Mới đây là vụ cháy chợ Khe Tre, trung tâm huyện Nam Đông, tỉnh Thừa Thiên-Huế, xảy ra vào rạng sáng 3/12.

Vậy nguyên nhân chính dẫn đến các vụ cháy chợ là gì?

70% vụ cháy chợ do sự cố hệ thống điện

Theo Cục Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, hiện nay, trên toàn quốc có 1.738 chợ, trong đó 1.260 chợ kiên cố; 375 chợ bán kiên cố và 103 chợ tạm.

Các chợ thường được xây dựng với diện tích lớn, bố trí nhiều ki ốt, sạp hàng liền kề kinh doanh đa dạng các mặt hàng, trong đó có nhiều loại hàng hóa dễ cháy, nổ.

Trong quá trình hoạt động, do ý thức chấp hành quy định về phòng cháy chữa cháy của đơn vị quản lý, người kinh doanh và người dân chưa cao, dẫn đến phát sinh nhiều tồn tại, vi phạm, tiềm ẩn nguy cơ cháy cao, dễ xảy ra cháy lớn, gây khó khăn cho công tác chữa cháy và cứu nạn cứu hộ.

Theo thống kê, từ năm 2021 đến hết tháng 11/2023 cả nước xảy ra 69 vụ cháy chợ dân sinh, gây thiệt hại về tài sản ước tính trên 190 tỷ đồng. Riêng 11 tháng của năm 2023, cả nước xảy ra 22 vụ cháy chợ, gây thiệt hại trên 70 tỷ đồng, chưa kể vụ cháy 2.000m2 chợ Khe Tre (Thừa Thiên-Huế) chưa thống kê được thiệt hại.

Đây mới chỉ là thiệt hại trực tiếp, nếu tính cả thiệt hại gián tiếp như ảnh hưởng an sinh xã hội, ngừng trệ buôn bán, chi phí khắc phục hậu quả… thì thiệt hại sẽ gấp khoảng 3 lần.

Đáng lưu ý là có đến 80% tổng số vụ cháy xảy ra vào ban đêm và ngoài giờ hoạt động của chợ, trên 70% vụ cháy chợ do sự cố hệ thống điện, sử dụng thiết bị tiêu thụ điện không bảo đảm an toàn phòng cháy chữa cháy và do sử dụng lửa trần, thắp hương thờ cúng.

Phòng chống nguy cơ cháy chợ trong mùa hanh khô, dịp Tết

Để tăng cường công tác phòng cháy chữa cháy tại chợ, nhất là vào mùa hanh khô, dịp Tết Nguyên đán, lễ hội, Cục Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ khuyến cáo các đơn vị, cá nhân cần thực hiện các biện pháp, giải pháp phòng cháy chữa cháy.

Cụ thể là thường xuyên kiểm tra, giám sát việc tổ chức thực hiện và duy trì công tác phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ tại chợ; bảo đảm kinh phí cho hoạt động phòng cháy chữa cháy hằng năm, duy trì hoạt động của lực lượng phòng cháy chữa cháy cơ sở và tổ chức thực tập phương án chữa cháy, cứu nạn cứu hộ tại chợ.

Đơn vị quản lý chợ cần thường xuyên tập huấn kiến thức, kỹ năng về phòng cháy chữa cháy, thoát nạn, vận động người kinh doanh trang bị phương tiện phòng cháy chữa cháy, dụng cụ phá dỡ thô sơ để người kinh doanh nắm được và chủ động xử lý kịp thời khi xảy ra cháy, nổ.

Ban quản lý chợ cũng cần bố trí khu vực để xe của người dân, khu vực xuất, nhập hàng hóa; khu vực bán hàng riêng theo từng nhóm mặt hàng kinh doanh có tính chất nguy hiểm cháy, nổ khác nhau để loại trừ nguy cơ cháy, nổ; trang bị bổ sung, thay thế các phương tiện phòng cháy chữa cháy đã hư hỏng và thực hiện nghiêm chế độ kiểm tra, bảo dưỡng các hệ thống, phương tiện, thiết bị phòng cháy chữa cháy bảo đảm luôn luôn ở chế độ thường trực.

Cùng với đó, Ban quản lý chợ phải thường xuyên kiểm tra, sửa chữa, nâng cấp, thay thế khi hệ thống, thiết bị điện có dấu hiệu xuống cấp, hư hỏng; cần tách riêng nguồn điện kinh doanh, chiếu sáng và phòng cháy chữa cháy; quản lý chặt chẽ việc sử dụng điện tại các hộ kinh doanh, không để xảy ra tình trạng vi phạm an toàn sử dụng điện.

Các cá nhân, tổ chức kinh doanh tại chợ cũng cần chấp hành nghiêm nội quy, quy định an toàn phòng cháy chữa cháy chợ; tự kiểm tra an toàn phòng cháy chữa cháy hằng ngày tại khu vực, phạm vi quản lý; không để hàng hóa lấn chiếm đường, lối thoát nạn và giữa các ki ốt trong khu vực kinh doanh, trong kho chứa.

Các cá nhân, tổ chức kinh doanh tuyệt đối không tàng trữ, kinh doanh trái phép hàng hóa, hóa chất dễ cháy, nổ; tự ý câu mắc, lắp đặt dây dẫn, sử dụng thêm các thiết bị điện khi không bảo đảm an toàn phòng cháy chữa cháy; sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt, thắp hương thờ cúng không bảo đảm an toàn phòng cháy chữa cháy trong khu vực kinh doanh, kho chứa theo quy định.