Thông qua thí điểm, các mô hình đã mang lại hiệu quả kinh tế tích cực, được thị trường chấp nhận, mang lại giá trị thương phẩm và hiệu quả kinh tế cao.

Đặc biệt các mô hình này có hơn 2.000 lao động học nghề, đã giải quyết việc làm gắn với phát triển hộ kinh tế gia đình.

Cụ thể như mô hình nuôi cá bống tượng, cá bống mú, nuôi rùa, rắn, kỳ đà ở huyện An Minh tạo thu nhập bình quân từ 2-3 triệu đồng/ người/ tháng.

Mô hình cá lồng bè ở huyện Kiên Hải và Kiên Lương đã nhân rộng 800 lồng, thu nhập bình quân 23-25 triệu đồng/bè/vụ.

Lao động nông thôn thoát nghèo nhờ học nghề (Ảnh minh họa: Lê Anh Dũng)

Mô hình nuôi tôm sú, trồng tiêu, trồng lúa chất lượng cao ở huyện Kiên Lương tạo thu nhập bình quân từ 3-5 triệu đồng/người/tháng.

Ngoài ra Kiên Giang cũng tổ chức đào tạo nghề thuyền trưởng, máy trường cho tàu cá hạng 4 của ngư dân trong tỉnh.

Qua đào tạo nghề đã giúp ngư dân nắm vững nguyên tắc sử dụng, sửa chữa các thiết bị điện tử và máy móc trên tàu, sử dụng thành thạo thiết bị trong khai thác thủy sản, đọc các chi tiết về tọa độ, bản đồ, vùng nước.

Đặc biệt, sau học nghề ngư dân đã được cấp bằng thuyền trưởng, máy trưởng, hội đủ điều kiện tham gia khai thác, đánh bắt hải sản theo quy định.

Tuy nhiên, tỉnh Kiên Giang cũng nhìn nhận, từ năm 2016 đến 9 tháng năm 2018, các địa phương chưa lựa chọn được các mô hình điển hình về dạy nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn có hiệu quả.

Đa phần dạy nghề theo nhu cầu lao động của người nông thôn, vẫn còn một số mô hình xây dựng còn mang tính bộc phát, hầu hết các mô hình còn gặp khó khăn lúng túng trong tiêu thụ sản phẩm.

L.Huyền

Ông Phạm Xuân Dưỡng, Trưởng Phòng chính trị tư tưởng- Sở GDĐT tỉnh Lai Châu phát biểu tại Hội nghị.

Để cải thiện tình trạng này, từ đó nâng cao tầm vóc, thể lực của người Việt, chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ ở lứa tuổi học đường đóng vai trò vô cùng quan trọng. Tuy vậy, các trường tiểu học bán trú hiện nay vẫn còn gặp nhiều khó khăn trong công tác bán trú. Đội ngũ cán bộ phụ trách lên thực đơn và nấu ăn vẫn chưa qua đào tạo chuyên môn về dinh dưỡng, chủ yếu dựa vào kinh nghiệm và thu chi hằng tháng. Việc cung cấp bữa ăn học đường cân bằng dinh dưỡng vẫn là một thách thức với nhà trường.

Dự án Bữa ăn học đường là một trong những giải pháp thiết thực hỗ trợ nhà trường trong công tác bán trú. Dự án do Công ty Ajinomoto Việt Nam phối hợp cùng Bộ GDĐT và Viện Dinh dưỡng Quốc gia – Bộ Y tế thực hiện và triển khai từ năm 2012 với mục tiêu “Thực hiện trách nhiệm đóng góp cho giáo dục, nuôi dưỡng và đào tạo thế hệ tương lai của đất nước bằng các hoạt động cải thiện dinh dưỡng và sức khỏe, góp phần nâng cao tầm vóc và trí tuệ cho học sinh tiểu học”. Những nội dung chính của dự án bao gồm: Phần mềm xây dựng thực đơn cân bằng dinh dưỡng, bộ áp phích “B­­­­a phút thay đổi nhận thức” và xây dựng mô hình bếp ăn mẫu bán trú.

Phần mềm xây dựng thực đơn cân bằng dinh dưỡng cung cấp một ngân hàng thực đơn đa dạng với 120 thực đơn và 360 món ăn không lặp lại cho bữa trưa bán trú, đảm bảo cân bằng dinh dưỡng theo nhu cầu lứa tuổi. Nhà trường có thể xây dựng những thực đơn mới bằng cách kết hợp các món ăn có sẵn trong phần mềm hoặc từ nguồn nguyên liệu phù hợp tại địa phương. Bên cạnh đó, các trường tiểu học có thể quản lý thu chi hằng tháng nhờ vào tính năng được cung cấp của phần mềm.

