Bài 1: Nhà có 2 người điên

Một ngày đầu tháng 3, bác sĩ Hồ Mạnh Tiến, Trưởng khoa Hành chính tổng hợp (Bệnh viện Tâm thần Hà Tĩnh), dẫn tôi đến dãy nhà nằm trong khuôn viên bệnh viện. Công trình được xây tường bao quanh khá cao, cửa sắt lớn kiên cố, đây là nơi điều trị của các bệnh nhân tâm thần nam - những người hung hãn nhất.

Bệnh viện Tâm thần tỉnh Hà Tĩnh

8h sáng, tôi theo chân các điều dưỡng viên vào tận từng căn phòng để đo huyết áp, cấp phát thuốc và tiêm cho bệnh nhân. Căn phòng số 06 có 10 giường bệnh, tất cả đều có bệnh nhân với nhiều lứa tuổi khác nhau.

Cửa phòng mở ra, một thanh niên chưa đầy 30 tuổi với khuôn mặt lạnh lùng tiến đến nhìn chằm chằm vào chúng tôi. Cậu chậm rãi, thi thoảng dừng lại nhìn thẳng vào mặt mọi người như đang suy xét một điều gì đó. Dường như cảm thấy an toàn, cậu trở về giường nằm xuống rồi lấy chăn trùm kín mặt.

Thấy tôi chăm chú nhìn người thanh niên có hành động kỳ lạ, bác sĩ Nguyễn Tiến Hùng, Trưởng khoa Cấp tính nam, giải thích: “Người thanh niên vừa rồi tên Đ. (trú xã An Dũng, huyện Đức Thọ) bị tâm thần phân liệt khá nặng. Bệnh kéo dài 7 năm nay rồi”.

Theo lời của bà Võ Thị Thanh, mẹ của Đ., cuộc sống gia đình bà rất buồn thảm. Đ. năm nay 27 tuổi là anh cả trong gia đình có 3 anh chị em, Đ. đổ bệnh cách đây 7 năm, ngần ấy thời gian bố mẹ đưa Đ. đi khắp các bệnh viện ngoài Bắc trong Nam nhưng đến nay bệnh vẫn không khỏi. Cách đây 3 năm, bố Đ. mất, một mình mẹ Đ. tần tảo nuôi cả gia đình.

Bà Võ Thị Thanh khốn khổ khi trong nhà có hai đứa con bị bệnh tâm thần

Đ. học vừa hết lớp 9 thì đổ bệnh, lúc đầu chỉ run rẩy, sau lên cơn co giật. Mỗi khi Đ. lên cơn, bao nhiêu cánh cửa trong nhà bị Đ. đập phá hết, đồ đạc trong nhà cũng ra nằm ngoài sân. Có lần Đ. còn chạy qua phá cửa nhà hàng xóm, người ta bắt mẹ Đ. bồi thường 5 triệu đồng.

Bệnh Đ. chưa khỏi hẳn thì vào năm 2017, người em gái là P.T.H. (24 tuổi) bị tâm thần theo anh trai. Họa vô đơn chí, một mình bà Thanh một nách nuôi hai đứa con bị điên trong nhà.

“Mỗi lần con H. phát bệnh, bao nhiêu gà, ngan nuôi trong chuồng bị nó bắt làm thịt ăn hết, nó còn lên bàn thờ lấy rượu thắp hương bố để uống. Uống say nó chạy khắp nơi”, bà Thanh tâm sự.

Hóa điên vì làm hư đôi giày

Rời căn phòng số 06 với câu chuyện đẫm nước mắt của bà Thanh, chúng tôi sang căn phòng nhỏ bên cạnh, nơi chỉ đặt 4 giường bệnh. Một người đàn ông trung niên dáng người thấp đậm, nằm trên chiếc giường ngoài cùng, chân bị một dây xích sắt khóa. 

Phía cuối căn phòng đặt hai chiếc giường song song nhau là nơi điều trị của hai anh em B.Q.P. và B.Q.T. quê ở huyện Can Lộc.

Khoa Cấp tính nam Bệnh viện Tâm thần Hà Tĩnh

Nghe tiếng gọi của bác sĩ, hai anh em P. và T. ngồi nhỏm dậy, còn người đàn ông trung niên vẫn nằm im thin thít.

Ông Hường, bố đẻ của P. và T. ngồi uể oải trên chiếc giường còn trống. Khuôn mặt ông khắc khổ như đời của ông vậy.

Ông Hường thời trẻ đi bộ đội ở chiến trường B (Quảng Nam - Đà Nẵng). Hòa bình lập lại, ông xuất ngũ chuyển sang làm công nhân thủy điện rồi cưới vợ vào năm 1989, sinh được 2 người con.

T. là con thứ 2, lớn lên vào Đồng Nai làm công nhân giày da. Sau lần bị phạt vì làm hỏng một đôi giày, T. bỏ việc ra ngoài đi lang thang không thông báo với người thân.

Sau ít ngày mất tin tức của T., ông Hường một mình lặn lội vào Đồng Nai tìm con. Suốt 15 ngày tìm kiếm trong vô vọng, ông Hường nhận được tin từ công an đã thấy T.. Ngày hôm sau, ông Hường đưa T. rời Đồng Nai về nhà.

