Ông Ngụy Phương Hòa phát biểu tại diễn đàn Shangri-La. Ảnh: Tân Hoa Xã
Đại tá Triệu Tiểu Trác, một chuyên gia cấp cao tại Viện Khoa học Quân sự Trung Quốc thuộc lực lượng Giải phóng quân Nhân dân Trung Quốc (PLA) cho rằng, đây là những kỳ vọng đối lập nhau tại Singapore.
“Hiện nay đang tồn tại hai thế giới trái ngược nhau, một ở trong nước và một ở quốc tế, và về cơ bản thì hai thế giới này đang thuộc về hai đường lối đối lập với nhau hoàn toàn. Diễn đàn Đối thoại Shangri-La là nơi hai thế giới đó xung đột. Với tư cách đại biểu Trung Quốc tham dự diễn đàn, chúng ta cần thể hiện vị trí của mình, nhưng việc cân bằng kỳ vọng ở cả hai phía đang ngày càng trở nên khó khăn hơn”, ông Trác cho biết.
“Nếu chúng ta cứng rắn, thì dư luận trong nước sẽ rất hài lòng, nhưng điều đó lại làm mất lòng công chúng quốc tế. Nhưng nếu tỏ ra mềm mỏng, thì chúng ta sẽ trở thành mục tiêu bị chỉ trích trong nước”, ông nói thêm.
Theo ông Triệu, đây là một thách thức chưa từng có tiền lệ đối với những quan chức Bắc Kinh, bởi họ còn phải khiến các nhà lãnh đạo hài lòng. “Nhiệm vụ của chúng ta là ngoại giao và kết bạn. Nhưng khi cứng rắn, rất có thể anh không kết được thêm bạn, mà còn khiến những căng thẳng trở nên trầm trọng”.
Áp lực này cực kỳ lớn khi Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa có bài phát biểu trong lần xuất hiện hiếm hoi tại diễn đàn Đối thoại Shangri-La. Trong bài phát biểu của mình, ông Ngụy đã đưa ra các lập luận khẳng định rằng Trung Quốc đã sẵn sàng chiến đấu với Mỹ tới cùng trong cuộc chiến thương mại, cũng như các vấn đề liên quan tới lãnh thổ nước này.
Thiếu tướng Kim Nhất Nam đến từ Đại học Quốc phòng Trung Quốc, là một trong những thành viên thuộc phái đoàn Trung Quốc tham dự diễn đàn Đối thoại Shangri-La. Ông này cho biết, bài phát biểu của Bộ trưởng Ngụy đã chứng minh sự tự tin của Trung Quốc trên trường quốc tế và vượt qua những kì vọng rằng Trung Quốc sẽ kiềm chế trước Mỹ.
Trung Quốc đang nỗ lực giành được sự ủng hộ từ dư luận của trong nước và quốc tế. Ảnh: Strait Times
Những phản ứng từ dư luận Trung Quốc đã rất nhanh chóng và đầy tích cực. Hàng vạn người dùng Internet ở Trung Quốc đã sử dụng các kênh mạng xã hội như Weibo để thể hiện sự đồng tình trước bài phát biểu khá cứng rắn của ông Ngụy.
“Đây là thái độ mà quân đội Trung Quốc nên cho cả thế giới thấy”, một người bình luận trên mạng xã hội. “Tôi tự hào vì đất nước mình mạnh mẽ đến vậy”, một người khác viết.
Năm 2018, cơ quan tuyên truyền của chính phủ Trung Quốc đã kiểm soát chặt chẽ giới truyền thông nước này về những vấn đề liên quan tới thương chiến Mỹ-Trung. Nhưng sau khi các cuộc đàm phán thương mại đổ vỡ hồi đầu tháng trước, quan chức nước này đã cho phép và tăng cường các bài viết, tin tức kêu gọi tinh thần dân tộc trên báo chí và truyền hình.
