Ngắm những siêu xe biển khủng ở Việt Nam

Một nhà nghiên cứu vắc-xin Covid-19 tại Trung tâm Dịch tễ và Vi sinh quốc gia Nikolai Gamaleya ở Moscow, Nga. Ảnh: AP

Hàng chục nhóm nghiên cứu trên khắp thế giới đang nỗ lực phát triển vắc-xin phòng ngừa virus corona chủng mới (SARS-CoV-2), thủ phạm gây ra đại dịch Covid-19 thông qua sử dụng cả các kỹ thuật đã biết, lẫn những công nghệ mới.

Chưa bao giờ tài trợ cho việc chế vắc-xin lại lớn đến như vậy, với hàng tỷ USD đang được rót cho các nhóm nghiên cứu khắp toàn cầu nhằm tạo ra sản phẩm có khả năng khống chế đại dịch. Trong đó, Mỹ, châu Âu và Trung Quốc đầu tư lớn nhất. Tuy nhiên, trước cả khi các nhóm người có nguy cơ cao có thể được tiêm vắc-xin, rất nhiều việc cần được hoàn tất và nhiều thỏa thuận cần được thông qua.

Con đường ra đời vắc-xin Covid-19

Giới khoa học hy vọng sẽ cho ra mắt một loại vắc-xin Covid-19 vào đầu năm 2021. Để làm được điều đó, quá trình phát triển đã được tăng tốc một cách nhanh chóng.

Trước khi được thông qua sử dụng, một loại vắc xin phải trải qua nhiều giai đoạn. Sau giai đoạn nghiên cứu và phát triển ban đầu sẽ là một loạt các thử nghiệm tiền lâm sàng và lâm sàng (bao gồm 3 giai đoạn). Thông thường, mỗi bước này có thể mất tới 2 năm hoặc hơn để hoàn thành. Tuy nhiên, trong cuộc chạy đua ngăn chặn virus corona chủng mới, một vài trong số các bước trên đang được kết hợp hoặc thậm chí bỏ qua để đẩy nhanh quá trình.

Fan nữ Việt Nam, Thái Lan "đọ sắc" trên khán đài AFF Cup 2018

Lịch thi đấu AFF Suzuki Cup 2018 mới nhất

Lịch thi đấu vòng bán kết AFF Cup 2018

Quang Hải áp đảo danh sách bình chọn của AFF Cup

Theo công bố mới nhất của Liên đoàn bóng đá thế giới (FIFA), ĐT Việt Nam vừa được cộng thêm 4 điểm để tăng 2 bậc trên bảng xếp hạng. Điều đó đồng nghĩa với việc Việt Nam vươn lên từ vị trí thứ 102 lọt top 100 đội bóng mạnh nhất thế giới với tổng số 1224 điểm.

Tuyển Việt Nam lọt top 100 đội bóng mạnh nhất thế giới. Ảnh: SN

Với việc giúp Việt Nam lọt vào top 100 thế giới, HLV Park Hang Seo đã hoàn thành lời hứa đầu tiên sau khi ông được VFF bổ nhiệm vào tháng 10 năm ngoái. 

Đây sẽ là lần đầu tiên ĐT Việt Nam lọt top 100 thế giới kể từ năm 2011. Hồi tháng 6/2011, Việt Nam từng được FIFA xếp hạng 99 thế giới. Vị trí tốt nhất trong lịch sử của bóng đá Việt Nam là 98 (tháng 10/1998 và tháng 12/2003).

Để có sự thăng tiến như vậy, ĐT Việt Nam đã thi đấu thành công ở vòng bảng AFF Cup 2018 khi dễ dàng đoạt vé vào bán kết với ngôi đầu bảng A. Trong 4 trận tại vòng bảng, thầy trò Park Hang Seo thắng 3 và hòa 1, thậm chí là đội bóng duy nhất chưa để lọt lưới bàn thua nào.

Với thứ hạng 100, ĐT Việt Nam vẫn đứng đầu khu vực Đông Nam Á. Xếp các vị trí tiếp theo lần lượt là Philippines (114) và Thái Lan (118). Đây cũng là 3 đội tuyển Đông Nam Á đã đoạt vé tham dự VCK Asian Cup vào đầu năm sau.

Ở top 10 đội bóng mạnh nhất thế giới, Bỉ vẫn đứng đầu bảng, tiếp đến là Pháp, Brazil, Croatia, Anh, Bồ Đào Nha, Uruguay, Thụy Sĩ, Tây Ban Nha và Đan Mạch. Trong khi Argentina dù tăng 1 bậc nhưng vẫn đứng thứ 11.

