2. Thời gian xem tivi

Liệu bạn có giới hạn thời gian xem tivi của bé nhà mình? Vậy thời gian cho các thiết bị điện tử khác như máy tính, Ipad và điện thoại thì sao? Đã có rất nhiều nghiên cứu chỉ ra việc tiếp xúc quá lâu với những màn hình điện tử như vậy có thể ảnh hưởng đên sự phát triển của trẻ, bao gồm kỹ năng tổ chức, mức độ tập trung, hay kỹ năng chơi thể thao, thế nhưng lại có quá ít cảnh báo về hậu quả của hoạt động không tốt này. Bạn hãy hạn chế giờ con ngồi trước màn hình và cố gắng không cho trẻ dưới 2 tuổi tiếp xúc quá sớm với đồ công nghệ.

3. Dành ít thời gian hoạt động ngoài trời

Lần cuối cùng con bạn ra ngoài chơi là khi nào? Một nghiên cứu của Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa kỳ đã cho thấy phân nửa trẻ em hiện nay không dành thời gian của mình để vui chơi ngoài trời mỗi ngày. Điều này gây ra những ảnh hưởng bất lợi đến sự phát triển các cơ vận động, sức khỏe tinh thần, cũng như lượng Vitamin D và thị lực của trẻ. Mẹ nên cho con ra ngoài chơi 60 phút mỗi ngày, kèm theo đó là các hoạt động thể chất như đi bộ, xe đạp, hoặc chơi các trò vận động và khám phá thú vị khác.

4. Ngủ dậy muộn

Nếu con bạn thức dậy buổi sáng với một tinh thần uể oải và vẫn còn buồn ngủ thì việc chúng bỏ bữa sáng là rất bình thường. Nhưng bỏ bữa sáng như vậy lại có những tác động tiêu cực đến sức khỏe các bé. Viện Dinh dưỡng đã chỉ ra trẻ nào ăn bữa sáng với tinh thần tỉnh tháo, sảng khoái hấp thụ tốt chất dinh dưỡng của thức ăn và sức khỏe cũng sẽ tốt hơn với những trẻ bỏ bữa. Thậm chí, một hậu quả nữa cho những bé không ăn sáng đó là thường có xu hướng thừa cân, béo phì.

5. Vấn đề xương

Trẻ em xây dựng khung xương hoàn thiện của mình trước khi chúng 17 tuổi, vì thế lượng canxi được hấp thụ lúc nhỏ là rất quan trọng. Nếu quá ít canxi, con của bạn sẽ có nguy cơ yếu xương, dễ gãy xương, thậm chí là mắc bệnh loãng xương. Vì thế, các mẹ nên quan tâm đến chế độ dinh dưỡng cho con mình hơn, đặc biệt với con số mà một nghiên cứu đưa ra gần đây khi trong 10 bé gái chỉ 1 trẻ gái hấp thụ đủ canxi qua các bữa ăn, còn với bé trai, con số này là 1 trên 4 trẻ. Vì vậy các mẹ nên cho con mình uống sữa, ăn những sản phẩm bơ sữa ít chất béo và các loại rau xanh nữa.

6. Tẩy chay thức ăn

Con bạn thích cà rốt nhưng mấy hôm nay con không thèm đụng đến? Đây có thể là hành vi đặc trưng của những trẻ chập chững biết đi và khiến bạn cảm thấy khó chịu. Nhưng đừng vội ép buộc con, hãy tạm để những món bé không thích sang một bên, biết đâu bé lại đổi ý của mình. Hoặc bằng nhiều cách khác nhau, bạn có thể giới thiệu cho con món ăn ấy được sáng tạo theo một cách mới mẻ để con có cơ hội thực sự trải nghiệm đồ ăn và thấy thích thú ăn chúng.

