Kèo vàng bóng đá Liverpool vs Newcastle, 03h15 ngày 27/2: The Reds thất thế

Ngay sau khi khai giảng, các học viên tham gia chặng 2 của khóa học trong năm ngày tại Hạ Long. Đây cũng là một một trong hành trình học thuật giúp các học viên tham gia phát triển, nâng cao năng lực và phong cách lãnh đạo cốt lõi. Tại đây, chia sẻ chuyên đề từ các chuyên gia đã giúp học viên hiểu biết sâu sắc hơn về lý thuyết lãnh đạo, cũng như nền tảng cho tầm nhìn chiến lược trong xây dựng chính sách và phân tích chính sách ngoại giao. Ngoài ra, học viên tìm hiểu khả năng dự báo và tầm nhìn chiến lược trong xây dựng chính sách trong bối cảnh môi trường biến động, và bình đẳng giới trong chính sách đối ngoại, những chủ đề quan trọng đối với người lãnh đạo.

Tiếp theo, các học viên sẽ có chuyến học tập thực tế tại Perth, Australia trong vòng 1 tuần từ ngày 20/11/2023.  Đây là dịp để đoàn học viên trải nghiệm những phương pháp giảng dạy và học tập tốt nhất của Australia bằng nhiều hình thức tương tác, phù hợp với môi trường và kinh nghiệm làm việc của các nhà lãnh đạo cấp cao. 

Theo VAC, chương trình cung cấp cái nhìn tổng quan về nhiều khía cạnh cốt lõi trong phương pháp lãnh đạo tích cực; những cân nhắc trong việc thiết kế chính sách, cân nhắc về nơi làm việc lành mạnh và bao trùm hiện đại, cũng như vai trò của phát triển bền vững trong chính phủ và dịch vụ công. 

Qua từng lĩnh vực, các học viên sẽ được tương tác và gặp gỡ những chuyên gia uy tín có tầm ảnh hưởng lớn, các chuyến tham quan thực tế, nghiên cứu đề tài, các buổi phản biện và lập kế hoạch, các hoạt động kết nối với các nhà lãnh đạo của Australia và các hoạt động văn hóa. Các học viên sẽ hoàn thiện ý tưởng, kế hoạch cho dự án ứng dụng trong lĩnh vực của mình và sẵn sàng áp dụng thực tế tại Việt Nam.

Khóa học tuy ngắn hạn nhưng hứa hẹn mang lại kiến thức hữu ích giúp các học viên phát huy vai trò lãnh đạo cốt lõi ứng dụng vào thực tiễn công việc đang quản lý.

Trong bối cảnh thế giới đang nhiều thay đổi, các nhà lãnh đạo gánh vác trọng trách cần nắm rõ và thấu hiểu sâu sắc nhất mọi vấn đề nên luôn nhanh chóng đưa ra những giải pháp và chính sách ứng phó kịp thời, Không chỉ là nhân tố quan trọng cho sự hoàn thiện và phát triển đời sống người dân lên một tầm cao mới, các nhà lãnh đạo còn góp phần nâng tầm hình ảnh Việt Nam trên hành trình phát triển bền vững toàn cầu. 

Khoá học được thực hiện bởi các chuyên gia hàng đầu của trường Đại học Curtin và Việt Nam trong lĩnh vực nghiên cứu về chính sách công và lãnh đạo. Những chuyên đề chuyên sâu trong khoá học đang giúp ích cho sự cải thiện cũng như tháo gỡ những khó khăn trong chính sách hiện nay, xây dựng kế hoạch hành động cho tương lai đóng góp tích cực cho tổ chức và cộng đồng.

Thông qua đó, VAC sẽ tiếp tục tận dụng kiến thức và kinh nghiệm của Australia, các nhà lãnh đạo có ảnh hưởng từ Việt Nam và Australia, các chuyên gia đầu ngành trong các lĩnh vực để hỗ trợ các nhà lãnh đạo tương lai của Việt Nam trong hoạch định chính sách, chiến lược để tạo ra lợi ích cho chính người dân. 

