Nhận định, soi kèo Uganda vs Guinea, 23h00 ngày 25/3: Khó cho khách

TIN BÀI KHÁC:

Đào tạo và vận hành các mô hình AI là một nỗ lực tiêu tốn rất nhiều năng lượng. Tuy nhiên, sự hào hứng với công cụ mới này có thể đang che giấu một vấn đề rất nghiêm trọng.

Cụ thể, Washington Postđã trích dẫn một nghiên cứu mới được công bố cho thấy trào lưu xây dựng các chương trình trí tuệ nhân tạo mạnh mẽ hơn tại tại Thung lũng Silicon đang tạo nên một núi rác thải điện tử (e-waste), gây hậu quả nghiêm trọng đến thế giới.

Tốc độ gia tăng chóng mặt

Trong cơn sốt AI, các công ty công nghệ hàng đầu đang chi mạnh tay để xây dựng và nâng cấp các trung tâm dữ liệu.

Đây sẽ là nguồn năng lượng cho những siêu dự án AI trong tương lai và đó chúng sẽ được trang bị trong những chip máy tính mạnh mẽ.

Tuy nhiên, theo nghiên cứu của các học giả tại Trung Quốc và Israel, nếu sự bùng nổ AI tiếp diễn, đến năm 2030, những con chip và thiết bị điện tử cũ có thể trở thành núi rác thải điện tử tương đương với việc vứt bỏ 13 tỷ chiếc iPhone mỗi năm.

Đến năm 2030, những con chip và thiết bị điện tử cũ có thể trở thành núi rác thải điện tử tương đương với việc vứt bỏ 13 tỷ chiếc iPhone mỗi năm. Ảnh: The New York Times.

Cụ thể, các nhà nghiên cứu dự đoán sự bùng nổ của AI sẽ làm tăng tổng lượng rác thải điện tử được tạo ra trên toàn cầu từ 3-12% vào năm 2030. Con số này tương đương với 2,5 triệu tấn rác thải điện tử bổ sung mỗi năm.

Những ước tính này xuất phát từ các kịch bản khác nhau về cường độ đầu tư trong tương lai vào AI. Theo đó, các nhà nghiên cứu dựa trên tính toán của họ về lượng chất thải phát sinh khi một máy chủ máy tính chạy trên H100 - con chip luôn "cháy hàng" năm 2023 bị loại bỏ.

Thậm chí, nghiên cứu còn không tính đến lượng chất thải tiềm ẩn từ việc thải bỏ các thiết bị khác cần thiết trong các trung tâm dữ liệu, chẳng hạn như hệ thống làm mát giúp chip không bị quá nhiệt.

"Chúng tôi hy vọng công trình này sẽ thu hút sự chú ý đến tác động môi trường, vốn thường bị bỏ qua khi xây dựng phần cứng AI", Asaf Tzachor, phó giáo sư tại Đại học Reichman và là một trong những tác giả của nghiên cứu cho biết

Báo cáo phát triển bền vững hồi tháng 5 của Microsoft là một nghiên cứu điển hình về câu hỏi hóc búa mà các công ty công nghệ lớn phải đối mặt: Cam kết về khí hậu, nhưng lại gây ô nhiễm nhiều hơn khi chuyển chuyển trọng tâm sang AI.

Tuy nhiên, tham vọng quá lớn của Microsoft về việc dẫn đầu xu thế tích hợp AI đang khiến cam kết đó trở nên xa vời.

Khi đi sâu vào phân tích dữ liệu trong báo cáo phát triển bền vững của Microsoft, The Vergecho rằng mọi chuyện đã đi sai hướng.

Cụ thể, trong năm tài chính vừa qua, gã khổng lồ phần mềm đã thải ra 15,357 triệu tấn CO2, con số tương đương với tình trạng ô nhiễm carbon hàng năm ở cả nước Haiti hoặc Brunei.

Không chỉ Microsoft, Taiwan Semiconductor Manufacturing Co (TSMC) - nhà sản xuất chip theo hợp đồng lớn nhất thế giới và Samsung Electronics - nhà sản xuất chip bộ nhớ hàng đầu thế giới - cũng đang chật vật với mục tiêu giảm khí thải carbon.

