Còn trước đó, khoảng 12 giờ trưa 18/3/2017, tại Km 121 + 600 QL19 đoạn qua thôn Nhơn Thọ (xã Đắk Tley, huyện Mang Yang, Gia Lai) đã xảy ra vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng giữa xe tải và xe đưa đón 30 học sinh Trường THPT Trần Hưng Đạo trên đường về nhà.

Vào thời điểm trên, xe khách chở học sinh đâm vào đuôi xe tải. Vụ tai nạn xảy ra bất ngờ làm lái xe chở học sinh tử vong tại chỗ, 2 học sinh lớp 11 và lớp 12 tử vong trên đường đi cấp cứu.

Ngoài ra, còn có 18 học sinh khác bị thương, trong đó có 4 em bị thương nặng, được đưa đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh cấp cứu.

Ngoài các vụ tai nạn nghiêm trọng, còn một số vụ tai nạn liên quan đến xe đưa đón nhưng may mắn không gây thương vong.

Cụ thể, ngày 26/11/2019, một ô tô 16 chỗ đón 16 học sinh và cô giáo chủ nhiệm lớp 1/6 Trường Tiểu học Phan Bội Châu (TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai). Khi xe đi qua khúc cua thì cánh cửa sau bung ra làm 3 học sinh rơi xuống đường. 

Rất may không có phương tiện nào chạy phía sau, các học sinh bị rơi khỏi xe đều kịp thời đứng dậy nên không gặp hậu quả đáng tiếc. 

Xe đưa đón học sinh gây tai nạn

Ngoài các vụ tai nạn xảy ra với học sinh ngồi trên xe, xe đưa đón học sinh còn gây tai nạn cho những người lưu thông trên đường.  

Ngày 24/5/2022, xe đưa đón học sinh của Trường Tiểu học và THCS Victoria Thăng Long (huyện Thanh Oai, Hà Nội) đã gây tai nạn khi đang có học sinh trên xe.

Theo video được ghi lại, những người đi đường ra hiệu cho xe không di chuyển vì có người đang bị kẹt dưới gầm. Các em nhỏ trên xe đều rất hoảng hốt.

Ông Đoàn Việt Dũng (Trưởng phòng GD-ĐT huyện Thanh Oai, Hà Nội) xác nhận sự việc và cho biết: "Người ở dưới gầm xe là người tham gia giao thông. Xe của nhà trường va chạm với hai vợ chồng. Người chồng bị gãy tay".

Một vụ tai nạn khác xảy ra vào khoảng 5h20 sáng 5/3/2021, tại điểm giao nhau giữa QL 1A với tuyến đường liên xã đoạn qua xã Quảng Phú, huyện Quảng Trạch, Quảng Bình.

Thời điểm đó, ô tô 24 chỗ lưu thông hướng Nam - Bắc rẽ phải để đón học sinh cấp 3 đi học thì xảy ra va chạm với xe tải lưu thông cùng hướng.

Vụ tai nạn khiến xe 24 chỗ mất lái đâm thẳng vào nhà dân, làm sập phần trước nhà. Xe tải sau khi tông xe 24 chỗ cũng mất lái đâm vào dải phân cách. Cùng lúc đó, 1 ô tô tải nhỏ chạy hướng Bắc - Nam không làm chủ tình huống nên mất lái lật ngang trên đường.

Vụ tai nạn liên hoàn khiến cả 3 xe hư hỏng nặng, tài xế xe tải bị gãy chân. Rất may thời điểm đó xe 24 chỗ chưa đón học sinh nào.

Trước đó, vào 11h40 ngày 4/10/2014, trên tỉnh lộ 639 địa bàn thôn Xuân Bình Bắc (xã Mỹ Thành, huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định), một nữ sinh THPT ở địa phương từ trên xe đưa đón bước xuống để về nhà.

Ngay sau đó, một xe ô tô khách khác từ phía sau chạy tới để đón học sinh Trường THCS Mỹ Thành.

Do thiếu quan sát, tài xế đã để xe ô tô đâm vào nữ sinh THPT đang đi bộ trên lề đường làm em bị thương nặng và tử vong trên đường đi cấp cứu.

Nam sinh lớp 11 Hà Nội tử vong khi đi dã ngoại, nhà trường báo cáo gì?

Những học sinh tử vong thương tâm vì xe đưa đón

Trong tháng 11/2021, liên tiếp xảy ra hai vụ tai nạn ở Sơn La và Đắk Lắk liên quan đến xe ô tô đưa đón, khiến 2 học sinh tử vong.

Khoảng 11 giờ ngày 22/11/2021, tại Quốc lộ 12 thuộc địa phận bản Mâm, xã Chiềng Sơ, tỉnh Sơn Laxảy ra vụ tai nạn doô tô 16 chỗ chở 19 học sinhsau giờ tan họcbị bung chốt cửa khi đang lưu thông. Vụ tai nạn khiến 3 học sinh trên xe rơi xuống đường làm 1 em tử vong và 2 em khác bị thương.