Quốc Tuấn

Sinh năm 1988, chị Bùi Thị Hà lớn lên trong một gia đình thuần nông ở vùng quê nghèo thuộc huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. Hoàn cảnh gia đình khó khăn, năm 15 tuổi - vừa học xong lớp 9, Hà quyết định vào TP.HCM lập nghiệp với hi vọng kiếm tiền phụ giúp bố mẹ nuôi 2 em ăn học.

Cùng với người dì ruột, Hà thuê nhà trọ ở TP rồi đi bán hàng thuê. Sau 3 năm, dì về quê lập gia đình, Hà ở lại bán hàng thêm gần 4 năm nữa.

Lúc này, kinh tế gia đình ở quê đã tạm ổn, các em cũng học gần xong, Hà mới bắt đầu nghĩ tới một tương lai ổn định hơn cho bản thân. 

22 tuổi, Hà nộp hồ sơ đi học tiếp cấp 3 tại Trung tâm Giáo dục thường xuyên Quận 3. Năm ấy, rất may mắn là trường ưu tiên cho những người vừa đi học vừa đi làm nên chị được học vào buổi tối. Ban ngày, Hà vẫn đi bán hàng quần áo với mức lương 900 nghìn đồng/tháng. Trong khi đó, tiền thuê phòng trọ đã 500 nghìn đồng, chưa kể tiền sách vở học hành. Nghĩ tới cảnh khó khăn trước mắt, Hà quyết định phải làm gì đó để kiếm tiền đi học.

Bỏ công việc bán hàng, năm 2010, Hà chọn nghề bán xôi khúc sáng. Bước ra khỏi cửa hàng với số tiền 900 nghìn tiền lương, cộng với 1,6 triệu đồng tiền tiết kiệm, chị phải đi vay thêm để có 3 triệu đồng lập nghiệp từ nghề bán xôi.

Sáu giờ sáng, chị chở chiếc thùng xốp đựng xôi ra vỉa hè cách chỗ trọ 3km ngồi bán. “Ngày đầu tiên, tôi lãi 100 nghìn, mừng rơi nước mắt. Nhẩm tính trong đầu 1 tháng sẽ có 3 triệu, thế là hơn đi bán hàng rồi”.

Càng làm càng thấy ham, từ một người không có kinh nghiệm nấu xôi, Hà mày mò học hỏi, nghe mọi người góp ý, chỉ dạy, dần dần chất lượng gói xôi của chị tăng dần lên và có nhiều khách quen. Thu nhập của Hà tăng dần lên 200-300 nghìn đồng/ngày.

Để có được thành quả nhỏ nhoi ấy, Hà phải dậy từ 1h sáng để chuẩn bị nguyên liệu. “Bởi vì ngày ấy chưa có nhiều vốn nên mọi thứ tối giản nhất có thể. Đồ nghề chỉ có vài cái nồi và chiếc thùng xốp, không có cả tủ lạnh để bảo quản thực phẩm được lâu” - Hà kể. 

Cứ thế, 6h sáng bán xôi đến 10h, buổi chiều cô nghỉ ngơi, tối đi học về ngủ được vài tiếng lại dậy nấu xôi. Sau gần 1 năm bán xôi vỉa hè, Hà đã có nhiều khách quen và bắt đầu nghĩ đến chuyện bán sỉ. 

Mối sỉ đầu tiên nhận của Hà 20 chiếc xôi khúc. Ngày đầu tiên, họ bán hết veo và hẹn hôm sau lấy 40 chiếc. Những ngày sau, họ tăng lên 100 chiếc/ngày. Mỗi chiếc, Hà lãi 2 nghìn đồng, vị chi 200 nghìn đồng/ngày từ một mối sỉ. Cứ thế người nọ giới thiệu người kia, cô giao được vài mối sỉ và vẫn duy trì việc bán lẻ ở vỉa hè. 

Sau 2-3 năm từ ngày theo “nghiệp” bán xôi, Hà đạt mức thu nhập 800 nghìn đồng/ngày - một mức thu nhập đáng mơ ước của nhiều người lao động.

Vốn tăng lên, cô mạnh dạn thuê nguyên tầng 3 của một căn nhà để vừa ở vừa nấu nướng. Lúc này, trang thiết bị đã được đầu tư đầy đủ và hiện đại hơn nhưng vẫn chỉ có một mình cô nấu tới vài trăm chiếc xôi khúc mỗi ngày. Tất cả các khâu từ đi chợ, sơ chế, nấu nướng đều một tay Hà quán xuyến. “Phòng ở tầng 3 nên mỗi lần mua bao gạo 50kg là tôi phải chia thành 2 lần để vác lên lầu”.