Thiết bị điện tử cũ, hỏng là loại rác thải gây đau đầu cho giới chuyên gia. Ảnh: Phys.

Trong khi đó, OpenAI và Google đều không tiết lộ chi phí cụ thể để vận hành các sản phẩm AI. Mặc dù vậy, theo ước tính qua phân tích từ bên thứ ba của các nhà nghiên cứu, việc huấn luyện cho mô hình GPT-3, công nghệ đứng sau ChatGPT tiêu thụ khoảng 1.287 MWh và dẫn đến lượng khí thải tương đương hơn 550 tấn CO2.

Để so sánh, con số khí thải này tương đương với một người đi 550 chuyến khứ hồi giữa New York và San Francisco.

Hiểm họa với con người

Trong một nghiên cứu về e-waste của Liên Hợp Quốc, thế giới đã tạo ra 53,6 triệu tấn chất thải điện tử trong năm 2019 nhưng chỉ 17,4% trong số đó được tái chế. Điều đáng nói là người lãnh hậu quả của đống rác thải công nghệ này lại là những nước đang phát triển.

Cụ thể, máy tính và các thiết bị điện tử khác bị vứt bỏ ở phương Tây thường được xuất khẩu sang các nước có thu nhập thấp hơn, nơi xem việc tháo rời các thiết bị cũ để lấy đồng và kim loại là một nghề kiếm tiền.

Hệ quả của việc này có thể là rất lớn. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tình trạng thải và xử lý rác thải điện tử sẽ có ảnh hưởng xấu đến sức khỏe trẻ em như thay đổi chức năng phổi, phá hủy ADN và tăng nguy cơ mắc một số bệnh mạn tính như ung thư, tim mạch…

Một lao động tham gia tái chế phế thải điện tử thủ công tại Trung Quốc. Ảnh: Kai Loeffelbein.

Nghiên cứu của WHO còn chỉ ra hơn 18 triệu trẻ em và trẻ vị thành niên đang tích cực tham gia vào ngành công nghiệp xử lý rác thải điện tử trái phép. Công việc của chúng là lùng sục vàng và đồng trong những đống rác cao nhất vì có bàn tay nhỏ bé và khéo léo hơn người lớn.

Mặc dù vậy, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), những lao động này chỉ được trả lương thấp, đồng thời phải tiếp xúc với các chất độc hại như thủy ngân và chì.

Những người ủng hộ môi trường và người dân sống gần các trung tâm dữ liệu được đề xuất cũng đã lên tiếng chỉ trích hiểm họa ngày càng tăng với sức khỏe.

Mặc dù vậy, cho đến nay, vẫn có rất ít nghiên cứu về vấn đề rác thải tiềm ẩn do sự bùng nổ của AI tạo ra.

“Có quá ít thông tin về tác động ngược và xuôi dòng của AI. Chúng ta nên xem xét toàn bộ chu kỳ của nó”, Sasha Luccioni, một chuyên gia nghiên cứu về AI cho biết.

Luccioni cho biết các công ty chủ yếu tập trung vào cách tích lũy thêm sức mạnh tính toán để cạnh tranh tốt hơn với các đối thủ. Điều này khiến họ phải thay thế các chip máy tính vẫn đang hoạt động tốt bằng những con chip hoàn toàn mới có sức mạnh lớn hơn.

Những người phụ nữ lọc rác điện tử bằng tay trần tại nhà máy New Sky Metal, Thái Lan. Ảnh: New York Times.

"Mọi người chỉ theo đuổi hiện tượng lớn và nhanh hơn là tốt hơn. Đó là một kiểu tâm lý bầy đàn", Luccioni nhận định.

Trước cơn sốt này, một số nhà đầu tư ở Phố Wall và Thung lũng Silicon đã cảnh báo rằng AI sẽ khó có thể tạo ra mức sinh lời đủ để bù đắp khoản chi tiêu khổng lồ cho phần cứng máy tính. Tuy nhiên, vẫn chưa có dấu hiệu cho thấy các nhà phát triển AI hàng đầu sẽ dừng lại.

Microsoft cho biết trong năm 2024, khoản chi tiêu hàng quý 14 tỷ USD cho các trung tâm dữ liệu sẽ tiếp tục tăng.

