Mắc bệnh sợ minh bạch, nhà đầu tư BOT đang chây ì triển khai thu phí không dừng?

- Bộ trưởng Bộ Thông tin – Truyền thông Nguyễn Bắc Son đã có trả lời thẳng thắn trước những lo lắng về sai phạm của hàng loạt sách tham khảo cho học sinh phổ thông thời gian vừa qua trong chương trình Dân hỏi – Bộ trưởng trả lời trên VTV tối 12/5.

Có hiện tượng khoán trắng cho NXB

- BTV VTV: Nhiều lá thư của người dân lo lắng dường như có sơ hở biên tập, kiểm duyệt in ấn phát hành Sách tham khảo đối tượng xấu lợi dụng nhồi nhét nội dung không phù hợp vào sách. Xin Bộ trưởng cho biết ý kiến về vấn đề này?

Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son: Trong năm 2012 và ba tháng đầu năm 2013, Bộ Thông tin và Truyền thông mà cụ thể là Cục Xuất bản đã xử lí 51 xuất bản phẩm của 27 NXB. Có những cuốn sách có nguồn gốc từ nước ngoài dẫn chứng những hình ảnh không phù hợp, ví dụ như cờ của nước ngoài đáng lẽ phải là cờ của VN, không phải minh họa bằng cờ của nước ngoài. Rồi những cuốn sách khác nữa. Có những cuốn sách sai phạm khi in về chủ quyền lãnh thổ của tổ quốc.

Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son

Trước hết phải nói đến hoạt động của NXB. Ngay trong Luật Xuất bản hiện hành ghi rất rõ trong hoạt động liên kết là chỉ được liên kết khâu in và phát hành, không được liên kết khâu xuất bản đặc biệt là khâu biên tập bản thảo.

Nhưng trong thời gian vừa qua có một số giám đốc, tổng biên tập không thực hiện đầy đủ quy định này dẫn tới có những đối tác liên kết lấn sân vai trò trách nhiệm của các giám đốc, tổng biên tập đưa vào nội dung không đúng mà không bị xem xét khi đưa ra kí phát hành, kí phê duyệt bản thảo hoặc không thực hiện theo luật lưu chiểu đúng quy định dẫn tới những sai sót.

Một sai sót nữa đến từ biên tập viên. Có những biên tập viên trình độ hạn chế hoặc trách nhiệm còn yếu trước những vấn đề nhạy cảm như chủ quyền biên giới không bóc tách được dẫn tới sai phạm. Rồi vai trò trách nhiệm cơ quan chủ quản các NXB chưa được nêu cao, gần như khoán trắng việc đó cho các NXB.

- Nói đến công tác quản lí xuất bản trách nhiệm của Bộ Giáo dục – Đào tạo và Bộ Thông tin – Truyền thông. Nhưng trách nhiệm cụ thể của từng bộ như thế nào, thưa Bộ trưởng?

Về trách nhiệm ra sách báo tham khảo, vai trò trách nhiệm của cả Bộ Thông tin – Truyền thông và Bộ GD-ĐT. Từ năm 1999 Bộ Văn hóa – Thông tin và Bộ GD-ĐT đã kí kết và phối hợp thực hiện Thông tư liên tịch 35 quy định việc xuất bản và phát hành sách tham khảo cho học sinh THPT.

Quy định này nêu rõ trách nhiệm của Bộ GD-ĐT chỉ đạo về thẩm định nội dung, hướng dẫn sử dụng sách tham khảo bộ trợ SGK trong chương trình phổ thông. Bộ Văn hóa – Thông tin nay

là Bộ Thông tin – Truyền thông có trách nhiệm thực thi quản lí NN trong hoạt động xuất bản và phát hành sách tham khảo.

Những chế tài của Thông tư 35 đến nay đã có những thay đổi. Trong thời gian tới, chúng tôi thấy phải phối hợp với Bộ GD-ĐT để xem xét, bổ sung, cập nhật những yêu cầu mới theo hướng thay đổi Thông tư này bằng một thông tư mới, chế tài những nội dung mà hai bộ cần quan tâm để góp phần nâng cao nội dung sách tham khảo cho học sinh phổ thông.