Qua xác minh, tài xế Lò Văn Xịch chưa có giấy phép lái xe phù hợp với loại xe đang điều khiển, xe chở quá số người quy định. Phương tiện đã sử dụng 16 năm.

Trước đó 3 tuần, trưa 2/11/2021, tại huyện Krông Năng, tỉnh Đắk Lắk đã xảy ra một vụ tai nạn giao thông khi ô tô chở 30 học sinh tới Trường THCS Ama Trang Lơng. Đây là phương tiện do một cá nhân trú tại xã Dliê Ya, huyện Krông Năng hợp đồng với Trường THCS Ama Trang Lơng làm dịch vụ đưa đón học sinh.

Trong quá trình di chuyển, tài xế quên đóng cửa xe nên khi đi đến đoạn đường thuộc thôn Ea Sim (xã Dliê Ya), một học sinh lớp 6C Trường THCS Ama Trang Lơng đứng gần cửa bị ngã xuống đường. Ngay khi đó, bánh sau của chính chiếc xe này cán qua người khiến em tử vong tại chỗ.

Còn trước đó, khoảng 12 giờ trưa 18/3/2017, tại Km 121 + 600 QL19 đoạn qua thôn Nhơn Thọ (xã Đắk Tley, huyện Mang Yang, Gia Lai) đã xảy ra vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng giữa xe tải và xe đưa đón 30 học sinh Trường THPT Trần Hưng Đạo trên đường về nhà.

Vào thời điểm trên, xe khách chở học sinh đâm vào đuôi xe tải. Vụ tai nạn xảy ra bất ngờ làm lái xe chở học sinh tử vong tại chỗ, 2 học sinh lớp 11 và lớp 12 tử vong trên đường đi cấp cứu.

Ngoài ra, còn có 18 học sinh khác bị thương, trong đó có 4 em bị thương nặng, được đưa đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh cấp cứu.

Ngoài các vụ tai nạn nghiêm trọng, còn một số vụ tai nạn liên quan đến xe đưa đón nhưng may mắn không gây thương vong.

Cụ thể, ngày 26/11/2019, một ô tô 16 chỗ đón 16 học sinh và cô giáo chủ nhiệm lớp 1/6 Trường Tiểu học Phan Bội Châu (TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai). Khi xe đi qua khúc cua thì cánh cửa sau bung ra làm 3 học sinh rơi xuống đường. 

Rất may không có phương tiện nào chạy phía sau, các học sinh bị rơi khỏi xe đều kịp thời đứng dậy nên không gặp hậu quả đáng tiếc. 

Xe đưa đón học sinh gây tai nạn

Ngoài các vụ tai nạn xảy ra với học sinh ngồi trên xe, xe đưa đón học sinh còn gây tai nạn cho những người lưu thông trên đường.  

Ngày 24/5/2022, xe đưa đón học sinh của Trường Tiểu học và THCS Victoria Thăng Long (huyện Thanh Oai, Hà Nội) đã gây tai nạn khi đang có học sinh trên xe.

Theo video được ghi lại, những người đi đường ra hiệu cho xe không di chuyển vì có người đang bị kẹt dưới gầm. Các em nhỏ trên xe đều rất hoảng hốt.

Ông Đoàn Việt Dũng (Trưởng phòng GD-ĐT huyện Thanh Oai, Hà Nội) xác nhận sự việc và cho biết: "Người ở dưới gầm xe là người tham gia giao thông. Xe của nhà trường va chạm với hai vợ chồng. Người chồng bị gãy tay".

Một vụ tai nạn khác xảy ra vào khoảng 5h20 sáng 5/3/2021, tại điểm giao nhau giữa QL 1A với tuyến đường liên xã đoạn qua xã Quảng Phú, huyện Quảng Trạch, Quảng Bình.

Thời điểm đó, ô tô 24 chỗ lưu thông hướng Nam - Bắc rẽ phải để đón học sinh cấp 3 đi học thì xảy ra va chạm với xe tải lưu thông cùng hướng.

Vụ tai nạn khiến xe 24 chỗ mất lái đâm thẳng vào nhà dân, làm sập phần trước nhà. Xe tải sau khi tông xe 24 chỗ cũng mất lái đâm vào dải phân cách. Cùng lúc đó, 1 ô tô tải nhỏ chạy hướng Bắc - Nam không làm chủ tình huống nên mất lái lật ngang trên đường.

Vụ tai nạn liên hoàn khiến cả 3 xe hư hỏng nặng, tài xế xe tải bị gãy chân. Rất may thời điểm đó xe 24 chỗ chưa đón học sinh nào.

Trước đó, vào 11h40 ngày 4/10/2014, trên tỉnh lộ 639 địa bàn thôn Xuân Bình Bắc (xã Mỹ Thành, huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định), một nữ sinh THPT ở địa phương từ trên xe đưa đón bước xuống để về nhà.

