Cận cảnh tòa thị chính Đà Nẵng những ngày chưa thành hình

Hệ thống của Vietnam Airlines có thể đã bị hacker xâm nhập từ giữa 2014

Chiều ngày 1/8/2016, Hiệp hội An toàn thông tin Việt Nam (VNISA) đã phát ra thông cáo báo chí đánh giá tình tình an toàn thông tin tháng 7/2016.

VNISA nhận định, cuộc tấn công mạng của hacker vào hệ thống thông tin của Tổng Công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines) và Cụm cảng hàng không sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất chiều ngày 29/7/2016 là cuộc tấn công mạng có chuẩn bị công phu (sử dụng mã độc không bị nhận diện bởi các các phần mềm chống virus); xâm nhập cả chiều sâu (kiểm soát cả một số máy chủ quan trọng như cổng thông tin, cơ sở dữ liệu khách hàng) và chiều rộng (nhiều máy tính ở các bộ phận chức năng khác nhau, vùng miền khác nhau đều bị nhiễm); phát động tấn công đồng loạt và có liên quan tới các sự kiện kinh tế, chính trị.

Đặc biệt, thông cáo của VNISA cũng đưa ra nhận định, đến thời điểm này có thể khẳng định cuộc tấn công vào hệ thống Vietnam Airlines là dạng tấn công APT, có chủ đích rõ ràng, được chuẩn bị kỹ lưỡng, diễn tiến kéo dài trước khi bùng phát vào ngày 29/7/2016. “Có dấu hiệu cho thấy có thể hệ thống đã bị tin tặc xâm nhập từ giữa năm 2014. Tuy nhiên mã độc sử dụng trong đợt tấn công hoàn toàn mới, được thiết kế riêng cho cuộc tấn công ngày 29/7 và đã vượt qua được các công cụ giám sát an ninh thông thường (như các phần mềm chống virus)”, VNISA cho hay.

Theo phân tích của VNISA, cuộc tấn công diễn ra trên diện rộng với 2 điểm chính là cảng hàng không Nội Bài và Tân Sơn Nhất cùng với nhiều sân bay nhỏ khác cũng bị ảnh hưởng do hệ thống CNTT phục vụ khách hàng được kết nối liên thông với nhau. Ngoài ra, website của Vietnam Airlines và Hệ thống điều khiển màn hình, loa phát thanh của các sân bay trên cũng bị xâm nhập và thay đổi dữ liệu.

Thông cáo mới công bố của VNISA cho biết thêm: “Cần nói rõ là những dấu vết để lại hiện trường chưa đủ cơ sở để kết luận chính xác đối tượng tấn công là ai. Tuy nhiên có thể khẳng định đối tượng am hiểu hệ thống CNTT của các cụm cảng hàng không cả ở mức cấu trúc thông tin lẫn cơ chế vận hành thiết bị và có ý định khống chế vô hiệu hóa hoàn toàn dữ liệu hệ thống”.

Đại diện VNISA khẳng định, cùng với các cơ quan chức năng, các thành viên VNISA cùng với đội ngũ chuyên gia an ninh mạng của nhiều đơn vị, tổ chức ở Việt Nam vào cuộc đã bước đầu xác định được tác nhân chính (mã độc) phá hoại hệ thống, xác định cửa hậu backdoor đã bị khai thác từ khá lâu trước thời điểm phát động tấn công. Đội ngũ chuyên gia cũng đưa ra các phương án xử lý mã độc, khôi phục hoạt động hệ thống và từng bước đánh giá đề xuất các giải pháp ngăn chặn sự cố tương tự có thể xảy ra trong tương lai, tìm hiểu rà soát tổng thể hệ thống.

Đồng thời với công tác xử lý sự cố tại Vietnam Airlines, Trung tâm VNCERT thuộc Bộ TT&TT đã ra thông báo hướng dẫn khá cụ thể cho các tổ chức doanh nghiệp về những công việc cần thực hiện để nâng cao mức độ an toàn của mạng máy tính, đề phòng các tấn công tiếp theo có thể xảy ra.

