Mục tiêu cụ thể trong những thập niên tới là: Đến năm 2025: Là nước đang phát triển có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp. Đến năm 2030 là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao. Đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

VietNamNet xin giới thiệu đến quý độc giả những bài viết theo chủ đề này với mong muốn góp tiếng nói để Việt Nam sớm đạt được mục tiêu đề ra.

Xây dựng mạng lưới chuyên gia lan toả toàn quốc

Đề án “Nâng cao nhận thức, đào tạo kỹ năng và phát triển nguồn nhân lực chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” đang được Bộ TT&TT phối hợp xây dựng đã xác định rõ: “Đào tạo kỹ năng chuyển đổi số, công nghệ số, dịch vụ số, kinh doanh số, xây dựng lực lượng nòng cốt, hình thành mạng lưới chuyên gia chuyển đổi số trên toàn quốc để dẫn dắt, tổ chức và lan tỏa tiến trình chuyển đổi số là yếu tố then chốt, góp phần đảm bảo công cuộc chuyển đổi số quốc gia thành công. Phát triển nguồn nhân lực chuyển đổi số là nền tảng quan trọng, góp phần đảm bảo tiến trình chuyển đổi số, phát triển chính phủ số, kinh tế số, xã hội số nhanh, hiệu quả và bền vững”.

Cùng với việc xây dựng, phát triển mạng lưới chuyển đổi số quốc gia và cấp bộ, tỉnh, cần lựa chọn, đào tạo, tập huấn đội ngũ tối thiểu 1.000 chuyên gia về chuyển đổi số cho ngành, lĩnh vực, địa phương. Các chuyên gia này sẽ tiếp tục đào tạo lại cho cán bộ liên quan ở cơ quan, tổ chức mình và trở thành lực lượng nòng cốt để dẫn dắt, tổ chức lan tỏa tiến trình chuyển đổi số quốc gia.

Các cơ quan nhà nước, các tổ chức, doanh nghiệp cũng cần chú trọng tổ chức đào tạo ngắn hạn về kỹ năng chuyển đổi số, kỹ năng số cho các cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong đơn vị. Xây dựng hệ thống đào tạo trực tuyến mở về kỹ năng chuyển đổi số để tổ chức các khoá đào tạo trực tuyến mở về kỹ năng chuyển đổi số, kỹ năng sử dụng CNTT cho đông đảo công chức, viên chức, người lao động và người dân.

Đưa kiến thức, kỹ năng số vào hệ thống từ tiểu học đến đại học

Để giải quyết một cách căn cơ bài toán nhân lực cho chuyển đổi số, nhất là phát triển xã hội số, cần triển khai giáo dục kiến thức, kỹ năng số trong cơ sở giáo dục các cấp. Mục tiêu cần đạt được trong các giai đoạn đến năm 2025 và đến năm 2030 lần lượt là 50% và 90% tổng số cơ sở giáo dục các cấp từ tiểu học đến trung học phổ thông có tổ chức các môn học giáo dục về kỹ năng số, công nghệ số và giáo dục STEM/STEAM/STEAME.

Với nhân lực chuyên nghiệp về CNTT, chuyển đổi số, cần đẩy mạnh đào tạo các chuyên ngành về công nghệ số, kinh tế số và xã hội số. Mở các chuyên ngành mới và tăng chỉ tiêu đào tạo kỹ sư, cử nhân trong các trường đại học, cao đẳng và kỹ sư thực hành, công nhân kỹ thuật về: công nghệ số như trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, IoT, Blockchain...; kỹ thuật ứng dụng công nghệ số; kinh tế số như quản trị số, kinh doanh số...; xã hội số như truyền thông số, quản trị xã hội số...

Tiên phong trong làn sóng mới

Từ khi được ban hành đến nay mới chỉ hơn 6 tháng, Chương trình Chuyển đổi số quốc gia do Bộ TT&TT chủ trì xây dựng và triển khai đã tạo nên một làn sóng chuyển đổi số sâu rộng khắp các địa phương, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp trong cả nước. Trong tiến trình đó, các đơn vị đều đánh giá phát triển nhân lực chuyển đổi số là việc cấp bách, là nền tảng quan trọng.