Ngay sau đó, một xe ô tô khách khác từ phía sau chạy tới để đón học sinh Trường THCS Mỹ Thành.

Do thiếu quan sát, tài xế đã để xe ô tô đâm vào nữ sinh THPT đang đi bộ trên lề đường làm em bị thương nặng và tử vong trên đường đi cấp cứu.

Nam sinh lớp 11 Hà Nội tử vong khi đi dã ngoại, nhà trường báo cáo gì?

Theo Ủy ban, sau 3 năm triển khai với những thành công và hạn chế, kỳ thi THPT quốc gia đã và đang đặt ra nhiều vấn đề, cần được tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện trong những năm tiếp theo.

Chỉ ra những hạn chế của kỳ thi năm 2018, Ủy ban cho rằng, khi kết quả thi được sử dụng để xét tuyển vào ĐH, CĐ thì việc giao cho địa phương thực hiện từ khâu tổ chức thi đến chấm thi là chưa phù hợp.

Trách nhiệm của Bộ GD-ĐT trong công tác chỉ đạo, quản lý tổ chức thi chưa gắn kết mật thiết với chính quyền của địa phương; nhất là trong công tác kiểm tra, giám sát ở từng khâu của các quy trình tổ chức thi và chấm thi.

Sở GD-ĐT tại một số địa phương đã không bám sát quy chế trong tham mưu và tổ chức thi, chưa chủ động xây dựng hoặc đề xuất giải pháp hữu hiệu nhằm ngăn chặn tình trạng tiêu cực, gian lận trong thi cử, có sở vi phạm vào quy chế quản lý, tổ chức thi, chấm thi như ở Hà Giang, Sơn La, Hòa Bình.

Trách nhiệm của một bộ phận cán bộ thanh tra cắm chốt chưa nhận thức, thực hiện đúng vai trò, nhiệm vụ của mình, thậm chí vi phạm nghiêm trọng quy chế thi, để lại hậu quả nặng nề cho xã hội.

Cách tính điểm tốt nghiệp tạo ra nghịch lý

Báo cáo nêu ra tỷ lệ học sinh đỗ tốt nghiệp quá cao (trên 97%) khi kết quả đánh giá của kỳ thi THPT quốc gia gần 50% số bài thi dưới trung bình, tạo suy nghĩ băn khoăn về vị trí và giá trị của kỳ thi.

Cách tính điểm để xét tốt nghiệp (lấy trung bình của điểm thi THPT quốc gia cộng với điểm học bạ lớp 12 rồi chia hai) đã tạo nhiều cơ hội để thí sinh được công nhận tốt nghiệp cho dù điểm thi THPT quốc gia thấp.

Cách tính tạo ra nghịch lý: điểm thi THPT quốc gia thấp, nhưng kết quả tốt nghiệp lại cao. Điều này đang được dư luận xã hội đặt câu hỏi: Điểm học bạ hay điểm thi THPT sẽ phản ánh đúng chất lượng giáo dục phổ thông? Nếu điểm học bạ đóng vai trò quyết định kết quả xét tốt nghiệp thì có cần tổ chức kỳ thi THPT? Nếu bỏ kỳ thi THPT sẽ có ảnh hưởng tiêu cực nào tới hoạt động dạy và học?

Điểm thi THPT quốc gia được đánh giá chưa phản ánh đúng thực chất năng lực học sinh, nên khó đáp ứng mục tiêu sử dụng xét tuyển CĐ, ĐH. Các trường CĐ, ĐH đa số hiện đang xét tuyển dựa trên kết quả của kỳ thi này, có thể tuyển đủ chỉ tiêu, nhưng chất lượng đầu vào của các trường ĐH, CĐ chưa được cải thiện, phần nào ảnh hưởng tới sự công bằng trong tuyển sinh và chất lượng đào tạo.

Giảng viên chấm thi THPT quốc gia. Ảnh: Nguyễn Thảo

Ngân hàng đề thi chưa đảm bảo các tiêu chí về chuẩn hóa

Về đề thi, báo cáo giám sát của Ủy ban chỉ ra rằng, trên thực tế, cách thức xây dựng ngân hàng câu hỏi đề thi của Bộ chưa đảm bảo các tiêu chí về chuẩn hóa (quy trình triển khai thực tế chưa được thẩm định, giám sát và đánh giá độc lập về tính khách quan, khoa học).

Phần lớn ngân hàng câu hỏi dựa trên nguồn là mẫu đề thi của các trường THPT trên cả nước, vì vậy, khó đáp ứng yêu cầu đặt ra vì đây chưa phải là ngân hàng câu hỏi chuẩn hóa. Mặt khác, hình thức thi trắc nghiệm khá mới ở một số môn, kinh nghiệm làm đề thi trắc nghiệm của đội ngũ giáo viên các trường chưa nhiều.

Chất lượng đề thi ở một số môn còn bất cập: Mức độ khó/ dễ của từng đề trong mỗi môn thi, độ chênh nhau quá lớn giữa năm sau với năm trước nên kết quả thi chưa phản ánh chính xác, công bằng về năng lực của một bộ phận học sinh. 

