Tại sao nước biển không thể dập tắt núi lửa?

Dung nham từ núi lửa có nhiệt độ cực kỳ cao, thường nằm trong khoảng từ 700°C đến 1200°C. Khi nước biển tiếp xúc với nhiệt độ này, nó sẽ lập tức bốc hơi, tạo ra một lớp hơi nước dày đặc ngăn cách giữa nước và dung nham, khiến cho việc làm dịu dung nham trở nên cực kỳ khó khăn.

Khi nước biển tiếp xúc với dung nham nóng, nó nhanh chóng chuyển sang thể hơi, dẫn đến sự giãn nở đột ngột. Quá trình này không chỉ tạo ra áp suất lớn mà còn có thể gây ra các vụ nổ hơi nước - hiện tượng có thể làm tăng độ nguy hiểm của vụ phun trào núi lửa, thay vì kiểm soát nó. Điều này lý giải tại sao nước biển không thể dập tắt núi lửa.

Ngoài ra, phản ứng giữa muối trong nước biển và một số khoáng chất trong dung nham có thể dẫn đến sự phát thải các hợp chất nguy hiểm, bao gồm khí clo, có khả năng gây hại cho môi trường xung quanh và con người.

Lượng nước biển cần thiết để dập tắt một vụ phun trào núi lửa là rất lớn. Dung nham liên tục được đẩy lên từ sâu dưới lòng đất, và khối lượng khổng lồ của nó khiến việc sử dụng nước để làm nguội trở nên không khả thi. Thực tế là, núi lửa có thể phun trào trong một thời gian dài mà không bị cản trở.

Các phản ứng diễn ra bên trong núi lửa sản sinh ra nhiệt lượng lớn hơn rất nhiều so với khả năng làm mát của nước biển. Việc thêm nước vào không đủ để ngăn chặn được các phản ứng nhiệt học mạnh mẽ này.

Theo sách Những bí ẩn quanh ta, vẫn có những ngọn núi lửa ngầm dưới biển. Đá nóng chảy của từ những ngọn núi này chảy tràn ra trên đáy đại dương và được nước biển làm nguội, tạo ra nham thạch gối.

Ở độ sâu 2.000 mét, áp suất cao ngăn cản sự hình thành các vụ nổ hơi nước. Nhưng lên cao hơn, khi áp suất giảm đi, các vụ nổ này liên tiếp xảy ra. Người ta đã đo được lúc núi lửa phun ở Surtsey, một hòn đảo ngoài khơi Iceland, cứ 3 phút lại có một vụ nổ với sức công phá từ 20 đến 40 kiloton.

Vì nước biển không thể dập tắt được núi lửa nên trên thực tế, thay vì cố chấp dập một núi lửa đang hoạt động bằng nước, các nhà khoa học thường tập trung vào việc dự đoán và theo dõi hoạt động của núi lửa để giảm thiểu nguy cơ thiệt hại về người và tài sản.

Công tác sơ tán, cảnh báo sớm và nghiên cứu sâu về địa chất núi lửa đóng vai trò quan trọng hơn trong việc bảo vệ con người khỏi các mối nguy hiểm tiềm tàng của vụ phun trào núi lửa.

Mặc dù nước biển là nguồn tài nguyên tiện lợi và dồi dào nhưng trong trường hợp núi lửa phun, việc sử dụng nước lại không hiệu quả và có thể mang lại hậu quả không lường trước được. Các giải pháp quản lý và nghiên cứu núi lửa vẫn là yếu tố then chốt để bảo đảm an toàn trước sức mạnh của tự nhiên.

"Xung khắc như nước với lửa" là điều mà ai cũng biết. Khi có hỏa hoạn, phản xạ đầu tiên của mọi người là tìm nước để dập lửa. Cũng vì thế mà nhiều người đặt câu hỏi tại sao nước biển không dập tắt được núi lửa khi chứng kiến núi lửa phun trào giữa biển khơi, xung quanh là lượng nước khổng lồ.  

