Premier League hơn danh tiếng Champions League

Vụ chuyển nhượng Shearer, với giá 15 triệu bảng Anh thời điểm ấy (khoảng 35 triệu euro theo tỷ giá hiện nay), đã phá vỡ mọi kỷ lục. Đó là mùa hè năm 1996, khi Premier League hoạt động được 4 năm và đã tạo nên một cuộc cách mạng cho bóng đá Anh.

Ở kỳ chuyển nhượng mùa Hè 2022 này, bóng đá Anh lại tăng trần. Hơn 2,237 tỷ euro (2,013 tỷ bảng; số liệu được transfermarkt cung cấp, chưa tính các điều khoản trả sau phụ thuộc theo thành tích hay số trận đấu) chi phí được dành cho 273 thương vụ kéo dài trong 3 tháng hè.

Tám trong số 10 câu lạc bộ châu Âu chi tiêu nhiều nhất trong khoảng thời vừa qua thuộc về bóng đá Anh. 5 trong số họ thậm chí còn chưa được dự Champions League: Nottingham Forest, MU, West Ham, Wolverhampton và Arsenal.

Những đội này chi nhiều hơn Real Madrid, nhà đương kim vô địch châu Âu (tổng cộng 80 triệu euro).

Newcastle, thuộc sở hữu của quỹ tài sản có chủ quyền của Saudi Arabia, đã trả 70 triệu euro cho Alexander Isak, tiền đạo người Thụy Điển đến từ Real Sociedad. Đây là mức chuyển nhượng cao thứ 5 ở Premier League mùa hè này. 

Kỷ lục trong mùa hè thuộc về MU, khi chiêu mộ tiền đạo cánh Antony từ Ajax với giá 95 triệu euro. Sự ồn ào khác của "Quỷ đỏ" là hợp đồng với Casemiro (70,65 triệu euro trả ngay, 10 triệu euro trả sau).

Chelsea trả cho Leicester số tiền 80 triệu euro để có Wesley Fofana, trung vệ 21 tuổi người Pháp. Trước đó, Darwin Nunez rời Benfica đến Liverpool với giá 75 triệu euro trả ngay, cộng 25 triệu theo các tùy chọn trả sau.

"Khi Premier League bước sang thập kỷ thứ tư (năm nay đánh dấu kỷ niệm 30 năm thành lập), lợi thế của giải đấu lớn hơn bao giờ hết", Tim Bridge, chuyên gia của công ty tư vấn Deloitte, giải thích. "Các CLB Anh sớm thoát khỏi đại dịch với tình hình tài chính tốt hơn các đội châu Âu khác".

Bridge khẳng định: "Sự chênh lệch đó sẽ tiếp tục phát triển. Cán cân tài chính sẽ không đổi chiều, và điều đó chắc chắn khiến phần còn lại của châu Âu cảm thấy khó chịu".

Những lý do cho sự giàu có

Ước tính có 800 triệu người ở 188 quốc gia theo dõi các trận đấu Premier League trên màn hình tivi ở nhà. Các khoản thu từ khắp nơi trên thế giới vượt qua thị trường Anh trong tổng doanh thu.

Số lượng khán giả trung bình mỗi trận đấu Premier League mùa trước khoảng 40.000 người. Người ta ước tính rằng 20 CLB hàng đầu của anh sẽ chia sẻ hơn 12 tỷ euro trong ba năm tới từ việc bán các trận đấu.

Ngay cả đội bóng kết thúc mùa giải ở vị trí thứ 20 cũng được đảm bảo 116 triệu euro chỉ riêng bản quyền truyền hình.

Adriano Gallani, cựu Giám đốc điều hành AC Milan và hiện đang quản lý CLB Monza mới được thăng hạng, phàn nàn với Tuttosport cách nay một tháng: "Các đội Premier League nhận được nhiều hơn bốn lần so với bất kỳ CLB nào của Serie A".

Galliani, người bạn trung thành của Silvio Berlusconi, tiếp tục: "Monza nhận được 33 triệu euro từ bản quyền truyền hình. Bất kỳ đội bóng nào mới lên hạng ở Anh có ít nhất 160 triệu euro. Làm thế nào để ngăn chặn xu hướng này trong nền kinh tế thế giới? Cũng nên có một Brexit trong bóng đá".

