Bán thông tin người tiêu dùng như... rau ngoài chợ

Theo Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công Thương), trong sự phát triển của thương mại điện tử, các doanh nghiệp đang đẩy mạnh các hoạt động thu thập và khai thác, sử dụng thông tin của người tiêu dùng để phục vụ mục đích kinh doanh.

Thông tin của người tiêu dùng bị thu thập không chỉ giới hạn ở họ tên, địa chỉ, điện thoại, thông tin tài chính (số tài khoản, số thẻ ngân hàng...) mà còn thu thập gần như toàn bộ hành vi, thông tin của người tiêu dùng trong quá trình giao dịch, tham khảo thông tin trên mạng Internet (đang tìm kiếm sản phẩm, dịch vụ gì; đang chia sẻ suy nghĩ gì hay chủ đề đang quan tâm trong các cuộc nói chuyện với bạn bè trên các mạng xã hội...).

Đáng chú ý, tại Việt Nam hiện nay, rất dễ dàng để một doanh nghiệp có thể mua được danh sách các khách hàng với thông tin chi tiết kèm theo vị trí địa lý, điện thoại, email, chức vụ..., lịch sử giao dịch của người tiêu dùng trong các dịch vụ tài chính, bảo hiểm, mua bán hàng hóa...

Các doanh nghiệp sử dụng thông tin này để gọi điện, nhắn tin, gửi email với những mục đích đa dạng và khác nhau. Thực tế cho thấy, nhiều hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật, thậm chí mang tính chất lừa đảo người tiêu dùng.

Theo thống kê từ Tổng đài tư vấn, hỗ trợ người tiêu dùng 1800.6838 tại Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng, trong 7 tháng đầu năm 2017, Cục đã tiếp nhận hơn 30 vụ việc phản ánh, khiếu nại của người tiêu dùng về việc nhận được các cuộc điện thoại, tin nhắn từ mạng xã hội có nội dung cung cấp thông tin lừa đảo người tiêu dùng.

Phần lớn các hoạt động liên hệ này đều chứa đựng ít nhất một vài thông tin chính xác của người tiêu dùng như họ tên, địa chỉ nhà, hoạt động mua bán đã từng thực hiện trong quá khứ tại một doanh nghiệp nào đó..., là căn cứ quan trọng để người tiêu dùng tin tưởng vào những nội dung chào mời của các đối tượng.

Và theo đó, nhiều trường hợp đã bị dẫn dụ tới việc giao nộp cho đối tượng lừa đảo một khoản tiền, từ 1-2 triệu cho đến vài chục triệu, thậm chí là 100 triệu đồng.

Xử nghiêm để bảo vệ quyền lợi của khách hàng

Từ ngày 24/8 vừa qua, Google đã bắt đầu kiểm soát Youtube theo cách chưa từng có trước đây. Đã có thêm rất nhiều những cảnh báo cũng như nhiều quảng cáo đã bị vô hiệu hóa trên các video mà Google nhận thấy sự xúc phạm "quá đà" trong nội dung mà video đăng tải.

Youtube sẽ không xóa các video như vậy, tuy nhiên thay vào đó, họ sẽ đặt ra những hạn chế mới về việc chia sẻ, xem và kiếm tiền đối với chúng. Theo một nữ phát ngôn viên từ tập đoàn mẹ của Alphabet, Google, một bản trình bày chi tiết về việc cảnh cáo hay loại bỏ đã được gửi đến những người sản xuất các video cực đoan vào ngày thứ Năm 24/8.

Google đã vạch ra những động thái này trong tháng 6, nhưng, họ chỉ mới hành động khi mà những cuộc tranh luận theo chủ nghĩa cực đoan và các phát ngôn chính trị trở nên "dậy sóng". Và khi họ quyết định hành động cũng là thời điểm mà những gã khổng lồ công nghệ này, như Facebook và Google, phải nhìn nhận lại một cách kỹ lưỡng hơn về việc kiểm soát thông tin phân phối qua những dịch vụ kỹ thuật số của mình như thế nào.

Trong một bài đăng trên Blog vào tháng 6, cố vấn chung của Google - Kent Walker - đã viết về các kế hoạch này. Những video cực đoan sẽ khó tìm kiếm hơn và nhận được ít sự tương tác hơn.

Nữ phát ngôn của Google từ chối bình luận thêm về các thay đổi này:"Điều này được đưa ra phù hợp với sự cân bằng giữa tự do ngôn luận và việc tiếp cận thông tin mà không cần phải thể hiện những quan điểm công kích một cách cực đoan".

Cũng theo thông báo này, Thủ tướng yêu cầu Hội đồng tư vấn cải cách TTHC chủ động nghiên cứu, đề xuất các sáng kiến cải cách về cơ chế, chính sách và TTHC để mang lại lợi ích và hiệu quả thiết thực cho doanh nghiệp và người dân cũng như cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; trong đó cần lựa chọn những vấn đề thể chế còn nhiều khó khăn, vướng mắc hoặc những vấn đề trọng tâm, liên quan trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp như: thuế, hải quan, đầu tư, đất đai, xây dựng, tiếp cận tín dụng, kiểm tra chuyên ngành...

Cùng với đó, tập trung nguồn lực thực hiện việc đánh giá cải cách TTHC tại bộ, ngành, địa phương theo Đề án xây dựng và công bố chỉ số đánh giá chi phí tuân thủ TTHC đã được Chủ tịch Hội đồng tư vấn CCTTHC phê duyệt; định kỳ báo cáo Thủ tướng Chính phủ và công bố công khai cho cộng đồng doanh nghiệp biết, giám sát việc thực hiện cải cách TTHC tại các bộ, ngành, địa phương.

Hội đồng tư vấn cải cách TTHC cùng Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ được yêu cầu định kỳ làm việc với cộng đồng doanh nghiệp để trực tiếp lắng nghe những phản ánh, kiến nghị về vướng mắc, khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh; đề nghị các bộ, ngành, địa phương xem xét, tháo gỡ kịp thời hoặc báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.