Chất lượng đề thi trắc nghiệm ở một số môn chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra. Trong đề thi có nhiều câu hỏi không yêu cầu học sinh phải tư duy, suy luận hay sáng tạo mà chủ yếu đòi hỏi nhớ hoặc vận dụng ở cấp độ thấp.

Đặc biệt, đối với môn Toán, việc chuyển hoàn toàn sang hình thức thi trắc nghiệm đã tạo phản ứng khá gay gắt của nhiều nhà khoa học và người dân, khi cho rằng việc thay đổi về cách thi sẽ dẫn đến cách học lệch lạc, dần dần làm thay đổi trình độ Toán học, khả năng tư duy và tư duy phản biện của học sinh, ảnh hưởng đến sự phát triển việc học Toán ở cấp học phổ thông.

Đối với môn Sinh học, nhiều câu hỏi khó là do được toán học hóa, mà không phải do tư duy vận dụng, sáng tạo dựa trên các kiến thức đặc trưng của môn học.

Đối với các môn tổ hợp, thực tế chỉ là thi 3 môn trong một buổi. Nội dung bài thi không thể hiện tổ hợp kiến thức mà chỉ là sự lắp ghép cơ học của 3 môn học khác nhau. Điều này vừa tạo áp lực với các thí sinh, một buổi thi 3 môn, mỗi môn 50 phút và chỉ nghỉ 10 phút giữa hai môn.

Thí sinh dự thi THPT quốc gia 2018. Ảnh: Thanh Hùng

Phương thức thi trắc nghiệm vẫn có một số hạn chế nhất định (như khó đánh giá năng lực tư duy suy luận, khái quát và sáng tạo của học sinh); chứa đựng yếu tố may rủi (xác suất đúng 25% ở mỗi câu hỏi); cần nghiên cứu khi áp dụng với một số môn học, nhất là môn toán trong điều kiện khả năng biên soạn câu hỏi chưa đáp ứng chuẩn mực chung...

Ủy ban cũng cho rằng, yêu cầu sử dụng đồng thời kết quả kỳ thi để xét tốt nghiệp THPT và để xét tuyển sinh ĐH,CĐ gây nhiều khó khăn cho việc xây dựng đề thi. Hai mục tiêu này đặt chung trong một đề thi tạo ra những bất cập rất khó khắc phục, bởi phù hợp mục tiêu này thì quá khó hoặc quá dễ với mục tiêu kia và kết quả đã thể hiện trong hai kỳ thi năm 2017 và 2018.

Mặt khác, để có thể đánh giá đề thi các môn đảm bảo “tính phân hóa rõ rệt...”, Ủy ban cho rằng đòi hỏi Bộ GD-ĐT phải công bố phổ điểm theo từng mã đề. Trên cơ sở đó mới có thể phân tích được sự hợp lý của kết quả kỳ thi và có căn cứ để khẳng định kỳ thi là chính xác, đảm bảo công bằng giữa các mã đề. Hiện nay Bộ chỉ công bố phổ điểm chung của từng môn, kết quả này có rất ít giá trị thông tin vì không phát hiện được các bất thường giữa các mã đề.

Xây dựng ngân hàng câu hỏi thực hiện nóng vội

Ủy ban chỉ ra một trong những nguyên nhân dẫn đến hạn chế là việc thực hiện một kỳ thi chung với 2 mục tiêu vừa xét tốt nghiệp THPT, vừa làm căn cứ để tuyển sinh ĐH, CĐ là một việc rất khó đối với khâu biên soạn đề thi. Việc xây dựng ngân hàng câu hỏi đòi hỏi thời gian chuẩn bị công phu với các quy trình và nội dung chặt chẽ, căn cơ, nhưng việc thực hiện đã nóng vội. Cùng đó, thiếu ngân hàng câu hỏi thi chuẩn hoá.

Sự phối hợp trong tổ chức thanh tra, kiểm tra, giám sát kỳ thi thiếu chặt chẽ ở một số địa phương; Quy chế thi một số nơi thực hiện chưa nghiêm túc; việc xử lý sai phạm chưa đủ sức răn đe trước những tiêu cực gần đây. Mặt khác, cơ chế tổ chức thi và chấm thi chưa thật sự chặt chẽ nhất là khi đưa việc tổ chức thi về cho địa phương.

Từ kết quả khảo sát, Ủy ban kiến nghị đối với Bộ GD-ĐT về kỳ thi THPTQG năm 2018: Tiếp tục phối hợp với Bộ Công an và các cấp có liên quan rà soát, xác định rõ trách nhiệm của các đơn vị, cá nhân có liên quan đến sai phạm tại một số địa phương và sớm có kết quả về sai phạm và cách xử lý mọi cá nhân, tổ chức liên quan.