Vất vả là thế nhưng Hà vẫn duy trì việc học ở trường cho đến khi cầm được tấm bằng tốt nghiệp phổ thông. 

Sau khi cân nhắc giữa việc học tiếp đại học, cao đẳng hay gắn bó với nghề làm xôi, thấy mình vẫn ham kiếm tiền, chị quyết định gác lại ước mơ học hành. 

“Lúc ấy, tôi quá bận và quá tải nên không thể vừa học vừa làm được nữa. Có những ngày, tôi làm thâu đêm, lại còn kiêm luôn cả giao hàng nên bị thiếu ngủ trầm trọng. Có hôm chạy xe, gió mát hiu hiu, mí mắt tôi như sụp xuống, có cảm giác mình như vừa thiếp đi 1 giây, mở mắt ra đã tông vào đuôi xe trước”. 

Sợ quá, từ đó chị bắt đầu thuê người giao hàng, rồi lại thuê thêm người phụ nấu xôi. 

Đến năm 2013-2014, chị nghỉ bán lẻ để tập trung vào giao sỉ. Cứ thế đến năm 2017, chị lập gia đình. Anh vốn có nghề mộc nhưng cũng nghỉ làm để phụ chị nấu xôi và giao hàng. Công việc của chị cứ thế ổn định cho đến năm 2018, chị mang bầu. Từ khi có bầu, chị bị nghén nên giao hết công việc cho một người bạn làm giúp để về quê tĩnh dưỡng. 

Trong thời gian ở quê, chồng chị làm tiếp nghề mộc ở gần nhà. Chị rảnh rỗi nên lọ mọ học làm xôi hoa đậu qua các khoá học online với hi vọng sẽ có thêm sản phẩm mới để bán cùng xôi khúc. 

Nhưng khi bắt tay vào làm, chị mới thấy nó không đơn giản như mình nghĩ. Nhiều lần chị phải ném đồ vào thùng rác và muốn bỏ cuộc. Nhưng rồi chị lại tự nhủ: “Chưa thoát nghèo mà mày đã muốn bỏ cuộc sao?”.

Nghĩ vậy nên chị lại kiên trì luyện tay nghề ngày đêm, đến nỗi quên ăn quên ngủ. Sau 2 tháng, chị đã làm ra thành phẩm là những bông hoa đậu đẹp lung linh như bây giờ. 

Khác với xôi khúc - làm là để kiếm tiền, với xôi hoa đậu, càng làm chị càng thấy yêu, càng thấy mê mẩn với mỗi thành phẩm. “Vừa yêu thích lại vừa kiếm được tiền thì tội gì mình không theo” - chị chia sẻ.

Đến khi con được 8 tháng, chị vào lại TP.HCM để tiếp tục làm nghề. Nhưng lúc này chị chưa làm xôi hoa đậu ngay vì vẫn còn quá bận rộn với các đơn hàng xôi khúc. “Lúc ấy, gần như 2 vợ chồng làm quanh năm, chỉ được nghỉ 5 ngày Tết”.

Đến tận năm 2020, khi con đã đến tuổi đi mẫu giáo, chị mới bắt đầu làm và bán xôi hoa đậu. “Tôi bắt đầu chuyển việc làm xôi khúc cho chồng và 2 người phụ việc. Còn tôi tập trung vào làm xôi hoa đậu vì chỉ có mình mới làm được món này”.

Nắm bắt được thị hiếu khách hàng bây giờ thích vừa ngon vừa đẹp, chị mày mò phối màu sắc để cho ra những loại hoa khác nhau trang trí cho đĩa xôi. Những đĩa xôi hoa lạ mắt của chị ngày càng được ưa chuộng và mang lại nguồn thu tốt cho gia đình.

Bà chủ bếp xôi tâm sự, hiện tại mỗi tháng vợ chồng chị thu được 30-40 triệu đồng lợi nhuận từ xôi hoa đậu và 20-30 triệu đồng từ xôi khúc. “Mỗi tháng trung bình thu nhập của 2 vợ chồng sau khi trừ chi phí rơi vào khoảng 50-60 triệu đồng”. 

