'Không nên sáng tạo ra những chuẩn mực riêng khi đánh giá nhà khoa học'

Mùa hè, trời nắng. Và vì bị đánh động, lũ cua, cá lẩn vào những gốc lúa. Vừa quơ tay vơ cả chục khóm lúa trái, phải, trên dưới… cho vừa một vòng vung liềm, tiếng xoèn xoẹt cắt lúa dứt khoát, gãy gọn rất nhanh để trơ khấc lại gốc rạ còn lại xâm xấp mặt ruộng, chị tôi vừa tinh mắt, nhanh tay tóm lấy những con cua lẩn trốn. 

Những con cua kềnh, mai lên màu đồng béo nục, to cỡ bao diêm, khuỳnh khoàng giơ hai chiếc càng khổng lồ chống đỡ. Nhưng lại sao được. Tất cả chúng bị nhét vào chiếc xà-cạp quấn ở chân từ sáng. Khi chiếc xà-cạp chứa cua đã cồm cộm, chị tôi dừng cắt lúa, quăng liềm, chạy lại chiếc xô nhựa tôi mang theo để trên đầu bờ, tháo nút buộc, trút đám cua vào cả đó. 

Có đôi khi, chị còn bắt được cả một con cá trê vàng óng, hay những con rô sù đầu đen trũi, to cỡ 3 ngón tay… Tất cả những cua cá ấy, sẽ là một bữa ăn thịnh soạn cho cả gia đình.

2

Từ sáng sớm, trước khi đi gặt, mẹ đã đi chợ làng mua một làn rau nặng: mồng tơi, rau đay, mấy quả mướp hương căng da, vẫn còn nguyên cuống; một nắm rau dền cơm, lá ớt, một mớ rau rút vừa cắt lên từ ao làng; một nắm lá kinh giới, và không thể thiếu, đó là rau mộng bông…

Hãy thư thả để tôi giải thích về thứ rau mộng bông.

Nó là những hạt của cây bông - thứ cây cho lớp bông trắng nõn để làm chăn đắp. Hạt ấy, người dân quê tôi ngâm ủ cho lên mầm, quy trình như làm giá đỗ. Nhưng, rau mầm bông mảnh manh, thân dài, nhỏ như que tăm, hai chiếc lá mầm vẫn còn cụp lại, xếp khít vào nhau như một chiếc quạt xoè. Thứ rau mầm mộng bông có một hương thơm khó gọi thành tên, vừa hăng hắc, vừa dậy mùi, nhưng khi trộn với gần chục loại rau tất cả, nó dậy lên một bát canh cua đồng không nơi nào có…

Cả vùng quê lúa Thái Bình, chỉ có huyện Đông Hưng tôi ở có bán mộng bông...

Cả vùng quê lúa, chỉ có huyện tôi ở có bán mộng bông. Cả huyện tôi ở, chỉ có một vài làng xã, người dân dùng mộng bông như một thứ gia vị.

Tại sao một thứ thức rau thơm tho, quê kiểng ấy không được nhân rộng ra tất cả các làng xã khác, mà chỉ có ở làng Bái quê tôi? Điều kỳ lạ ấy không ai giải thích được, dù không có câu chuyện gì không hay gắn với nó cả.

Tôi cong mông đẩy chiếc xe thồ chất đầy lúa hai bên chiếc trành tre tự chế. Bố tôi cầm ghi đông xe, điều khiển theo thói quen đã thuộc nằm lòng từng ổ gà, từng viên gạch nhô lên giữa con đường làng rải đất đá nện…

Trong lúc tôi và bố xếp lúa vào hiên nhà, rồi lấy bao tải phủ lên che chắn, đợi gặt thêm mấy chân ruộng nữa mới gọi máy tuốt về tuốt lúa một thể, cho bõ một lần công thuê…, mẹ và chị bận rộn với xô cua vừa thu hoạch từ chân ruộng xóm Chùa về.

Rửa thật sạch bùn đất vẫn bám đầy trên những con cua béo múp, to khoẻ, mẹ cho vào chiếc rổ nhựa, múc đầy nước giếng xóc thật mạnh, rồi lại sàng vòng tròn để ra hết bùn đất. Phần nữa, để lũ cua bị chóng mặt, không còn giơ những chiếc càng to khoẻ lên cắp vào tay, chân người bắt chúng.

