Các Bộ ngành cần phối hợp hiệu quả với doanh nghiệp để tháo gỡ khó khăn, vượt qua thách thức, phát huy mặt mạnh, hạn chế điểm yếu, tiến cùng, theo kịp và vươn lên, tăng tốc phát triển.

Thủ tướng giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, xây dựng đề án về quản lý Nhà nước với doanh nghiệp Nhà nước, theo hướng tách bạch chức năng chủ sở hữu và chức năng quản lý Nhà nước.

Các địa phương phải tích cực vào cuộc, phát huy, nhân lên các mô hình tốt; đóng góp vào việc xây dựng thể chế, xây dựng đội ngũ cán bộ, xây dựng cơ chế giám sát để bảo đảm hoạt động lành mạnh, hiệu quả của các doanh nghiệp Nhà nước.

Phân tích về sứ mệnh của doanh nghiệp Nhà nước, Thủ tướng nêu rõ, kinh tế Nhà nước đóng vai trò chủ đạo thì sứ mệnh của doanh nghiệp Nhà nước là phải phát huy vai trò tiên phong, đầu tàu, gương mẫu, xứng đáng với niềm tin của Đảng, Nhà nước và Nhân dân, là lực lượng quan trọng, nòng cốt, vị trí then chốt, thúc đẩy, dẫn dắt phát triển kinh tế.

Bên cạnh những kết quả đạt được trong năm 2023, Thủ tướng đánh giá vẫn có một số doanh nghiệp Nhà nước thua lỗ, một số tập đoàn, tổng công ty chưa đạt chỉ tiêu kế hoạch sản xuất kinh doanh, một số tập đoàn, tổng công ty có lợi nhuận âm, trong đó có doanh nghiệp có quy mô lớn, vai trò quan trọng.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp Nhà nước, nhất là các tập đoàn, tổng công ty mặc dù rất nỗ lực triển khai các dự án đầu tư mới nhưng vẫn chưa tương xứng với nguồn lực được giao nắm giữ; hiệu quả đầu tư chưa như kỳ vọng, đầu tư ra nước ngoài gặp khó khăn, một số dự án có vốn đầu tư lớn không thành công, tiềm ẩn rủi ro, một số dự án lỗ lũy kế lớn trong nhiều năm, phương thức tái cơ cấu chưa hiệu quả.

Theo Thủ tướng, một số doanh nghiệp để xảy ra sai phạm, tham nhũng, tiêu cực, phải xử lý; doanh nghiệp Nhà nước chưa thể hiện được vai trò dẫn dắt.

Thủ tướng nhấn mạnh cần rút kinh nghiệm, chỉ ra nguyên nhân của những điểm chưa được, xử lý nghiêm những người làm sai, vi phạm nhưng không vì thế mà chùn bước; phải nhạy cảm về chính trị, nhạy bén về kinh tế, sâu sắc về khoa học công nghệ, xoay chuyển tình thế, chuyển đổi trạng thái bằng tất cả tư duy, kinh nghiệm sẵn có cộng với kinh nghiệm của thế giới.

Thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục phát huy vai trò mở đường, dẫn dắt của doanh nghiệp Nhà nước trong nền kinh tế; doanh nghiệp Nhà nước cần là lực lượng tiên phong, dẫn đầu trong đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, tái cơ cấu nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng.

Cùng đó, tiếp tục nâng cao hiệu quả hoạt động, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Nhà nước theo hướng nâng cao chất lượng.

Cụ thể, theo Thủ tướng, là nghiên cứu, hợp tác triển khai một số dự án năng lượng, công nghệ mới theo xu hướng dịch chuyển trên thế giới, tập trung làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống (đầu tư, xuất khẩu, tiêu dùng), đồng thời đẩy mạnh các động lực mới về tăng trưởng liên quan chuyển đổi số, xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, kinh tế chia sẻ, ứng phó biến đổi khí hậu.