Tại sao nước biển không thể dập tắt núi lửa?

Dung nham từ núi lửa có nhiệt độ cực kỳ cao, thường nằm trong khoảng từ 700°C đến 1200°C. Khi nước biển tiếp xúc với nhiệt độ này, nó sẽ lập tức bốc hơi, tạo ra một lớp hơi nước dày đặc ngăn cách giữa nước và dung nham, khiến cho việc làm dịu dung nham trở nên cực kỳ khó khăn.

Khi nước biển tiếp xúc với dung nham nóng, nó nhanh chóng chuyển sang thể hơi, dẫn đến sự giãn nở đột ngột. Quá trình này không chỉ tạo ra áp suất lớn mà còn có thể gây ra các vụ nổ hơi nước - hiện tượng có thể làm tăng độ nguy hiểm của vụ phun trào núi lửa, thay vì kiểm soát nó. Điều này lý giải tại sao nước biển không thể dập tắt núi lửa.

Ngoài ra, phản ứng giữa muối trong nước biển và một số khoáng chất trong dung nham có thể dẫn đến sự phát thải các hợp chất nguy hiểm, bao gồm khí clo, có khả năng gây hại cho môi trường xung quanh và con người.

Lượng nước biển cần thiết để dập tắt một vụ phun trào núi lửa là rất lớn. Dung nham liên tục được đẩy lên từ sâu dưới lòng đất, và khối lượng khổng lồ của nó khiến việc sử dụng nước để làm nguội trở nên không khả thi. Thực tế là, núi lửa có thể phun trào trong một thời gian dài mà không bị cản trở.

Các phản ứng diễn ra bên trong núi lửa sản sinh ra nhiệt lượng lớn hơn rất nhiều so với khả năng làm mát của nước biển. Việc thêm nước vào không đủ để ngăn chặn được các phản ứng nhiệt học mạnh mẽ này.

Theo sách Những bí ẩn quanh ta, vẫn có những ngọn núi lửa ngầm dưới biển. Đá nóng chảy của từ những ngọn núi này chảy tràn ra trên đáy đại dương và được nước biển làm nguội, tạo ra nham thạch gối.

Ở độ sâu 2.000 mét, áp suất cao ngăn cản sự hình thành các vụ nổ hơi nước. Nhưng lên cao hơn, khi áp suất giảm đi, các vụ nổ này liên tiếp xảy ra. Người ta đã đo được lúc núi lửa phun ở Surtsey, một hòn đảo ngoài khơi Iceland, cứ 3 phút lại có một vụ nổ với sức công phá từ 20 đến 40 kiloton.

Vì nước biển không thể dập tắt được núi lửa nên trên thực tế, thay vì cố chấp dập một núi lửa đang hoạt động bằng nước, các nhà khoa học thường tập trung vào việc dự đoán và theo dõi hoạt động của núi lửa để giảm thiểu nguy cơ thiệt hại về người và tài sản.

Công tác sơ tán, cảnh báo sớm và nghiên cứu sâu về địa chất núi lửa đóng vai trò quan trọng hơn trong việc bảo vệ con người khỏi các mối nguy hiểm tiềm tàng của vụ phun trào núi lửa.

Mặc dù nước biển là nguồn tài nguyên tiện lợi và dồi dào nhưng trong trường hợp núi lửa phun, việc sử dụng nước lại không hiệu quả và có thể mang lại hậu quả không lường trước được. Các giải pháp quản lý và nghiên cứu núi lửa vẫn là yếu tố then chốt để bảo đảm an toàn trước sức mạnh của tự nhiên.

Tuy nhiên, đến 15h cùng ngày, nhiều nơi tại Hà Nội vẫn chìm trong sương mù, tầm nhìn giảm, các phương tiện tham gia lưu thông gặp khó khăn.