Ông Hường và những ngày tháng ăn cơm ở viện nhiều hơn ở nhà

Từ khi về nhà, T. nhốt mình trong phòng không nói chuyện với ai, tâm trạng luôn lo sợ, bất an. Năm 2017, nhận thấy dấu hiệu bất thường, ông Hường đưa T. đi khám thì phát hiện T. bị tâm thần phân liệt, buộc phải nhập viện điều trị.

“Khi còn ở nhà những lúc lên cơn, nó hay phá phách lắm. Có lúc cả gia đình đang ăn cơm, nó bỏ bát xuống rồi lao vào đánh anh trai. Có lần nó cầm cái chén ném vào đầu tôi chảy máu. Vậy mà thời gian đầu đưa nó vào viện chữa bệnh, nó không chịu, cứ đến viện rồi đòi về, mãi sau này mới chịu ở lại”, ông Hường nói.

P. là anh trai của T., lớn lên P. đỗ vào một trường đại học ở TP. HCM. Sau khi tốt nghiệp, P. vào làm lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi cho một tập đoàn lớn có cơ sở tại Hà Tĩnh.

Đầu năm 2019, P. bắt đầu có dấu hiệu bệnh như em trai của mình. Tinh thần P. luôn hỗn loạn, lúc nào cũng sợ người khác đâm chém mình. Mỗi khi lên cơn điên, P. không phá phách như T. mà bỏ nhà đi khiến nhiều phen cả gia đình phải tỏa đi tìm kiếm.

Ông Hường bảo, từ ngày hai đứa con bị tâm thần, ông ở viện nhiều hơn ở nhà. Mỗi lần một trong hai đứa con lên cơn, gia đình ông thuê xe đưa con đến bệnh viện gấp chứ ở nhà không thể giữ chân chúng suốt ngày được.

“Cả 2 đứa con đổ bệnh cùng lúc nên vất vả lắm, khi chúng nó tỉnh táo thì còn yên ổn chứ khi đổ bệnh thì trong nhà loạn cả lên”, ông Hường nói.

Lê Minh (còn nữa)

Nỗi đau 40 năm sống ở bệnh viện

 - “Thân thể khỏe mạnh bình thường, nhưng họ lại mất đi phần quan trọng nhất, là sự tỉnh táo về tinh thần. Họ là những người rất cần tình yêu thương…” 

Grace hoảng loạn, cảm thấy lồng ngực như bị ai bóp nghẹt. Hàng chục nam sinh cùng trường đã tải xuống và chia sẻ loạt ảnh và video nhạy cảm mà cô gửi cho bạn trai cũ khi hai người còn yêu nhau.

Cô không thể làm gì khác ngoài bật khóc.

Nhiều cô gái ở tuổi vị thành niên không biết phải làm gì khi bị lộ clip nóng. Ảnh: Angelica Alzona.

Grace không phải cô gái duy nhất chịu nỗi đau tâm lý khi bị phát tán clip nóng. Cô là một trong số hơn 200 cô gái vị thành niên ở Philippines đã tìm kiếm sự giúp đỡ từ Nhóm Chống tội phạm mạng (PNP) của Cảnh sát Quốc gia Philippines (ACG) để gỡ bỏ hình ảnh nhạy cảm của mình khỏi Internet.

Ám ảnh tâm lý

Những hình ảnh và video được ghi lại vào năm Grace 16 tuổi, lúc đó cô đang hẹn hò với một anh chàng cuối cấp trong trường. Cô bị bạn trai ép chụp ảnh khỏa thân. Những lúc hai người ngủ với nhau, anh ta cũng thuyết phục cô quay lại cảnh ân ái.

Khi xem được các clip, Grace ngỡ ngàng vì bạn trai cũ đã quay lén mình vào một lần khác. "Tôi không biết anh ta đã quay video".

"Khi đó tôi vẫn còn là trẻ vị thành niên và bị thao túng. Đó là lý do tôi phải nhờ đến sự giúp đỡ", cô nói với PCIJ.

Philippines có một số luật quy định hành động của người bạn trai là tội phạm, nhưng chính Grace mới là người phải gánh chịu hậu quả.

Grace bắt đầu nhận được tin nhắn từ nhiều người lạ. Một số người quấy rối sau khi xem được hình ảnh của cô.

"Sau khoảng vài tháng, lại có những tài khoản giả mạo nhắn tin tống tiền tôi. Họ sẽ gửi ảnh khỏa thân của tôi trước và hỏi: 'Mẹ cô có biết chuyện này không?', hoặc nói cơ thể tôi hồi đó đẹp như thế nào".

Nạn nhân bị tung clip nóng đối diện áp lực tâm lý lớn, luôn bất an và sợ hãi. Ảnh: Rappler.

Trong 10 năm qua, ACG đã ghi nhận 233 nạn nhân của "nội dung khiêu dâm trẻ em" tại Philippines. Năm 2019, số nạn nhân ghi nhận được ở mức cao nhất là 62 người, con số này vào năm 2020 là 37 nạn nhân.

