Nếu công nghệ số mang một ý nghĩa rộng thì trí tuệ nhân tạo (AI) tập trung hơn và đem đến những thay đổi mang tính cách mạng trong đời sống chính trị xã hội. Diễn đàn toàn cầu Boston xây dựng những mô hình chính trị xã hội ảnh hưởng trực tiếp tới sự phát triển của AI.

Trước đây, do công nghệ còn lạc hậu, phải có những định chế chính trị trung gian để đại diện cho những nhóm người, tổ chức trong xã hội, từ đó nói lên tiếng nói chung.

Theo ông Nguyễn Anh Tuấn, ngày nay, với sự xuất hiện của trí tuệ nhân tạo, chúng ta có thể giảm đi những nấc thang trung gian không cần thiết trong hệ thống quản lý nhà nước. Mỗi công dân có thể tham gia trực tiếp vào các định chế xã hội của một quốc gia.

Để làm được điều đó, mỗi công dân phải đủ kiến thức, đủ hiểu biết, đủ chuẩn mực về các giá trị cơ bản của xã hội. Đó là những gì AI có thể đem lại và hỗ trợ cho việc hiểu biết cũng như ra quyết định. Xã hội trí tuệ nhân tạo cũng sẽ đưa ra các chuẩn mực chung để mọi người cùng tôn trọng.

Mỗi công dân, mỗi quốc gia đều phải tôn trọng những chuẩn mực chung. Đây cũng chính là những tiêu chuẩn chung của chương trình giáo dục công dân toàn cầu do UNESCO khởi xướng, ông Tuấn cho biết.

Các chuẩn mực chung đó bao gồm tư cách đạo đức xã hội, việc tôn trọng các giá trị luật pháp, các chuẩn mực chung của nhân loại tiến bộ mà Liên hợp quốc đã ban hành.

Các chuyên gia, học giả trong và ngoài nước cùng chia sẻ về ứng dụng của chính phủ điện tử tại Diễn đàn Internet Việt Nam 2019 (VIF19). Ảnh: Trọng Đạt

Trong xã hội trí tuệ nhân tạo, Diễn đàn toàn cầu Boston đưa ra 5 thang điểm để đánh giá công dân. Thứ nhất là công dân cơ bản, những người sống nghiêm túc theo hiến pháp và pháp luật. Thứ 2 là những công dân đóng góp giúp đỡ người khác và cộng đồng xã hội. Thứ 3 là những nhà sáng tạo ra các công nghệ mới, sản phẩm mới, dịch vụ mới. Thứ 4 là những nhà kiến tạo, những người có phát minh lớn, ảnh hưởng đến mọi mặt của đời sống nhân loại. Cuối cùng là những nhà lãnh đạo xuất chúng, có khả năng dẫn dắt một quốc gia, dân tộc.

Trí tuệ nhân tạo giúp các chính phủ có thể ra được những quyết sách thông minh, khách quan, trung thực, rõ ràng. Công dân cũng được hỗ trợ bởi những hệ thống trung gian, từ đó quay lại đóng góp cho xã hội.

Diễn đàn toàn cầu Boston sẽ xây dựng ra những hệ thống đánh giá. Các công ty được đánh giá bằng điểm số trên thị trường chứng khoán. Các tổ chức phi lợi nhuận, phi chính phủ cũng có thể có được các điểm số từ hệ thống đánh giá xã hội. Điểm xã hội của công dân cũng sẽ được ghi nhận.

Ông Tuấn nói về một hệ thống phân phối để người công dân tốt phải có một cuộc sống no đủ. Điều này nhằm giảm bớt tình trạng những người có đánh giá điểm xã hội kém lại sống sung túc trong khi những người có điểm số cao lại phải sống khó khăn chật vật.

Với Blockchain, chúng ta có thể tạo ra một đồng tiền ảo từ hệ thống thang điểm xã hội. Theo đó, những người công dân tốt sẽ nhận được điểm từ hành động tốt của mình. Họ có thể dùng điểm xã hội như một loại tiền tệ để thanh toán các dịch vụ xã hội. Đấy là cơ chế mới để các chính phủ kiểu mới có thể vận hành thông qua các thang giá trị xã hội.

Trọng Đạt

Chính phủ có thể vận hành bằng AI qua thang điểm xã hội

 Với Blockchain, có thể tạo ra một đồng tiền ảo từ hệ thống thang điểm xã hội. Những công dân tốt sẽ nhận được điểm từ hành động tốt của mình và dùng nó như một loại tiền tệ thanh toán các dịch vụ xã hội.

Bác sỹ Uyên Vy phân tích, phòng trọ của các nạn nhân là không gian hẹp, thiếu không khí và oxy. Diện tích phòng 16m2 và được che kín tất cả những lỗ thông gió, ước tính có khoảng 40m3 không khí để hít thở. Trong khi đó, cần tối thiểu 60m3 không khí cho 4 người trong 24 giờ để thở thì mới không bị ngạt.

Ngoài ra, tại hiện trường ghi nhận trên bếp gas có nồi cá hấp vẫn còn đang sôi. Bác sĩ cho rằng, sau khi bật bếp gas sẽ tiêu thụ oxy nhiều hơn, phòng càng dễ bị ngạt.

Nhiều nghi vấn cho rằng 4 nạn nhân có thể bị ngạt khí CO do làm nghề nướng và nấu cá bằng than. Tuy nhiên hiện trường không có nguồn than củi nào đang cháy để sinh ra khí CO. Sáng xảy ra vụ việc, gia đình này cũng không hấp cá bên ngoài mà nấu bằng bếp gas trong phòng.