Tình yêu, hay sự ám ảnh, dành cho Champions Leaguevà vinh quang của giải đấu từ những cầu thủ như Cristiano Ronaldo là điều hiếm thấy (anh muốn rời MU để được tiếp tục chơi bóng ở đấu trường danh giá nhất châu lục, nhưng không CLB nào đón nhận vì lương quá cao). Phần lớn các cầu thủ luôn đặt bất kỳ CLB nào ở Ngoại hạng Anh lên phía trước cơ hội tham dự đấu trường châu Âu, kể cả khu vực giữa bảng xếp hạng.

Matheus Nunes (45 triệu euro), thay vì cùng Sporting Lisbon tranh tài ở Champions League, lại chọn Wolverhampton, đội xếp thứ 3 từ dưới lên sau 5 vòng đầu tiên ở Premier League.

Trong lịch sử 30 năm Premier League, sự gia nhập của dòng vốn nước ngoài đã làm thay đổi cán cân cạnh tranh. Trong hầu hết các trường hợp, các cuộc đột kích nhằm mục đích tìm kiếm uy tín, danh tiếng và ảnh hưởng hơn là thành công về mặt thể thao, hoặc thậm chí là khoản thu tài chính.

Họ, những người chủ nước ngoài, mang theo những cuốn séc hào phóng đã nâng các CLB mà mình sở hữu lên thành ngôi sao, ít nhất là xét trên khía cạnh chuyển nhượng. Mohamed Al Fayed mua Fulham để có được quốc tịch Anh mà anh mong đợi từ lâu. Các hoàng thân UAE hay Saudi Arabia tiếp quản Man City hoặc Newcastle để tỏa sáng danh tiếng toàn cầu của họ...

Tập đoàn dẫn đầu bởi Todd Boehly - quốc tịch Mỹ - đã mua lại Chelsea sau khi tài sản của Roman Abramovich tại Anh bị tịch thu, đến Premier League với một tâm lý khác. "Tầm nhìn của chúng tôi rất đơn giản: chúng tôi đầu tư vào những gì mọi người cần và những gì mọi người muốn", ông nói.

Boehly biến Chelsea thành một phần trong đế chế khổng lồ mà ông đầu tư, từ thể thao đến âm nhạc, bảo hiểm, tài chính, khách sạn... (tập đoàn của ông sở hữu khoảng 80 công ty thuộc các lĩnh vực khác nhau).

Những khoản đầu tư được đổi lại bằng lợi ích khổng lồ. Trong mùa giải 2020-21, Premier League có doanh thu 5,3 tỷ euro. La Liga, giải đấu chiến thắng 6 danh hiệu Champions League trong 9 mùa gần nhất (5 thuộc về Real Madrid, 1 của Barca) cách rất xa với khoảng 2,9 tỷ euro. Bundesliga đạt 2,94 tỷ euro. Doanh thu của Serie A khoảng 2,5 tỷ euro. Ligue 1 có 1,61 tỷ euro.

Các đội bóng Anh không ngừng chi tiêu cho những cầu thủ có khả năng cạnh tranh nhất thế giới. Họ điều chỉnh hoạt động để đáp ứng Quy chế công bằng tài chính của UEFA (không cho phép chênh lệch giữa chi phí và thu nhập của một CLB quá 100 triệu euro). Về các quy định mới, giới hạn số tiền được phép chi tiêu ở mức 70% doanh thu, cũng không phải vấn đề lớn.

Premier League vẫn đang đi một mình với tốc độ riêng, nhờ sức mạnh tài chính khó ai sánh bằng.

Premier League chi hơn 1 tỷ bảng mua sắm hè: Chelsea dẫn đầu, MU gây choáng

Ngày Alan Shearer, chân sút số một mọi thời đại Premier League(260 bàn), rời Blackburn để đến Newcastle United, ông nói lời chia tay với đội trưởng của mình, Tim Sherwood: "Cảm ơn vì tất cả. Không nghi ngờ gì nữa, chúng ta đang sống trong thời khắc tuyệt vời nhất trong lịch sử để trở thành cầu thủ".

