4-5 năm tiếp theo, Phương phụ vợ bán vải ngoài chợ huyện nhưng không khấm khá lên được. Đôi lần cậu định đăng ký xuất khẩu lao động theo dạng nông nghiệp thời vụ (visa C4) do tỉnh Đồng Tháp ký kết với huyện Cheorwon và Yeoncheon, Hàn Quốc. Song suy đi tính lại, Phương chọn mang cả vợ con ra đảo. Không chỉ gia đình Phương mà em vợ của cậu là Quang (từng đi xuất khẩu Hàn Quốc về) cũng tính theo chân anh chị ra Phú Quốc làm nghề mua bán kiểng công trình cho các dự án xây dựng tại thành phố đảo.

Thống kê của Cục Quản lý Lao động ngoài nước, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội công bố đầu năm 2022 cho biết, Việt Nam có khoảng 500.000 lao động hợp pháp, đang làm việc tại hơn 40 quốc gia và vùng lãnh thổ. Con số này sẽ còn tăng mạnh. Năm nay, tính riêng thị trường Hàn Quốc, số người đăng ký đi xuất khẩu tăng đột biến. Kỳ thi tuyển lao động đi làm tại Hàn Quốc theo Chương trình EPS, diễn ra từ 8/5 đến 10/6, chỉ chọn 12.000 người, song số đăng ký lên tới gần 23.500, cao nhất trong 10 năm qua.

Mức tăng kỷ lục này có thể giải thích bằng nhiều nguyên nhân. Sau dịch, thị trường trong nước thiếu việc làm vì doanh nghiệp phá sản hoặc khan hiếm đơn hàng. Trong khi Hàn Quốc là điểm đến quen thuộc, đã mở rộng cửa với nhân lực Việt Nam gần 20 năm nay. Hàn Quốc yêu cầu không quá khắt khe so với những thị trường lao động khác, lại có chính sách gia hạn đến 10 năm cho lao động trung thành, hoặc chuyển đổi visa từ E9 (lao động phổ thông không tay nghề) thành visa E7 (được bảo lãnh gia đình) dành cho lao động tay nghề cao.

Không ít người lường được thách thức mình sẽ phải đối mặt nơi xa xứ, nhưng trước bài toán kinh tế của gia đình, họ vẫn phải chọn con đường xuất khẩu lao động.

Mỗi năm Việt Nam đưa khoảng 100.000 lao động đi làm việc ở nước ngoài, nguồn kiều hối gửi về trị giá hơn 3 tỷ USD, góp phần xóa đói giảm nghèo, cải thiện đời sống cho các gia đình và có đóng góp nhất định cho nền kinh tế. Nhưng một thách thức lớn họ phải đối mặt là tìm kiếm một công việc ổn định lâu dài hậu hồi hương. Phần lớn địa phương chỉ mới quan tâm đến chuyện xuất khẩu nhân lực, chứ chưa có kế hoạch và các chế độ hỗ trợ, tạo việc làm cho người lao động trở về.

Giải pháp thường thấy là các phiên giao dịch việc làm. Tuy nhiên, nhiều nhà tổ chức thừa nhận, họ khó tìm được điểm gắn kết giữa việc và người, cung không gặp được cầu do vênh nhau về đòi đòi mức lương, tay nghề... Nhiều lao động hồi hương khó chấp nhận mức lương ở quê nhà, so sánh với thu nhập họ từng nhận được khi làm việc xa xứ. Trong khi chủ doanh nghiệp cũng không muốn tuyển những lao động hầu như không có tay nghề. Loanh quanh, luẩn quẩn một thời gian, không ít người lại đi xuất khẩu lần nữa. Một vòng quay sinh kế thiếu bền vững cứ thế tái diễn.

Người lao động chưa được hướng nghiệp rõ ràng và đầy đủ trước và sau khi đi xuất khẩu. Thực tế, "cái đã làm, đã học" với họ không phải là một nghề thực thụ nên khó mà ứng dụng vào thực tế để trở thành sinh kế bền vững. Thứ họ mang về chỉ là một số vốn, mà nếu chẳng may phá sản như Phương, họ sẽ trắng tay lại từ đầu.