VNISA cũng lưu ý, do công việc khá nhiều và không đơn giản khi thực thi, các tổ chức cần xem xét những khuyến cáo của VNCERT và dựa trên tình hình cụ thể của đơn vị mình để có kế hoạch thực hiện theo các mức độ ưu tiên khác nhau. Đây cũng là lúc chúng ta cần phải xác định rõ công tác đảm bảo An toàn thông tin là một công việc cần có sự tham gia trực tiếp của lãnh đạo cấp cao nhất của tổ chức, doanh nghiệp, chứ không chỉ là công tác thuần túy kỹ thuật của bộ phận CNTT vì chỉ với sự tham gia của lãnh đạo thì việc huy động nhân sự, thời gian, vật lực để thực hiện các biện pháp bảo vệ kỹ thuật và phi kỹ thuật mới có thể được thực thi.

Những bài học từ sự cố an ninh của hệ thống Vietnam Airlines

Mặt khác, VNISA cho rằng, qua bài học sự cố tại Vietnam Airlines và cụm cảng hàng không, các hệ thống thông tin tương tự Vietnam Airlines như hệ thống đảm bảo hạ tầng điện nước; hệ thống quản lý nhà nước có ứng dụng CNTT như hải quan, thuế, tài chính ngân hàng, dịch vụ công điện tử; giao thông vận tải và cấp thoát nước; các hệ thống viễn thông, … cần được rà soát qua nhằm tăng cường khả năng phát hiện sớm mã độc đang âm thầm hoạt động thông qua các hành vi bất thường.

Axiom

Một nhóm các công ty bao gồm Bit9, Microsoft, Symantec, ThreatConnect, Volexity… đã nhận diện một tổ chức tin tặc nguy hiểm khác mà họ đặt tên là “Axiom”. Nhóm này chuyên gián điệp doanh nghiệp và có thể là thủ phạm đứng sau vụ tấn công Google năm 2010. Axiom được tin là xuất phát từ Trung Quốc nhưng chưa ai xác minh ra vị trí chính xác. Báo cáo từ liên minh khẳng định hoạt động của Axiom chồng chéo với “phạm vi trách nhiệm” của các cơ quan tình báo Trung Quốc.

Báo cáo còn mô tả Axiom như một nhóm nhỏ của tổ chức lớn hơn chưa rõ tên tuổi đã hoạt động được hơn 6 năm, mục tiêu chủ yếu là các ngành công nghiệp tư nhân có ảnh hưởng đến kinh tế toàn cầu. Chúng sử dụng đủ mọi kỹ thuật từ tấn công mã độc đến các thủ đoạn tinh vi phải mất hàng năm để triển khai.

Hidden Lynx

Hidden Lynx (tên do Symantec đặt) là một trong những nhóm hacker mới nhất. Báo cáo năm 2013 mô tả Hidden Lynx đặc biệt có tổ chức và giàu kinh nghiệm, có khoảng 50 đến 100  người với nguồn lực lớn. Chúng thường sử dụng – nếu không phải tạo ra – các kỹ thuật tấn công hiện đại nhất, trong đó có “watering holes”. Đây là một trong các phương thức được dùng năm 2013 để xâm nhập hãng bảo mật đám mây Bit9 nhằm chiếm quyền truy cập của các khách hàng.

Nhóm không chỉ hạn chế trong đánh cắp thông tin cá nhân mà còn theo đuổi các mục tiêu bảo mật nhất thế giới như công nghiệp quốc phòng, tổ chức cao cấp, chính phủ các nước lớn với các cuộc tấn công tập trung vào Trung Quốc, Đài Loan, Mỹ, Hàn Quốc. Có thể nói, chúng là tổ chức tin tặc đánh thuê “sặc mùi Hollywood”.

Mọi dấu hiệu đều chỉ ra Hidden Lynx là một nhóm hacker hoạt động tại Trung Quốc nhưng chưa rõ có phải do chính phủ nước này tài trợ hay không. Kỹ năng và kỹ thuật tinh vi của họ cũng như thực tế cơ sở hạ tầng và máy chủ C&C đều bắt nguồn từ Trung Quốc khiến chúng ta chắc chắn nhóm này không thể không được chống lưng.

Honker Union

Chia sẻ trong buổi diễn thuyết đầu tiên do Trung tâm Xuất sắc về Kỹ thuật số Đại học RMIT Việt Nam tổ chức vào ngày 2/8, Giáo sư Belinda Tynan cho rằng công nghệ sẽ giúp các trường đại học loại bỏ cách giảng bài truyền thống.