Premier League hơn danh tiếng Champions League

Vụ chuyển nhượng Shearer, với giá 15 triệu bảng Anh thời điểm ấy (khoảng 35 triệu euro theo tỷ giá hiện nay), đã phá vỡ mọi kỷ lục. Đó là mùa hè năm 1996, khi Premier League hoạt động được 4 năm và đã tạo nên một cuộc cách mạng cho bóng đá Anh.

Ở kỳ chuyển nhượng mùa Hè 2022 này, bóng đá Anh lại tăng trần. Hơn 2,237 tỷ euro (2,013 tỷ bảng; số liệu được transfermarkt cung cấp, chưa tính các điều khoản trả sau phụ thuộc theo thành tích hay số trận đấu) chi phí được dành cho 273 thương vụ kéo dài trong 3 tháng hè.

Tám trong số 10 câu lạc bộ châu Âu chi tiêu nhiều nhất trong khoảng thời vừa qua thuộc về bóng đá Anh. 5 trong số họ thậm chí còn chưa được dự Champions League: Nottingham Forest, MU, West Ham, Wolverhampton và Arsenal.

Những đội này chi nhiều hơn Real Madrid, nhà đương kim vô địch châu Âu (tổng cộng 80 triệu euro).

Newcastle, thuộc sở hữu của quỹ tài sản có chủ quyền của Saudi Arabia, đã trả 70 triệu euro cho Alexander Isak, tiền đạo người Thụy Điển đến từ Real Sociedad. Đây là mức chuyển nhượng cao thứ 5 ở Premier League mùa hè này. 

Kỷ lục trong mùa hè thuộc về MU, khi chiêu mộ tiền đạo cánh Antony từ Ajax với giá 95 triệu euro. Sự ồn ào khác của "Quỷ đỏ" là hợp đồng với Casemiro (70,65 triệu euro trả ngay, 10 triệu euro trả sau).

Chelsea trả cho Leicester số tiền 80 triệu euro để có Wesley Fofana, trung vệ 21 tuổi người Pháp. Trước đó, Darwin Nunez rời Benfica đến Liverpool với giá 75 triệu euro trả ngay, cộng 25 triệu theo các tùy chọn trả sau.

"Khi Premier League bước sang thập kỷ thứ tư (năm nay đánh dấu kỷ niệm 30 năm thành lập), lợi thế của giải đấu lớn hơn bao giờ hết", Tim Bridge, chuyên gia của công ty tư vấn Deloitte, giải thích. "Các CLB Anh sớm thoát khỏi đại dịch với tình hình tài chính tốt hơn các đội châu Âu khác".

Bridge khẳng định: "Sự chênh lệch đó sẽ tiếp tục phát triển. Cán cân tài chính sẽ không đổi chiều, và điều đó chắc chắn khiến phần còn lại của châu Âu cảm thấy khó chịu".

Những lý do cho sự giàu có

Ước tính có 800 triệu người ở 188 quốc gia theo dõi các trận đấu Premier League trên màn hình tivi ở nhà. Các khoản thu từ khắp nơi trên thế giới vượt qua thị trường Anh trong tổng doanh thu.

Số lượng khán giả trung bình mỗi trận đấu Premier League mùa trước khoảng 40.000 người. Người ta ước tính rằng 20 CLB hàng đầu của anh sẽ chia sẻ hơn 12 tỷ euro trong ba năm tới từ việc bán các trận đấu.

Ngay cả đội bóng kết thúc mùa giải ở vị trí thứ 20 cũng được đảm bảo 116 triệu euro chỉ riêng bản quyền truyền hình.

Adriano Gallani, cựu Giám đốc điều hành AC Milan và hiện đang quản lý CLB Monza mới được thăng hạng, phàn nàn với Tuttosport cách nay một tháng: "Các đội Premier League nhận được nhiều hơn bốn lần so với bất kỳ CLB nào của Serie A".

Galliani, người bạn trung thành của Silvio Berlusconi, tiếp tục: "Monza nhận được 33 triệu euro từ bản quyền truyền hình. Bất kỳ đội bóng nào mới lên hạng ở Anh có ít nhất 160 triệu euro. Làm thế nào để ngăn chặn xu hướng này trong nền kinh tế thế giới? Cũng nên có một Brexit trong bóng đá".