Vì vậy, điều quan trọng là đưa ra định hướng cụ thể và chi tiết hơn cho một quy trình đi và về của người lao động. Đào tạo và định hướng nghề nghiệp cho nhóm đối tượng này là điều cần thiết nhưng phải tránh cách tổ chức chỉ để cho đủ chứng chỉ, nhằm hợp thức hóa hồ sơ trước đơn vị tuyển dụng xuất khẩu, như nhiều địa phương đang làm. Người lao động phải được đào tạo thực để có tay nghề trước và sau khi trở về. Các địa phương cũng cần gắn kết với phía tiếp nhận, đảm bảo chọn lao động theo đúng nghề đã đào tạo để họ được trau dồi chuyên môn và ứng dụng vào thực tế trong thời gian làm việc ở nước ngoài.

Mặt khác, tôi cho rằng chỉ chú trọng giới thiệu công việc cho lao động hồi hương ở những khu công nghiệp qua các phiên chợ như hiện nay là chưa hiệu quả. Để giải quyết nguồn lao động di dân, chính phủ đang hướng đến cân bằng lại nguồn lực giữa đô thị và nông thôn bằng các chương trình khuyến khích quy nông, quy thôn, tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng kinh tế nông nghiệp và dịch vụ. Vì vậy, cần tính luôn bài toán bổ sung lao động hồi hương vào khu vực này. Nhìn vào mức đóng góp 10-15% vào tổng GDP của ngành nông nghiệp Việt Nam, tôi tin rằng nông thôn không thiếu việc.

Năm 1963, Chính phủ Hàn Quốc tuyển dụng 5.000 thợ mỏ và 2.000 y tá đi xuất khẩu lao động sang Đức trong ba năm. Số người dự tuyển lên tới 47.000. Tất cả họ đều làm việc trong điều kiện cực nhọc, vất vả. Nhưng nguồn ngoại tệ họ gửi về đã đóng góp quan trọng trong việc cải thiện cuộc sống các gia đình. Sau khi số lao động này hồi hương, nhờ có tay nghề, họ sớm tìm được việc làm ở các Làng mới Saemaul-undong, mô hình thuộc phong trào tái thiết, xây dựng Nông thôn mới của Hàn Quốc. Ngày nay, người Hàn xem những người đi xuất khẩu lao động là một phần lịch sử phát triển của đất nước họ.

Tôi nghĩ những lao động xuất khẩu của Việt Nam cũng là một phần quan trọng để phát triển đất nước, và họ đáng được hưởng những chính sách hỗ trợ thiết thực khi trở về.

Nguyễn Nam Cường

MV Anh thích em như vậy:

Để lột tả hết thông điệp bài hát, Song Luân thực hiện hàng loạt phân cảnh khóa môi bạn diễn xuyên suốt MV. “Hy vọng mọi người sẽ cảm nhận được sự mãnh liệt trong tình yêu của đôi tình nhân. Họ chấp nhận buông bỏ tất cả để đến với nhau, tìm kiếm một cảm giác tự do, gìn giữ cảm xúc của mình và nâng niu tình cảm của đối phương để có thể cho nhau những điều tốt đẹp nhất”, Song Luân tâm sự.

Nữ chính đặc biệt trong MV chính là Lan Thy - diễn viên gen Z được biết đến với vai diễn nàng thơ Bích Diễm trong phim Em và Trịnh. Đây là lần thứ 2 Lan Thy làm việc cùng Song Luân và tỏ ra khá bối rối vì lần đầu diễn cảnh hôn trước máy quay.

“Tôi nhớ anh Luân có nói, 'anh muốn ngày hôm đó không phải là Song Luân và Lan Thy, mà là 2 con người chỉ có 24h để yêu nhau' và thế là cả 2 đã có một chuyến phiêu lưu cùng những cảnh quay yêu đương đầy cháy bỏng và hoang dại”, Lan Thy bày tỏ. 

