Tuy nhiên nhiều người dùng sở hữu xe điện vẫn lo lắng điều gì sẽ xảy ra với những khối pin trên chiếc xe của họ sau khi chúng hết hạn sử dụng.

Điều đầu tiên có thể khẳng định là những khối pin này sẽ được thu hồi theo chương trình của mỗi hãng chế tạo. Sau đó chúng sẽ được phân loại để xác định có thể tái sử dụng hay tái chế.

Pin xe điện được tái chế thế nào?

Pin ô tô điện có thể được tái chế nhưng đây chỉ là một phần của quá trình xử lý pin sau khi chúng hết hạn sử dụng hoặc không còn phù hợp với phương tiện.

Những loại pin ô tô điện hiện nay có tốc độ hao mòn khoảng 2% mỗi năm, nghĩa là chúng sẽ không còn phù hợp cho xe điện sau khoảng 8 năm hoặc sau khi xe đã chạy được hơn 160.000km. Sau khi pin xe điện hết tuổi thọ, bạn nên liên hệ trung tâm hỗ trợ của nhà sản xuất tại địa phương để họ có thể thu hồi và thay hệ thống pin mới cho chiếc xe của bạn.

Đối với các khối pin cũ, thông thường chúng sẽ được gửi đến các bãi thu hồi hoặc bị ném thẳng ra bãi rác. Việc vứt bỏ pin trực tiếp được xem là lãng phí và có thể gây hại cho môi trường địa phương, vì hóa chất rò rỉ vào lớp bề mặt của đất có thể làm ô nhiễm hệ sinh thái địa phương. Nếu vứt pin đi, các nhà sản xuất cũng bỏ lỡ cơ hội bán lại pin cũ cho các đối tác có nhu cầu.

Tuy nhiên hầu hết các nhà sản xuất đều lựa chọn thu hồi pin ô tô cũ bởi chúng vẫn còn giá trị kể cả khi đã hỏng.

Về cơ bản pin ô tô dù hết hạn hoạt động vẫn còn khoảng 75% công suất ban đầu điều này khiến chúng trở thành nguồn tài nguyên quý giá cho các hoạt động tích năng lượng không yêu cầu quá cao. Rất nhiều pin xe điện đã qua sử dụng được các công ty tái sử dụng làm bộ lưu trữ năng lượng Mặt trời dư thừa.

Bằng cách mang đến vai trò mới cho pin xe điện, các nhà sản xuất có thể giảm đáng kể tác động tiêu cực của xe điện đến môi trường thông qua việc giảm chất thải và hạn chế nhu cầu khai thác thêm tài nguyên, đồng thời thu được lợi nhuận tài chính từ quy trình.

Một số nhà sản xuất ô tô lớn đang thực hiện các dự án tái sử dụng pin cũ của riêng mình để mang lại "cuộc đời" mới cho pin cũ như Nissan - công ty đang sử dụng pin EV đã ngừng sử dụng để cung cấp năng lượng dự phòng cho địa điểm giải trí Amsterdam Arena. Toyota cũng sẽ tái sử dụng pin đã qua sử dụng bằng cách lắp đặt chúng bên ngoài các cửa hàng ở Nhật Bản để lưu trữ năng lượng Mặt trời dư thừa.

Còn đối với những khối pin không thể tái sử dụng, phương án duy nhất dành cho chúng là tháo gỡ và tái chế thành nhiều phần khác nhau. Sau khi các bộ phận được chia nhỏ, nhà sản xuất bắt đầu quá trình tách cơ học và hóa học.

Quy trình chính xác sẽ phụ thuộc vào từng loại pin nhưng nhìn chung, các bộ phận có thể được nghiền thành bột mịn để biến thành nguyên liệu thô, chẳng hạn như niken, Mangan và lithium. Sau đó, các vật liệu này có thể được sử dụng để chế tạo lại nhiều pin EV hơn.

Pin ô tô điện gồm nhiều lớp, bên ngoài bạn có thể thấy một khối pin duy nhất, nhưng bên trong nó có hàng tá modul pin và mỗi modul pin có hàng trăm khối pin nhỏ. Hệ thống này được thiết kế để giải phóng và lưu trữ điện.

Các công ty tái chế pin có hai phương pháp chính để thu hồi các kim loại có giá trị từ pin. Một là, luyện kim phương pháp phổ biến và dễ thực hiện với việc nghiền nhỏ những khối pin và sau đó nung chảy chúng, cuối cùng là tách kim loại khỏi các tạp chất khác.