“Xôi khúc làm nhiều nhưng lãi ít. Bù lại, nguồn thu của xôi khúc ổn định hơn. Trong khi xôi hoa đậu làm số lượng ít nhưng lãi nhiều bởi vì nó đòi hỏi công sức hơn và không phải ai cũng làm được”.

Chị Hà cũng tự tin “khoe”, hiện tại bếp xôi của gia đình có mối sỉ ở tất cả các quận của TP.HCM. Ngoài công việc nấu xôi bán, chị Hà hiện còn mở các lớp dạy làm xôi hoa đậu cho các chị em muốn học nghề hoặc học để bày biện trong gia đình.

Ước mơ thoát nghèo của chị đang dần trở thành hiện thực nhờ thúng xôi năm nào. “Dù có vất vả thêm nữa, tôi vẫn vui vì nguồn lợi nhuận từ xôi mang lại cho tôi rất nhiều thứ”.

Chia sẻ về bí quyết “thoát nghèo” của mình, chị nói, làm bất cứ công việc gì cũng cần phải quyết tâm và kiên trì. “Bạn phải đặt hết tâm huyết vào đó, phải yêu và hiểu thật kỹ thứ mà mình làm để cho ra những thành phẩm tốt nhất có thể”.

Nguyễn Thảo 

Ảnh: NVCC

Cách nấu xôi nếp cẩm bằng nồi cơm điện dẻo thơmXôi nếp cẩm rất thơm ngon và tốt cho sức khỏe. Song không phải ai cũng biết cách nấu xôi nếu không có nồi chuyên dụng. Hãy tham khảo cách nấu xôi nếp cẩm bằng nồi cơm điện dẻo thơm mà không bị nhão dưới đây nhé.">

Nhưng cũng trong những ngày này, chúng ta cảm nhận được sự hân hoan lan rộng trong xã hội về một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc qua lời kêu gọi "khẩn trương thực hiện cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy" của người đứng đầu Đảng để dành nguồn lực cho phát triển đất nước, yêu cầu những nỗ lực phi thường, những cố gắng vượt bậc và sự dũng cảm, hy sinh của từng cán bộ, đảng viên; cũng như nỗ lực làm việc không ngừng nghỉ của cả bộ máy Chính phủ để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Đặc biệt, những quyết sách mới đây về việc phát triển hoặc khởi động lại các đại dự án như đường sắt tốc độ cao, nhà máy điện hạt nhân, hệ thống hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại, hay hệ thống quản trị xã hội thông minh. Đây không chỉ là các dự án thông thường, mà là giấc mơ, khát vọng của nhiều thế hệ người Việt Nam.

Có những băn khoăn, thậm chí hoài nghi về việc Việt Nam có làm được không, làm thế nào và đặc biệt là ai sẽ làm. Nhưng để đất nước cất cánh vào kỷ nguyên mới, nơi những lợi thế cạnh tranh cũ về chi phí rẻ, về tài nguyên thiên nhiên không còn, nơi năng lực cạnh tranh được quyết định bằng khả năng làm chủ công nghệ mới thì những siêu dự án như vậy không chỉ là động lực tiên quyết, mà còn là cơ hội vàng để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của hàng triệu con người, nâng cao năng lực cạnh tranh và làm chủ công nghệ của hàng nghìn tổ chức, doanh nghiệp Việt Nam được tham gia vào những dự án này.

Với quy mô, tính phức tạp của những siêu dự án như vậy, sẽ không có cây đũa thần nào để chúng ta làm chủ được hoàn toàn những công nghệ hay năng lực tổ chức vận hành trong thời gian ngắn. Nhưng chúng ta cũng không bắt đầu từ con số không, ngược lại là sự xuất hiện ngày một nhiều và phát triển vượt bậc của những tập đoàn công nghệ, công nghiệp mang thương hiệu Việt Nam. Và với khát khao mãnh liệt của doanh nghiệp và con người Việt Nam, chúng ta chắc chắn sẽ làm được nếu được giao nhiệm vụ và sự ủng hộ, có lộ trình chuẩn bị bài bản và đặc biệt là sự đồng lòng tin tưởng của toàn xã hội.