Thủ tướng cũng lưu ý đánh giá thực trạng doanh nghiệp, các dự án đầu tư, tăng cường đầu tư nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo, đổi mới mô hình quản trị theo hướng hiện đại, phù hợp thông lệ quốc tế. Đặc biệt, cần sắp xếp tinh gọn bộ máy, tiếp tục cơ cấu lại các đơn vị thành viên, thoái vốn tại các đơn vị yếu kém, thua lỗ, không hiệu quả, duy trì nắm giữ, tăng vốn tại doanh nghiệp sản xuất kinh doanh phù hợp với ngành nghề chính.ranh.

Nhấn mạnh chiến lược đúng đắn sẽ giúp vượt qua thách thức, Thủ tướng cho rằng cần tái cấu trúc quản trị, cụ thể là tái cấu trúc bộ máy hoạt động tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, tái cấu trúc lực lượng lao động theo hướng nâng cao chất lượng, giảm số lượng; tái cấu trúc về vốn, bảo đảm an toàn, phát triển vốn, tập trung cho đầu tư phát triển; tái cấu trúc về sản xuất, kinh doanh theo hướng bám sát thị trường, tôn trọng quy luật cung cầu, quy luật cạnh tranh.

"Điều tôi mong muốn nhất, thông điệp tôi muốn truyền tải là doanh nghiệp Nhà nước phải đóng vai trò tiên phong, dẫn dắt trong đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ, các ngành mới nổi. Trên cơ sở đó đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng và liên kết với các tập đoàn, tổng công ty nước nước ngoài, tập đoàn tư nhân để tạo ra chuỗi giá trị, không làm ăn riêng lẻ trong bối cảnh hội nhập hiện nay", Thủ tướng nói.

Tại buổi gặp mặt đầu xuân giữa Thường trực Chính phủ và các doanh nghiệp Nhà nước tiêu biểu diễn ra sáng nay, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, các Bộ ngành phải tích cực, chủ động, trách nhiệm trong giúp đỡ doanh nghiệp, tạo điều kiện, cơ hội cho doanh nghiệp phát triển, "không để doanh nghiệp đến xin, đến kêu thì mới làm".

Các Bộ ngành cần phối hợp hiệu quả với doanh nghiệp để tháo gỡ khó khăn, vượt qua thách thức, phát huy mặt mạnh, hạn chế điểm yếu, tiến cùng, theo kịp và vươn lên, tăng tốc phát triển.

Thủ tướng giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, xây dựng đề án về quản lý Nhà nước với doanh nghiệp Nhà nước, theo hướng tách bạch chức năng chủ sở hữu và chức năng quản lý Nhà nước.

Các địa phương phải tích cực vào cuộc, phát huy, nhân lên các mô hình tốt; đóng góp vào việc xây dựng thể chế, xây dựng đội ngũ cán bộ, xây dựng cơ chế giám sát để bảo đảm hoạt động lành mạnh, hiệu quả của các doanh nghiệp Nhà nước.

Phân tích về sứ mệnh của doanh nghiệp Nhà nước, Thủ tướng nêu rõ, kinh tế Nhà nước đóng vai trò chủ đạo thì sứ mệnh của doanh nghiệp Nhà nước là phải phát huy vai trò tiên phong, đầu tàu, gương mẫu, xứng đáng với niềm tin của Đảng, Nhà nước và Nhân dân, là lực lượng quan trọng, nòng cốt, vị trí then chốt, thúc đẩy, dẫn dắt phát triển kinh tế.

Bên cạnh những kết quả đạt được trong năm 2023, Thủ tướng đánh giá vẫn có một số doanh nghiệp Nhà nước thua lỗ, một số tập đoàn, tổng công ty chưa đạt chỉ tiêu kế hoạch sản xuất kinh doanh, một số tập đoàn, tổng công ty có lợi nhuận âm, trong đó có doanh nghiệp có quy mô lớn, vai trò quan trọng.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp Nhà nước, nhất là các tập đoàn, tổng công ty mặc dù rất nỗ lực triển khai các dự án đầu tư mới nhưng vẫn chưa tương xứng với nguồn lực được giao nắm giữ; hiệu quả đầu tư chưa như kỳ vọng, đầu tư ra nước ngoài gặp khó khăn, một số dự án có vốn đầu tư lớn không thành công, tiềm ẩn rủi ro, một số dự án lỗ lũy kế lớn trong nhiều năm, phương thức tái cơ cấu chưa hiệu quả.

