7 điều cần biết về HPV

HPV (Human papillomavirus) làvirus gây u nhú ở người có liên quan tới hầu hết các ca ung thư cổ tửcung(UTCTC),điềucầnbiếtvềgiá đô la ngày hôm nay hiện đã có vắc-xin phòng ngừa 4 típ HPV thường gây bệnh nhất,vắc-xinhiệu quả cả với người đã nhiễm, giúp ngừa tái nhiễm.

Dễ lây và tái nhiễm

Đường lây nhiễm chính của HPV là qua hoạt động tình dục, tiếp xúc sinhdục-sinhdục, da-sinh dục, tay-sinh dục, miệng-sinh dục,…HPV rất dễ lây truyềnkhi tiếpxúc và bao cao su không thể đảm bảo tránh lây nhiễm HPV. Virus này còncó thểlây qua đường mẹ con, đồ lót, kềm bấm sinh thiết, găng phẫu thuật… Đánglo làviệc nhiễm HPV không có biểu hiện nên nguy cơ lây nhiễm càng cao hơn.

Ngoài ra, sau khi sạch nhiễm HPV, vẫn có thể bị nhiễm lại chính típ HPVđó. Việctái nhiễm liên tục trong thời gian dài (đặc biệt với các típ HPV nguyhiểm) cóthể tăng nguy cơ loạn sản ở cổ tử cung, từ đó tăng nguy cơ bị UTCTC.

Không phải lúc nào cũng gây bệnh…

Trong đời người, đa số chúng ta có nhiễm HPV và hầu hết đều tự sạchnhiễm. Tuynhiên, theo dữ liệu từ Globocan 2008, mỗi ngày có tới 9 phụ nữ Việt Namtử vongvì UTCTC.

Hiện khoa học vẫn chưa thể biết người nhiễm HPV nào sẽ tiếp tục diễntiến gâyloạn sản và ung thư phụ khoa, ai sẽ sạch nhiễm. Và như đã nói ở trên, dùkhôngcó biểu hiện bệnh, người bị nhiễm vẫn có thể tiếp tục lây và bị lây HPVtừ ngườikhác.

HPV - “thủ phạm” gây nhiều bệnh ung thư

HPV có mặt trong 99,7% ung thư cổ tử cung, trong đó HPV típ 16, 18 lànguyênnhân của 70% trường hợp. Ngoài ung thư cổ tử cung, HPV còn gây ra nhiềuung thưkhác như ung thư âm hộ, âm đạo và ung thư hầu họng.

Nguyên nhân của bệnh sùi mào gà

Sùi mào gà rất phổ biến ở nước VN với khoảng 50.000 ca được phát hiệnhàng năm.HPV là nguyên nhân gây sùi mào gà trong đó típ 6, 11 chiếm trên 90%.Bệnh pháttriển gây sùi tại vùng sinh dục và khiến người mắc cảm thấy xấu hổ, mấttự tin.

Việc điều trị sùi mào gà bằng phẫu thuật cắt bỏ, đốt điện hay dùng thuốcxịt,chấm đều gây đau đớn cho người bệnh và có tỷ lệ điều trị thành côngthấp.

50% nam nữ ở độ tuổi “còn sex” dễ bị nhiễm HPV ở một giai đoạn nào đó trong cuộc đời.

 
Vắc-xin ngừa HPV hiệuquả ngaycả ở người đã nhiễm

Hiện đã có vắc-xin phòng ngừa 4 típ HPV thường gây bệnh nhất là típ 16,18 gâyung thư cổ tử cung và típ 6, 11 gây sùi mào gà. Vắc-xin phát huy hiệuquả tốtnhất trên người chưa từng nhiễm các típ virus này. Tuy vậy, vắc-xinphòng HPVvẫn hiệu quả cả với người đã nhiễm vì giúp ngừa tái nhiễm.

Vắc xin giúp ngừa được 99% các tổn thương tiền UTCTC liên quan đếnHPV 16và 18. Nó cũng ngừa được 95% trường hợp loạn sản cổ tử cung mức độthấpvà tổn thương tiền ung thư (CIN 2/3 hay AIS) gây ra bởi 4 típ HPV 6,11, 16,18. Vắc-xin cũng sẽ giúp loại bỏ được 99% nguy cơ bị mụn cóc, mào gàsinh dục.

Phòng ngừa chủ động là lựa chọn tốt nhất

Trước thực tế Việt Nam đang là nước có tỉ lệ nạo phá thai tuổi vị thànhniên caonhất Đông Nam Á và thứ 5 thế giới, cha mẹ cần phải cởi mở hơn trong việcgiáodục giới tính và có những biện pháp phòng ngừa các bệnh lây truyền quađườngtình dục cho con. Bởi không thể phòng ngừa hết các nguy cơ, chích ngừaHPV làmột cách dự phòng chủ động các bệnh ung thư phụ khoa và mào gà sinh dục.

Vẫn phải tầm soát sau chích vắc-xin ngừa HPV

Vắc-xin chỉ giúp ngừa được một số típ HPV nhất định, còn có các típ khácgâyUTCTC. Vì vậy, phụ nữ cần thực hiện việc khám tầm soát, sàng lọc phụkhoa vàtiến hành làm xét nghiệm Pap (phết tế bào cổ tử cung) định kỳ để pháthiện sớmvà điều trị các tổn thương tiền ung thư. Đây là chiến lược phòng ngừaung thư cổtử cung hợp lý, an toàn giúp phụ nữ tránh những tổn thương, đau đớn, ảnhhưởngsức khỏe, khả năng sinh sản và tốn kém vì điều trị căn bệnh này.

TS.BS Trần Đặng Ngọc Linh (Giảngviên Đại học Y Dược TP.HCM)