọc nilon, nhựa sinh học… (2) bao bì, dụng cụ nhựa trong dịch vụ gọi đồ ăn công nghệ: túi nilon, dụng cụ thìa, dĩa bằng nhựa dùng một lần.

Năm 2023, Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn thiên nhiên tại Việt Nam (WWF) phối hợp với Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam ban hành “Báo cáo tóm tắt chất thải nhựa bao bì từ Thương mại điện tử tại Việt Nam”.

Báo cáo được công bố đầu năm 2024, trong đó có nêu: tổng số gói, kiện hàng hoá ước khoảng 1,84 tỷ; quy mô của dịch vụ gọi đồ ăn công nghệ ước đạt trên 1,4 tỷ USD. Ước tính thương mại điện tử Việt Nam năm 2023 sử dụng khoảng 332 nghìn tấn bao bì, trong đó khối lượng bao bì nhựa khoảng 171 nghìn tấn.

Những con số này cho thấy quy mô sử dụng bao bì với thành phần vật liệu, dụng cụ nhựa trong đóng gói là rất cao do vật liệu nhựa đóng gói thường rất rẻ và nhẹ tiết kiệm lớn trong chi phí giao hàng chặng cuối.

Như vậy, giảm bao bì nhựa trong doanh nghiệp thương mại điện tử không đơn giản là sự thay thế vật liệu đơn thuần mà đó còn là giá cả, lợi nhuận trong kinh doanh.

“Cùng một số tiền A chúng tôi có thể bọc được khoảng 50 đơn hàng bằng chất liệu nilong. Nhưng nếu thay thế bằng vật liệu khác, cũng số tiền ấy chỉ đáp ứng khoảng 30 đơn hàng, nghĩa là đã đội chi phí” - chị Nguyễn Thanh Tâm, chủ shop quần áo trẻ em có gian hàng trên Shopee, chia sẻ.

Lộ trình không xa

Một số nước trên thế giới có nghiên cứu, đánh giá định lượng về quy mô rác thải từ thương mại điện tử, tuy nhiên đến nay, các nghiên cứu định lượng vẫn chưa có nhiều.

Theo đó, bước đầu tiên trong quy trình giảm bao bì nhựa là đánh giá hiện trạng sử dụng bao bì. Doanh nghiệp cần phân tích khối lượng bao bì nhựa đang sử dụng, xác định các loại bao bì không cần thiết và nhận diện các yếu tố chính gây lãng phí. Từ đó, họ có thể thiết lập các mục tiêu giảm nhựa cụ thể và khả thi, như giảm 20-30% khối lượng bao bì nhựa trong vòng 2-3 năm.

“Nói cách khác, doanh nghiệp sẽ phải tự kiểm kê, đo lường và lập kế hoạch. Hơn ai hết, họ hiểu nhu cầu đóng gói, sử dụng bao bì phù hợp với sản phẩm của họ. Sau đó doanh nghiệp sẽ có hành động của thể hơn” - ông Trần Văn Trọng, Thư ký Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM), nêu ý kiến.

Việc thiết kế bao bì là yếu tố quan trọng trong việc giảm thiểu nhựa. Điều này được tính toán khi Quy định trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) có hiệu lực.

Tại điều 78, chương 4 của Nghị định 08/2022 NĐ-CP nêu rõ: “Tỷ lệ tái chế bắt buộc là tỷ lệ khối lượng sản phẩm, bao bì tối thiểu phải được tái chế theo quy cách tái chế bắt buộc trên tổng khối lượng sản phẩm, bao bì sản xuất được đưa ra thị trường và nhập khẩu trong năm thực hiện”.

Trả lời báo chí, ông Phan Tuấn Hùng - Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Tài nguyên và Môi trường - cho rằng, với quy định này, để giảm tỉ lệ tái chế, doanh nghiệp sẽ phải xem xét lại toàn bộ quá trình từ khâu thiết kế bao bì, đến khi đưa sản phẩm ra thị trường.

Các công ty cần ưu tiên thiết kế bao bì có kích thước nhỏ gọn, giảm thiểu khoảng trống thừa và sử dụng ít nhựa hơn. Thay vì dùng bao bì nhựa một lần, doanh nghiệp có thể chuyển sang bao bì làm từ các chất liệu tái chế như giấy, bìa cứng hoặc nhựa tái chế. Hoặc sử dụng bao bì đa chức năng, có thể được tái sử dụng nhiều lần hoặc phục vụ cho nhiều mục đích khác nhau sau khi giao hàng, từ đó giảm thiểu rác thải.

Để giảm thiểu lượng nhựa, các doanh nghiệp cần tối ưu hóa quy trình đóng gói. Đó là sử dụng phần mềm quản lý đóng gói thông minh, giúp tối ưu hóa kích thước và trọng lượng gói hàng, giảm thiểu việc sử dụng nhựa không cần thiết. Nhân viên cần được đào tạo cách sử dụng vật liệu bao bì một cách tiết kiệm và hiệu quả nhất.

Tiếp đến là cải tiến chuỗi cung ứng vận chuyển. Đó là vận chuyển gói hàng tập trung, chuyển gộp hàng từ nhiều đơn hàng nhỏ thành một gói lớn giúp hạn chế sử dụng bao bì nhiều lớp. Điều này giảm thiểu số lần vận chuyển và giúp tiết kiệm năng lượng.

Quy trình giảm bao bì nhựa trong thương mại điện tử đòi hỏi sự kết hợp giữa thiết kế thông minh, cải tiến công nghệ và sự hợp tác từ người tiêu dùng. Việc tối ưu hóa bao bì không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường mà còn mang lại lợi ích kinh tế lâu dài cho doanh nghiệp.

“Bộ Công Thương hiện đang phối hợp với các đơn vị liên quan nhằm xác định một số mục tiêu cụ thể trong đóng gói bao bì và vận chuyển hàng hoá thương mại điện tử nhằm định hướng phát triển theo hướng xanh, tuần hoàn và bền vững” - bà Nguyễn Thúy Anh, Trưởng phòng Kinh tế số, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công thương) nhấn mạnh.