Nữ diễn viên chia sẻ thêm: “Không chỉ là những cái chạm môi, đôi khi còn là sự nhớ nhung sau chia cắt, nụ hôn hoang dại bỏ mặc thế giới, hoặc có khi đẫm nước mắt do đau khổ hoặc hạnh phúc tột cùng. Tương tác cảm xúc của tôi và anh Luân rất tốt, khi nhìn vào mắt của anh, tôi tin đây là người yêu và sẵn sàng đánh đổi, bỏ lại tất cả sau lưng để lao vào tình yêu này vô điều kiện".

Song Luân chia sẻ: “Tôi sống cảm xúc, luôn mãnh liệt với mọi điều trong cuộc sống và tình yêu cũng không ngoại lệ. Với tôi, tình yêu như một món quà trời ban nên sẽ không thể gượng ép hoặc vì tác động nào để có được. Một tình yêu đúng nghĩa cần bắt đầu từ cảm xúc rồi mới vun đắp… Tôi quan niệm, người bạn đời mới là người cùng mình đi đến cuối con đường, ngay cả con cái cũng sẽ rời bỏ mình để tìm bạn đời. Vậy nên, hãy luôn tôn trọng và yêu thương nửa kia một cách tử tế nhất”, Song Luân trải lòng. 

Anh thích em như vậylà dự án âm nhạc đầu tiên Song Luân trở lại năm 2024. Anh cũng vừa hoàn thành xong bộ phim điện ảnh tâm huyết nhất và dự định phủ sóng mạnh mẽ hơn với âm nhạc trong năm nay.

Minh Nguyễn

Nam diễn viên Hậu duệ mặt trời còn mặc kệ bạn diễn Cao Thái Hà kêu cứu trong Bộ 3 siêu đẳng tập 6.

Cô đồng nghiệp của chị Dần là người hiếm hoi phản đối kịch liệt việc tặng phong bì cho giáo viên, đặc biệt vào dịp 20/11. Người này nói rằng, tặng phong bì thầy cô vào dịp này là thiếu tôn trọng với nghề giáo. Có chăng, chị chỉ gửi chút quà nhỏ cho thầy cô vào dịp Tết hoặc cuối năm học.

Hơn 10 năm qua, các con của chị vẫn luôn được thầy cô yêu thương, dạy dỗ tận tình. Vì vậy, người mẹ này chưa bao giờ phải suy nghĩ, nặng nề với câu chuyện quà cáp cho thầy cô.

Chị Dần dè dặt hỏi thêm một người bạn có con cùng độ tuổi với con mình. Người bạn đáp: "Không, tớ không bao giờ mừng tiền hay quà cáp gì cho giáo viên cả".

Con của người bạn này học tại một trường song ngữ ở thành phố Thủ Đức, TPHCM. Ở đó, trường có hẳn quy định phụ huynh học sinh không tặng tiền, quà có giá trị cho giáo viên. Vậy nên, phụ huynh không khi nào phải quan tâm chuyện tặng quà cho giáo viên vào các dịp lễ, Tết.

Chị Dần ước giá như trường con mình học cũng có quy định như vậy. 

"Thật lòng, tôi không muốn tặng quà giáo viên bằng phong bì nhưng từ khi con đi học đến nay, nhiều năm qua tôi đều đi phong bì. 

Tôi bị tâm lý rất nặng nề nếu mình không quà cáp, phong bì thì liệu cô có chăm con mình tốt không? Con mình có bị phân biệt đối xử hay không? Dù tận trong đáy lòng tôi vẫn luôn cảm ơn các cô dạy dỗ, chăm sóc con mình", chị Lê Ngọc Dần nói. 

Nếu để lựa chọn một cách thoải mái nhất, chị Dần khẳng định sẽ không đi phong bì thầy cô. Thay vào đó là món quà vừa phải, phù hợp với tài chính và tấm lòng của mình.

"Tôi xin lỗi nếu suy nghĩ này làm tổn thương các thầy cô giáo nhưng đó là nỗi lo lắng có thật của tôi", người mẹ bày tỏ. 

Trước những ngày lễ, cũng như chị Dần, nhiều phụ huynh nặng trĩu lòng về việc tặng quà cho giáo viên. Trên nhiều diễn đàn tràn ngập các câu hỏi và cả băn khoăn của nhiều người nên tặng thầy cô quà gì, đi bao nhiêu... 