Tôi đã bị một con cua kềnh cắp rất đau, rất chặt không chịu nhả ra. Chiếc càng khoẻ như một gọng kìm, có răng cưa ngậm chặt bắp thịt non của đứa trẻ 10 tuổi. Lần ấy, vì quá căm ghét nó, tôi xin mẹ giữ lại cặp càng lực lưỡng ấy, không giã nát, mà cho vào nồi canh, để lát nữa sẽ một mình ngồi gặm cặp càng.

Khi lũ cua còn đang đờ đẫn, chóng mặt vì bị đảo lộn trong chiếc rổ mà mẹ xóc lấy xóc để, nhanh thoăn thoắt, mẹ lấy hai tay, một ta giữ cái mai, một tay túm bộ chân càng giựt mạnh, xé con cua làm hai. Phần mình cua, mẹ lật bụng chúng lên rồi loại bỏ chiếc yếm ở dưới bụng - đây là phần mà nếu giã hết, nó sẽ đưa lại mùi hoi, làm giảm mùi thơm của bát canh cua đồng.

Bao nhiêu trứng cua nằm lại hết trên chiếc mai vừa bị lột. Mẹ lấy chiếc cối bằng đất nung, quê tôi còn gọi là “gùa”, chiếc chày gỗ tiện ngẵn thín hai đầu, phần tay cầm ở giữa được thu lại thon, nhỏ cho vừa tay cầm - cả hai thứ đã được rửa sạch, úp nắng khô cong. Đám thịt cua đã ráo nước, mẹ tôi cho hết vào chiếc cối, nếu nhiều quá sẽ san thành nhiều mẻ, để cối giã đỡ đầy.

Một tay vừa giữ miệng cối, vừa khum khum để che không cho nước cua bị giã bắn ra ngoài, tay còn lại, mẹ cầm chiếc chày gỗ nện xuống những chày chắc nịch, đều đặn, nhịp nhàng, không cần quá mạnh, nhưng phải hết sức khéo léo để không làm cua bắn. Những âm thanh cùng cục, cùng cục, rồi cồng cộc, cồng cộc… đều đặn vang lên. 

Khi mẻ cua giã gần nhuyễn, mẹ tra vào ba thìa bột canh nhỏ để cho nó có vị đằm, quện. Gáo nước mưa đã được tôi múc sẵn, mẹ đổ đầy chiếc gùa, rồi lấy tay bóp nhuyễn. Nước mưa đang trong veo chuyển sang màu đỏ đồng, đấy là thứ nước ngon ngậy của thịt cua tháng 6 đã được giã tan, lọc bỏ bã, chỉ lấy nước.

Tôi lấy một chiếc tăm ra ngồi chòi gạch cua. Gạch cua tươi, vón lại thành cục như những bông hoa. Mẹ dặn, chòi hết gạch cua vào bát, sau đó mới thả vào nồi nước cua đồng vừa giã… 

Tại sao lại như vậy? Vì như thế nó mới kết thành một tảng gạch cua bám chặt với nhau, không bị phá vụn khi đun sôi, khi những chiếc đũa đảo nồi canh cua hừng hực dưới chiếc bếp rạ.

Mọi thứ diễn ra chừng 30 phút. Lúc này, chị tôi đã làm sạch các thứ gồm 6 - 7 loại rau: dền cơm, mồng tơi, rau đay, mướp hương nạo vỏ cắt thành từng miếng; mầm mộng bông bỏ hết những cái mũ dưới chân, còn lại những thân cây rau mầm mảnh mai, vàng óng; bó rau nhút đã được rút hết lớp bông quấn quanh thân cây, ngắn thành từng đoạn nhỏ cỡ đốt ngón tay.

Nếu có thời gian, tôi sẽ phải đi tìm bằng được một nắm lá ớt, một vài chiếc lá gừng non, mấy ngọn rau kinh giới… để giúp nồi canh dậy mùi.

