Trên thực tế, cảm giác gượng gạo và có đôi phần sợ hãi của khán giả sau khi thấy thần đèn xấu xí kia là chuyện hoàn toàn bình thường, có thể dễ dàng lý giải bằng một hội chứng có tên "uncanny valley" hay "thung lũng kỳ lạ"

Uncanny valley là gì?

Hội chứng này được nhà nghiên cứu robot Masahiro Mori định nghĩ vào năm 1970, ám chỉ vẻ chân thực của một vật thể (như robot hoặc các hình nhân giống con người) trông quá giống thật, khiến chúng trở nên hấp dẫn, thu hút hoặc thậm chí gây khó chịu, sợ hãi cho người đối diện.

Mori phát hiện ra hội chứng này khi chế tạo robot theo gương mặt của chính mình. Ông đi từ cảm giác thích thú rồi dần dần đến sợ hãi khi con robot ngày càng giống người hơn. Mori đã miêu tả về hiệu ứng này thông qua biểu đồ sau:

Cụ thể, cảm giác của chúng ta sẽ tăng dần sự thích thú từ những con robot đơn giản, có tạo hình máy móc tới các nhân vật hoạt hình đầy màu sắc. Tuy nhiên cảm giác này sẽ bị đẩy xuống mức khó chịu khi bắt gặp phải robot có tạo hình giống con người, sau đó tăng ngược trở lại lên mức thích thú khi nhìn thấy người thật. Phần biểu đồ trũng xuống chính là thung lũng kỳ lạ - uncanny valley.

Nói một cách đơn giản hơn, đây là hội chứng mà không ít người sẽ cảm thấy khi nhìn vào những con robot giống người thật, ma nơ canh đặt ở cửa hiệu quần áo hoặc búp bê, v.v... Ngay cả việc chơi game hoặc xem phim với những hình ảnh tương tự cũng có thể khiến bạn cảm thấy khó chịu. 

Mặc dù vậy, giới khoa học vẫn tranh luận không ngừng về việc liệu hiệu ứng này có thực sự tồn tại hay không. Nhiều người cho rằng uncanny valley là thật, tuy nhiên một số khác lại khẳng định, đây chỉ là một cảm giác thông thường của con người khi nhìn thấy những thứ kỳ lạ.

Uncanny valley có thể là lý do chính khiến thần đèn Will Smith bị chê bai thậm tệ

Có thể dễ nhận thấy, tạo hình CGI thiếu tự nhiên của thần đèn mang hình hài Will Smith đã khiến không ít người bị rơi vào cảm giác khó chịu, sợ hãi và gượng gạo, khả năng lớn là do hội chứng "thung lũng kỳ lạ" gây ra.

Trái lại, một số phim Hollywood khác đã tận dụng được uncanny valley để khiến tác phẩm trở nên đặc sắc hơn, như "The Polar Express" (2004), "Beowulf" (2007), "Mars Needs Moms" (2011), "Rogue One: A Star Wars Story" (2016) hoặc mới đây là "Alita: Battle Angel" (2019). Và tất nhiên, một số phim cũng bị thua lỗ nặng hoặc phải chỉnh sửa lại hình ảnh vì tạo hình của họ trông quá xấu, có thể kể đến "Final Fantasy: The Spirits Within" cùng doanh thu thấp hoặc "Shrek" phải sản xuất lại vì khiến trẻ em khóc thét trong một buổi chiếu thử.

Trái lại, không thể không kể đến một số phim hoạt hình có nhân vật 3D cực giống người thật, thế nhưng vẫn thu hút được sự yêu mến của khán giả, ví dụ như "The Incredibles" (2004), "Frozen" (2013), "Coco" (2017) và series "How to Train Your Dragon".

Một vài ví dụ điển hình về uncanny valley

Theo GenK

Luyện thần, luyện khí, giúp khí huyết lưu thông, chân tay cứng cáp, tinh thần thảnh thơi là một trong những phép giữ thân mình. (Ảnh Internet)

Bài thơ dạy phép giữ thân mình được cho là của Thần y Hải Thượng Lãn Ông - danh y Lê Hữu Trác, là người tinh thông y học, văn chương, là danh nhân Việt Nam thế kỷ XVIII được nhiều người kính trọng.

Lê Hữu Trác là đại danh y có đóng góp lớn cho nền y học Việt Nam, kế thừa xuất sắc sự nghiệp "Nam dược trị Nam nhân" của Tuệ Tĩnh Thiền sư.