Theo Thủ tướng, một số doanh nghiệp để xảy ra sai phạm, tham nhũng, tiêu cực, phải xử lý; doanh nghiệp Nhà nước chưa thể hiện được vai trò dẫn dắt.

Thủ tướng nhấn mạnh cần rút kinh nghiệm, chỉ ra nguyên nhân của những điểm chưa được, xử lý nghiêm những người làm sai, vi phạm nhưng không vì thế mà chùn bước; phải nhạy cảm về chính trị, nhạy bén về kinh tế, sâu sắc về khoa học công nghệ, xoay chuyển tình thế, chuyển đổi trạng thái bằng tất cả tư duy, kinh nghiệm sẵn có cộng với kinh nghiệm của thế giới.

Thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục phát huy vai trò mở đường, dẫn dắt của doanh nghiệp Nhà nước trong nền kinh tế; doanh nghiệp Nhà nước cần là lực lượng tiên phong, dẫn đầu trong đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, tái cơ cấu nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng.

Cùng đó, tiếp tục nâng cao hiệu quả hoạt động, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Nhà nước theo hướng nâng cao chất lượng.

Cụ thể, theo Thủ tướng, là nghiên cứu, hợp tác triển khai một số dự án năng lượng, công nghệ mới theo xu hướng dịch chuyển trên thế giới, tập trung làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống (đầu tư, xuất khẩu, tiêu dùng), đồng thời đẩy mạnh các động lực mới về tăng trưởng liên quan chuyển đổi số, xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, kinh tế chia sẻ, ứng phó biến đổi khí hậu.

Thủ tướng cũng lưu ý đánh giá thực trạng doanh nghiệp, các dự án đầu tư, tăng cường đầu tư nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo, đổi mới mô hình quản trị theo hướng hiện đại, phù hợp thông lệ quốc tế. Đặc biệt, cần sắp xếp tinh gọn bộ máy, tiếp tục cơ cấu lại các đơn vị thành viên, thoái vốn tại các đơn vị yếu kém, thua lỗ, không hiệu quả, duy trì nắm giữ, tăng vốn tại doanh nghiệp sản xuất kinh doanh phù hợp với ngành nghề chính.ranh.

Nhấn mạnh chiến lược đúng đắn sẽ giúp vượt qua thách thức, Thủ tướng cho rằng cần tái cấu trúc quản trị, cụ thể là tái cấu trúc bộ máy hoạt động tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, tái cấu trúc lực lượng lao động theo hướng nâng cao chất lượng, giảm số lượng; tái cấu trúc về vốn, bảo đảm an toàn, phát triển vốn, tập trung cho đầu tư phát triển; tái cấu trúc về sản xuất, kinh doanh theo hướng bám sát thị trường, tôn trọng quy luật cung cầu, quy luật cạnh tranh.

"Điều tôi mong muốn nhất, thông điệp tôi muốn truyền tải là doanh nghiệp Nhà nước phải đóng vai trò tiên phong, dẫn dắt trong đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ, các ngành mới nổi. Trên cơ sở đó đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng và liên kết với các tập đoàn, tổng công ty nước nước ngoài, tập đoàn tư nhân để tạo ra chuỗi giá trị, không làm ăn riêng lẻ trong bối cảnh hội nhập hiện nay", Thủ tướng nói.

- Các giám đốc Sở GD-ĐT phía Nam cho biết, họ đã nhiều lần phát biểu tại cáchội nghị giáo dục là nên giao cho Sở GD-ĐT tự tổ chức và chấm thi bài tốt nghiệpcủa tỉnh mình. Trước đây, khi Bộ không quản thi tốt nghiệp thì tỉ lệ tốt nghiệpcũng cao, bây giờ Bộ lo, tỉ lệ tốt nghiệp cũng vẫn cao, khi không có gì khácnhau thì nên giao lại cho tỉnh tổ chức thi tốt nghiệp để tránh rắc rối, phứctạp.