Khi nồi nước cua đã sôi ùng ục, lớp gạch cua, đúng như lời mẹ nói, bện lại thành từng mảng, nổi lên óng ả trên mặt. Mẹ khéo léo thả lần lượt đám rau dền cơm, mồng tơi, rau đay vào trước, đun sôi, tiếp đó đến lượt thả mướp, tránh không nhấn chìm tảng gạch cua đang ba chìm bảy nổi. Nếu cho tất cả vào một lúc, sẽ có loại rau bị chín nhũn khiến nồi canh mất ngon, và nó sẽ át đi hương vị…

Những thức rau còn lại (rau nhút, mộng bông, lá gừng, lá ớt, kinh giới…) được cho vào sau cùng. Đây là những thứ làm nên một nồi canh cua đồng thứ thiệt.

3

Nồi canh cua kỳ công của mẹ, với tôi nó là một “tác phẩm nghệ thuật” bình dị, giản đơn không phải ai cũng làm được để dậy được đúng mùi. Bà dặn, các con nấu canh, không được đậy nắp, vì như thế rau nó sẽ mất hết màu xanh. 

Thế nên, khi múc bát canh cua đồng ra mâm, bên trên màu xanh mởn của những loại rau đã gọi tên, màu vàng của đám mộng bông, màu xanh của những lát mướp, màu gạch cua vàng ngậy, có những tảng màu nâu đen vì con cua lắm đạm. Đó là gạch của con cua đực, dù chúng ít gạch hơn những con cua cái…

Nhiệm vụ của tôi vẫn chưa hết. Tôi ra ngoài chiếc chạn bát xây trên bể nước mưa, kiễng chân mở nắp chiếc vại sành, múc một bát đầy cà muối. Canh cua - cà muối, hai thứ đi theo nhau, chẳng rõ lý do gì…

Những yêu thương mênh mông ùa về trong một ngày Hà Nội mất điện. Tôi vẫn nhớ mãi cảm giác, chiếc càng cứng như gọng kìm của con cua kềnh có cái mai to khoẻ, đen trùi trũi, mở hai mắt thao láo nhìn tôi, rồi, nếu có răng, chắc nó sẽ nghiến thật chặt để dồn sức cho chiếc càng làm nhiệm vụ cắp tay thằng bé con lên 10, tuổi thơ lấm lem bùn đất và rơm rạ…

Nếu được quay trở lại, gặp lại con cua kềnh ấy, tôi sẽ không thả hai chiếc càng của nó vào nồi canh, mà sẽ xin mẹ giữ lại. Nó là con cua hiên ngang đi qua tuổi thơ tôi, đi qua biết bao mùa gặt tháng Năm với bát canh cua đồng dậy mùi nắng, với những thứ rau nhút, mộng bông vàng óng nổi trên thảm xanh của bát canh cua nhà nghèo, nhưng đầy thơm thảo…

Bún đỏ, gỏi cà đắng: Có nơi nào ăn ngon như Buôn Ma Thuột

“Tôi hy vọng bài hát sẽ mang đến cho các khán giả yêu nhạc những cảm xúc mới. Đây cũng là sự đánh dấu trở lại với âm nhạc, trong vòng tay yêu thương của người hâm mộ tôi lâu nay”, MaiQuinn chia sẻ. 

MaiQuinn (nghệ danh trước đây là Quinn Hiền Mai), từng được khán giả biết đến với danh hiệu Á quân The Voice 2017 và là học trò của nam ca sĩ Noo Phước Thịnh. Cô gây ấn tượng nhờ giọng hát tình cảm, nội lực, phong cách biểu diễn tự tin và làm chủ sân khấu. 

MaiQuinn cho biết dành nhiều tâm huyết cho sự trở lại lần này. Cô chọn cho mình dòng nhạc R&B làm chủ đạo để truyền tải cảm xúc của mình đến khán giả. Nữ ca sĩ xây dựng hình ảnh một cô gái mạnh mẽ, nhiều năng lượng, có chiều sâu. 