Giám đốc Sở TT&TT Quảng Ninh Lê Ngọc Hân cho biết, tỉnh đã được tham mưu đưa chương trình đào tạo chuyển đổi số trở thành chương trình đào tạo có tính chất thường xuyên, hàng năm với cán bộ, công chức, viên chức từ cấp xã, phường trở lên. Chuyển đổi số sẽ trở thành một trong những học phần bắt buộc, nằm trong chương trình đào tạo chung dành cho các cán bộ từ cấp thôn, bản, xã, phường cho đến huyện, thị.

Thái Nguyên cũng xác định đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực phục vụ quá trình chuyển đổi số là một trong những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thời gian tới. Tỉnh sẽ chủ động liên kết với các viện, trường, trung tâm nghiên cứu và các đối tác trong và ngoài nước, đẩy mạnh hợp tác với Đại học Thái Nguyên để đào tạo nguồn nhân lực.
Nhiều cơ sở đào tạo xác định chuyển đổi số chính là “chuyển đổi trường đại học thành quốc gia số thu nhỏ”, với tinh thần nghĩ ngược, làm ngược, thay đổi hoàn toàn cách thức dạy, học cũng như đánh giá, ai cũng có cơ hội học tập suốt đời.

Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông đã và sẽ tiếp tục mở rộng quy mô đào tạo, mở thêm các ngành đào tạo mới có lai ghép ICT. Ngay trong năm 2020, Học viện đã đổi mới chương trình Kỹ thuật Điện tử Viễn thông, mở mới 2 ngành Kỹ thuật điều khiển & Tự động hóa (Định hướng robotic), Công nghệ tài chính (Fintech). Hiện trường đang tiếp tục xây dựng chương trình để tiến tới mở mới 2 ngành Kỹ thuật dữ liệu và IoT trong năm 2021. Logistic và Báo chí số là những ngành học sẽ tiếp tục được nghiên cứu để mở trong tương lai gần.

Ở cấp độ quốc gia, một trong sáu nội dung hợp tác chính giữa Bộ TT&TT với Bộ GD-ĐT là phối hợp đào tạo, xây dựng chuẩn đầu ra nhân lực CNTT, nhân lực chuyển đổi số; truyền thông nâng cao nhận thức, kỹ năng chuyển đổi số trong các cơ sở giáo dục và đào tạo.

Tổng Thư ký Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam (VINASA) Nguyễn Thị Thu Giang nhấn mạnh: Trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh chuyển đổi số, công tác đào tạo nhân lực ICT của các trường buộc phải thay đổi. Các trường cần kết hợp chặt chẽ với doanh nghiệp CNTT để nắm bắt được doanh nghiệp, thị trường đang cần nhân lực có những kiến thức, kỹ năng mới gì nhằm bổ sung kịp thời, điều chỉnh chương trình, kế hoạch đào tạo phù hợp.

Chuyển đổi số là tất cả lên online. Vì lên online mà nhiều cái cũ phải thay đổi cho phù hợp môi trường mới, nhiều cái mới sẽ xuất hiện trên môi trường mới. Cái cũ nào phải thay đổi và cái mới nào xuất hiện sẽ là không gian sáng tạo vô cùng to lớn cho người trong cuộc, tức là những người đi tiên phong. Một khi bài toán nhân lực cho chuyển đổi số quốc gia được giải với tinh thần dám nghĩ lớn, nghĩ khác, sự sáng tạo, tiên phong cùng với niềm tin kiên định, thì những bước bứt phá vươn lên thành nước phát triển, hùng cường thịnh vượng sẽ đến ngày càng gần. 

Vân Anh

Chủ động tiếp cận cơ hội từ kinh tế số

Việt Nam đang chủ động tiếp cận cơ hội từ kinh tế số cho tăng trưởng kinh tế. Chính phủ, doanh nghiệp và người dân đều đang hưởng nhiều lợi ích khi chuyển đổi số khiến cuộc sống trở nên dễ dàng hơn, đơn giản hơn.

Chia sẻ với VietNamNet, thầy Đinh Mạnh Tuấn, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Cự Đồng cho hay, đây là một trong những hoạt động giữa giờ diễn ra hàng tuần của nhà trường.

Các học sinh Trường Tiểu học Cự Đồng (huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ) với bài tập 27 động tác võ cổ truyền. Ảnh: Thanh Hùng

Hàng tuần, phụ trách đội sẽ triển khai lịch hoạt động giữa giờ mỗi ngày cho các học sinh một cách phù hợp như múa hát tập thể, thể dục, tập võ thuật,... Theo lịch, hoạt động giữa giờ của ngày thứ 4 sẽ là tập 27 động tác võ cổ truyền.