Theo số liệu quan trắc ô nhiễm không khí Pam Air (kênh thông tin tham khảo chất lượng không khí tại nhiều địa điểm khác nhau), lúc 13h trưa 4/3, chỉ số AQI tại nhiều điểm trên địa bàn Hà Nội dao động ở mức trên 150. Đây là mức có hại cho sức khỏe.

Địa điểm có chất lượng không khí kém nhất là khu vực Học viện Nông nghiệp Việt Nam (huyện Gia Lâm), chỉ số AQI 244 - mức rất xấu, gây ảnh hưởng tới sức khỏe nghiêm trọng.

Cùng thời điểm, IQAir (ứng dụng theo dõi chất lượng không khí trên toàn thế giới) xếp Hà Nội đứng đầu thế giới về mức độ ô nhiễm không khí với chỉ số AQI trung bình 178.

Theo IQAir, bụi mịn (PM2.5) tại Hà Nội hiện cao gấp 22,6 lần giá trị theo hướng dẫn về chất lượng không khí hàng năm của Tổ chức Y tế thế giới (WHO).

Theo thống kê từ đầu tháng 2 đến nay, Hà Nội có 2 ngày không khí ở mức tốt (ngày 24 và 29/2); 21 ngày ở mức trung bình, kém; 7 ngày ở mức xấu, rất xấu, có hại cho sức khỏe của mọi người.

Trước đó, Bộ Y tế đưa ra các biện pháp dự phòng, bảo vệ sức khỏe khi chỉ số chất lượng không khí ở mức rất xấu (AQI ở mức 150 - 200). Với người bình thường nên hạn chế hoạt động ngoài trời hoặc tham gia các hoạt động vận động cần gắng sức.

Nếu phải làm việc, hoạt động ngoài trời thì bạn cần bố trí, lựa chọn thời điểm ít bị ô nhiễm trong ngày, cần nghỉ ngơi nhiều hơn, thực hiện các hoạt động với cường độ vừa phải.

Bộ Y tế khuyến cáo người dân tránh hoạt động tại các khu vực có nguy cơ ô nhiễm không khí cao. Nếu phải tham gia giao thông, nên tăng cường sử dụng các phương tiện giao thông công cộng, hạn chế sử dụng xe máy, xe đạp để giảm tiếp xúc với không khí bị ô nhiễm.

Người dân cần hạn chế mở cửa sổ, cửa ra vào thời điểm không khí bị ô nhiễm nặng, đặc biệt các gia đình gần đường giao thông, gần khu vực bị ô nhiễm không khí. Thường xuyên vệ sinh mũi, súc họng vào buổi sáng và tối bằng nước muối sinh lý, đặc biệt sau khi ra đường. Đồng thời, tích cực ra rửa mắt bằng nước muối sinh lý vào buổi tối trước khi đi ngủ.

Với những người nhạy cảm, Bộ khuyến cáo tránh các hoạt động ngoài trời hoặc các hoạt động vận động cần gắng sức. Các gia đình thực hiện các hoạt động như vận động, tập thể dục trong nhà, hạn chế mở cửa sổ, cửa ra vào trong những thời điểm không khí bị ô nhiễm nặng.

Người dân cần vệ sinh mũi, súc họng buổi sáng và tối bằng nước muối sinh lý, đặc biệt sau khi ra đường. Bên cạnh đó, bạn cần tra rửa mắt bằng nước muối sinh lý vào buổi tối trước khi đi ngủ. Đặc biệt, theo dõi sức khỏe, nếu xuất hiện các triệu chứng cấp tính như khó thở, ho, sốt cần đến ngay các cơ sở y tế để khám và được tư vấn, điều trị.

Ngày 4/3, thời tiết Hà Nội ấm áp hơn so với những ngày trước, nhiệt độ trung bình 22 - 24 độ C. Thời tiết hửng nắng về trưa và đầu giờ chiều.

