“Việc cha tôi là một nhà vật lý học với niềm đam mê thu thập những vật chất trong tự nhiên cũng như theo đuổi khoa học dĩ nhiên là một niềm cảm hứng lớn. Nhưng năng lượng tích cực và trí thông minh của tôi được di truyền từ mẹ của mình, tôi nợ bà một món nợ không thể trả”– Sommerfeld viết trong cuốn tự truyện của mình năm 1917.

Những dấu mốc trong sự nghiệp

Sau khi có bằng Tiến sĩ, Sommerfeld tham dự kì thi lấy chứng chỉ giảng dạy vào năm 1892 trước khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự bắt buộc vào năm 1893.

Vào năm 1894, ông có cơ hội trở thành trợ lý của Felix Klein – một nhà toán học nổi tiếng người Đức về hình học Euclid. Trong thời gian làm trợ lý cho Klein, ông đã tiếp thu ảnh hưởng và hoàn thành luận văn Lý thuyết toán học về nhiễu xạ (Mathematical theory of diffraction), đây cũng là bài luận giúp ông trở thành một giảng viên chính thức. Những năm sau đó, ông cùng với người thầy của mình đã cùng biên soạn 4 cuốn sách về lý thuyết con quay hồi chuyển từ năm 1897-1910.

“Klein là người đã thu hút tôi vào các vấn đề vật lý trong toán học một cách lôi cuốn và logic. Với tôi, ông ấy là người thầy tuyệt vời nhất, không chỉ trong toán học, mà trong cả vật lý lẫn cơ học” - Sommerfeld viết trong cuốn tự truyện của mình năm 1917.

Vào năm 1906, Sommerfeld vinh dự trở thành Giám đốc Viện Vật lý của Đại học Munich. Tại đây, ông đã dành 32 năm để truyền đạt kiến thức cho rất nhiều thế hệ các nhà khoa học về cơ học, quang học, nhiệt động lực học, phương trình vi phân trong vật lý và điện động lực học.

Trong khoảng thời gian này, Sommerfeld đã tạo ra một trong những thành tựu lớn nhất của mình, thuyết quỹ đạo elip Sommerfeld. Nghiên cứu của ông dựa trên mô hình nguyên tử Bohr trước đó nhưng được hoàn thiện và bổ sung. Theo Sommerfeld, electron không chỉ chuyển động trên một quỹ đạo xác định mà các quỹ đạo này có hình dạng khác và quỹ đạo có thể nghiêng khi có mặt từ trường. Điều này đã thêm vào một số trạng thái cho phép có thể có nhiều vạch phổ khác nhau xuất hiện. Chính vì thế, mô hình nguyên tử này đã mang đến các kết quả gần sát với các giá trị thực nghiệm.

Một điểm nhấn đáng nhớ khác trong cuộc đời của Sommerfeld là những liện hệ với bộ óc được cho là vĩ đại nhất lịch sử - Albert Einstein. Thời điểm đó, thuyết tương đối của Einstein vẫn chưa được chấp nhận rộng rãi, nhưng những đóng góp về mặt toán học của Sommerfeld đã giúp thuyết này dần được công nhận. Vào năm 1918, Sommerfeld lại trở thành người kế nhiệm của Einstein làm chủ tịch tại Deutsche Physikalische Gesellschaft (Cộng đồng vật lý nước Đức) – đây là tổ chức lâu đời nhất của những nhà vật lý học.

Là người đào tạo ra nhiều nhà khoa học cho thời đại mới của ngành vật lý cũng như là người đưa ra hằng số α (hằng số cấu trúc tinh tế) cho vật lý lượng tử, Sommerfeld đã nhận được vô số giải thưởng danh giá như: Huy chương vàng Lorentz, huân chương Planck, huân chương Oersted, …

Tuy vậy, Sommerfeld dường như không có duyên với giải thưởng Nobel khi chưa một lần chiến thắng dù được đề cử tận 84 lần trong hơn 30 năm. Vào năm 1951, ông qua đời ở tuổi 82 trong một tai nạn giao thông tại Munich, để lại niềm tiếc nuối vô hạn cho giới vật lý.

Việt Dũng (tổng hợp)

Ghi bàn: Aguero (34', pen, 38'), Sane (42'), Sterling (57'), B Silva (70'), Foden (78'), Jesus (84')

Đội hình thi đấu

Man City: Ederson, Walker, Danilo, Laporte (Delph 72'), Zinchenko, Guendogan, David Silva (Foden 64), Sterling, Sane, Bernardo, Aguero (Jesus 64').
Schalke: Faehrmann, Oczipka, Bruma, Stambouli, Sane, Konoplyanka, Bentaleb, Serdar, McKennie (Mendyl 74'), Burgstaller (Teuchert 79'), Embolo (Skrzybski 69').