Về các kỳ thi THPT các năm tiếp theo, Ủy ban cho rằng cần nghiên cứu, hoàn thiện phương thức tổ chức Kỳ thi THPT và công tác xét tuyển vào ĐH, CĐ; công bố lộ trình về đổi mới hình phương thức thi THPT để xã hội được biết. Tiếp tục rà soát, hoàn thiện dần quy chế thi với quy trình chặt chẽ; rõ trách nhiệm của các cá nhân trong tham gia tổ chức kỳ thi bảo đảm để các khâu đều rõ ràng, minh bạch.

Cùng đó, xác định rõ cơ chế phối hợp giữa cơ quan quản lý với chính quyền địa phương; phân cấp cụ thể và trách nhiệm của từng bên liên quan trong bảo đảm an toàn và đánh giá chính xác kết quả đối với kỳ thi. Tăng cường kiểm tra, giám sát để từng khâu của kỳ thi, có đánh giá, nhìn nhận chuẩn mực, kịp thời phát hiện và không để xảy ra sai sót.

Tăng cường nhiệm vụ phối hợp, nhất là vai trò giám sát của các trường ĐH, CĐ trong tổ chức thi và nghiên cứu thành lập các Trung tâm Khảo thí độc lập, chuyên nghiệp trong tương lai.

Thanh Hùng

Thi THPT quốc gia năm 2019: Sẽ tổ chức chấm theo cụm

Ở kỳ thi THPT năm 2019, Bộ sẽ tổ chức chấm theo cụm, đảm bảo nguyên tắc cán bộ chấm thi không chấm bài thi của thí sinh tỉnh mình.

- Đó là một nội dung được chỉ ra trong báo cáo giám sát kỳ thi THPT quốc gia năm 2018 mà Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và nhi đồng (Ủy ban) của Quốc hội vừa công bố.

Theo Ủy ban, sau 3 năm triển khai với những thành công và hạn chế, kỳ thi THPT quốc gia đã và đang đặt ra nhiều vấn đề, cần được tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện trong những năm tiếp theo.

Chỉ ra những hạn chế của kỳ thi năm 2018, Ủy ban cho rằng, khi kết quả thi được sử dụng để xét tuyển vào ĐH, CĐ thì việc giao cho địa phương thực hiện từ khâu tổ chức thi đến chấm thi là chưa phù hợp.

Trách nhiệm của Bộ GD-ĐT trong công tác chỉ đạo, quản lý tổ chức thi chưa gắn kết mật thiết với chính quyền của địa phương; nhất là trong công tác kiểm tra, giám sát ở từng khâu của các quy trình tổ chức thi và chấm thi.

Sở GD-ĐT tại một số địa phương đã không bám sát quy chế trong tham mưu và tổ chức thi, chưa chủ động xây dựng hoặc đề xuất giải pháp hữu hiệu nhằm ngăn chặn tình trạng tiêu cực, gian lận trong thi cử, có sở vi phạm vào quy chế quản lý, tổ chức thi, chấm thi như ở Hà Giang, Sơn La, Hòa Bình.

Trách nhiệm của một bộ phận cán bộ thanh tra cắm chốt chưa nhận thức, thực hiện đúng vai trò, nhiệm vụ của mình, thậm chí vi phạm nghiêm trọng quy chế thi, để lại hậu quả nặng nề cho xã hội.

Cách tính điểm tốt nghiệp tạo ra nghịch lý

Báo cáo nêu ra tỷ lệ học sinh đỗ tốt nghiệp quá cao (trên 97%) khi kết quả đánh giá của kỳ thi THPT quốc gia gần 50% số bài thi dưới trung bình, tạo suy nghĩ băn khoăn về vị trí và giá trị của kỳ thi.

Cách tính điểm để xét tốt nghiệp (lấy trung bình của điểm thi THPT quốc gia cộng với điểm học bạ lớp 12 rồi chia hai) đã tạo nhiều cơ hội để thí sinh được công nhận tốt nghiệp cho dù điểm thi THPT quốc gia thấp.

Cách tính tạo ra nghịch lý: điểm thi THPT quốc gia thấp, nhưng kết quả tốt nghiệp lại cao. Điều này đang được dư luận xã hội đặt câu hỏi: Điểm học bạ hay điểm thi THPT sẽ phản ánh đúng chất lượng giáo dục phổ thông? Nếu điểm học bạ đóng vai trò quyết định kết quả xét tốt nghiệp thì có cần tổ chức kỳ thi THPT? Nếu bỏ kỳ thi THPT sẽ có ảnh hưởng tiêu cực nào tới hoạt động dạy và học?

Điểm thi THPT quốc gia được đánh giá chưa phản ánh đúng thực chất năng lực học sinh, nên khó đáp ứng mục tiêu sử dụng xét tuyển CĐ, ĐH. Các trường CĐ, ĐH đa số hiện đang xét tuyển dựa trên kết quả của kỳ thi này, có thể tuyển đủ chỉ tiêu, nhưng chất lượng đầu vào của các trường ĐH, CĐ chưa được cải thiện, phần nào ảnh hưởng tới sự công bằng trong tuyển sinh và chất lượng đào tạo.