Chỉ không lâu trước đây thôi, câu nói "đến cái ốc vít còn không sản xuất được" vẫn còn như một lời nguyền với nền sản xuất công nghiệp Việt Nam, thì nay, lần đầu tiên một hãng xe hơi thuần Việt đã vươn lên dẫn đầu thị trường chỉ sau 5 năm chính thức hoạt động. Là người thích lái xe, đã trải nghiệm nhiều loại xe, và cũng đã tự mình vượt qua những hoài nghi ban đầu để lựa chọn chiếc xe điện do doanh nghiệp Việt Nam sản xuất, tôi không khỏi tự hào về một sản phẩm công nghệ phức tạp "made in Việt Nam" đã không hề thua kém các hãng xe hàng đầu khác. Trên hết là sự cảm phục đối với sức lao động của hàng vạn con người, trong đó có nhiều người tôi quen biết trực tiếp, đang đốt cháy cả tuổi thanh xuân của mình để cắm cho bằng được ngọn cờ Việt Nam trên những đỉnh cao công nghệ thế giới.

Không chỉ thế, bằng việc thiết lập một tiêu chuẩn mới cho ngành ở các lĩnh vực mà Tập đoàn Vingroup tham gia, hàng triệu người Việt Nam đã được thụ hưởng một cách trực tiếp hoặc gián tiếp cuộc sống hiện đại, văn minh hơn, từ mua sắm, giáo dục, y tế, du lịch đến nếp sống đô thị.

Qua công việc của mình, tôi cũng may mắn được chứng kiến sự phát triển vượt bậc về năng lực công nghệ và quản trị của nhiều doanh nghiệp Việt Nam khác, như cách Tập đoàn FPT liên tiếp trúng những gói thầu phần mềm giá trị nhiều trăm triệu USD tại những thị trường cạnh tranh nhất thế giới; như sự quyết tâm "tất tay" của Tập đoàn Hòa Phát để phát triển dự án Dung Quất 2 và 3 hướng tới các sản phẩm thép chất lượng cao phục vụ cho các công trình phức tạp như đường ray tàu cao tốc; hay khả năng làm chủ nhiều công nghệ phức tạp của nền công nghiệp quốc phòng an ninh trong nước mà do đặc thù không thể giới thiệu rộng rãi tới công chúng.

Tôi cũng được chứng kiến sự tâm huyết, sức lao động phi thường, sự bền bỉ và đau đáu với sứ mệnh phụng sự Tổ quốc của nhiều lão tướng kinh doanh và nhân tài khoa học người Việt ở trong và ngoài nước, khi họ hoàn toàn đã có thể nghỉ ngơi và tận hưởng thành quả sau nhiều năm lao động của mình. Có gì khác hơn là khát vọng, lòng tự hào dân tộc và mong muốn góp phần xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho đất nước đã thôi thúc những con người ấy.

Thách thức là to lớn, nhưng tôi tin rằng các doanh nghiệp, các nhà khoa học Việt Nam hoàn toàn có thể làm được nếu có sự cam kết, ủng hộ, và đặc biệt là niềm tin vượt lên trên những hoài nghi để cùng nhau biến những giấc mơ lớn của dân tộc thành sự thật.

Tôi lấy tiêu đề bài viết này theo tên cuốn hồi ký của vị Tổng thống thứ 9 của Israel, Shimon Peres, khi liên tưởng lời kêu gọi công dân các nước Trung Đông tin yêu và sử dụng xe điện VinFast của Thủ tướng Phạm Minh Chính mới đây với hình ảnh vị nguyên thủ quốc gia Israel, dù đã lớn tuổi vẫn đưa các công ty khởi nghiệp của Israel đi quảng bá khắp thế giới, bằng niềm tin mãnh liệt rằng sẽ "không có chỗ cho những giấc mơ nhỏ" để đưa nhà nước non trẻ này vượt qua nghịch cảnh số phận.