7. Thói quen khác lạ

Có thể con bạn khó tính đến mức chỉ thích ăn một loại thực phẩm nhất định, nếu cho bé ăn những món khác bé sẽ giãy nẩy hoặc chối đây đẩy không muốn ăn. Nhưng thật may mắn, thói quen ăn uống lạ lùng ấy ở trẻ sẽ dễ dàng được khắc phục. Nếu vấn đề không quá nghiêm trọng, ví dụ như con bạn chỉ thích chọn đồ ăn theo màu sắc hoặc hình thức thể nào đó, bạn hãy tôn trọng quyết định của con. Bạn có thể đưa đồ ăn ra, rồi dọn dẹp bàn ăn sau 15 phút, dù cho bé không đụng một thìa nào món ăn ấy đi chăng nữa, vì sau đó cơn đói của bé sẽ nhanh chóng khiến bé phải ăn món tiếp theo.

"Việt Nam có tỷ suất mới mắc cao thứ 101/185 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới với 150,8/100.000 dân. Đứng đầu là Australia với tỷ suất mới mắc là 426,5/100.000 dân.

Xét trong khu vực châu Á, Việt Nam có tỷ suất mắc ung thư cao thứ 20/47 quốc gia, cao nhất là Nhật Bản với 267,1/100.000 dân", PGS Bình nhấn mạnh.

Với dân số 100 triệu dân, năm 2022, Việt Nam ước tính có hơn 180.000 trường hợp mới mắc ung thư và hơn 120.000 trường hợp tử vong do ung thư. Số ca mắc mới, tử vong mỗi năm đều tăng lên so với năm trước.

Trong đó, 3 loại ung thư phổ biến hàng đầu ở nam giới là gan, phổi, dạ dày. Trong đó, tỷ suất mắc mới ung thư gan là 35/100.000 nam giới, con số này với ung thư phổi là 31,5 và ung thư dạ dày là 18,6. 

Theo ông, cả nước còn 2 tỉnh chưa có đơn vị chuyên khoa ung bướu là Tây Ninh và Bình Phước. 

"Về nhân lực, chúng ta còn cách xa, thiếu nhiều bác sĩ, điều dưỡng trên tỷ lệ dân số và bệnh nhân ung thư. Ví dụ, chúng ta thiếu đến một nửa bác sĩ nội khoa ung bướu so với các nước thu nhập cao", PGS Bình phân tích. 

Bệnh ung thư có 2 đặc điểm là tái phát và di căn, nên cần điều trị đa mô thức, kết hợp nhiều phương pháp phẫu thuật, xạ trị, hóa trị, dinh dưỡng, tâm lý, thậm chí tôn giáo. 

Trong đó, ngoại khoa mang tính chất triệt căn, với hơn 200 bệnh lý ung thư, 60% can thiệp ngoại khoa giúp điều trị ung thư. Đặc biệt những trường hợp phát hiện sớm có thể chữa khỏi, kéo dài thời gian sống chất lượng của bệnh nhân tốt nhất. 

PGS Bình cho biết thêm, công cuộc phòng chống ung thư không phải một cá nhân, một bệnh viện, một tổ chức mà sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, cơ quan quản lý nhà nước… Để hiện thực hóa mục tiêu giảm gánh nặng bệnh ung thư, cần chi phí đầu tư, cập nhật kiến thức hàng năm. 

"Thế giới ước tính có 19-20 triệu người mắc bệnh ung thư một năm, trong đó nếu biết cách phòng bệnh 1/3 trong số này có thể phòng được, 1/3 có thể sàng lọc phát hiện sớm, điều trị khỏi, gánh nặng còn lại 1/3 phải sống chung với bệnh", PGS Bình nói.

Dấu hiệu nhận biết bệnh ung thư ở nam giới

Ung thư gan

Ung thư gan là loại ung thư có tỷ lệ mắc cao nhất và cũng là nguyên nhân tử vong hàng đầu trong các loại ung thư ở Việt Nam. 

Một số triệu chứng phổ biến nhất của ung thư gan là:

- Giảm cân.

- Ăn mất ngon.

- Cảm thấy rất no sau một bữa ăn nhỏ.

- Buồn nôn hoặc nôn mửa.

- Gan to, có cảm giác đầy dưới xương sườn bên phải.

- Lá lách to ra, cảm thấy như đầy dưới xương sườn bên trái.