Tình yêu, hay sự ám ảnh, dành cho Champions Leaguevà vinh quang của giải đấu từ những cầu thủ như Cristiano Ronaldo là điều hiếm thấy (anh muốn rời MU để được tiếp tục chơi bóng ở đấu trường danh giá nhất châu lục, nhưng không CLB nào đón nhận vì lương quá cao). Phần lớn các cầu thủ luôn đặt bất kỳ CLB nào ở Ngoại hạng Anh lên phía trước cơ hội tham dự đấu trường châu Âu, kể cả khu vực giữa bảng xếp hạng.

Matheus Nunes (45 triệu euro), thay vì cùng Sporting Lisbon tranh tài ở Champions League, lại chọn Wolverhampton, đội xếp thứ 3 từ dưới lên sau 5 vòng đầu tiên ở Premier League.

Trong lịch sử 30 năm Premier League, sự gia nhập của dòng vốn nước ngoài đã làm thay đổi cán cân cạnh tranh. Trong hầu hết các trường hợp, các cuộc đột kích nhằm mục đích tìm kiếm uy tín, danh tiếng và ảnh hưởng hơn là thành công về mặt thể thao, hoặc thậm chí là khoản thu tài chính.

Họ, những người chủ nước ngoài, mang theo những cuốn séc hào phóng đã nâng các CLB mà mình sở hữu lên thành ngôi sao, ít nhất là xét trên khía cạnh chuyển nhượng. Mohamed Al Fayed mua Fulham để có được quốc tịch Anh mà anh mong đợi từ lâu. Các hoàng thân UAE hay Saudi Arabia tiếp quản Man City hoặc Newcastle để tỏa sáng danh tiếng toàn cầu của họ...

Tập đoàn dẫn đầu bởi Todd Boehly - quốc tịch Mỹ - đã mua lại Chelsea sau khi tài sản của Roman Abramovich tại Anh bị tịch thu, đến Premier League với một tâm lý khác. "Tầm nhìn của chúng tôi rất đơn giản: chúng tôi đầu tư vào những gì mọi người cần và những gì mọi người muốn", ông nói.

Boehly biến Chelsea thành một phần trong đế chế khổng lồ mà ông đầu tư, từ thể thao đến âm nhạc, bảo hiểm, tài chính, khách sạn... (tập đoàn của ông sở hữu khoảng 80 công ty thuộc các lĩnh vực khác nhau).

Những khoản đầu tư được đổi lại bằng lợi ích khổng lồ. Trong mùa giải 2020-21, Premier League có doanh thu 5,3 tỷ euro. La Liga, giải đấu chiến thắng 6 danh hiệu Champions League trong 9 mùa gần nhất (5 thuộc về Real Madrid, 1 của Barca) cách rất xa với khoảng 2,9 tỷ euro. Bundesliga đạt 2,94 tỷ euro. Doanh thu của Serie A khoảng 2,5 tỷ euro. Ligue 1 có 1,61 tỷ euro.

Các đội bóng Anh không ngừng chi tiêu cho những cầu thủ có khả năng cạnh tranh nhất thế giới. Họ điều chỉnh hoạt động để đáp ứng Quy chế công bằng tài chính của UEFA (không cho phép chênh lệch giữa chi phí và thu nhập của một CLB quá 100 triệu euro). Về các quy định mới, giới hạn số tiền được phép chi tiêu ở mức 70% doanh thu, cũng không phải vấn đề lớn.

Premier League vẫn đang đi một mình với tốc độ riêng, nhờ sức mạnh tài chính khó ai sánh bằng.

Premier League chi hơn 1 tỷ bảng mua sắm hè: Chelsea dẫn đầu, MU gây choáng

Một loạt các nước Ảrập bỗng vồn vã với ông Assad

Các nước Ảrập Vùng Vịnh một thời ủng hộ các nhóm muốn hạ bệ ông Assad giờ đây đang nỗ lực tái mở cửa sứ quán của mình ở Syria. Họ lo sợ sẽ đẩy đất nước nằm ở trung tâm thế giới Ảrập này vào tay của các đối thủ Iran và Thổ Nhĩ Kỳ, và để tuột mất các hợp đồng tái thiết hậu nội chiến béo bở. Các cửa khẩu biên giới then chốt vốn bị đóng nhiều năm qua đã hoạt động trở lại, và các tuyến bay thương mại đang được cân nhắc tái kết nối với Damascus.