Tuy nhiên, đây chỉ là con số đại diện cho các trường hợp gia đình theo đuổi cuộc chiến pháp lý chống lại kẻ phạm tội.

Từ tháng 1/2020 đến tháng 5/2021, PNP ghi nhận 625 trường hợp phát tán hình ảnh và clip nóng từ các đơn vị Cảnh sát chống tội phạm khác nhau trong cả nước.

Mặc dù không thể biết có bao nhiêu nạn nhân ở tuổi vị thành niên, cảnh sát Philippines thường đệ đơn buộc tội theo các luật sau: Đạo luật Cộng hòa (RA) số 9775 (Đạo luật chống khiêu dâm trẻ em), RA 9995 (Đạo luật chống phát tán video và ảnh năm 2009), RA 9262 (Đạo luật về Bạo lực đối với Phụ nữ và Trẻ em).

Đơn vị bảo vệ tội phạm mạng cho phụ nữ và trẻ em của ACG (WCCPU) trên toàn quốc nhận được đơn khiếu nại hàng ngày, nhưng hầu hết nạn nhân chỉ tìm kiếm sự trợ giúp trong việc gỡ bỏ video của họ.

Thiếu tá Lalaine Marty, một thanh tra của WCCPU, cho biết các điều tra viên phải xử lý trung bình 4 báo cáo mỗi ngày. "Vấn đề này tăng cao trong thời gian đại dịch bùng phát, khi trẻ em và thanh thiếu niên online trong nhiều giờ để giết thời gian".

"Khi tôi còn làm việc ở Calabarzon, có trường hợp một đứa trẻ ngồi khóc trong văn phòng của chúng tôi mỗi ngày để cầu xin sự giúp đỡ", Thiếu tá Cảnh sát Joseph Villaran, phát ngôn viên của ACG, nói trong cuộc phỏng vấn với PCIJ hồi tháng 11/2020.

Tội ác của những kẻ "share link"

Villaran cho biết chưa rõ động cơ khiến bạn trai cũ của Grace tung hình ảnh nóng của hai người lên mạng. Vị cảnh sát nói rằng nhiều trường hợp là vì muốn kiểm soát nạn nhân, một số kẻ hành động xuất phát từ ý định trả thù.

Nhiều trường hợp hình ảnh và video nhạy cảm được sử dụng để tống tiền trẻ vị thành niên.

Phải mất nhiều thời gian nhưng cuối cùng Grace và bạn bè của cô thành công trong việc yêu cầu Facebook, Twitter, Google Drive và các trang web khác gỡ bỏ ảnh cùng video nhạy cảm. Tuy nhiên, cô vẫn thường trực nỗi lo rằng chúng vẫn còn được kẻ xấu lưu giữ và sẽ bị tải lên vào một ngày nào đó.

Theo các nhà chức trách, nỗi lo của Grace là có cơ sở.

Thiếu tá Lalaine Marty cho biết ngay cả khi các nền tảng mạng xã hội gỡ bỏ những tài liệu lạm dụng này, vẫn có rất nhiều cách chúng có thể bị sao chép hoặc tải lên lại, ví dụ như quay màn hình điện thoại.

Việc nhiều người dùng mạng lưu hay chia sẻ đường link clip nóng khiến việc lạm dụng nạn nhân không thể chấm dứt. Ảnh: BBC.

Những ảnh và video khiêu dâm có thể đã được tải lên các nền tảng khác như ứng dụng nhắn tin, diễn đàn trực tuyến, trang web, ổ lưu trữ. Những nền tảng này làm tăng số lượng người dùng theo cấp số nhân và khiến việc xóa hình ảnh trở nên rất khó khăn.

Việc lạm dụng nạn nhân sẽ không chấm dứt nếu có những người tải xuống hoặc đăng lại, chia sẻ liên kết video. Thực trạng này này được tiếp tay bởi một nền văn hóa Internet xấu xí, nơi người dùng chia sẻ hình ảnh và video nhạy cảm của các cô gái trẻ với nhau.

Đạo luật của Philippines có quy định trừng phạt việc sao chép, bán và phân phối các tài liệu khiêu dâm. Nhưng danh tính của những kẻ phân phối và khách hàng mua chúng hầu như luôn được ẩn danh.

PCIJ đã tìm thấy một chủ đề trên mạng xã hội Reddit, tập hợp những người dùng Philippines đã lưu hành một liên kết đến ổ lưu trữ chứa 351 thư mục tài liệu khiêu dâm về các cô gái đến từ một quốc gia ở Châu Á - Thái Bình Dương.

Các thư mục chứa đầy đủ tên của các cô gái và ảnh chụp màn hình trang Facebook của họ, như để chứng minh tính hợp pháp của nội dung. Hàng chục người trong số họ dường như là trẻ vị thành niên.

Theo Zing

Khi Internet ngập tràn thù hận

Internet thay đổi cách chúng ta giao tiếp. Nó mang lại giá trị tích cực song cũng cho phép nội dung thù ghét lan nhanh như dịch bệnh mà không bị kiểm soát.