- Các giám đốc Sở GD-ĐT phía Nam cho biết, họ đã nhiều lần phát biểu tại cáchội nghị giáo dục là nên giao cho Sở GD-ĐT tự tổ chức và chấm thi bài tốt nghiệpcủa tỉnh mình. Trước đây, khi Bộ không quản thi tốt nghiệp thì tỉ lệ tốt nghiệpcũng cao, bây giờ Bộ lo, tỉ lệ tốt nghiệp cũng vẫn cao, khi không có gì khácnhau thì nên giao lại cho tỉnh tổ chức thi tốt nghiệp để tránh rắc rối, phứctạp.

Cũng theo Bộ TT&TT, để giải quyết một cách tổng thể những bất cập về phát triển CNTT, công nghiệp CNTT trong Luật CNTT, cần xây dựng văn bản cấp luật với mục tiêu thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước về phát triển công nghiệp công nghệ số; thúc đẩy phát triển công nghiệp công nghệ số trở thành ngành kinh tế đóng góp lớn vào kinh tế đất nước; Việt Nam trở thành môi trường thuận lợi nhất để nuôi dưỡng và phát triển doanh nghiệp công nghệ số.

Phát triển ngành công nghiệp công nghệ số với trọng tâm là các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam, chuyển dịch từ lắp ráp, gia công sang sáng tạo, thiết kế, tích hợp, sản xuất và làm chủ về công nghệ lõi; phát triển nội dung số, kinh tế nền tảng, kinh tế chia sẻ, thương mại điện tử và sản xuất thông minh; góp phần xây dựng Chính phủ số, động lực phát triển kinh tế số, xã hội số.

Đồng thời, khẳng định giá trị pháp lý của công nghiệp công nghệ số; hình thành các quy định, chính sách nhằm thúc đẩy phát triển công nghiệp công nghệ số; thay thế nội dung về phát triển công nghiệp CNTT trong Luật CNTT bằng các nội dung của Luật Công nghiệp công nghệ số.

Thực hiện nhiệm vụ Chính phủ giao, trong năm 2021, Bộ đã tiến hành lập hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Công nghiệp công nghệ số theo quy trình của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Hồ sơ lập đề nghị xây dựng Luật Công nghiệp công nghệ số đã được trình Chính phủ và đưa vào phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 1/2022.

Chính phủ đã ra Nghị quyết 13 ngày 30/1/2022 về phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 01/2022, trong đó có nội dung chỉ đạo về đề nghị xây dựng Luật Công nghiệp công nghệ số.

Bộ TT&TT đang hoàn thiện hồ sơ lập đề nghị xây dựng Luật Công nghiệp công nghệ số báo cáo Chính phủ trước khi gửi sang Bộ Tư pháp để bổ sung dự án Luật này vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023. Dự kiến, dự án Luật Công nghiệp công nghệ số sẽ được trình Quốc hội xem xét thông qua vào năm 2024.

Ngày 1/11, để có đủ cơ sở trình Chính phủ dự thảo phiên bản mới của đề nghị xây dựng Luật Công nghiệp công nghệ số, Bộ TT&TT đã tiếp tục lấy ý kiến các bộ liên quan. Sau khi tổng hợp, giải trình tiếp thu ý kiến các bộ, Bộ TT&TT sẽ gửi Bộ Tư pháp đề nghị thẩm định lại hồ sơ đề nghị xây dựng Luật.

Cùng với yêu cầu Bộ TT&TT khẩn trương nghiên cứu, hoàn thiện đề nghị xây dựng Luật Công nghiệp công nghệ số, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã chỉ đạo Bộ TT&TT phối hợp với Bộ Tư pháp hoàn thiện báo cáo của Chính phủ về kết quả nghiên cứu, rà soát pháp luật, trong đó có nội dung nghiên cứu, rà soát Luật CNTT, gửi cơ quan có thẩm quyền theo đúng quy định.