Để có được những giờ học này, ông Tuấn cho hay, các giáo viên đã được đi tập huấn trước khi về triển khai ở trường.

Ảnh: Thanh Hùng

“Ở chương trình phổ thông mới, các hoạt động giáo dục thể chất đã thể hiện rõ sự khác biệt. Như đối với lớp 1, ngoài việc tăng thời lượng thêm 1 tiết mỗi tuần, thì giờ đây chương trình cũng có hướng dẫn các kỹ thuật bơi, đá bóng, ném bóng rổ,... cụ thể hơn. Trong môn giáo dục thể chất trước đây, các bài tập chỉ hướng dẫn một cách chung chung”, ông Tuấn nói.

Ảnh: Thanh Hùng

Theo ông Tuấn, với những hoạt động này, mục tiêu mà nhà trường hướng đến là rèn luyện tinh thần thể dục thể thao, nâng cao thể lực cho học sinh.

Qua thực tế triển khai, hoạt động giữa giờ trở nên sinh động hơn. Học sinh và phụ huynh đều tỏ ra khá thích thú.

Thanh Hùng

"Trường bạn em học nhiều quá, không có thời gian chơi thể thao..."

Nhiều học sinh, phụ huynh cho rằng chương trình môn học giáo dục thể chất, phương pháp dạy học và cách kiểm tra, đánh giá còn nhiều bất cập, chưa thu hút và tạo sự hứng thú.

Gia đình ông Hiền, bà Đẹp thuộc diện khó khăn trong xã. Quanh năm cuộc sống chỉ phụ thuộc vào làm nương rẫy, bữa đói bữa no. Ông bà sinh được 5 người con, trong đó tất cả đều đã lập gia đình ở riêng, chỉ còn Thanh sống cùng. Từ nhỏ, Thanh đã mắc bệnh động kinh, thường xuyên đối diện với hiểm nguy. Có những lúc đi trên đường, em tự nhiên ngất xỉu, co giật, may mắn được người xung quanh hô hoán, phát hiện.

Mặc dù vậy, Thanh vẫn cố gắng xuống Bắc Ninh làm công nhân, kiếm tiền phụ giúp cha mẹ. Hôm đó, trong lúc đi làm, em lại ngất đi. Khi tỉnh dậy, Thanh thấy cơ thể mệt mỏi khác thường. Em xin phép được về nhà nghỉ ngơi. Nhưng chỉ mấy ngày sau, tình trạng lại tiếp tục tái diễn. 

Đi bệnh xá kiểm tra, thấy có dấu hiệu lạ, Thanh được khuyên nên đến bệnh viện tỉnh kiểm tra kỹ hơn. Ngày 30/7, Thanh chuyển đến Khoa cấp cứu Bệnh viện Tuyên Quang. Qua chụp chiếu, thăm khám, bác sĩ phát hiện trong não em có một khối u ác tính, cần mổ sớm mới giữ được tính mạng.

Căn nhà cũ rách không có gì đáng giá

Bệnh hiểm nghèo ập đến khiến gia đình ông Hiền, bà Đẹp chới với. Vốn làm không đủ ăn, nay con trai gặp hiểm nguy, ông bà tìm đủ cách xoay sở cũng không có tiền cho con phẫu thuật. Chạy vạy khắp nơi, họ mới vay được 20 triệu đồng. Bản thân bà Đẹp bị bệnh tim nặng, không làm được gì, sức khoẻ yếu ớt. Cả nhà chỉ còn 3 sào ruộng cũng không bán được.

Ông Chu Văn Lân, Trưởng thôn Khun Mạ cho biết, gia cảnh em Lương Văn Thanh hết sức khó khăn. Thu nhập của cả gia đình chỉ phụ thuộc vào mấy sào ruộng. Bà Đẹp mắc bệnh tim nhiều năm nay nhưng không có điều kiện chữa trị, chỉ vào viện lấy thuốc rồi xin về.

Bệnh tật bủa vây, Thanh rơi vào mê man bất tỉnh, trong khi đó chi phí cho em phẫu thuật quá lớn, chưa biết khi nào mới có thể lo nổi. Do đang trong thời gian giãn cách, em chưa thể xuống Hà Nội chạy chữa, phải nằm theo dõi tại nhà. Rất mong hoàn cảnh của em Lương Văn Thanh nhận được sự giúp đỡ của cộng đồng để em sớm bình phục, về với gia đình.

Hoàng Thị Trang Viên