Các bác sĩ cũng đặt nghi vấn có thể gia đình dự trữ cá số lượng lớn, khoảng vài chục ký cho việc mua bán, làm sạch và muối cá trước khi hấp. “Như vậy, có khả năng cá bị ươn sình thối mà không biết từ ruột cá, vảy cá, thịt cá, cá cũ. Khi đó sẽ cho ra mùi thối tanh khó chịu.

Mùi thối này sinh ra hydrogen sulfide H2S là hơi độc chết người khi hít phải lượng nhiều. Khi nấu cá đã ươn số lượng nhiều thì lượng khí H2S sẽ bay ra nhiều hơn”, bác sĩ nhận định. Ở nồng độ cao khí này sẽ làm liệt khứu giác nên không còn cảm nhận có mùi gì trong phòng.

Sau khi tầm soát tìm độc chất cá nhân (ITAS) 2 ngày, bác sĩ Vy khẳng định, hydro sulfide H2S là khí độc khiến gia đình 4 người làm nghề nướng, hấp cá tử vong. 

Thực tế, đã từng xảy ra các tình huống tử vong đồng loạt khi đi vào hầm chứa cá của tàu đánh cá, vệ sinh hầm chứa nước thải của cơ sở sản xuất nước mắm làm từ cá, xuống cống nạo vét hay đổ axit mạnh xuống cống, đi xuống hầm biogas. Đó là đặc điểm của tình huống ngộ độc khí độc H2S. 

Khi nạn nhân tử vong đột ngột trong phòng kín thiếu oxy thì nguyên nhân là do ngạt thiếu oxy hoặc vì có hơi độc, khí độc. Hơi độc ức chế hô hấp tế bào sẽ gây trụy tim mạch, ngưng tim, ngưng thở nhanh chóng. Những khí độc gây ức chế hô hấp tế bào như khí hydrogen cyanide (cyanure) là HCN, khí arsine AsH3, khí borane BH3, khí hydro sulfide H2S (mùi thối).

Bác sĩ Doãn Uyên Vy khuyến cáo, để tránh các tình huống ngộ độc khí độc nguy hiểm trên, người dân cần chú ý:

- Không được đổ xác cá, tôm, cua xuống cống rãnh, toilet.

- Không được đổ các axit mạnh xuống cống hay toilet lượng nhiều vì sẽ làm xác chết động vật ở dưới cống sinh ra khí H2S nhiều và bốc hơi lên mạnh có thể vào nhà qua đường cống. 

- Không được đun nấu tôm, cua, cá bị ươn trong phòng kín có xài máy lạnh và chật hẹp khiến cho khí H2S bốc ra từ cá ươn tích tụ trong phòng kín máy lạnh khắp phòng có H2S. 

- Trong môi trường có khí H2S, những đồ vật kim loại như đồng xu, chìa khóa… có thể bị ố đen là dấu hiệu cho thấy có khí độc H2S. 

Linh Giao

Về hướng dẫn sử dụng thuốc, Bộ Y tế sẽ xây dựng tờ Hướng dẫn sử dụng để người bán thuốc hướng dẫn người mua, trong đó có các thông tin: đối tượng sử dụng, liều dùng, cách dùng, theo dõi sau khi dùng, cách xử trí khi gặp các phản ứng bất thường (không hiệu quả, tác dụng phụ,…) cần báo cho cơ sở y tế. 

Áp dụng công nghệ thông tin phối hợp với Hệ thống cảnh giác Dược Quốc gia để nhà sản xuất, người bệnh, cán bộ y tế báo cáo các thông tin liên quan đến an toàn, hiệu quả của thuốc khi sử dụng và sau khi sử dụng. Từ đó, tiếp tục đánh giá an toàn, hiệu quả của thuốc.

Đề xuất này chỉ áp dụng đối với thuốc kháng virus điều trị Covid-19 dùng đường uống, tại các địa bàn có tình hình dịch bệnh tăng cao, hệ thống cơ sở y tế quả tải, không thể thực hiện hiệu quả việc kê đơn thuốc, bán thuốc theo đơn cho người bệnh theo quy định.

Giám đốc Sở Y tế tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương căn cứ vào tình hình dịch bệnh và hệ thống cơ sở y tế trên địa bàn để quyết định việc áp dụng phương án cho phép người phụ trách chuyên môn về dược tại nhà thuốc, quầy thuốc được phép kê đơn cho bệnh nhân hoặc người mua thuốc kháng virus.

Trước đó, ngày 17/2, Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế đã ký quyết định ban hành danh mục 3 loại thuốc chứa Molnupiravir sản xuất trong nước, được cấp giấy đăng ký lưu hành tại Việt Nam.

Bộ Y tế cho biết, về năng lực sản xuất của 3 đơn vị trong nước, tổng công suất sản xuất thuốc Molnupiravir có thể đạt 280 triệu viên/tháng, tương ứng với 11 triệu liệu trình/tháng. Trong khi đó, theo số liệu tính toán của Cục Quản lý Khám chữa bệnh, số ca mắc Covid-19 mức độ nhẹ/tháng là 1.116.000 ca/tháng, ước tính 30% số bệnh nhân này phải dùng thuốc kháng virus. Nếu dùng toàn bộ Molnupiravir thì nhu cầu Molnupiravir là 334.800 liệu trình/tháng.

Như vậy, sản xuất trong nước hoàn toàn có thể đáp ứng nhu cầu điều trị. Giá thành hiện tại cho 1 liệu trình điều trị khoảng 300.000 đồng (rẻ nhất so với các nước trên thế giới).

Phương Mai

Omicron đã phổ biến trên cả nước, riêng Hà Nội ghi nhận ở 20/30 quận huyện

Báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch Covid-19 ngày 5/3, Bộ Y tế cho biết biến thể Omicron đang có xu hướng gia tăng lây nhiễm nhanh trong thời gian gần đây.