Việt Nam xếp vị trí thứ 17 châu Á và 100 thế giới

Việc lọt vào top 100 là liều thuốc tinh thần đáng kể dành cho các tuyển thủ Việt Nam ngay trước trận bán kết lượt đi AFF Cup 2018 với đối thủ Philippines, vào lúc 19h30 ngày 2/12 tới.

Nếu thi đấu thành công trong phần còn lại của AFF Cup 2018 và VCK Asian Cup 2019 vào tháng 1 tới, ĐT Việt Nam hứa hẹn sẽ phá kỉ lục về thứ tự trên BXH FIFA.

Tính cả 4 trận vòng bảng AFF Cup 2018 vừa qua, ĐT Việt Nam đã nối dài mạch trận bất bại lên con số 12. Lần gần nhất chúng ta để thua ở 1 trận đấu quốc tế là thất bại trước Indonesia ở trận lượt đi bán kết AFF Cup 2016 (thua 1-2). Từ đó tới nay, ĐT Việt Nam giành 6 chiến thắng và có 6 trận hòa.

Thiên Bình

Trước khi Thiết Mộc Chân (Temujin) trở thành Thành Cát Tư Hãn (Genghis Khan) vào năm 1206, ở vùng đất Mông Cổ có 5 liên minh bộ lạc hùng mạnh là: Khắc Liệt (Kereit), Mông Cổ (Mongols), Nãi Man (Naiman), Miệt Nhi Khất (Mergid) và Thát Đát (Tatar).

Cả nước Liêu (907-1125) và sau này là nước Kim (1115-1234) đều lo sợ 5 liên minh bộ lạc này thống nhất nên liên tục chia rẽ và xúi gục họ đánh nhau. 

Tượng đài Thành Cát Tư Hãn cao 40m tại phía đông thủ đô Ulaanbaatar, Mông Cổ

Năm 1189, Thiết Mộc Chân được giới quý tộc thị tộc của mình bầu làm Hãn. Sau khi lên ngôi, Thiết Mộc Chân đã lần lượt chinh phục các liên minh bộ lạc. Năm 1206, Thiết Mộc Chân lên ngôi Khả Hãn của Yekhe Mongol Uls (Đại Mông Cổ quốc) tại đại hội Kurultai (hội đồng các thủ lĩnh Mông Cổ). Cũng trong hội nghị này, Thiết Mộc Chân lấy tước hiệu là Thành Cát Tư Hãn. Lúc này Mông Cổ đã là một quốc gia rộng 4.000.000km2.

Thành Cát Tư Hãn nhanh chóng gây chiến tranh với nước Tây Hạ. Nước Tây Hạ thần phục năm 1209 (sau đó bị diệt vong vào năm 1227). Mông Cổ sau đó đã bắt người Tây Hạ phải vót tên, làm thuẫn và nộp lạc đà cho mình để đánh nước Kim. Nước Kim bị Mông Cổ đánh từ năm 1211 và sau đó hoàn toàn bị diệt vong vào năm 1235. Lúc bấy giờ ở phía tây nam Mông Cổ có nước Tây Liêu. Năm 1218, Thành Cát Tư Hãn cho thuộc tướng đem 20.000 quân tấn công và chiếm được Tây Liêu. Từ đấy, cương giới của Mông Cổ sát liền với đế quốc Khwarezm.

Trong hai năm 1219-1220, Thành Cát Tư Hãn đêm 200.000 quân gây chiến tranh và tiêu diệt đế quốc Khwarezm. Sau đó, ông tiến quân tới Trung Á, tàn phá Transoxiana và đông Ba Tư, rồi tấn công bất ngờ Rus Kiev (một nhà nước tiền thân của Nga, Belarus và Ukraina) và Kavkaz.

Thành Cát Tư Hãn băng hà năm 1227. Lúc đó, đế quốc Mông Cổ đã cai trị một vùng lãnh thổ từ Thái Bình Dương tới Biển Caspi với diện tích rộng gấp đôi đế quốc La Mã. Ở thời điểm đỉnh cao (1309), đế quốc Mông Cổ trải dài 9.700km, diện tích lãnh thổ lên tới 24.000.000km2. Hai triệu người Mông Cổ thống trị 100 triệu dân. Theo nhiều số liệu, các cuộc tấn công của người Mông Cổ có thể đã làm dân số thế giới thời đó giảm 11%, tương đương hơn 40 triệu người.