Vì Tổng thống Donald Trump có kế hoạch rút hết 2.000 binh sĩ Mỹ đang đóng ở đông bắc Syria, quân đội chính quyền Assad được cho là sẽ giành lại khu vực mà họ phải từ bỏ năm 2012 thời cao trào nội chiến này. Đây sẽ là một bước đi lớn hướng tới khôi phục quyền kiểm soát của ông Assad trên toàn bộ lãnh thổ Syria, ngoại trừ một ít khu vực tây bắc đang nằm trong tay quân dấy loạn, chủ yếu là quân thánh chiến.

Từ một nhà lãnh đạo có nguy cơ phải ra đi, với sự trợ giúp quân sự của Nga kể từ năm 2015, Bashar al-Assad đã đảo ngược tình thế khi giành lại được các thành trì nổi dậy như Homs và Aleppo. Giờ đây, ông đang điều hành một đất nước đổ nát, với gần một nửa triệu dân đã bỏ mạng và nửa dân số phải di dời. Cuộc chiến then chốt có thể vẫn đang ở phía trước, nhưng nhiều người coi chiến sự ở Syria sắp kết thúc.

Chiếc ghế quyền lực mà ông Assad đang nắm giữ giờ đây được đánh giá vững chắc hơn nhiều so với 8 năm qua.

"Sự hàn gắn của các nước Ảrập là không thể tránh khỏi", hãng tin AP dẫn bình luận của ông Faysal Itani, một thành viên cấp cao của Trung tâm Rafik Harir về Trung Đông thuộc Hội đồng Atlantic.

Theo giới phân tích, động cơ chính của các nước Hồi giáo Sunni ở Vùng Vịnh là giảm thiểu ảnh hưởng của Iran, một quốc gia Hồi giáo Shiite vốn đã nhanh chóng mở rộng vai trò ở Syria trong thời gian nội chiến.

Khi Tổng thống Assad dẹp biểu tình năm 2011, Syria đã bị phần lớn thế giới Ảrập và phương Tây tẩy chay. Nước này mất ghế trong Liên đoàn Ảrập và hứng chịu nhiều đòn trừng phạt quốc tế. Nhưng Syria không bị cô lập hoàn toàn. Trung Quốc, Nga, Brazil, Ấn Độ và Nam Phi tiếp tục duy trì quan hệ ngoại giao, trong khi ở thế giới Ảrập, Lebanon, Iraq và Algeria không quay lưng. 

Việc Ảrập Xêút nối lại các mối quan hệ với chính quyền Assad chính là sự thừa nhận công khai rằng vương quốc này không thể lật đổ ông Assad. Và sự trở lại của các chính phủ Ảrập Vùng Vịnh cùng các công ty tư nhân sẽ có vai trò rất quan trọng trong bất kỳ nỗ lực tái thiết thực sự nào ở Syria. Chi phí tái thiết ước tính vào khoảng 200-350 tỷ USD.

Tháng trước, Tổng thống Sudan Omar al-Bashir đã tới Damascus bằng một máy bay Nga, trở thành nhà lãnh đạo Ảrập đầu tiên đến Syria kể từ năm 2011. Chuyến thăm được cho là sẽ khởi xướng các bước đi tương tự của nhiều nhà lãnh đạo Ảrập khác.

Ngày 27/12 vừa qua, UAE tái mở cửa sứ quán ở Damascus bằng một buổi lễ công khai. Bahrain hành động tương tự ngay hôm sau đó.

Hiện đang có tranh luận về việc khi nào Syria được chấp nhận trở lại Liên đoàn Ảrập. Tại cuộc gặp ở Cairo tuần trước, Ngoại trưởng Ai Cập Sameh Shukri nói điều này có liên quan đến các diễn biến trong tiến trình chính trị nhằm chấm dứt cuộc khủng hoảng hiện nay. Còn Ngoại trưởng Iraq Mohamed Alhakim, khi phát biểu tại một cuộc họp báo hôm 13/1 ở Baghdad với người đồng cấp Iran, khẳng định nước ông ủng hộ các nỗ lực khôi phục tư cách thành viên của Syria trong Liên đoàn Ảrập.

Ở Lebanon, một số quan chức cho rằng Syria nên được mời tới một hội nghị kinh tế Ảrập mà nước này sắp tổ chức vào tuần tới, măc dù quyết định cuối cùng tùy thuộc vào Liên đoàn.