Hai là, nhúng pin vào a-xít để tách lấy kim loại dưới dạng lỏng.

Chi phí tái chế pin ô tô điện

Hầu hết các công ty ô tô sản xuất xe điện đều đã giới thiệu các chương trình tái chế pin trong những năm gần đây. Ford, một trong những công ty ô tô lớn nhất thế giới cho phép khách hàng của mình có thể mang pin xe điện cũ đến trung tâm địa phương để tái chế hoàn toàn miễn phí. Chương trình này được thực hiện với sự hợp tác của CarTakeBack và nhằm mục đích làm cho vòng đời các dòng xe điện Ford dài hơn.

Nhiều chuyên gia cho rằng việc các công ty ô tô thu hồi pin ô tô điện sẽ tạo ra gánh nặng tài chính nhưng nhiều ý kiến khác lại cho rằng tái chế pin vẫn có thể mang đến lợi nhuận.

Theo ông Patrick Curran - Giám đốc điều hành Hệ thống tái chế pin Lithium cho biết một tấn pin sạc sẽ tốn khoảng 90 USD để tái chế. Nhưng một khi các kim loại được tách ra, chúng có thể được bán với giá khoảng 300 USD/tấn với nguyên liệu lẫn tạp chất gồm hỗn hợp niken, mangan và cobalt và carbon) được bán và kim loại được bán với giá khoảng 500 USD/tấn.

Dù con số thu về khá hấp dẫn nhưng để vận chuyển một tấn pin từ các điểm thu hồi về nhà máy cũng tiêu tốn một khoản đáng kể.

Các chuyên gia dự đoán hơn một phần ba số ô tô mới đăng ký ở Anh có thể chạy hoàn toàn bằng điện vào cuối năm 2023. Đến năm 2025, tỷ lệ giữa ô tô điện và xăng có thể là 1:1.

Để quá trình chuyển đổi này thực sự bền vững cho hành tinh, ngay từ bây giờ các nhà sản xuất cần giải quyết mặt xấu của pin xe điện, chủ yếu liên quan đến việc khai thác lithium. Việc khai thác những nguyên liệu thô này có thể dẫn đến suy thoái đất, thiếu nước, mất đa dạng sinh học và gia tăng hiện tượng nóng lên toàn cầu.

Chiến dịch “Mãnh liệt Tinh thần Việt Nam - Vì Tương lai Xanh” do Tập đoàn Vingroup phát động đang tạo tiếng vang lớn trong cộng đồng. Lời kêu gọi của người dân Việt cùng chung sức phát triển thương hiệu xe điện Việt đẳng cấp quốc tế, góp phần mạnh mẽ vào quá trình chuyển đổi xanh của đất nước đã nhận được sự đồng hành và ủng hộ của nhiều doanh nghiệp cũng như đại diện các Bộ, ngành, đơn vị.

Đánh giá về sự kiện này, TS. Lê Xuân Nghĩa, Nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia, cho biết: “Đây là chương trình rất ý nghĩa, là hành động mang tính tiên phong của Vingroup hướng tới kinh tế xanh và tăng trưởng xanh. Chưa có doanh nghiệp nào làm được như Vingroup, đó là nhìn thẳng vào vấn đề chuyển đổi năng lượng, chuyển đổi xanh trong giao thông, giúp cho mục tiêu Net-zero của Chính phủ trở nên hiện thực hơn”.

Đáng nói, theo TS. Lê Xuân Nghĩa, Vingroup không chỉ tuyên bố hay phát động chung chung mà đã dùng chính nguồn lực tài chính của mình, đưa ra những chính sách cụ thể để giúp xe điện trở nên dễ tiếp cận hơn với mọi người dân.

Bằng chứng là Vingroup đã huy động toàn bộ hệ sinh thái vào công cuộc chuyển đổi xanh. Với ô tô điện, người dùng sẽ được miễn phí hầu hết chi phí sử dụng xe hàng ngày, từ miễn phí tiền sạc xe 1 năm tại các trạm sạc V-GREEN, gửi xe miễn phí dưới 5 tiếng tại mọi địa điểm thuộc hệ sinh thái Vingroup tới hỗ trợ tiền lắp trụ sạc và tiền điện khi sạc tại nhà…

Ngoài ra, để thiết thực cổ vũ người dân sở hữu và sử dụng xe điện, Vingroup công bố đặc quyền VIP và luồng phục vụ dành riêng cho các chủ xe điện VinFast khi sử dụng dịch vụ trong hệ sinh thái của Tập đoàn.