Giảng viên chấm thi THPT quốc gia. Ảnh: Nguyễn Thảo

Ngân hàng đề thi chưa đảm bảo các tiêu chí về chuẩn hóa

Về đề thi, báo cáo giám sát của Ủy ban chỉ ra rằng, trên thực tế, cách thức xây dựng ngân hàng câu hỏi đề thi của Bộ chưa đảm bảo các tiêu chí về chuẩn hóa (quy trình triển khai thực tế chưa được thẩm định, giám sát và đánh giá độc lập về tính khách quan, khoa học).

Phần lớn ngân hàng câu hỏi dựa trên nguồn là mẫu đề thi của các trường THPT trên cả nước, vì vậy, khó đáp ứng yêu cầu đặt ra vì đây chưa phải là ngân hàng câu hỏi chuẩn hóa. Mặt khác, hình thức thi trắc nghiệm khá mới ở một số môn, kinh nghiệm làm đề thi trắc nghiệm của đội ngũ giáo viên các trường chưa nhiều.

Chất lượng đề thi ở một số môn còn bất cập: Mức độ khó/ dễ của từng đề trong mỗi môn thi, độ chênh nhau quá lớn giữa năm sau với năm trước nên kết quả thi chưa phản ánh chính xác, công bằng về năng lực của một bộ phận học sinh. 

Chất lượng đề thi trắc nghiệm ở một số môn chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra. Trong đề thi có nhiều câu hỏi không yêu cầu học sinh phải tư duy, suy luận hay sáng tạo mà chủ yếu đòi hỏi nhớ hoặc vận dụng ở cấp độ thấp.

Đặc biệt, đối với môn Toán, việc chuyển hoàn toàn sang hình thức thi trắc nghiệm đã tạo phản ứng khá gay gắt của nhiều nhà khoa học và người dân, khi cho rằng việc thay đổi về cách thi sẽ dẫn đến cách học lệch lạc, dần dần làm thay đổi trình độ Toán học, khả năng tư duy và tư duy phản biện của học sinh, ảnh hưởng đến sự phát triển việc học Toán ở cấp học phổ thông.

Đối với môn Sinh học, nhiều câu hỏi khó là do được toán học hóa, mà không phải do tư duy vận dụng, sáng tạo dựa trên các kiến thức đặc trưng của môn học.

Đối với các môn tổ hợp, thực tế chỉ là thi 3 môn trong một buổi. Nội dung bài thi không thể hiện tổ hợp kiến thức mà chỉ là sự lắp ghép cơ học của 3 môn học khác nhau. Điều này vừa tạo áp lực với các thí sinh, một buổi thi 3 môn, mỗi môn 50 phút và chỉ nghỉ 10 phút giữa hai môn.

Thí sinh dự thi THPT quốc gia 2018. Ảnh: Thanh Hùng

Phương thức thi trắc nghiệm vẫn có một số hạn chế nhất định (như khó đánh giá năng lực tư duy suy luận, khái quát và sáng tạo của học sinh); chứa đựng yếu tố may rủi (xác suất đúng 25% ở mỗi câu hỏi); cần nghiên cứu khi áp dụng với một số môn học, nhất là môn toán trong điều kiện khả năng biên soạn câu hỏi chưa đáp ứng chuẩn mực chung...

Ủy ban cũng cho rằng, yêu cầu sử dụng đồng thời kết quả kỳ thi để xét tốt nghiệp THPT và để xét tuyển sinh ĐH,CĐ gây nhiều khó khăn cho việc xây dựng đề thi. Hai mục tiêu này đặt chung trong một đề thi tạo ra những bất cập rất khó khắc phục, bởi phù hợp mục tiêu này thì quá khó hoặc quá dễ với mục tiêu kia và kết quả đã thể hiện trong hai kỳ thi năm 2017 và 2018.

Mặt khác, để có thể đánh giá đề thi các môn đảm bảo “tính phân hóa rõ rệt...”, Ủy ban cho rằng đòi hỏi Bộ GD-ĐT phải công bố phổ điểm theo từng mã đề. Trên cơ sở đó mới có thể phân tích được sự hợp lý của kết quả kỳ thi và có căn cứ để khẳng định kỳ thi là chính xác, đảm bảo công bằng giữa các mã đề. Hiện nay Bộ chỉ công bố phổ điểm chung của từng môn, kết quả này có rất ít giá trị thông tin vì không phát hiện được các bất thường giữa các mã đề.

Xây dựng ngân hàng câu hỏi thực hiện nóng vội

Ủy ban chỉ ra một trong những nguyên nhân dẫn đến hạn chế là việc thực hiện một kỳ thi chung với 2 mục tiêu vừa xét tốt nghiệp THPT, vừa làm căn cứ để tuyển sinh ĐH, CĐ là một việc rất khó đối với khâu biên soạn đề thi. Việc xây dựng ngân hàng câu hỏi đòi hỏi thời gian chuẩn bị công phu với các quy trình và nội dung chặt chẽ, căn cơ, nhưng việc thực hiện đã nóng vội. Cùng đó, thiếu ngân hàng câu hỏi thi chuẩn hoá.