Tôi hình dung đến, cũng tại mảnh đất Thăng Long này, chúng ta sẽ có một Hội nghị Diên Hồng mới, nơi lãnh đạo đất nước đưa ra lời hiệu triệu, trao truyền giấc mơ lớn về một Việt Nam hùng cường, hưng thịnh và văn minh sau 100 năm thành lập nước, gửi gắm sự cam kết, đồng hành ủng hộ của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội với doanh nghiệp trong nước; mỗi ngành, địa phương sẽ hy sinh một chút những công trình, dự án chưa cấp thiết; mỗi người dân sẽ hy sinh một chút những tiện nghi, đồng lòng trao đi niềm tin của mình để cùng doanh nghiệp và con người Việt thổi bùng khát vọng biến những điều không thể thành có thể, như lời kêu gọi "dù phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải kiên quyết giành cho được độc lập" của Chủ tịch Hồ Chí Minh cách đây 79 năm.

Là một công dân, một công chức, tôi cũng khát khao được đóng góp trí óc, đôi bàn tay và đặc biệt là ngọn lửa trong tim mình cho giấc mơ đó. Và tôi tin cũng có hàng triệu cánh tay sẵn sàng như vậy từ hàng nghìn doanh nghiệp, tổ chức Việt Nam để được là một phần trong hành trình tạo nên những kỳ tích của dân tộc.

Trong khát khao về một tương lai bứt phá mạnh mẽ của đất nước, tôi nhớ tới câu chuyện về kỳ tích sông Hán trong cuốn sách "Hàn Quốc - quốc gia gây sững sờ" của Daniel Tudor, đại ý khi máy bay chuẩn bị cất cánh, mỗi hành khách cần có niềm tin tuyệt đối vào tầm nhìn của phi công, tuân thủ chặt chẽ sự hướng dẫn của phi hành đoàn, chấp nhận những rung lắc ban đầu khi máy bay chạy trên đường băng. Rồi khi máy bay đã đạt độ cao ổn định, chúng ta có thể thả lỏng, mở đai an toàn, tận hưởng một ly sâm-panh và ngắm nhìn bầu trời trong xanh bên ngoài cửa sổ.

ĐỗThành Long

Cao tốc có điểm đầu tại khu vực cửa khẩu quốc tế Hà Tiên (thuộc TP Hà Tiên, Kiên Giang), điểm cuối kết nối quốc lộ 1, tại TP Bạc Liêu. Dự án có tổng chiều dài khoảng 175,5 km với 4 làn xe cao tốc và hai làn khẩn cấp, tốc độ thiết kế 100 km/h. Tuyến qua bốn tỉnh vùng nam sông Hậu gồm: Kiên Giang với 82 km, Hậu Giang 18 km, Sóc Trăng 1 3km và Bạc Liêu 25,3 km.

">

Tại toạ đàm "Học giả Nguyễn Văn Vĩnh với báo chí về phụ nữ đầu thế kỷ 20" diễn ra sáng 20/6 tại ĐH Văn hóa Hà Nội, ông Nguyễn Lân Bình - cháu nội của học giả Nguyễn Văn Vĩnh cho biết, sau khi được tiếp cận với báo chí của người Pháp, năm 1907, Nguyễn Văn Vĩnh thành lập tờ báo bằng tiếng Việt đầu tiên ở Hà Nội mang tên Đăng Cổ Tùng Báo. Sau này các nhà nghiên cứu sử khẳng định rằng đây là cơ quan ngôn luận của phong trào Đông Kinh Nghĩa Thục. 

Tờ báo chỉ tồn tại có 9 tháng nhưng nó đã cất lên một tiếng nói mạnh mẽ góp phần vào công cuộc cải cách xã hội bấy giờ. 

Đăng Cổ Tùng Báo được viết một nửa bằng chữ Hán, một nửa bằng chữ Quốc ngữ. Bởi lẽ, khi tờ báo ra đời, người dân Việt Nam vẫn chưa có một loại chữ thống nhất. Có một bộ phận dùng chữ Hán, một bộ phận dùng chữ Nôm, một bộ phận dùng tiếng Pháp. Chữ Quốc ngữ lúc ấy chỉ phổ biến trong giới Công giáo. Bởi vì vào thế kỷ thứ 17, ông Alexandre de Rhodes nghĩ ra chữ Quốc ngữ là để phục vụ cho việc truyền giáo. 