Ở đó có cả những lo lắng, đong đếm, tính toán bao nhiêu là vừa, lỡ ít con mình có bị thiệt thòi không; hay cả tâm tư không tặng quà thầy cô được không?

Món quà giờ đây không chỉ dừng lại ở tấm lòng tri ân, cảm ơn với tinh thần "tôn sư trọng đạo" mà còn có thể gánh nặng chứa đựng những bất an, tâm tư, gửi gắm từ người tặng. 

Bởi sau phụ huynh là những đứa con. Những ông bố bà mẹ mang mong muốn chính đáng là con mình được cô quan tâm, săn sóc, dạy dỗ tận tình và cũng như lo sợ con không được chăm sóc tốt hoặc sẽ bị "quan tâm đặc biệt"…

Như suy nghĩ của chị Dần, sự tính toán, cân đo đong đếm về món quà tặng thầy cô của phụ huynh có thể nhận về những phán xét, đánh giá không hay. 

Việc nuôi con ăn học giờ đây rất nhiều chi phí, gánh nặng. Chỉ cần thêm một khoản chi tiêu phát sinh thôi là đã rất áp lực cho nhiều gia đình. Đi cùng đó là sự bất an, lo lắng con sẽ không được dạy dỗ tốt, bị đối xử bất công nếu mình không "đi" giáo viên như bao người.

Đâu chỉ ngày lễ 20/11, trong năm, bất kể ngày lễ nào, kể cả ngày không dính dáng gì đến giáo viên cũng có thể trở thành cái cớ để phụ huynh "quan tâm" nhà giáo. Tặng quà nhưng nào phải tặng quà, mà có khi là để tìm kiếm sự an tâm với mong muốn cô nhẹ nhàng hơn, cô tận tình hơn... 

Phải nhìn thẳng, việc người học, phụ huynh cảm thấy không an toàn nếu không "chăm sóc" giáo viên; bố mẹ dùng phong bì để trấn an tâm lý, để mong đổi sự yên tâm cho con ở trường là điều vô cùng đau đớn của giáo dục. 

Cô Nguyễn Ngọc Phương, giáo viên bậc tiểu học ở TPHCM cho biết, trước đây khi thấy nhiều người so đo, tính toán về việc tặng quà cho giáo viên, cô có cảm giác rất khó chịu.

Nhiều lần, trên mạng xã hội, cô Phương từng tranh cãi qua lại quanh chủ đề hỏi nhau tặng quà giáo viên bao nhiêu, ít hay nhiều.

Nhưng giờ đây, cô Phương chia sẻ, cô thấy thông cảm cho nỗi lòng của phụ huynh hơn khi hiểu phía sau những đong đếm, tính toán đó có thể là những khó khăn, lo lắng, bất an của phụ huynh…

Cô Phương thẳng thắn cho biết, cô vẫn nhận quà từ phụ huynh, từ học sinh, có cả phong bì. Tuy nhiên, cô đang học cách không đánh giá, phán xét người khác và cả bản thân mình qua những món quà. 

Trong câu chuyện quà tặng giáo viên ngày lễ, cô Phương cho rằng, phụ huynh và giáo viên hãy tự gỡ nút thắt trong lòng mình, đừng quá nặng nề trong việc tặng quà và cả nhận quà.

Phụ huynh cần mạnh dạn bỏ suy nghĩ nếu không quà cáp thì con mình sẽ không được quan tâm. Và người thầy cần bỏ tâm lý vòi vĩnh, đừng đặt mình ở tâm thế người khác phải biết ơn mình, phải quà cáp cho mình...

Giáo viên cần xác định một cách rõ ràng việc dạy dỗ học sinh là trách nhiệm với chính bản thân mình, với công việc mình lựa chọn để mưu sinh, để cống hiến. 

Khi đó, phụ huynh tặng quà giáo viên hay không, tặng quà thế nào, giáo viên nhận quà hay không sẽ không còn là vấn đề phải bận lòng hay tranh luận.