Thực đơn bữa trưa đảm bảo cân bằng dinh dưỡng được chuẩn bị theo Phần mềm Dự án.

Với những tính năng thiết thực, đầu năm 2017, Bộ GD&ĐT phê duyệt Phần mềm Xây dựng Thực đơn Cân bằng Dinh dưỡng. Theo đó, Phần mềm sẽ được triển khai đối với các trường tiểu học có tổ chức bữa ăn bán trú trên toàn quốc nhằm đảm bảo thực đơn cân bằng dinh dưỡng trong các bữa ăn tại nhà trường. Bắt đầu từ tháng 3/2017, Công ty Ajinomoto Việt Nam phối hợp với các sở GD&ĐT triển khai áp dụng phần mềm đến các trường tiểu học trên toàn quốc.

Ngoài nâng cao chất lượng bữa ăn bán trú, việc giáo dục kiến thức dinh dưỡng cho trẻ ngay từ bậc tiểu học đóng vai trò quan trọng. Dự án đã giới thiệu đến nhà trường bộ áp phích “Ba phút thay đổi nhận thức” minh họa sinh động những thông tin dinh dưỡng bằng hình ảnh. Trước mỗi bữa ăn, các em sẽ được giới thiệu về các loại thực phẩm và lợi ích của thực phẩm có trong thực đơn bữa trưa. Qua đó, trẻ ăn đa dạng thực phẩm và xây dựng thói quen ăn uống lành mạnh. Bộ GDĐT chỉ đạo các trường sử dụng áp phích “3 phút thay đổi nhận thức” làm công cụ hỗ trợ giáo dục kiến thức dinh dưỡng thực phẩm cho học sinh tiểu học.

Chuẩn bị bữa ăn bán trú đảm bảo cân bằng dinh dưỡng vẫn là thách thức lớn đối với nhiều trường tiểu học.

Dự án còn xây dựng và đưa vào vận hành 2 mô hình bếp ăn mẫu bán trú tại trường tiểu học Trung Trắc (TP. HCM) và trường tiểu học Hoàng Văn Thụ (Lạng Sơn). Bếp ăn được xây dựng theo tiêu chuẩn Nhật Bản giúp tối ưu hóa thời gian, nhân công và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Ngoài phục vụ công tác bán trú, mô hình bếp ăn còn chào đón các trường học đến tham quan và học tập.

Tính đến tháng 11/2019, Dự án đã mang đến bữa trưa bán trú cân bằng dinh dưỡng cho học sinh tại hơn 3.185 trường tiểu học tại 62 tỉnh/thành phố trên toàn quốc và nhận được những phản hồi tích cực từ phía nhà trường và phụ huynh, góp phần cải thiện sức khỏe và tầm vóc cho thế hệ tương lai Việt Nam.

Minh Tuấn

Ở các lĩnh vực Đọc hiểu, Toán học và Khoa học, Việt Nam đều xếp thứ hạng cao theo kết quả đánh giá PISA

Kết quả các lĩnh vực đều rất cao

Theo thông tin từ Bộ GD-ĐT, Đọc hiểu - lĩnh vực trọng tâm của chu kỳ 2018, Việt Nam đạt 505 điểm, điểm số cao thứ 13/79 quốc gia và vùng lãnh thổ tham gia (chu kỳ 2012 đứng thứ 19/65; chu kỳ 2015 đúng thứ 32/70).

Lĩnh vực Toán học, Việt Nam đạt 496 điểm, điểm số cao thứ 24/79 quốc gia và vùng lãnh thổ tham gia (chu kỳ 2012 đứng thứ 17/65; chu kỳ 2015 đứng thứ 22/70).

Lĩnh vực Khoa học, Việt Nam đạt 543 điểm, điểm số cao thứ 4/79 quốc gia và vùng lãnh thổ tham gia (chu kỳ 2012 đứng thứ 8/65; chu kỳ 2015 đứng thứ 8/70).

Thế mạnh của học sinh Việt Nam bước đầu được tìm thấy trong báo cáo của PISA là ở tinh thần thái độ tích cực làm bài, tỷ lệ có mặt tham gia cao, tỷ lệ trả lời hết các câu hỏi thuộc nhóm cao nhất thế giới.

Qua câu hỏi ở cuối đề thi về việc tự đánh giá nỗ lực của bản thân khi làm bài, hầu hết học sinh Việt Nam đánh giá mình đã làm bài thi PISA với nỗ lực cao nhất. Với câu hỏi này, học sinh Việt Nam đạt mức nỗ lực cao nhất là 9,9/10.