Sau MV, MaiQuinn sẽ liên tiếp cho ra mắt các sản phẩm âm nhạc cá nhân. Bên cạnh đó, cô sẽ kết hợp với các nhạc sĩ, ca sĩ, nhà sản xuất âm nhạc trong và ngoài nước cho các dự án dài hơi. Ca sĩ không giấu tham vọng muốn từng bước khẳng định vị trí của bản thân trên thị trường âm nhạc.  

Nhạc sĩ Khánh Dala hoạt động nghệ thuật từ năm 2014. Anh từng có sáng tác Niềm tinlọt Top 10 Bài hát Việt của thángdo ca sĩ Đinh Tuấn Khanh (thành viên của nhóm nhạc Microwave) thể hiện. 

Sau The Voice2019, Khánh DaLa quyết định ra mắt công chúng với vai trò ca sĩ cùng hình tượng nghệ sĩ sáng tác đa dạng. Hiện Khánh DaLa là gương mặt đứng sau loạt hit của các nghệ sĩ như: Đen Vâu, Issac, Chu Thuý Quỳnh... Anh còn tham gia với vai trò sản xuất trong các chương trình truyền hình như: The Heroes 1, The Heroes 2, The Champion, Sing On…

Ảnh: VNL Entertainment

Tessa Evans sinh ra với căn bệnh hiếm gặp nên không có mũi trên khuôn mặt. Câu chuyện của cô bé truyền cảm hứng đón nhận vẻ đẹp đa dạng trong mỗi con người.

Sinh ra với một căn bệnh hiếm gặp

Tessa Evans sinh ra với một tình trạng hiếm gặp, gọi là chứng arhinia bẩm sinh hoàn toàn. Cô bé chào đời không có mũi. Điều bất thường hiếm gặp này đã đưa đến cho Tessa những thử thách đặc biệt ngay từ những ngày đầu đời. 

Bất chấp những thách thức, cha mẹ Tessa vẫn coi cô là một cô gái xinh đẹp và phi thường. Ngay khi vừa chào đời, cô bé được chuyển đến phòng chăm sóc đặc biệt. Cô được phẫu thuật cắt khí quản để dễ thở.

Khi mới 11 tháng tuổi, Tessa tiếp tục phải trải qua ca phẫu thuật đục thủy tinh thể. Điều này làm tăng thêm những thách thức mà cô bé phải đối mặt ở độ tuổi còn non nớt như vậy.

Hai năm sau, Tessa trải qua cuộc phẫu thuật thẩm mỹ, đặt nền móng cho việc chế tạo mũi nhân tạo trong tương lai.

Cô bé lạc quan, sống vui vẻ, yêu gia đình và thích đến trường

Kiên cường chiến đấu

Tessa tập thích nghi dần với cuộc sống không có mũi và thở bằng miệng. Bất chấp những khó khăn, Tessa là một em bé luôn tươi cười và vui vẻ. Cô vẫn nỗ lực, quyết tâm có một cuộc sống trọn vẹn nhất.

"Tessa chứng minh mọi người đã sai. Cô ấy đã vượt quá sự mong đợi của mọi người", mẹ cô bé cho biết.

Câu chuyện của Tessa đã thu hút sự chú ý trên toàn thế giới, trở thành nguồn cảm hứng cho rất nhiều người đang đối mặt với thử thách.

Sức mạnh và sự kiên cường của cô là lời nhắc nhở mạnh mẽ rằng vẻ đẹp đích thực ẩn chứa trong tinh thần bên trong mỗi con người, chứ không phải ngoại hình.

Hiện tại, Tessa Evans (10 tuổi) học tiểu học tại Trường St Brigid. Cô bé rất thích đến trường để chơi đùa cùng bạn bè.

Cô bé 10 tuổi vừa xuất hiện trong chương trình nổi tiếng do Patrick Kielty dẫn. Đây là một trong những chương trình truyền hình được xem nhiều nhất ở Ireland.

Trước đó, giáo viên của Tessa khuyến khích gia đình cho bé đi thử giọng cho chương trình. Mẹ của Tessa đã đưa cô bé đến tham gia và may mắn cô bé đã vượt qua vòng thử thách. Tessa cho biết cô rất phấn khích và hào hứng khi được tham gia chương trình. 