- Đau ở bụng hoặc gần xương bả vai bên phải.

- Sưng hoặc tích tụ chất lỏng trong bụng.

- Ngứa.

- Vàng da và mắt.

Các triệu chứng khác có thể bao gồm sốt, nổi các tĩnh mạch trên bụng có thể nhìn thấy qua da và xuất huyết hoặc bầm tím bất thường.

Ung thư phổi

5 triệu chứng hay gặp nhất của ung thư phổi gồm:

- Ho kéo dài không rõ nguyên nhân.

- Ho máu.

- Đau ngực.

- Khó thở.

- Gầy sút cân, mệt mỏi,

Đôi khi những người mắc ung thư phổi thường không ho hay đau ngực, mà chỉ thấy xuất hiện cảm giác chán ăn, ăn không ngon kéo dài, gầy sút từ vài kg tới 5-6kg trong 1,2 tháng.

Ung thư dạ dày

Dấu hiệu của bệnh ung thư dạ dày bạn cần lưu ý:

- Đầy tức bụng.

- Chán ăn. 

- Sụt cân chưa rõ nguyên nhân, mệt mỏi.

- Nôn ra máu.

- Ợ chua, đầy bụng sau khi ăn. 

- Đi ngoài phân màu bất thường.

Gia đình hạnh phúc của nhà sử học Dương Trung Quốc. Ảnh: Nhân vật cung cấp.

Điều đáng nói là dù công việc xã hội, ông vẫn có những bí quyết riêng để giữ gìn hạnh phúc gia đình và dạy bảo hai cô con gái thành người. Trong cuộc trò chuyện với phóng viên, ông chia sẻ: “Bí quyết dạy con của tôi không có gì cao sang. Nó đơn giản là duy trì bữa cơm hàng ngày đầy đủ các thành viên”. Một điều tưởng chừng rất đỗi giản dị, song đã biến mất ở rất nhiều gia đình vì áp lực công việc và cuộc sống trong xã hội hiện đại.

Dạy từ điều nhỏ để con hiểu giá trị việc lớn

Mở đầu câu chuyện với chúng tôi, nhà sử học Dương Trung Quốc cho biết, cuộc sống gia đình ông cũng bình dị như bao gia đình khác. Khác chăng chỉ là, ông có rất ít thời gian dành cho vợ, con. Xưa nay, mọi việc trong nhà đều do vợ ông- bà Thu Hằng, là một người con gái Hà Nội xinh đẹp, đảm đang vun vén. Còn ông, ông tự nhận mình chỉ dạy các con cách ứng xử và đạo lý truyền thống đáng quý của người Hà Nội nói riêng và người Việt Nam nói chung.

Ông cũng khẳng định: “Cuộc đời tôi và cả gia đình tôi luôn chịu ảnh hưởng từ những nét văn hóa Hà Nội xưa. Nhiều người từng hỏi tôi: “Liệu có chán những bữa cơm gia đình dân dã, đời thường sau khi đã thưởng thức quá đủ thứ sơn hào, hải vị? Tôi lập tức trả lời: “Họ đã nhầm”. Tiệc tùng bốn phương nhưng với tôi, không có đâu ngon bằng cơm nhà. Tôi luôn ghi nhớ các món ăn của những người phụ nữ đặc biệt của đời mình. Nhất là các món tủ do mẹ tôi nấu, như khoai sọ rán chênh cùng thịt ngan ướp húng lìu đun xấp nước, giả bào ngư làm từ dạ dày cổ hũ thái miếng, ướp ván hầm với gà rán, hạt sen nấm hương. Chè ướp hoa sen và cốm sấy là những món ruột mà mẹ tôi truyền lại cho con dâu. Cốm sấy cầm trên tay phải nhẹ, xanh mới đạt tiêu chuẩn. Vợ tôi là một người con gái sinh ra và lớn lên tại phố “Hàng”. Vì vậy, bà ấy may mắn giữ được nhiều nét văn hóa Hà Nội xưa. Mùa nào thức ấy, bà đều nấu những món ngon và hợp ý tôi. Tôi vẫn được vợ đánh giá là “dễ nuôi”. Món “ruột” của tôi đơn giản là ruốc, các món rau và cà bung. Có lẽ ký ức về bữa cơm gia đình và những món ngon Hà Nội do mẹ nấu đã trở thành một phần tất yếu trong cuộc sống của tôi sau này. Thế nên dù công việc bận rộn, tôi vẫn luôn cố gắng duy trì những bữa cơm tối của gia đình”.