Tuy nhiên, đến 15h cùng ngày, nhiều nơi tại Hà Nội vẫn chìm trong sương mù, tầm nhìn giảm, các phương tiện tham gia lưu thông gặp khó khăn.

Theo số liệu quan trắc ô nhiễm không khí Pam Air (kênh thông tin tham khảo chất lượng không khí tại nhiều địa điểm khác nhau), lúc 13h trưa 4/3, chỉ số AQI tại nhiều điểm trên địa bàn Hà Nội dao động ở mức trên 150. Đây là mức có hại cho sức khỏe.

Địa điểm có chất lượng không khí kém nhất là khu vực Học viện Nông nghiệp Việt Nam (huyện Gia Lâm), chỉ số AQI 244 - mức rất xấu, gây ảnh hưởng tới sức khỏe nghiêm trọng.

Cùng thời điểm, IQAir (ứng dụng theo dõi chất lượng không khí trên toàn thế giới) xếp Hà Nội đứng đầu thế giới về mức độ ô nhiễm không khí với chỉ số AQI trung bình 178.

Theo IQAir, bụi mịn (PM2.5) tại Hà Nội hiện cao gấp 22,6 lần giá trị theo hướng dẫn về chất lượng không khí hàng năm của Tổ chức Y tế thế giới (WHO).

Theo thống kê từ đầu tháng 2 đến nay, Hà Nội có 2 ngày không khí ở mức tốt (ngày 24 và 29/2); 21 ngày ở mức trung bình, kém; 7 ngày ở mức xấu, rất xấu, có hại cho sức khỏe của mọi người.

Trước đó, Bộ Y tế đưa ra các biện pháp dự phòng, bảo vệ sức khỏe khi chỉ số chất lượng không khí ở mức rất xấu (AQI ở mức 150 - 200). Với người bình thường nên hạn chế hoạt động ngoài trời hoặc tham gia các hoạt động vận động cần gắng sức.

Nếu phải làm việc, hoạt động ngoài trời thì bạn cần bố trí, lựa chọn thời điểm ít bị ô nhiễm trong ngày, cần nghỉ ngơi nhiều hơn, thực hiện các hoạt động với cường độ vừa phải.

Bộ Y tế khuyến cáo người dân tránh hoạt động tại các khu vực có nguy cơ ô nhiễm không khí cao. Nếu phải tham gia giao thông, nên tăng cường sử dụng các phương tiện giao thông công cộng, hạn chế sử dụng xe máy, xe đạp để giảm tiếp xúc với không khí bị ô nhiễm.

Người dân cần hạn chế mở cửa sổ, cửa ra vào thời điểm không khí bị ô nhiễm nặng, đặc biệt các gia đình gần đường giao thông, gần khu vực bị ô nhiễm không khí. Thường xuyên vệ sinh mũi, súc họng vào buổi sáng và tối bằng nước muối sinh lý, đặc biệt sau khi ra đường. Đồng thời, tích cực ra rửa mắt bằng nước muối sinh lý vào buổi tối trước khi đi ngủ.

Với những người nhạy cảm, Bộ khuyến cáo tránh các hoạt động ngoài trời hoặc các hoạt động vận động cần gắng sức. Các gia đình thực hiện các hoạt động như vận động, tập thể dục trong nhà, hạn chế mở cửa sổ, cửa ra vào trong những thời điểm không khí bị ô nhiễm nặng.

Người dân cần vệ sinh mũi, súc họng buổi sáng và tối bằng nước muối sinh lý, đặc biệt sau khi ra đường. Bên cạnh đó, bạn cần tra rửa mắt bằng nước muối sinh lý vào buổi tối trước khi đi ngủ. Đặc biệt, theo dõi sức khỏe, nếu xuất hiện các triệu chứng cấp tính như khó thở, ho, sốt cần đến ngay các cơ sở y tế để khám và được tư vấn, điều trị.