Cuộc sống hiện tại của em bé nổi tiếng khắp thế giới vì lườm bác sĩ lúc chào đời

Hồng Ánh cho thấy nội lực diễn xuất với vai diễn đòi hỏi đa tầng cảm xúc. Xuyên suốt vở kịch, nữ nghệ sĩ khai thác tốt chuyển biến trong tâm lý nhân vật, từ lúc còn là cô gái ngây thơ, đến khi gặp gia biến, lưu lạc và trải qua thăng trầm cuộc đời...

Ở tuổi 47, Hồng Ánh được đánh giá có ngoại hình khá phù hợp để hóa thân cô gái đôi mươi như Thúy Kiều. So với bản gốc, nhân vật mới có chiều sâu hơn về tính cách, mang tính nữ hiện đại. Kiều khi gặp bi kịch không buông xuôi, gục ngã, mà cho thấy sự quyết liệt, chủ động đứng dậy quyết định cuộc đời mình.

Kiều đi hết một vòng đời được gói gọn trong từng ấy thời gian để tìm lại chính mình, cũng là để mưu cầu hạnh phúc. Những buồn vui, lúc hạnh phúc, khi bi phẫn hay tiếng thét của Kiều khi bị đẩy vào cảnh cùng cực khiến khán giả tin vào câu chuyện, cảm thương cho nhân vật.

Hồng Ánh đã dụng công, nghiên cứu kỹ từng lớp diễn để tạo nên một bản thể Thúy Kiều: mới mẻ và hợp thời đại hơn cho hình tượng vốn dĩ đã quá quen thuộc với khán giả.

Phân đoạn diễn xuất của nghệ sĩ Hồng Ánh và Thanh Thủy

Không dừng ở Kiều, vở kịch mang góc nhìn đa chiều về thân phận phụ nữ thời xưa. Các nhân vật Đạm Tiên, Tú Bà, Hoạn Thư được khắc họa với góc nhìn cảm thông. Đạm Tiên (NSƯT Mỹ Duyên) như chiếc bóng của Kiều, xuất hiện lúc Kiều cô đơn, cùng Kiều giãi bày nỗi lòng. 

Đạm Tiên và Thúy Kiều như hình với bóng, vừa là quá khứ vừa là thực tại, giãi bày tâm tình với nhau, vừa để nói lên nét đồng điệu, sự đa cảm mãnh liệt của trái tim khát khao đi tìm hạnh phúc của thân phận phụ nữ.

Trong vở kịch, Hoạn Thư được kể với góc nhìn thấu cảm hơn. Đằng sau một tiểu thư dữ dằn, là một người phụ nữ lắm nỗi niềm, vừa vun vén tổ ấm trong ngoài, lại vừa khao khát níu giữ trái tim của người chồng mình thương yêu.

Vai diễn có nhiều câu thoại đắt giá, như tự nhận là “gái độc không con” để chồng Thúc Sinh thoát tiếng bị vô sinh; Câu nói “Tại sao phụ nữ phải giẫm đạp nhau vì một người đàn ông không ra gì?" khi đối thoại với Kiều hay hành động cởi áo đòi Kiều “chỉ cho cách chiều chồng bằng kỹ năng ân ái của gái lầu xanh”... Ở cuối tác phẩm, Hoạn Thư chấp nhận từ bỏ Thúc Sinh để “sắp xếp lại cuộc đời” được đánh giá là điểm mới mẻ, hợp thời đại.

Chia sẻ với VietNamNet, nghệ sĩ Thanh Thủy nói vui, hạnh phúc vì nhận được vai diễn tốt, tạo thêm niềm hứng khởi làm nghề.

“Tôi yêu nhân vật Hoạn Thư trong vở bởi sự nổi giận hay ác độc đều được kiểm soát. Số phận bất hạnh nhưng cô ấy ứng xử công bằng với cuộc đời, xử lý cái sai rất văn minh. Tôi nghĩ đó là sự nhân bản, tư tưởng vượt qua định kiến mà tác phẩm hướng tới”, chị bày tỏ. 

Các nhân vật trên vốn được biết đến bởi nét phản diện, nay được đạo diễn xây dựng với lăng kính bao dung, cảm thông. Ở mỗi lớp diễn, họ có dịp giãi bày tâm tư, hoàn cảnh để mỗi nhân vật đều là vai chính trong câu chuyện của mình.  