Nói thêm về bữa cơm gia đình, nhà sử học Dương Trung Quốc say sưa: “Theo tôi, bữa cơm trong gia đình không chỉ đơn giản là chuyện ăn uống, nạp thêm năng lượng mà còn là một hoạt động rất thiêng liêng. Đó là khoảng thời gian các thành viên trong gia đình quây quần bên nhau. Đối với nếp sống xưa, những lúc gặp gỡ nhau tại nhà là chuyện bình thường. Nhưng khi xã hội thay đổi, phân công lao động thay đổi thì bữa cơm trở thành thời điểm quan trọng gắn kết mối quan hệ gia đình. Mâm cơm gia đình thể hiện được sự khéo léo, đảm đang của người phụ nữ và trách nhiệm của người đàn ông. Trong những dịp ấy, tôi thường chỉ cho các con phép tắc ứng xử của các thế hệ, tính kiên nhẫn và cách sắp xếp cuộc sống. Còn vợ tôi thì bảo cho các con gái những mẹo nhỏ trong nữ công gia chánh, khuyến khích và tán thưởng những nhận xét chính xác của các con. Trong bữa ăn đơn giản, những lời mời ăn cơm, cách dành miếng ngon cho con trẻ hay người già cũng là biểu hiện ứng xử có văn hóa và sự quan tâm của các thành viên trong gia đình dành cho nhau. Vì thế, ý nghĩa của nó còn cao hơn cả những hoạt động bình thường khác trong cuộc sống. Tôi thường dạy các con những điều nhỏ nhặt như thế bên mâm cơm gia đình. Trẻ con đôi khi cũng có những sai lầm rất đáng trách. Tuy nhiên, tôi tuyệt đối không trách mắng các con trong bữa cơm. Điều đó thường được đưa ra khi cả nhà ngồi vào bàn uống trà. Lúc ấy, tôi mới phân tích cho các con điều đúng sai và để chúng tự rút ra những bài học cho chính mình”.

Nhà sử học Dương Trung Quốc nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì bữa cơm gia đình với sự giáo dục con cái. Ảnh: Nhân vật cung cấp

Không để đặt lên bàn cân giá trị gia đình

Nói chuyện xã hội rồi lại trở về chuyện gia đình, ông đúc kết: “Với gia đình tôi, có lẽ do đã gắn bó, quây quần với bữa cơm gia đình từ những ngày tháng đầu tiên chung sống, chúng tôi vẫn luôn duy trì thói quen này. Hiện nay, hai cô con gái của tôi đã lớn và ra ở riêng nên bữa cơm phần lớn là dành cho tôi và bà xã. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn duy trì bữa cơm chung của đại gia đình (bao gồm cả gia đình hai con gái và các cháu) vào những ngày cuối tuần, những dịp lễ các thành viên có thể tụ tập đông đủ. Khi đó, chúng tôi trao đổi những vấn đề trong cuộc sống, kể cho nhau nghe những điều thú vị. Cũng có khi, mọi người trong gia đình đưa ra những khúc mắc để tìm câu giải đáp hoặc cùng nhau ôn lại kỷ niệm xưa cũ. Các con cùng các cháu của tôi, qua những bữa cơm, luôn giữ được những nét ứng xử văn hóa. Còn tôi, nhìn vợ và các con gái trong căn bếp nhỏ, chế biến những món ăn thì luôn cảm thấy xúc động. Nếp nhà luôn được xây dựng từ những gì bình dị và đơn sơ nhất”.

(Theo Lan Chinh - Gia đình & Xã hội)