"Mọi chuyện có thể diễn ra chậm hơn hoặc nhanh hơn nhưng nếu ông Assad sẽ tiếp tục ở vị trí hiện tại thì rõ ràng các nước trong khu vực sẽ phải tận dụng tốt nhất tình huống đó", AP dẫn lời Aron Lund, một thành viên Quỹ The Century. "Các chính trị gia có thể cứ ngồi trong cô lập lộng lẫy ở phía bên kia đại dương và giả vờ rằng Syria không được như vậy. Nhưng Quốc vương Abdullah của Jordan thì không thể".

Sự đảo chiều của thế giới Ảrập diễn ra giữa bối cảnh thay đổi ở phương Tây. Mỹ rút quân khỏi Syria nằm trong chính sách "Nước Mỹ Trên Hết" của Tổng thống Trump. Ông liên tục khẳng định không quan tâm chuyện hạ bệ Assad, và không muốn lính Mỹ tiếp tục dính vào "các cuộc chiến bất tận" trong khu vực. Nhiều đảng cánh hữu và phong trào dân túy đang lên ngôi ở châu Âu cũng thiện cảm với Assad, coi ông là người bảo vệ trước các thành phần Hồi giáo cực đoan.

Và kể cả Thổ Nhĩ Kỳ mới đây cũng tỏ tín hiệu sẽ làm việc với Tổng thống Assad nếu ông giành chiến thắng trong các cuộc bầu cử tự do và công bằng.

Thanh Hảo

Tổng thống Assad vẫn trụ vững sau 8 năm nội chiến với hàng tỷ đôla tiền của và vũ khí chống lại ông. Giờ đây, nhà lãnh đạo 53 tuổi của Syria đang trong tư thế sẵn sàng tái gia nhập cộng đồng các quốc gia Ảrập - một điều ít ai có thể nghĩ đến khi ông dốc sức dẹp bỏ làn sóng phản đối chính quyền những năm qua.

Một loạt các nước Ảrập bỗng vồn vã với ông Assad

Các nước Ảrập Vùng Vịnh một thời ủng hộ các nhóm muốn hạ bệ ông Assad giờ đây đang nỗ lực tái mở cửa sứ quán của mình ở Syria. Họ lo sợ sẽ đẩy đất nước nằm ở trung tâm thế giới Ảrập này vào tay của các đối thủ Iran và Thổ Nhĩ Kỳ, và để tuột mất các hợp đồng tái thiết hậu nội chiến béo bở. Các cửa khẩu biên giới then chốt vốn bị đóng nhiều năm qua đã hoạt động trở lại, và các tuyến bay thương mại đang được cân nhắc tái kết nối với Damascus.

Vì Tổng thống Donald Trump có kế hoạch rút hết 2.000 binh sĩ Mỹ đang đóng ở đông bắc Syria, quân đội chính quyền Assad được cho là sẽ giành lại khu vực mà họ phải từ bỏ năm 2012 thời cao trào nội chiến này. Đây sẽ là một bước đi lớn hướng tới khôi phục quyền kiểm soát của ông Assad trên toàn bộ lãnh thổ Syria, ngoại trừ một ít khu vực tây bắc đang nằm trong tay quân dấy loạn, chủ yếu là quân thánh chiến.

Từ một nhà lãnh đạo có nguy cơ phải ra đi, với sự trợ giúp quân sự của Nga kể từ năm 2015, Bashar al-Assad đã đảo ngược tình thế khi giành lại được các thành trì nổi dậy như Homs và Aleppo. Giờ đây, ông đang điều hành một đất nước đổ nát, với gần một nửa triệu dân đã bỏ mạng và nửa dân số phải di dời. Cuộc chiến then chốt có thể vẫn đang ở phía trước, nhưng nhiều người coi chiến sự ở Syria sắp kết thúc.

Chiếc ghế quyền lực mà ông Assad đang nắm giữ giờ đây được đánh giá vững chắc hơn nhiều so với 8 năm qua.

"Sự hàn gắn của các nước Ảrập là không thể tránh khỏi", hãng tin AP dẫn bình luận của ông Faysal Itani, một thành viên cấp cao của Trung tâm Rafik Harir về Trung Đông thuộc Hội đồng Atlantic.