Sự phối hợp trong tổ chức thanh tra, kiểm tra, giám sát kỳ thi thiếu chặt chẽ ở một số địa phương; Quy chế thi một số nơi thực hiện chưa nghiêm túc; việc xử lý sai phạm chưa đủ sức răn đe trước những tiêu cực gần đây. Mặt khác, cơ chế tổ chức thi và chấm thi chưa thật sự chặt chẽ nhất là khi đưa việc tổ chức thi về cho địa phương.

Từ kết quả khảo sát, Ủy ban kiến nghị đối với Bộ GD-ĐT về kỳ thi THPTQG năm 2018: Tiếp tục phối hợp với Bộ Công an và các cấp có liên quan rà soát, xác định rõ trách nhiệm của các đơn vị, cá nhân có liên quan đến sai phạm tại một số địa phương và sớm có kết quả về sai phạm và cách xử lý mọi cá nhân, tổ chức liên quan.

Về các kỳ thi THPT các năm tiếp theo, Ủy ban cho rằng cần nghiên cứu, hoàn thiện phương thức tổ chức Kỳ thi THPT và công tác xét tuyển vào ĐH, CĐ; công bố lộ trình về đổi mới hình phương thức thi THPT để xã hội được biết. Tiếp tục rà soát, hoàn thiện dần quy chế thi với quy trình chặt chẽ; rõ trách nhiệm của các cá nhân trong tham gia tổ chức kỳ thi bảo đảm để các khâu đều rõ ràng, minh bạch.

Cùng đó, xác định rõ cơ chế phối hợp giữa cơ quan quản lý với chính quyền địa phương; phân cấp cụ thể và trách nhiệm của từng bên liên quan trong bảo đảm an toàn và đánh giá chính xác kết quả đối với kỳ thi. Tăng cường kiểm tra, giám sát để từng khâu của kỳ thi, có đánh giá, nhìn nhận chuẩn mực, kịp thời phát hiện và không để xảy ra sai sót.

Tăng cường nhiệm vụ phối hợp, nhất là vai trò giám sát của các trường ĐH, CĐ trong tổ chức thi và nghiên cứu thành lập các Trung tâm Khảo thí độc lập, chuyên nghiệp trong tương lai.

Thanh Hùng

Thi THPT quốc gia năm 2019: Sẽ tổ chức chấm theo cụm

Ở kỳ thi THPT năm 2019, Bộ sẽ tổ chức chấm theo cụm, đảm bảo nguyên tắc cán bộ chấm thi không chấm bài thi của thí sinh tỉnh mình.

Mặc dù yêu và trân quý chiếc áo đồng phục, nhưng không thể phủ nhận, ngày còn đi học, nhiều đứa trong số chúng tôi khá chống đối việc phải mặc chúng triền miên hàng tuần. 

Tuổi 15, 16, là tuổi đến độ khẳng định mình, những bộ đồ mặc tới trường còn là cách để chúng tôi thể hiện cá tính, phong cách của bản thân. Và như một lẽ tất yếu, đồng phục không còn được trưng dụng thường xuyên nữa. 

Nhưng cũng không vì thế, những bộ đồng phục mất đi giá trị. Chúng tôi đem nó tới các đấu trường, cuộc thi trên cả nước, và dùng nó khi muốn lưu giữ lại những kỷ niệm cuối cùng thời học sinh.

Cho đến tận bây giờ, đồng phục vẫn là kỷ vật thời học trò đáng nhớ mà tôi có thể cất giữ. 

Bỏ đồng phục hay không, có lẽ còn phụ thuộc vào quan điểm mỗi người. Tôi cho rằng, một chiếc áo đồng phục có thể không khiến một tập thể trở nên nề nếp hơn, nhưng nhờ có chiếc áo đồng phục, những đứa trẻ nghèo như tôi sẽ không còn cảm thấy bị phân biệt.  

Cho nên, thay vì ép buộc, tôi nghĩ, nhà trường có thể nới lỏng các quy định về đồng phục, giảm số ngày bắt buộc mặc, khuyến khích học sinh sử dụng lại đồ cũ để hạn chế việc mua mới.

Ngoài ra, nhà trường cũng nên có thêm nhiều lựa chọn để phù hợp hơn với từng học sinh. Thậm chí, đồng phục có thể trở thành một món quà nhỏ để động viên, khích lệ những học sinh có hoàn cảnh khó khăn vươn lên trong học tập. Đó cũng là cách để những chiếc áo đồng phục giữ được trọn vẹn giá trị vốn có.