Vân Anh

Bộ TT&TT cho biết, thời gian qua, các quy định trong Luật CNTT năm 2006 đã góp phần giúp ngành công nghiệp CNTT đạt được những kết quả quan trọng. Các quy định trong Luật CNTT và những văn bản quy phạm pháp luật liên quan cũng đã cơ bản thiết lập được hành lang pháp lý cho các hoạt động ứng dụng CNTT, phát triển Chính phủ điện tử của các cơ quan nhà nước, đạt được nhiều kết quả tích cực.

Về cơ bản, hệ thống pháp lý về CNTT trong thời gian qua đã tương đối đầy đủ. Tuy nhiên, ngoài những kết quả đã đạt được trong quá trình thực hiện Luật CNTT, hệ thống pháp lý về CNTT cũng như các hoạt động triển khai ứng dụng, phát triển CNTT, công tác quản lý nhà nước về CNTT thời gian qua còn một số tồn tại, bất cập.

Cũng theo Bộ TT&TT, để giải quyết một cách tổng thể những bất cập về phát triển CNTT, công nghiệp CNTT trong Luật CNTT, cần xây dựng văn bản cấp luật với mục tiêu thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước về phát triển công nghiệp công nghệ số; thúc đẩy phát triển công nghiệp công nghệ số trở thành ngành kinh tế đóng góp lớn vào kinh tế đất nước; Việt Nam trở thành môi trường thuận lợi nhất để nuôi dưỡng và phát triển doanh nghiệp công nghệ số.

Phát triển ngành công nghiệp công nghệ số với trọng tâm là các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam, chuyển dịch từ lắp ráp, gia công sang sáng tạo, thiết kế, tích hợp, sản xuất và làm chủ về công nghệ lõi; phát triển nội dung số, kinh tế nền tảng, kinh tế chia sẻ, thương mại điện tử và sản xuất thông minh; góp phần xây dựng Chính phủ số, động lực phát triển kinh tế số, xã hội số.

Đồng thời, khẳng định giá trị pháp lý của công nghiệp công nghệ số; hình thành các quy định, chính sách nhằm thúc đẩy phát triển công nghiệp công nghệ số; thay thế nội dung về phát triển công nghiệp CNTT trong Luật CNTT bằng các nội dung của Luật Công nghiệp công nghệ số.

Thực hiện nhiệm vụ Chính phủ giao, trong năm 2021, Bộ đã tiến hành lập hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Công nghiệp công nghệ số theo quy trình của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Hồ sơ lập đề nghị xây dựng Luật Công nghiệp công nghệ số đã được trình Chính phủ và đưa vào phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 1/2022.

Chính phủ đã ra Nghị quyết 13 ngày 30/1/2022 về phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 01/2022, trong đó có nội dung chỉ đạo về đề nghị xây dựng Luật Công nghiệp công nghệ số.

Bộ TT&TT đang hoàn thiện hồ sơ lập đề nghị xây dựng Luật Công nghiệp công nghệ số báo cáo Chính phủ trước khi gửi sang Bộ Tư pháp để bổ sung dự án Luật này vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023. Dự kiến, dự án Luật Công nghiệp công nghệ số sẽ được trình Quốc hội xem xét thông qua vào năm 2024.

Ngày 1/11, để có đủ cơ sở trình Chính phủ dự thảo phiên bản mới của đề nghị xây dựng Luật Công nghiệp công nghệ số, Bộ TT&TT đã tiếp tục lấy ý kiến các bộ liên quan. Sau khi tổng hợp, giải trình tiếp thu ý kiến các bộ, Bộ TT&TT sẽ gửi Bộ Tư pháp đề nghị thẩm định lại hồ sơ đề nghị xây dựng Luật.

Cùng với yêu cầu Bộ TT&TT khẩn trương nghiên cứu, hoàn thiện đề nghị xây dựng Luật Công nghiệp công nghệ số, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã chỉ đạo Bộ TT&TT phối hợp với Bộ Tư pháp hoàn thiện báo cáo của Chính phủ về kết quả nghiên cứu, rà soát pháp luật, trong đó có nội dung nghiên cứu, rà soát Luật CNTT, gửi cơ quan có thẩm quyền theo đúng quy định.

Vân Anh