10 phép giữ vệ sinh

Vệ sinh phép giữ thân mình
Sao cho khỏe mạnh, an ninh mới là
Mười điều cơ bản đề ra:
Thứ nhất làm lụng, hai là nghỉ ngơi

Ba là đừng trái tiết trời
Xông pha mưa gió nắng nôi lạnh lùng
Còn khi dịch bệnh cuồng phong
Biết chừng mà tránh, đề phòng mới yên

Thứ tư thị hiếu chớ nên
Mắt trông ham muốn, lòng quên cương thường
Năm là cần phải thủ chân
Giữ lòng trong sạch cho thần được yên

Định tâm như kẻ tọa thiền
Bỏ lòng lợi dục, đua chen đường đời
Sáu là ngủ dậy theo thời
Luyện thần, luyện khí đứng ngồi thong dong

Làm chi khí huyết lưu thông
Chân tay cứng cáp, trong lòng thảnh thơi
Bảy răn tửu sắc chơi bời
Thỏa lòng chốc lát, cuộc đời ngắn đi

Tinh hoa chân khí phải suy
Nguyên thần ly tán, bệnh gì chẳng sâu
Tám cần ăn uống hàng đầu
Nhưng đừng quá bội mà đau dạ dày

Kiêng ăn các thức đắng cay
Các thức nóng lạnh tích đầy khó tiêu
Chín là nằm ngủ thuận chiều
Hướng phương sinh khí* đầu cao hơn mình

Vòng tay lên ngực mộng kinh
Vào giường không nghĩ, thẳng mình ngủ yên
Mười nên tắm giặt cho liền
Ra ngoài ô, nón không quên đội đầu

Đề phòng hàn thấp nhiễm vào
Áo quần ấm áp tà nào dám xâm
Mấy điều nên nhớ nhập tâm
Tháng ngày giữ trọn, trăm năm thọ trường.

* Sinh khí là hướng đông.

Danh y Lê Hữu Trác. Danh y Lê Hữu Trác sinh ngày 11/12 năm Canh Tý 1720 tại thôn Văn Xá (làng Liêu Xá, huyện Đường Hào, phủ Thượng Hồng, tỉnh Hải Dương), nay là xã Liêu Xá (huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên). Cuộc đời ông phần nhiều (đặc biệt là từ năm 26 tuổi đến lúc mất) gắn bó với ở quê mẹ thôn Bầu Thượng (hay Bàu Thượng), xã Tĩnh Diệm, huyện Hương Sơn (phủ Đức Quang, trấn Nghệ An), nay là xã Sơn Quang (huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh). Dòng tộc ông vốn có truyền thống khoa bảng. Thân sinh của ông từng đỗ Đệ tam giáp Tiến sĩ, làm Thị lang Bộ Công triều Lê Du Tông, gia phong chức Ngự sử, tước Bá, khi mất được truy tặng hàm Thượng thư (năm Kỷ Mùi 1739). Ông để lại cho đời nhiều tác phẩm giá trị như tập "Thượng kinh ký sự" bằng chữ Hán, là một tác phẩm văn học vô cùng quý giá tả quang cảnh ở kinh đô, cuộc sống xa hoa trong phủ chúa Trịnh và quyền uy, thế lực của nhà chúa. Bên cạnh đó là các cuốn Lĩnh Nam bản thảo, Thượng kinh ký sự có giá trị y học và cả giá trị văn học, lịch sử, triết học. Đặc biệt là bộ Hải Thượng y tông tâm lĩnh gồm 28 tập, 66 quyển chắt lọc tinh hoa của y học cổ truyền, được đánh là công trình y học xuất sắc nhất trong thời trung đại Việt Nam.

Nếu chiếu theo luật, chủ phương tiện điều khiển xe SH trong bức ảnh dưới đây chắc chắn đã mắc nhiều lỗi. Có thể dễ dàng kiểm đếm, trên xe lúc này có tới 5 cô gái cùng ngồi chen chúc trên chiếc yên, đó là chưa tính đến người điều khiển.

Thêm nữa, trong số 5 cô gái này có tới 3 người không đội mũ bảo hiểm, người điều khiển xe cũng chưa xác định được là có đội hay không. Hơn nữa, chiếc xe lại đang lưu thông trên đường trong điều kiện trời mưa

Như vậy, chỉ cần nhìn qua thôi cũng đủ khiến người xem cũng phải rùng mình, sợ hãi và đặt một dấu hỏi lớn cho việc không biết khi gặp phải chuyện chẳng lành thì điều gì sẽ xảy ra?

Bức ảnh được một dân mạng ghi lại khi tình cờ bắt gặp trên đường

Hình ảnh này sau khi được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội đã nhanh chóng nhận được sự hồi đáp, cùng với đó là rất nhiều ý kiến tỏ ra bức xúc.

"Mình cũng khá thường xuyên bắt gặp những cảnh tượng như này và có khi còn hơn thế nữa. Đã vậy, họ lại còn lạng lách, phóng nhanh, thực sự rất nguy hiểm cho người xung quanh và cả người ngồi trên xe.

Có lẽ, cần có những bài học đích đáng cho những đối tượng như thế này để họ không còn tái diễn" - người dùng Đức Mạnh chia sẻ.

"Chuyện này đâu có gì là mới, nhưng nói thật là mỗi lần nhìn thấy vẫn thấy vừa ghê vừa bức xúc. Ghê vì họ xem thường tính mạng bản thân, bức xúc vì họ xem thường luật pháp. Nếu họ không may gặp tai nạn thì chẳng rõ chuyện gì sẽ xảy ra nữa?" - người dùng Hồng Lam bình luận.

Quả nhiên, khi tra cứu trên mạng internet người dùng chẳng mấy khó khăn để có thể tìm kiếm những cảnh tượng tương tự như trên. Rõ ràng, cần phải nghiêm trị những trường hợp có dấu hiệu vi phạm tương tự để họ có được những bài học đích đáng.