“Nó làm giới hạn khả năng phổ biến một loại chữ viết. Nhưng với hiểu biết của cá nhân cụ Nguyễn Văn Vĩnh, trong tất cả các loại chữ viết đó, chữ Quốc ngữ dễ học nhất, mau biết nhất và người học đỡ tốn tiền nhất.

Chính vì lẽ đó, việc phổ biến chữ Quốc ngữ thực chất là để phát triển báo chí Việt Nam. Nếu là chữ Pháp hoặc chữ Hán thì khó phát triển vì đó là chữ của những đối tượng xã hội khác”.

Trong số nhiều đề mục được viết trên Đăng Cổ Tùng Báo, có một đề mục được đặt tên là Nhời đàn bà. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử, người phụ nữ được ghi nhận vai trò trên mặt báo. Nguyễn Văn Vĩnh đã nêu lên một thực tế rằng, xã hội và đàn ông Việt Nam khi ấy nhìn người phụ nữ với cái nhìn miệt thị - một điều mà Nguyễn Văn Vĩnh không thể chấp nhận được.

Là một người được tiếp cận và hấp thụ các tư tưởng phương Tây, đối với ông, cái quan trọng nhất với một kiếp người, đó là mọi người sinh ra có quyền bình đẳng như nhau. 

“Vậy thì lý do gì người đàn bà không được quyền sống như người đàn ông? Để phục vụ cho cuộc cách mạng này, cụ đã nghĩ ra chuyên mục Nhời đàn bà”.

Giận dữ với thái độ của xã hội đối với phụ nữ, ông đã phải thốt lên: “Nhiều ông cứ nói rằng: Gái học biết chữ hay đa tình. Ông có vợ biết chữ, lại lo rằng vợ viết thư cho giai… Những ông sợ vợ biết chữ hay viết thơ cho giai là những ông không có tài trí gì, chỉ những mong vợ ngu dốt, cứ theo gia-huấn mà thờ chuộng chồng, chớ không để vợ cứ tuỳ tâm-tưởng mà phục. Làm đàn ông phải ăn ở thế nào, cho đàn bà biết suy hơn quản thiệt mà trọng mình thì mới sướng, chớ cứ dốt vợ một xó nhà, hơi lạc con mắt là đã lo nghĩ, là người hèn…” (số báo 801 ra ngày 23/5/1907).

Nói về quyền được đi học của người phụ nữ, cách đây 115 năm, học giả Nguyễn Văn Vĩnh đã vạch ra “cái tội của đàn ông”. 

Trong số báo ra ngày 25/7/1907, ông viết: “Ông Minh-Tiệp nói đối lại với em rằng: con gái cũng nhiều người hư, ve giai, liếc giai, như cô Kèo với cô Cột ở tỉnh Nam-Định…

Ông ơi! Sự đó em dám trách ông là hẹp lượng. Trong một nước bao nhiêu đàn bà, làm thế nào không có người hư, mà hiểu hay ít người hư, cũng do ở sự dạy bảo, mà trong nước dạy bảo hay dở, ở những người có chữ. Các ông lại trách gì ai?

Ở nước Nam ta bao nhiêu chữ nghĩa các ông học cả. Từ trong nước cho chí trong nhà, là các ông nhất-thống. Thế mà việc giáo-dục các ông khu-xử chẳng xong, để có người hư, là lỗi tại các ông, chớ còn trách gì ai?

Em nghĩ rằng ở nước Nam này, con gái có chữ nghĩa, biết suy xét mà không hư được, cũng là đáng kính lắm. Có chữ tất có tình (tình đây là tâm-tình), mà có tình thì tính với ai? Ông tính đàn ông nước Nam, với thiếu-niên nước Nam, những trí-khí như thế, tinh-thần như thế, sự-nghiệp như thế, thì sao cho xứng chật một góc lòng người con gái hay chữ, hở ông ? Hư là bởi đó”.

Đặc biệt, đến giai đoạn cuối của tờ báo, ông đã lồng ghép những kiến thức về sinh đẻ, chăm sóc sức khoẻ cho người phụ nữ mà đến thời đại bây giờ vẫn còn rất thiết thực và văn minh.