Về thời gian làm bài, nhiều học sinh ở các nước đã phải bỏ một số câu hỏi khi kết thúc thời gian ở cuối mỗi phần thi. Tỷ lệ các câu hỏi không làm được là trên 15% ở các nước Peru, Panama và Argentina và tỷ lệ này nằm trong khoảng từ 10% đến 11% đối với Brazil, Cộng hòa Dominican và Morocco.

Tỷ lệ các câu hỏi không làm được đối với học sinh Việt Nam là nhỏ nhất (0,1%), tiếp theo là Bắc Kinh - Thượng Hải - Giang Tô - Chiết Giang (Trung Quốc), Hàn Quốc và Đài Bắc (Trung Quốc) với tỷ lệ từ 1,1% đến 1,3%.

2 lý do Việt Nam chưa được đưa vào bảng so sánh với các nước

Theo TS Lê Thị Mỹ Hà, có 2 lý do chính để OECD chưa đưa kết quả của Việt Nam vào bảng so sánh.

Thứ nhất, báo cáo so sánh quốc tế đầy đủ không thể hoàn thành tại thời điểm công bố nếu đưa Việt Nam vào phân tích dữ liệu so sánh quốc tế. Bởi vì, ban đầu OECD đề nghị để dữ liệu của Việt Nam sang 2020 mới công bố, họ muốn dành thêm thời gian để nghiên cứu sâu hơn sự khác biệt của Việt Nam.

Tuy nhiên, do sự phối hợp tích cực của phía Việt Nam trong quá trình xử lý số liệu nên đến tháng 9/2019, OECD đã đồng ý công bố kết quả của Việt Nam cùng với các nước khác vào ngày 3/12/2019.

Thứ hai, số liệu thu được của Việt Nam không phù hợp với mô hình lý thuyết hồi đáp câu hỏi, mức độ không phù hợp cao hơn so với các quốc gia khác, có sự khác biệt lớn với mô hình đánh giá của OECD.

Bà Hà cho biết: Trong quá trình phân tích, xử lý dữ liệu PISA của Việt Nam, OECD đã có những chất vấn, kiểm tra rất nghiêm ngặt quy trình kỹ thuật của việc tổ chức thực hiện PISA tại Việt Nam ở tất cả các công đoạn, đã cử Trưởng Ban phân tích dữ liệu của OECD sang Việt Nam làm việc, thẩm định các quyển đề thi của học sinh, phỏng vấn các cán bộ, giáo viên trực tiếp tham gia PISA, xác minh dữ liệu.

Sau quá trình xác minh, thẩm tra, OECD khẳng định Việt Nam không có gì sai sót về quá trình tổ chức thực hiện, hoặc thao túng số liệu hay thiên lệch khi chấm điểm. Tuy nhiên, do kết quả các câu trả lời của học sinh Việt Nam thi trên giấy quá khác biệt với các nước OECD thi trên máy tính, cho ra một mô hình khác biệt với mô hình các nước OECD đang thi trên máy tính.

Bài thi PISA trên giấy sử dụng ở 9 quốc gia

OECD có 2 hình thức thi là trên giấy và máy tính, cả hai hình thức thi này có một số câu hỏi chung, tuy nhiên rất khác biệt về cách thức thực hiện, do đó, OECD cần phân tích và so sánh kết quả của các nước trên giấy với nhau, so sánh các nước thi trên máy tính với nhau. Việt Nam cũng đã chứng minh mô hình câu trả lời của học sinh Việt Nam hoàn toàn thống nhất với mô hình của các nước tham gia trên giấy.

Bài thi trên giấy hiện vẫn được sử dụng ở 9 quốc gia là Argentina, Jordan, Lebanon, Cộng hòa Moldova, Cộng hòa Bắc Macedonia, Romania, Ả Rập Saudi, Ukraine và Việt Nam.

Không chỉ Việt Nam mà tất cả các nước tham gia thi trên giấy khi so sánh với các nước OECD thi trên máy tính đều có sự khác biệt. So sánh với các nước trên giấy, Việt Nam có mô hình hoàn toàn tương tự nhưng điểm khác biệt là kết quả của Việt Nam cao hơn rất nhiều.

Thúy Nga

Tại sao Việt Nam không có tên trong bảng xếp hạng PISA 2018?

Vào thời điểm báo cáo được công bố, thành tích của học sinh Việt Nam so với các nước ở môn Đọc, Toán và Khoa học không được đảm bảo đầy đủ. Vì lý do này, OECD không báo cáo thứ hạng của Việt Nam với các quốc gia khác.