“Việc làm này rất ý nghĩa, thể hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp đầu tàu của nền kinh tế”, TS Nghĩa nói.

Cùng chung quan điểm, PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam khẳng định, Vingroup không chỉ phát động phong trào, mà thêm cam kết, gắn với nhiều hành động và kết quả thực tế. “Những hành động đó có giá trị lan tỏa. Những kết quả thực tiễn đó cũng được ghi nhận ở tầm xã hội. Giá trị đó chính là giá trị tương lai cho Việt Nam, gắn lợi ích hài hòa giữa xã hội, doanh nghiệp và người dân” - PGS.TS Trần Đình Thiên nhận định.

“Cùng hành động, thách thức sẽ thành cơ hội”

Những hành động thiết thực, nỗ lực tiên phong chuyển đổi xanh của Vingroup và VinFast được giới chuyên gia đánh giá cao. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cho rằng, giải quyết bài toán ô nhiễm hay xây dựng tương lai xanh là trách nhiệm chung của toàn xã hội.

“Chuyển đổi xanh không thể chỉ là hành động đơn lẻ, đơn độc của từng doanh nghiệp. Nó cần sự chung tay của cộng đồng doanh nghiệp ở tất cả các lĩnh vực, của mỗi người dân.” - PGS.TS Trần Đình Thiên khẳng định.

Ở góc độ chuyên gia môi trường, TS Hoàng Dương Tùng – nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường), Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam, cho rằng, trong bối cảnh ô nhiễm không khí đã và đang trở thành mối đe dọa lớn nhất cho sức khỏe và tương lai của nhân loại, việc chuyển sang các phương tiện chạy điện là một hướng đi rất đúng đắn.

"Tôi hy vọng chiến dịch này sẽ truyền cảm hứng để cộng đồng chung tay, bắt đầu từ những việc thay đổi thói quen khi di chuyển, sử dụng những phương tiện xanh mang lại bầu trời xanh cho tất cả chúng ta", TS Tùng chia sẻ tại lễ phát động chiến dịch “Mãnh liệt tinh thần Việt Nam – Vì tương lai xanh” của Vingroup.

Đặc biệt, theo nhận định của giới chuyên gia, những hành động quyết liệt của Vingroup trong việc thúc đẩy hơn nữa xu hướng sử dụng xe điện, không chỉ có giá trị kiến tạo môi trường xanh, sạch cho các thế hệ sau mà còn xây dựng nên một thương hiệu Việt đẳng cấp quốc tế.

Phân tích về lợi ích, TS Trần Đình Thiên cho rằng, việc đất nước có một thương hiệu Việt đẳng cấp thế giới thì lợi ích đem lại sẽ không giới hạn với riêng VinFast hay doanh nghiệp riêng lẻ nào mà là "tất cả những gì gắn với hai từ Việt Nam", đặc biệt là các sản phẩm "Made in Vietnam" trên thị trường quốc tế.

Cụ thể hơn, xây dựng được thương hiệu Việt có nghĩa là tạo uy tín và lợi thế, tạo điều kiện để hàng hóa Việt Nam dễ dàng đến với thế giới, giúp tạo ra giá trị quốc gia, và xa hơn là tăng thêm niềm tự hào dân tộc. Những doanh nghiệp tiên phong như VinFast sẽ tạo nguồn cảm hứng, động lực thúc đẩy cộng đồng doanh nghiệp Việt liên kết và tiến ra biển lớn.

Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cũng nhắc đến những hành trình xây dựng thương hiệu quốc gia của Nhật Bản và Hàn Quốc. Kết quả ngày hôm nay của những nền kinh tế này xuất phát từ khát vọng vươn lên và sự đồng lòng của cả dân tộc, từ chính phủ đến từng người dân. Việt Nam là đất nước đi sau, muốn xây dựng những thương hiệu quốc tế càng cần có tinh thần như vậy.

 "Người làm, người không làm thì tính thách thức hiện ra ngay. Khi ta cùng hành động thì sự thách thức ấy lại thành cơ hội, thành lợi ích", TS Trần Đình Thiên khẳng định.