Trong số báo 816 ra ngày 5/9/1907, Nguyễn Văn Vĩnh viết: “... Con-gái phải học ngay sự thai-sản, hoặc bắt săn sóc các em cho quen, về sau biết chăn nuôi trẻ…

Phải biết quý hóa mình nhưng cũng đừng nên đỏng đảnh làm cao. Ăn mặc chớ có lẳng-lơ quá. Phấn son chớ có nên dùng, nhưng cũng chớ nên làm bộ cách sười-xã. Áo kia không nên xanh đỏ nhưng chớ có nhọ nhem. Chân tay kia không nên vòng hạt cho lắm, để kẻ nghèo trông thấy ghen-ghét, nhưng chớ có để lấm láp hôi tanh...”.

Ở vài số báo khác, ông khuyên: “Hủ lậu thứ nhất là: Không biết thế nào là vệ sinh trong khi sinh nở. Các bà đỡ không được học tập, đỡ theo thói quen hoàn toàn mất vệ sinh mà tưởng là hay. Không biết đến các biện pháp vô trùng cho tay mình và công cụ, việc cắt rốn bằng dao nứa... rất dễ dẫn đến bệnh uốn ván ở cả mẹ lẫn con.

…Hủ lậu thứ hai là: quan niệm việc sinh đẻ là việc riêng của đàn bà không đáng để các ông chú ý, nên sau khi sinh nở bà mẹ vừa hoàn thành một nhiệm vụ vinh quang nhưng rất khó nhọc lại phải chịu vào một nơi tối tăm khuất mắt các ông, để các ông khỏi bị xui, những ngày nằm bếp này thật phản khoa học…

Coi người đàn bà đẻ là dơ bẩn chính lỗi tại sự lạc hậu của những người đàn ông, không biết thế nào là sạch thế nào là vệ sinh. Các bà cũng không biết nên đành chịu khó mà theo…

Thường thì còn cứ tin ở mấy bà-tấm cũ, làm ăn dơ dáy, kiêng khem những cái lạ đời, như là phải lấy dao-nứa mà cắt rốn, không biết rằng trong mười đứa trẻ chạm-cữ thì chín đứa bởi việc cắt-rốn bất cẩn, dùng phải cái nứa bẩn có con trùng uốn-ván ở trong ấy, nó truyền vào đầu rốn đứa bé, rồi độ sáu bẩy ngày phát ra cái chứng không thuốc nào chữa được.

Bởi thế cho nên trong phép tây, đem con dao cái kéo mà đun-sôi lên trước khi cắt, là để cho nó chết hết giống trùng đã, rồi cắt vào thì không sợ gì cả”.

“…… Bấy nhiêu điều nghĩ ra thật là dã man vô cùng. Nếu còn tin những điều dại dột ấy, thì cách dưỡng-dục trẻ con làm sao cho tiến-hóa được”.

Theo ông Nguyễn Lân Bình, học giả Nguyễn Văn Vĩnh cho rằng nếu có những kiến thức đó sẽ xây dựng được nhân cách con người. “Cụ Nguyễn Văn Vĩnh muốn hướng đến mục đích cuối cùng rằng, sự tồn vong của một dân tộc được quyết định là do người đàn bà, muôn sự là do người mẹ”.

Từ việc khẳng định vai trò của người phụ nữ, đấu tranh cho quyền bình đẳng, quyền được đi học của người phụ nữ cho tới việc đưa chữ Quốc ngữ lên mặt báo, học giả Nguyễn Văn Vĩnh đã có những đóng góp quan trọng trong công cuộc cải cách xã hội lúc bấy giờ. Sau này, ông còn là chủ bút và tham gia thành lập nhiều tờ báo khác nhau. Chính vì thế, sau cái chết của ông, đông đảo giới báo chí của cả 3 kỳ đã đến đưa tiễn ông dưới dòng chữ “Kính viếng ông tổ của nghề báo”. 

Với riêng cá nhân ông Nguyễn Lân Bình - cháu nội của học giả Nguyễn Văn Vĩnh, dù có là 100 năm hay 1.000 năm sau thì ông “hoàn toàn tin rằng tất cả những việc cụ đã làm - từ báo chí, thơ ca cho đến in ấn, dịch thuật - luôn xứng đáng được đặt ở những vị trí được tôn trọng đến tận cùng”.

Nguyễn Thảo