Sai phạm nghiêm trọng có thể xử lí hình sự

- Trong phạm vi thẩm quyền, Bộ Thông tin – Truyền thông có biện pháp nào để xử lí các sai phạm trong hoạt động xuất bản đặc biệt là liên quan đến mảng sách tham khảo mà xã hội và các bậc phụ huynh quan tâm?

Khi phát hiện các sai phạm trên, Bộ Thông tin – Truyền thông đã chỉ đạo kịp thời Cục Xuất bản có những hoạt động thực thi theo quy định pháp luật để ngăn chặn những hành động này.

Cụ thể, Bộ đã chỉ đạo thông báo cho các NXB có những ấn phẩm sai phạm kịp thời giải trình và đưa ra những giải pháp khắc phục đồng thời chỉ đạo cơ quan thanh tra của Bộ và các sở có các xuất bản phẩm sai phạm kịp thời xử lí theo đúng quy định, trình tự của pháp luật.

Bộ cũng thông báo cho các cơ quan chủ quản của NXB để họ có trách nhiệm trong xem xét, đánh giá hoạt động của các NXB đặc biệt là những NXB có sai phạm bị xử lí như trên. Bộ cũng yêu cầu các cơ quan chức năng, các cấp chính quyền địa phương, Sở Thông tin – Truyền thông các tỉnh thành cũng vào cuộc thanh tra kiểm tra, giám sát kịp thời, ngăn ngừa những sai phạm trong hoạt động xuất bản ngay từ khâu khai thác bản thảo.

- Dư luận cũng quan tâm việc thực thi Luật xuất bản 2012. Xin Bộ trưởng cho biết trong luật này có những điểm gì mới để có thể hạn chế tối đa các sai phạm trong hoạt động xuất bản?

Luật 2012 đã đưa ra một số điểm mới so với luật cũ. Thứ nhất đã quy định rất rõ tiêu chuẩn, quyền hạn, trách nhiệm và nghĩa vụ giám đốc, tổng biên tập cũng như là biên tập viên NXB; quy định về việc cấp, thu hồi chứng chỉ với biên tập viên để nâng cao vai trò của biên tập viên trong thực thi hoạt động xuất bản.

Thứ hai, luật quy định rất rõ chế tài các nội dung, phương thức, hình thức liên kết đặc biệt là trách nhiệm pháp lý trước phát luật rất rõ ràng của các bên liên kết khi để xảy ra những sai phạm trong hoạt động xuất bản.

Điểm mới nữa cũng bổ sung hình phạt khác như ngừng hoạt động, thu hồi giấy phép, chứng chỉ hành nghề đối với tổ chức cá nhân khi có sai phạm trong hoạt động xuất bản và đưa ra những quy định rất chặt chẽ với mức cao hơn nữa khi phát hiện ra những hoạt động in lậu, in nối bản không đúng quy định pháp luật không chỉ xử phạt hành chính ở mức cao mà nếu nghiêm trọng thì xử lí hình sự.

Play

- Sáng 25/5, ông Nguyễn Tấn Sĩ, Hiệu trưởng THCS Lý Tự Trọng , TP.Tam Kỳ, Quảng Nam cho biết sau khi cân nhắc và xét thành tích học tập của Nguyễn Thanh V. (lớp 8/6) vì những cố gắng, rèn luyện trong thời gian qua nên nhà trường đã ra quyết định xóa bỏ hình thức kỷ luật đối với em.

Gia đình cùng chính quyền địa phương cam kết bảo lãnh cho em V. trở lại trường

Trước đó vào tháng 12-2012, với nick name Kang..., Thanh V. lập trang Facebook, viết bài cùng ra lời "kêu gọi" học sinh phải bằng mọi cách, kể cả những cách tiêu cực để vượt qua đợt kiểm tra học kỳ 1 ở trường.