Buổi diễn thuyết đã thu hút gần 250 khách tham dự là đại diện Bộ GD&ĐT, các Sở GD&ĐT và các trường đại học, trung học tại Việt Nam.

Nghiên cứu của Giáo sư Belinda Tynan về đề tài “Đổi mới và chi phối: Ảnh hưởng, sự hòa nhập và khả năng sáng tạo liên quan đến kỹ thuật số” đã chỉ ra rằng đảo trình tự lớp học và phương pháp học tích hợp đang thay đổi cách dạy truyền thống.

Giáo sư Belinda Tynan nhấn mạnh, giáo dục bậc đại học đang thay đổi. Công nghệ đang chi phối cách chúng ta học tập và sinh sống, và việc gia tăng kết nối mạng Internet, mạng xã hội và năng lực tính toán của máy tính đang thay đổi cách giảng dạy theo cách mà chúng ta chỉ có thể tưởng tượng ra.

“Không có giới hạn nào trong mặt bằng công nghệ. Khuynh hướng nâng cao năng lực tính toán của máy tính chưa từng có cho phép xã hội giải quyết vấn đề với tốc độ nhanh hơn và hiệu quả hơn. Trào lưu này đang thách thức cách dạy truyền thống cũng như hình thức hướng dẫn mà chúng ta đã biết trong nhiều năm qua - hình thức đem đến rất ít lợi ích cho người học”, Giáo sư Belinda Tynan nói.

Vào khoảng 23h00 ngày 29/7, website của Liên Đoàn Bóng đá Việt Nam VFF bị hacker tấn công sau vụ việc tấn công vào website của hãng Hàng không Việt Nam Airlines.

Cụ thể, khi truy cập website của Liên Đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) tại địa chỉ trên, màn hình hiển thị đen thông báo trang web đã bị “wolf hacker” tấn công và hiển thị các dòng chữ Ả rập và tiếng Anh.

Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử (TMĐT) giai đoạn 2016-2020.

Trong kế hoạch vừa ban hành, Thủ tướng Chính phủ đã khẳng định, TMĐT là một trong những kết cấu hạ tầng quan trọng của lĩnh vực thương mại và của xã hội thông tin; là phương thức giúp doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh phát triển trong nước và xuất nhập khẩu, tham gia được vào chuỗi cung ứng toàn cầu, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia trong hội nhập quốc tế. Đồng thời, đặt ra những con số mục tiêu cho nền TMĐT tại Việt Nam đến 2020.

Cụ thể, Chính phủ đặt mục tiêu đến 2020 Việt Nam phải có 30% dân số tham gia mua sắm trực tuyến với giá trị mua hàng trực tuyến trung bình đạt 350 USD/người/năm; Doanh số TMĐT B2C tăng 20%/năm và đạt 10 tỷ USD, chiếm 5% so với tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng của cả nước;

TMĐT xuyên biên giới phát triển nhanh, phục vụ thiết thực hoạt động xuất nhập khẩu. Giao dịch thương mại điện tử B2C chiếm 30% kim ngạch xuất khẩu vào năm 2020.

Về phía doanh nghiệp, bản kế hoạch phát triển TMĐT cho biết đến 2020, 50% doanh nghiệp phải có trang thông tin điện tử cập nhật thường xuyên thông tin giới thiệu và bán sản phẩm của doanh nghiệp; 80% doanh nghiệp thực hiện đặt hàng hoặc nhận đơn đặt hàng thông qua các ứng dụng TMĐT; 100% các siêu thị, trung tâm mua sắm và cơ sở phân phối có thẻ thanh toán (POS) và cho phép không dùng tiền mặt khi mua hàng;

70% các đơn vị cung cấp điện, nước, viễn thông và truyền hình chấp nhận thanh toán hóa đơn của các cá nhân, hộ gia đình không dùng tiền mặt; 50% cá nhân, hộ gia đình ở các thành phố lớn sử dụng phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt trong mua sắm, tiêu dùng. Việt Nam phải nỗ lực hình thành một số doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ TMĐT lớn có uy tín tronng khu vực ĐNA.

Với những mục tiêu cụ thể này, TMĐT Việt Nam, đặc biệt là TMĐT trong lĩnh vực bán lẻ trong vòng chưa đầy 5 năm tới phải nỗ lực để đạt được gấp đôi các chỉ số so với hiện tại.