Đế quốc mở rộng trên lưng ngựa

Đối với người Mông Cổ, những bộ lạc có nhiều ngựa nuôi thường đi được xa hơn, buôn bán với các bộ lạc khác thuận lợi hơn, săn bắn được xa hơn và có điều kiện tiến hành chiến tranh để cướp đất đai. Do đó, người Mông Cổ thời Thành Cát Tư Hãn nổi tiếng là dân tộc sống trên lưng ngựa.

Họ huấn luyện ngựa ngay từ khi nó được một vài tuần tuổi. Vì vậy khi được ba tuổi trở lên, ngựa đã trở nên thuần thục, phục tùng chủ nhân của nó. Ngựa Mông Cổ ít khi tự tiện hí vang, làm lộ vị trí, chúng cũng không tự tiện rời vị trí dù chủ nó không buộc dây. Thời đó ở Mông Cổ, từ những đứa trẻ cho đến người già, ai cũng biết cưỡi ngựa và bắn cung. Tất cả nam giới tuổi từ 15 đến 60 và có khả năng tham gia sự huấn luyện khắc nghiệt đều thuộc diện cưỡng bách tòng quân, một vinh dự trong truyền thống chiến binh bộ lạc.

Người Mông Cổ cưỡi ngựa, phi như bay không cần cầm cương, hai tay đều rảnh để cầm vũ khí. Họ có thể nhoài người, rạp người, khom người, rướn người, xoay người, ngã người khi đang cưỡi ngựa một cách điêu luyện và thuần thục. Ngựa đang phi, họ vẫn có thể nhảy xuống đất chạy theo, rồi nhảy trở lại lên lưng như trò xiếc. Họ có thể cưỡi ngựa suốt 15 giờ liền, mỗi ngày đi được 75 cây số.

Ngựa Mông Cổ vốn là ngựa thảo nguyên, nên sức vóc và cơ bắp không thể to khỏe như loại ngựa nuôi nhốt của các trại huấn luyện ngựa châu Âu. Tuy nhiên, ngựa thảo nguyên lại rất linh hoạt và dẻo dai, chịu đựng thời tiết tốt. Ngựa Mông Cổ có tầm vóc trung bình, cao 1,4m, màu nâu đỏ hoặc nâu sẫm, tốc độ chạy từ 30–40 km/giờ.

Cụm tượng nổi Thành Cát Tư Hãn tây chinh bằng đồng

Mông Cổ có câu nói: “một người Mông Cổ mà không có ngựa giống như một con chim không có cánh”. Có thể nói rằng việc tập luyện chiến mã của người Mông Cổ đã đạt đến trình độ công phu và tuyệt diệu nên vó ngựa trường chinh của kỵ binh Mông Cổ đã khiến người phương Tây khiếp sợ. Kỵ binh Mông Cổ mặc giáp nhẹ với một thanh kiếm lưỡi cong và cung tên là khắc tinh chống lại hầu hết các loại lính chạy bộ, kỵ binh.

Đặc biệt, các kỵ binh Mông Cổ hoàn toàn có thể nhắm trúng mục tiêu khi đang phi ngựa, có thể bắn tên theo bất kỳ hướng nào, bắn được nhiều mục tiêu cùng một lúc ngay trên lưng ngựa ở khoảng cách xa, ngay cả sau lưng, nổi bật là xoay người bắn ngược. Một nhà sử học thời Tống viết: “Người Thát lớn lên trên lưng ngựa, tự luyện tập chiến đấu từ mùa xuân đến mùa đông, ngày ngày săn bắn. Đó chính là cách sống của họ. Về đánh trận, họ lợi ở dã chiến, không thấy lợi thì tiến quân...

Trăm quân kỵ quay vòng, có thể bọc được vạn người. Nghìn quân kỵ tản ra có thể dài đến trăm dặm. Kẻ địch hợp lại thì họ cũng hợp lại, hoặc tản ra, hoặc ẩn hoặc hiện, đến thì như trên trời xuống, đi thì nhanh như chớp giật... Họ mà thắng thì đuổi theo địch chém giết không để trốn thoát, họ mà thua thì chạy rất nhanh đuổi không kịp”.

Do đó, kỵ binh Mông Cổ khét tiếng đến độ người ta than rằng: “Vó ngựa Mông Cổ đến đâu, thì ở đó cỏ không mọc được”.

Nguyễn Văn Toàn

Vũ khí bí mật giúp Liên Xô nhanh chóng thành cường quốc

Lãnh tụ Liên Xô Vladimir Ilyich Lenin từng đưa ra một khẳng định nổi tiếng: “Chủ nghĩa cộng sản bằng chính quyền Xô viết cộng với điện khí hóa toàn quốc”.