Sau khi phát hiện trang Facebook có lời kêu gọi của nữ sinh V. lực lượng an ninh mạng phối hợp với cơ quan chức năng và ngành giáo dục TP. Tam Kỳ điều tra xác minh làm rõ chủ của trang Facebook.

Phòng GD-ĐT TP. Tam Kỳ cũng cho rằng V. dùng Facebook với lời lẽ thóa mạ, xúc phạm thầy cô giáo và đã bị nhà trường kỷ luật buộc thôi học.

Tuy nhiên, chính quyền địa phương cùng với gia đình bảo lãnh và em V. được đi học trở lại.

Theo ông Sỹ, tổng kết năm học 2012-2013, Trường THCS Lý Tự Trọng , TP.Tam Kỳ, Quảng Nam có trên 70% số học sinh đạt loại khá trở lên. Năm học này trường cũng giành được nhiều giải thưởng trong các kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh và thành phố.

Vũ Trung

Hình ảnh thường thấy của sinh viên trước mỗi kỳ thi. (Ảnh minh họa)

Đó là thực tế của sinh viên tại hầu hết các trường ĐH, CĐ. Sinh viên vẫn lên lớp thường xuyên nhưng không phải chỉ để chuyên tâm học tập. Thay vào đó, nhiều sinh viên quan niệm “mỗi ngày đi học là một ngày… chơi”. Không còn các bài kiểm tra đều đăn như thời học sinh, sinh viên hiện giờ chỉ coi trọng các kỳ thi cuối kỳ và chỉ thực sự quan tâm chuyện sách vở trước mỗi kỳ thi đó.

Chuyện sinh viên bỏ học, trốn tiết, nhờ người đi học hộ, hoặc có đến lớp thì cũng ngủ, làm việc riêng không còn quá lạ lẫm với giới sinh viên. Một phần nguyên nhân của thực trạng này cũng xuất phát từ quy chế học tập, thi cử ở bậc học ĐH, CĐ ở nước ta.

Hồng Ngọc, sinh viên một Học viện có tiếng ở Hà Nội, chia sẻ: “Trước khi vào trường mình cũng từng lo lắng, sợ rằng việc học ở đại học sẽ vất vả hơn nhiều so với ở phổ thông. Nhưng thực tế qua những năm học vừa rồi, mình mới nhận ra thực tế không phải vậy. Bọn mình chỉ thực sự ôn tập bài vở trước mỗi kì thi mà thôi. Còn bình thường thì chẳng bao giờ động đến sách vở, giáo trình”.

Bốn năm một quyển vở

Với nhiều sinh viên, bút vở dường như là thừa thãi bởi học thì đã có giáo trình. Không còn quá câu nệ chuyện ghi chép, ngay cả khi nhiều giảng viên truyền đạt những kiến thức không có trong giáo trình, nhiều sinh viên ngày càng ỷ lại vào những cuốn sách in sẵn. Nhưng giáo trình thì không thể chỉnh sửa hàng năm nên nhiều sinh viên đang tự thỏa mãn với những kiến thức từ cách đây tới cả chục năm.

Học hành chỉ vì mục tiêu không bị thi lại? (Ảnh minh họa)

Đây không phải là chuyện hiếm gặp trong giới sinh viên các trường ĐH, CĐ ở Việt Nam hiện nay. Chuyện ghi chép nhiều không còn quá quan trọng với sinh viên Việt Nam bởi chúng không thay đổi là bao kết quả của các kỳ thi cuối kỳ.

Chạy theo kết quả điểm số và dựa dẫm vào những tài liệu in sẵn, phương pháp học tập theo kiểu “ăn xổi” đã và đang làm lười đi một thế hệ cử nhân tương lai của đất nước.

Vẫn biết rằng tấm bằng đỏ khi ra trường là vô cùng giá trị, nhưng sẽ chẳng có thứ gì ý nghĩa và bền lâu bằng chính những kiến thức mà mỗi chúng ta tự thu nhận được sau những năm tháng trên giảng đường. Bởi đó mới là thước đo chính xác chất lượng thực chất của người học chứ không phải những kiến thức góp nhặt từ sách vở.

Lê Anh Việt