Ngoài ra, Trung Quốc còn nỗ lực gây sự chú ý với thế giới bằng cách tung ra những tuyên bố chính thức. Vào cùng ngày Bộ trưởng Ngụy Phượng Hòa có bài phát biểu tại Singapore, thì Quốc vụ viện Trung Quốc cũng công bố văn kiện “sách trắng”, nói rằng phía Mỹ phải chịu trách nhiệm trong việc đàm phán thương mại đổ vỡ.
Trung Quốc tung sách trắng tố Mỹ gây đổ vỡ trong đàm phán thương mại. Ảnh: SCMP
Một đại biểu Trung Quốc tại diễn đàn Shangri-La cho biết, Bắc Kinh đã hiểu rằng Washington đã có lợi thế trong việc định hình ý kiến dư luận toàn thế giới từ rất lâu, do vậy Trung Quốc cũng có một nhiệm vụ cấp bách là phải khiến người khác nghe thấy lời nói của mình.
“Chúng tôi cần làm quen với việc nói lên quan điểm của mình thông qua các diễn đàn phương Tây. Phía Mỹ đã chỉ trích chúng ta rất nhiều vấn đề. Nhưng tại sao chúng ta lại để họ thống lĩnh tất cả các diễn đàn và nói câu kết thúc trong mọi vấn đề như vậy”, ông này cho biết.
Trước khi ông Ngụy xuất hiện tại diễn đàn Shangri-La, Trung Quốc trong 8 năm liên tiếp không cử bất kỳ quan chức cấp cao nào tới dự diễn đàn này. Trung Quốc đã không đánh giá đúng tầm quan trọng của diễn đàn này khi cho rằng, đây là một công cụ để Mỹ và các nước phương Tây dùng vào việc công kích vào Trung Quốc.
Theo bà Andrea Thompson, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ phụ trách vấn đề kiểm soát vũ khí và an ninh quốc tế, sự hiện diện của Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc tại Singapore là một “dấu hiệu tích cực”. Bà hy vọng Bắc Kinh sẽ cởi mở và minh bạch hơn trong việc giải quyết những vấn đề quốc tế như kiểm soát vũ khí hay an ninh mạng.
“Tôi đánh giá cao việc ông ấy xuất hiện tại đây. Tôi nghĩ đối thoại là một việc làm quan trọng... Sẽ có nhiều lĩnh vực chúng ta có thể thống nhất hoặc bất đồng, nhưng bạn phải đối thoại”, bà nói.
Thời gian qua, Mỹ đã nỗ lực truyền đi một loạt thông điệp, thông qua các đồng minh, gửi tới Iran nhằm tiến tới các cuộc đàm phán ngoại giao chính thức với Tehran. Tuy nhiên, các ý kiến khác nhau trong nội bộ chính quyền Trump đang cản trở tiến trình ngoại giao đang trong thời kỳ trứng nước này, theo hai quan chức Mỹ và một nguồn thạo vấn đề.
Sự bất đồng đang kéo căng các trung gian nước ngoài kết nối gữa Washington và Tehran. Họ cho biết đã chán ngấy với việc nhận được các tín hiệu trái ngược nhau từ chính quyền Tổng thống Trump.
Bộ Ngoại giao Mỹ hiện chưa đưa ra bình luận. Tuy nhiên, một quan chức cấp cao tiết lộ với Daily Beast rằng, Tổng thống Trump đã tỏ rất rõ ông "sẵn sàng gặp lãnh đạo Iran để tìm ra một thỏa thuận và trao cho Iran tương lai mà nước này đáng được hưởng".
Thời gian qua đã có thông tin về những căng thẳng tồn tại giữa Tổng thống Trump và một số quan chức cấp cao trong chính quyền, trong đó có Cố vấn An ninh quốc gia John Bolton, về mức độ cứng rắn khi tiếp cận với Tehran. Hồi tháng 6, ông Trump thậm chí yêu cầu các thành viên nội các cùng các trợ tá cấp cao hãy giảm bớt lời lẽ của họ về khả năng chiến tranh với Iran, dù xảy ra các cuộc tấn công tàu dầu ở Vịnh Oman mà Washington tố Tehran là thủ phạm.