Đến tháng 9, CEO OpenAI Sam Altman đã trình bày với các quan chức Nhà Trắng một bản phân tích cho rằng việc xây dựng một số trung tâm dữ liệu trên toàn quốc với chi phí 100 tỷ USD cho mỗi cơ sở sẽ tạo ra việc làm và tăng trưởng kinh tế.

Dùng ChatGPT thế nào để không tạo ra nội dung vô tri

Sự phát triển của AI mở ra nhiều tiềm năng nhưng cũng có không ít mối lo đối với ngành xuất bản, đặc biệt là nhóm tác giả viết sách.

Các tác giả sách cần phải chấp nhận sự vươn lên của AI, sử dụng chúng như một "siêu trợ lý" thay vì chối bỏ trào lưu. Chia sẻ với Tri thức - Znews, nhiều cây viết cho rằng người làm sách vẫn có thể đứng vững trong thời đại AI nếu biết cách tận dụng sức mạnh của trí tuệ nhân tạo.

Hồ Ngọc Hà xuất hiện cùng bạn trai Kim Lý đi sự kiện khi đã mang bầu.

Trước đó một ngày, Kim Lý cùng gia đình, người thân đã đưa Hồ Ngọc Hà vào nhập viện. Vì là sinh đôi nên phải sinh mổ, hiện tại sức khỏe của cả mẹ và 2 bé đều ổn định. Trong thời gian vượt cạn, nữ ca sĩ luôn có Kim Lý và gia đình bên cạnh. 

Hồ Ngọc Hà quen Kim Lý khi đóng chung MV Cả một trời thương nhớnăm 2017. Họ bén duyên từ đó nhưng không công khai chuyện riêng với truyền thông. Hà Hồ và Kim Lý còn hợp tác trong các MV Em muốn anh đưa em về và Hạnh phúc là đây. Cặp đôi từng đi du lịch chung và gặp gỡ hai bên gia đình nhiều lần. 

Hồ Ngọc Hà và Hà Anh Tuấn trong chương trình Love Songs của cô.

Hồ Ngọc Hà mang thai với Kim Lý đầu năm 2020. Tuy nhiên, cô không chia sẻ về chuyện mang bầu dù vẫn xuất hiện đều đặn trong các dự án cho tới gần cuối thai kỳ. Hà Anh Tuấn là người chủ động nhắc đến chuyện mang thai của Hà Hồ khi là khách mời trong chương trình riêng của cô. Kim Lý luôn sát cánh bên nữ ca sĩ chăm sóc và bảo vệ cô. 

Hải Hồ

Tình cảm đáng ngưỡng mộ Kim Lý dành cho con riêng Hà Hồ

Dù chưa tổ chức hôn lễ nhưng có thể thấy được tình cảm mà Kim Lý dành cho gia đình Hồ Ngọc Hà, đặc biệt là bé Subeo - con riêng của bạn gái luôn khiến công chúng phải ngưỡng mộ.

Năm 2021, giải Mai Vàng có 12 hạng mục giải thưởng chính. Trong đó, giải thưởng dành cho ca sĩ được chia thành 2 mục nhỏ là ca sĩ hát nhạc nhẹ được yêu thích nhất và ca sĩ hát nhạc âm hưởng dân ca - truyền thống cách mạng được yêu thích nhất. Năm nay, giải thưởng dành cho ca sĩ, không còn phân biệt theo thể loại, mà phân theo nam - nữ. 

Năm trước, giải thưởng dành cho diễn viên sân khấu chỉ có 1 mục, năm nay được tách thành 2 mục dành cho nam và nữ. Thời gian qua, các chương trình giải trí phát trên nền tảng số phát triển khá mạnh. Vì thế, hạng mục chương trình truyền hình được yêu thích nhất được tính thêm cả chương trình phát trên các nền tảng số. 

Vòng bầu chọn diễn ra từ 7/12 đến 5/1/2023. Khán giả và hội đồng nghệ thuật sẽ bỏ phiếu độc lập, để chọn ra top 5 của mỗi hạng mục. Nếu kết quả của khán giả và hội đồng nghệ thuật trùng khớp thì lấy làm kết quả cuối cùng để công bố. Trong trường hợp có độ chênh lệch lớn, BTC xin ý kiến ban chỉ đạo và hội đồng nghệ thuật để quyết định. Hội đồng nghệ thuật gồm nhiều nghệ sĩ, nhà chuyên môn uy tín. 