Huyền My

Đồng phục, tưởng chỉ là một câu chuyện nhỏ liên quan đến quần áo. Tuy nhiên, nếu xét ở góc độ quyền tự do biểu hiện bản sắc, phong cách, cá tính, tự do lựa chọn của từng em học sinh, và điều kiện hoàn cảnh từng gia đình thì đằng sau câu chuyện đồng phục có lẽ cũng có nhiều điều cần trao đổi, nhìn nhận lại.  

Ban Giáo dục báo VietNamNet mở diễn đàn: "Học sinh có cần mặc đồng phục không?". 

Mời bạn đọc gửi ý kiến về: [email protected]. Xin cảm ơn!

Ngày được mặc chiếc áo đồng phục đầu tiên trong đời, tôi cảm thấy bản thân mình thật lớn. Một chiếc áo sơ mi màu trắng tinh khiến tôi trông thật khác với dáng vẻ thường ngày - trưởng thành, tự tin và chững chạc. 

Đối với một đứa trẻ nghèo, đồng phục dù không phải quá xa xỉ, nhưng cũng thật khó khăn mỗi lần tôi quyết định đăng ký cùng các bạn trong lớp. Bởi lẽ, một chiếc áo đồng phục có giá trị còn cao hơn cả tiền lãi một ngày mẹ đi bán xôi ngoài chợ. 

Cũng vì thế, những bộ đồng phục cũ được mẹ xin từ các anh chị luôn là bạn đồng hành với tôi hồi ấy. Chúng khiến tôi được 'ăn diện' hơn so với mình ở nhà, được giống các bạn và hòa mình vào màu áo trắng tinh khôi trước sân trường mà chẳng sợ cười chê. Nhờ thế, tôi trở nên tự tin mỗi lần tới lớp. 

Sau này lớn lên, bộ đồng phục có gắn logo còn là cách để đồng môn chúng tôi nhận ra nhau mỗi khi đi trên đường. Nó giống như một niềm tự hào và là tình yêu đối với ngôi trường mình đang theo học - như cách Việt Nam ta mang theo lá cờ tổ quốc đến với các đấu trường quốc tế. 

Vào ngày kỷ niệm 30 năm thành lập trường, tôi vẫn còn nhớ như in màu áo trắng tinh tràn ngập trên khắp sân trường. Hầu hết các cựu học sinh đều quay trở về và cùng khoác trên mình chiếc áo đồng phục. Hình ảnh này khiến tất cả thầy và trò đều xúc động rưng rưng. 

Mặc dù yêu và trân quý chiếc áo đồng phục, nhưng không thể phủ nhận, ngày còn đi học, nhiều đứa trong số chúng tôi khá chống đối việc phải mặc chúng triền miên hàng tuần. 

Tuổi 15, 16, là tuổi đến độ khẳng định mình, những bộ đồ mặc tới trường còn là cách để chúng tôi thể hiện cá tính, phong cách của bản thân. Và như một lẽ tất yếu, đồng phục không còn được trưng dụng thường xuyên nữa. 

Nhưng cũng không vì thế, những bộ đồng phục mất đi giá trị. Chúng tôi đem nó tới các đấu trường, cuộc thi trên cả nước, và dùng nó khi muốn lưu giữ lại những kỷ niệm cuối cùng thời học sinh.

Cho đến tận bây giờ, đồng phục vẫn là kỷ vật thời học trò đáng nhớ mà tôi có thể cất giữ. 

Bỏ đồng phục hay không, có lẽ còn phụ thuộc vào quan điểm mỗi người. Tôi cho rằng, một chiếc áo đồng phục có thể không khiến một tập thể trở nên nề nếp hơn, nhưng nhờ có chiếc áo đồng phục, những đứa trẻ nghèo như tôi sẽ không còn cảm thấy bị phân biệt.  

Cho nên, thay vì ép buộc, tôi nghĩ, nhà trường có thể nới lỏng các quy định về đồng phục, giảm số ngày bắt buộc mặc, khuyến khích học sinh sử dụng lại đồ cũ để hạn chế việc mua mới.

Ngoài ra, nhà trường cũng nên có thêm nhiều lựa chọn để phù hợp hơn với từng học sinh. Thậm chí, đồng phục có thể trở thành một món quà nhỏ để động viên, khích lệ những học sinh có hoàn cảnh khó khăn vươn lên trong học tập. Đó cũng là cách để những chiếc áo đồng phục giữ được trọn vẹn giá trị vốn có.

Huyền My

Đồng phục, tưởng chỉ là một câu chuyện nhỏ liên quan đến quần áo. Tuy nhiên, nếu xét ở góc độ quyền tự do biểu hiện bản sắc, phong cách, cá tính, tự do lựa chọn của từng em học sinh, và điều kiện hoàn cảnh từng gia đình thì đằng sau câu chuyện đồng phục có lẽ cũng có nhiều điều cần trao đổi, nhìn nhận lại.  

Ban Giáo dục báo VietNamNet mở diễn đàn: "Học sinh có cần mặc đồng phục không?". 

Mời bạn đọc gửi ý kiến về: [email protected]. Xin cảm ơn!