Theo các nguồn tin của Daily Beast, những thông điệp cùng chỉ dẫn trái chiều được phát đi từ Mỹ bao gồm nhiều chi tiết khác nhau theo thời điểm về các điều kiện tiên quyết mà nước này đặt ra để ngồi lại với Iran, và các đề xuất khác nhau về thời hạn mà Mỹ xem xét hoãn trừng phạt kinh tế với nước Cộng hòa Hồi giáo.
Các quan chức Mỹ, châu Âu và một số nhân vật liên quan đàm phán Mỹ - Iran tiết lộ thêm, một số nhân vật an ninh cấp cao của chính quyền Trump hiện nay cũng đang bất đồng về những gì sẽ được đặt lên bàn thương lượng, trong đó có việc có nên nới lỏng một số lựa chọn trừng phạt, hay giữ nguyên hoặc tạm dừng tất cả.
Căng thẳng hiện nay xuất phát từ tham vọng của Tổng thống Mỹ muốn tính toán một thỏa thuận hạt nhân mới với Iran, trong khi một số cố vấn không muốn như vậy. Nói chung, ông Trump nghiêng về hoãn cấm vận để có thời gian dài hơn cho đàm phán. Tuy nhiên, các quan chức an ninh quốc gia và Bộ Ngoại giao lại khuyên ông đưa ra yêu sách khung thời gian nghiêm ngặt hơn cho nới lỏng cấm vận.
Hai nguồn thạo tin tiết lộ với Daily Beast rằng Mỹ đã dành hơn một năm qua để tổ chức đàm phán với Iran, dựa vào các nước trung gian như Oman, Thụy Sĩ, Nhật, Iraq và Pháp. Tuy nhiên, các thông điệp trái chiều đã gây không ít khó chịu cho họ, đặc biệt là với Pháp. Ông Trump đã bày tỏ với Pháp cách nhìn khác hẳn so với ý kiến của Hội đồng An ninh quốc gia và Bộ Ngoại giao về cách thức đưa ra yêu sách với Tehran. Và người Pháp bị kẹt ở giữa.
"Người Pháp lo ngại liệu họ có nhận được các chỉ dẫn rõ ràng và có thẩm quyền từ Mỹ hay không", một cựu quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ nói. "Không có quy trình chính sách nào về Iran. Thế nên người Pháp đang phải nhận những thông tin trái chiều. Vì vậy chẳng có gì lạ khi chính quyền nói 'Macron hãy làm điều này đi' rồi sau lại hủy bỏ chỉ dẫn đó".
Tình trạng này đang gây căng thẳng trong Nhà Trắng và một nguồn tin cho biết cách đây ít ngày ông Trump đã yêu cầu các trợ tá phải xóa bỏ nhiễu loạn.
Trong một lần thể hiện sự bực tức công khai, tuần trước Tổng thống Mỹ đăng đàn Twitter yêu cầu người đồng cấp Pháp Emmanuel Macron không nên nói thay cho Mỹ về chuyện đàm phán với Iran.
"Iran đang rơi vào khó khăn tài chính nghiêm trọng. Họ khát khao muốn đàm phán với Mỹ, nhưng lại được cung cấp những tín hiệu nhiễu loạn từ tất cả những người có ý đại diện cho chúng tôi, trong đó có Tổng thống Pháp Macron của Pháp", ông Trump viết trên Twitter. "Tôi biết Emmanuel có ý tốt, và những người khác cũng vậy, nhưng không ai được phép lên tiếng thay cho Mỹ ngoại trừ chính Mỹ. Không ai được quyền theo bất kỳ cách thức, hình dạng hay hình thức nào, đại diện cho chúng tôi".
Dòng tweet này gây khó hiểu cho không chỉ giới chức Pháp mà cả giới chức Mỹ, làm nảy sinh lo ngại rằng Mỹ đang tẩy chay một đối tác chiến lược mà họ cần giành được ủng hộ trong vấn đề Iran.
评论专区