Ngoài 15 hạng mục đề cử nêu trên, giải Mai Vàng 2022 còn có 2 giải thưởng: tác phẩm văn hóa - nghệ thuật xuất sắc năm 2022, nghệ sĩ trọn đời vì cộng đồng. Hai giải thưởng này không tổ chức bầu chọn, mà sẽ được chuyển cho các hội chuyên môn có ý kiến trước khi đưa ra hội đồng nghệ thuật. Kết quả cuối cùng do ban biên tập, ban chỉ đạo giải Mai Vàng 2022 quyết định.

Lễ trao giải dự kiến diễn ra ngày 10/1/2023 tại Nhà hát TP. HCM.

Vượt qua Cẩm Ly và Tố My, cố ca sĩ Phi Nhung được vinh danh hạng mục 'Ca sĩ dân ca của năm' trong niềm vỡ òa xúc động của nhiều đồng nghiệp và khán giả. 

Những bức ảnh thời thơ ấu của Hồng Nhung, Bằng Kiều, Thanh Thảo, Minh Thúy... dù còn rất "ngố" nhưng vô cùng đáng yêu.

Ông Hoàng cho hay, các lĩnh vực thương mại điện tử, du lịch, vận chuyển hàng hóa trên môi trường số đang chiếm tỷ trọng lớn và có mức độ tăng trưởng gấp 2 - 3 lần so với trước đây, mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp công nghệ số. CEO Sconnect cho biết, Việt Nam hiện có khoảng 700.000 doanh nghiệp tham gia vào nền kinh tế số với nguồn nhân lực trẻ, sáng tạo và dễ dàng thích nghi với công nghệ. 

Dù đánh giá cơ hội lớn nhưng ông Tạ Mạnh Hoàng cho rằng doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam phải đối mặt với nhiều thách thức. Vị này nhận xét dù đã có hành lang pháp lý nhưng thực tế lại rất khó áp dụng cho các nền tảng xuyên biên giới. Đồng thời, thiếu công cụ hữu hiệu để chống độc quyền, chống cạnh tranh không lành mạnh, bảo vệ các doanh nghiệp Việt trên không gian mạng.

Ông Tạ Mạnh Hoàng, CEO Sconnect Việt Nam

Việc áp dụng quy định pháp luật hiện hành với chủ thể nước ngoài còn có nhiều hạn chế dẫn đến những thiệt hại cho quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp trong nước. Đó là chưa kể những rủi ro khi đối mặt với các cuộc tấn công trên không gian mạng hay tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao trong vận hành.

Nêu dẫn chứng ở chính doanh nghiệp của mình, ông Hoàng cho biết Sconnect đang phải đối mặt nhiều vấn đề khi đối thủ (Entertainment One UK Limited) lợi dụng chính sách của các nền tảng xuyên biên giới để cạnh tranh không lành mạnh trong vụ việc “Sói Wolfoo” và “lợn Peppa Pig”. Đến nay, các hoạt động của Sconnect đang bị gián đoạn khi phải dồn nguồn lực triển khai các hoạt động pháp lý và không thể kinh doanh với các đối tác.

Trước tình trạng này, ông Tạ Mạnh Hoàng bày tỏ mong muốn cơ quan quản lý tiếp tục hoàn thiện sớm quy định của pháp luật, cơ chế áp dụng pháp luật phù hợp với nền kinh tế số và áp dụng với cả các chủ thể nước ngoài; Hướng dẫn và có định hướng các doanh nghiệp số phát triển theo chủ trương định hướng kinh tế số của Chính phủ; Tăng cường hợp tác quốc tế, ký kết những hiệp ước tương trợ pháp lý với các quốc gia khác nhằm đảm bảo giá trị pháp lý của các quy định pháp luật Việt Nam cũng có giá trị toàn cầu.