Theo giới phân tích, động cơ chính của các nước Hồi giáo Sunni ở Vùng Vịnh là giảm thiểu ảnh hưởng của Iran, một quốc gia Hồi giáo Shiite vốn đã nhanh chóng mở rộng vai trò ở Syria trong thời gian nội chiến.

Khi Tổng thống Assad dẹp biểu tình năm 2011, Syria đã bị phần lớn thế giới Ảrập và phương Tây tẩy chay. Nước này mất ghế trong Liên đoàn Ảrập và hứng chịu nhiều đòn trừng phạt quốc tế. Nhưng Syria không bị cô lập hoàn toàn. Trung Quốc, Nga, Brazil, Ấn Độ và Nam Phi tiếp tục duy trì quan hệ ngoại giao, trong khi ở thế giới Ảrập, Lebanon, Iraq và Algeria không quay lưng. 

Việc Ảrập Xêút nối lại các mối quan hệ với chính quyền Assad chính là sự thừa nhận công khai rằng vương quốc này không thể lật đổ ông Assad. Và sự trở lại của các chính phủ Ảrập Vùng Vịnh cùng các công ty tư nhân sẽ có vai trò rất quan trọng trong bất kỳ nỗ lực tái thiết thực sự nào ở Syria. Chi phí tái thiết ước tính vào khoảng 200-350 tỷ USD.

Tháng trước, Tổng thống Sudan Omar al-Bashir đã tới Damascus bằng một máy bay Nga, trở thành nhà lãnh đạo Ảrập đầu tiên đến Syria kể từ năm 2011. Chuyến thăm được cho là sẽ khởi xướng các bước đi tương tự của nhiều nhà lãnh đạo Ảrập khác.

Ngày 27/12 vừa qua, UAE tái mở cửa sứ quán ở Damascus bằng một buổi lễ công khai. Bahrain hành động tương tự ngay hôm sau đó.

Hiện đang có tranh luận về việc khi nào Syria được chấp nhận trở lại Liên đoàn Ảrập. Tại cuộc gặp ở Cairo tuần trước, Ngoại trưởng Ai Cập Sameh Shukri nói điều này có liên quan đến các diễn biến trong tiến trình chính trị nhằm chấm dứt cuộc khủng hoảng hiện nay. Còn Ngoại trưởng Iraq Mohamed Alhakim, khi phát biểu tại một cuộc họp báo hôm 13/1 ở Baghdad với người đồng cấp Iran, khẳng định nước ông ủng hộ các nỗ lực khôi phục tư cách thành viên của Syria trong Liên đoàn Ảrập.

Ở Lebanon, một số quan chức cho rằng Syria nên được mời tới một hội nghị kinh tế Ảrập mà nước này sắp tổ chức vào tuần tới, măc dù quyết định cuối cùng tùy thuộc vào Liên đoàn.

"Mọi chuyện có thể diễn ra chậm hơn hoặc nhanh hơn nhưng nếu ông Assad sẽ tiếp tục ở vị trí hiện tại thì rõ ràng các nước trong khu vực sẽ phải tận dụng tốt nhất tình huống đó", AP dẫn lời Aron Lund, một thành viên Quỹ The Century. "Các chính trị gia có thể cứ ngồi trong cô lập lộng lẫy ở phía bên kia đại dương và giả vờ rằng Syria không được như vậy. Nhưng Quốc vương Abdullah của Jordan thì không thể".

Sự đảo chiều của thế giới Ảrập diễn ra giữa bối cảnh thay đổi ở phương Tây. Mỹ rút quân khỏi Syria nằm trong chính sách "Nước Mỹ Trên Hết" của Tổng thống Trump. Ông liên tục khẳng định không quan tâm chuyện hạ bệ Assad, và không muốn lính Mỹ tiếp tục dính vào "các cuộc chiến bất tận" trong khu vực. Nhiều đảng cánh hữu và phong trào dân túy đang lên ngôi ở châu Âu cũng thiện cảm với Assad, coi ông là người bảo vệ trước các thành phần Hồi giáo cực đoan.

Và kể cả Thổ Nhĩ Kỳ mới đây cũng tỏ tín hiệu sẽ làm việc với Tổng thống Assad nếu ông giành chiến thắng trong các cuộc bầu cử tự do và công bằng.

Thanh Hảo