Ê-kíp mang vào vở nhiều yếu tố nghệ thuật, với các màn diễn lẩy Kiều, ngâm Kiều, hát chầu văn, múa… Vở được đầu tư nhiều về cảnh trí, phục trang, hơn 200 bộ quần áo được thiết kế riêng.

Nhạc sĩ Văn Tứ Quý góp sức sáng tạo với 30 ca khúc, đoạn nhạc, lớn, nhỏ, có lời và không lời, sử dụng đàn tranh, sáo, đàn bầu tạo nên giai điệu âm nhạc, mang lại chiều sâu cho vở diễn.

Đạo diễn Quang Thảo nói khi tác phẩm được thành hình, anh cảm thấy thoải mái, thoát được trăn trở, lo lắng những ngày qua.

“Tôi rung động vì tác phẩm, có thể vì hiểu nên thương quý. Nếu nói hoàn hảo thì không đúng tuy vậy nó đã đạt được điều tôi mong muốn. Đâu đó tôi thấy đúng khi chọn kịch bản này để dàn dựng”, anh chia sẻ.

Điều Quang Thảo và ê-kíp áp lực là sự đón nhận của khán giả. Nam đạo diễn nhìn nhận thị hiếu người xem không có thước đo cụ thể, do đó kết quả của tác phẩm đều trông chờ vào ngày công diễn chính thức.

Ở vai trò đạo diễn, Quang Thảo cố gắng dung hòa tính nghệ thuật và giải trí của vở. Điều này góp phần chiều lòng số đông đối tượng khán giả, với mong muốn sẽ thỏa mãn được nhu cầu của mỗi người xem khi rời sân khấu.

Dưới bóng giai nhândự kiến ra mắt tại Nhà hát Bến Thành (TPHCM) trong tháng 12.

Ảnh, clip: HK, Idecaf

Sự kiên nhẫn của tài xế xe hoa, chú rể cũng như đoàn xe rước dâu đã nhận về hơn một triệu lượt xem, hàng chục nghìn lượt tương tác và bình luận khen ngợi. Nhiều trang mạng xã hội đồng loạt chia sẻ khoảnh khắc, thu hút sự quan tâm của cộng đồng.

"Xe thì sang, còn bác tài xế thì tử tế. Khởi đầu bằng sự chúc phúc, chúc cô dâu - chú rể hạnh phúc", độc giả Thanh Tùng viết.

"Không bấm còi, kiên nhẫn chờ đợi là biết chú rể và tài xế tử tế tới mức nào rồi. Trong cuộc sống, vài phút chờ đợi, vạn đời bình an", người dùng Lan Anh bình luận.

Trao đổi với phóng viên Dân trí, chị Nguyễn Thị Lộc (22 tuổi, người đăng tải đoạn video) cho biết là thành viên trong đoàn nhà trai hộ tống chú rể ở Ba Vì đi đón dâu ở huyện Thạch Thất (Hà Nội) sáng 24/11. 

Theo cô gái, đoàn gồm khoảng 6 xe, đi vào con hẻm nhỏ và hẹp cách nhà cô dâu 600-700m. 

"Thấy cụ ông chống gậy khó khăn đi lại, xe chú rể đi chậm phía sau và không bấm còi tránh làm cụ giật mình. Lúc sau, có một cô trong xóm nhắc cụ đi sát vào lề đường. Chúng tôi chờ cụ vào bên trong an toàn mới tiếp tục di chuyển chậm", Lộc kể. 

Lộc cho biết, dù đoàn xe đi chậm, đoàn vẫn đón dâu và làm lễ đúng giờ, trong niềm vui, sự chúc phúc của những người tham dự.

Thấy phản ứng bất ngờ của tài xế và chú rể, Lộc quyết định dùng điện thoại ghi lại cảnh này để làm kỷ niệm. Khi đăng tải đoạn video lên mạng xã hội, cô không ngờ nhận được sự quan tâm của cộng đồng mạng, lan tỏa năng lượng tích cực.