Chia sẻ tại buổi tọa đàm này, ông Trịnh Quốc Khánh, Giám đốc đào tạo Ant Group – công ty chuyên sản xuất âm nhạc cho hay, công ty đã có gặp vấn đề bản quyền bên Mỹ khi tranh chấp với các đơn vị khác trên YouTube. Cụ thể bài hát do Ant Group sản xuất, sau đó một đơn vị khác ở nước ngoài lấy bản quyền, đăng ký giai điệu bài hát. Khi đó, Ant Group chưa có giấy tờ pháp lý trên nền tảng YouTube nên bị đánh bản quyền và không thể sản xuất nội dung về bài hát đó. Công ty đang gửi giấy phép cho YouTube nhưng YouTube yêu cầu phải có đơn vị pháp lý ở Việt Nam chấp nhận vấn đề quyền sở hữu trí tuệ, lúc đó mới có thể xử lý được toàn bộ vấn đề. Hiện công ty đang cần giấy tờ xác minh và sự hỗ trợ của cơ quan quản lý nhà nước, khi đó các đơn vị bên Mỹ mới giải quyết được.

 Chia sẻ với khó khăn của các doanh nghiệp nội dung số Việt Nam, ông Võ Thanh Hải, CEO Viettel Media đánh giá bản quyền vi phạm tại Việt Nam là một bài toán tương đối nhức nhối. Các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp mới, startup, nguồn lực, kinh phí thực hiện bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ còn hạn chế. “Do đó, cần có sự chung tay của cơ quan quản lý để bảo vệ quyền lợi chính đáng đối với cộng đồng sáng tạo - một cộng đồng mong manh, thiếu nguồn lực” ông Võ Thanh Hải nói.

Doanh nghiệp nội dung số phải có ý thức về quyền sở hữu trí tuệ

Theo ông Huy Phạm, Giám đốc Văn phòng MeTub tại Hà Nội, bản thân các nhà sáng tạo nội dung phải có ý thức về bản quyền. Các doanh nghiệp cần đăng ký ngay tác quyền, quyền sở hữu trí tuệ ngay khi sản xuất nội dung và đưa sản phẩm lên mạng. Thậm chí, cần đăng ký ngay khi đang là ý tưởng và đăng ký cả trên thị trường quốc tế. Chỉ khi đó, doanh nghiệp mới có được căn cứ pháp lý khi tranh chấp xảy ra.

Tọa đàm thu hút sự tham gia của nhiều doanh nghiệp và các hiệp hội.

Đồng tình với ý kiến trên, Luật sư Hà Liên cho rằng, ngay từ thời điểm đăng tải sản phẩm tinh thần lên không gian số, chủ sở hữu nên cân nhắc vấn đề ghi danh của mình. Liên quan đến vấn đề xác lập quyền sở hữu bản quyền và xác lập quyền đối với quyền sở hữu công nghiệp như nhãn hiệu - đây là hai cơ chế bảo vệ bản quyền khác nhau theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ. 

Ông Trần Lê Hồng, Phó Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ cho rằng, bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ hiện nay vẫn chưa được quan tâm đúng mức nhất là phía doanh nghiệp. Điều này thể hiện trong thực tiễn khi cơ quan quản lý có nhiều hoạt động phổ biến, hỗ trợ nhưng lại chưa được doanh nghiệp quan tâm. Nhận thức về quyền sở hữu trí tuệ của doanh nghiệp cần thay đổi căn bản, nếu không sẽ chẳng thể giải quyết được các vụ việc phát sinh.

Ông Trần Lê Hồng, Phó Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ

Lãnh đạo Cục Sở hữu trí tuệ nhận định, quyền sở hữu trí tuệ là vấn đề phức tạp, có chuyên môn sâu. Do đó, các doanh nghiệp cần có cách tiếp cận rõ ràng, chuyên nghiệp và đầu tư đúng mức, đặc biệt là về nguồn lực con người. Các cơ quan Nhà nước đã nỗ lực xây dựng và phát triển môi trường lành mạnh về sở hữu trí tuệ nên doanh nghiệp phải chung tay hưởng ứng.

Duy Vũ

Việt Nam đứng thứ 3 khu vực về người dùng vi phạm bản quyền video trực tuyến

Theo thống kê, năm 2022 Việt Nam có 15,5 triệu người xem nội dung lậu và đứng thứ 3 khu vực về người dùng vi phạm bản quyền video trực tuyến, với những trang web, dịch vụ vi phạm bản quyền được vận hành từ bên ngoài.