Vĩnh Tường

*Dưới đây là những diễn biến chính của trận đấu:

Sau khi đè bẹp Crystal Palace 3-0 nhờ công của Garmacho, Casemiro và Martial, MU lấy vé vòng 4 League Cup (gặp Newcastle). Trước đó, Quỷ đỏ cũng có được 3 điểm trên sân Burnley với pha lập công duy nhất của đội trưởng Bruno Fernandes.

Hai chiến thắng đã phần nào xua đi không khí ảm đạm, kết quả bết bát trước đó (thua 4 sau 6 trận, bao gồm cả thất bại 3-4 trước Bayern, ra quân bảng A Champions League).

Thuyền trưởng Erik ten Hag là người chịu áp lực lớn nhất trong bối cảnh MU giữa muôn trùng vây, từ vấn đề với Jadon Sancho, Antony đến tổn thất lực lượng bởi chấn thương,…

Sau mùa giải ra mắt tạo ấn tượng tốt đẹp từ kết quả đến cách giải quyết vấn đề trong phòng thay đồ, vị chiến lược gia người Hà Lan được trông đợi rất nhiều trong chiến dịch này của MU. Tuy nhiên, khó khăn ập đến với Erik ten Hag theo cách không ngờ.

Bất kể cỗ máy MU đang trục trặc, chưa đi theo quỹ đạo mong muốn, theo 90min, lãnh đạo MU vẫn tin tưởng hoàn toàn vào Erik ten Hag và sớm có quyết định về tương lai của ông: đàm phán gia hạn hợp đồng.

Ngay cả MU đang ở giai đoạn được rao bán, các sếp bự Quỷ đỏ đều đồng thuận rằng, Erik ten Hag là người mà họ cần và phù hợp để lèo lái đội bóng, xa hơn so với hợp đồng có thời hạn đến hè 2025 kèm tùy chọn thêm 12 tháng.

Nguồn trên cho biết, hiện MU chuẩn bị các cuộc đàm phán hợp đồng mới với phía cựu thuyền trưởng Ajax, trong đó đảm bảo việc Erik ten Hag được tăng lương.

Erik ten Hag mở tiệc đãi dàn sao MU để ‘xả xui’, hiệu quả tức thì

MU bị chỉ trích thậm tệ sau thất bại 1-2 trước Istanbul Basaksehir ở Thổ Nhĩ Kỳ

Đội bóng của Solskjaer bị người cũ MU ‘tổng tấn công’ sau khi để thua Istanbul Basaksehir 1-2, lượt trận thứ 3 vòng bảng Champions League.

Paul Scholes bực mình chê bai hàng thủ MU: “Họ chơi thứ bóng đá như bọn nhóc dưới 10 tuổi. Bạn có thể hiểu nếu đó là phút cuối rồi nhưng thật ra mới chỉ là 10 phút đầu. Thật đáng xấu hổ”.

Van Persie nhận xét hàng thủ MU chơi thật “ngô nghê, buồn cười”.

Gary Neville quá ngán ngẩm MU, chỉ thốt ngắn gọn: “Ngượng”.

Rio Ferdinand thì cho rằng, không thể có những màn trình diễn kém cỏi cứ lặp lại mãi ở MU và trông đợi mọi người thẳng thắn đứng lên nhận trách nhiệm, từ HLV tới cầu thủ, thay vì cứ đá thiếu động lực, không có sự nhất quán.

Juventus lên tiếng việc đưa Paul Pogba trở lại Turin

Giám đốc thể thao CLB Juventus, Fabio Paratici không loại trừ việc ký hợp đồng với Paul Pogba từ MU.

Pirlo được cho muốn đưa Pogba trở lại Turin

Tương lai của Pogba một lần nữa bị nghi ngờ sau khi liên tục phải dự bị gần đây trong đội hình Solskjaer.

Hôm cuối tuần qua, tiền vệ này được xếp đá chính nhưng đã mắc sai lầm tai hại, biếu cho Arsenal quả phạt đền khi Quỷ đỏ thua trận.

Có thông tin Pirtlo muốn đưa đồng đội cũ trở lại Juventus khi cựu danh thủ giờ ngồi ‘ghế nóng’ ở đây. Và Fabio Paratici đã lên tiếng về chuyện này: “Paul Pogba là mục tiêu của chúng tôi? Trong thời điểm này, anh ấy là cầu thủ của MU, thật khó để nghĩ về chuyển nhượng.

Chúng tôi yêu Pogba, anh ấy là một cầu thủ tuyệt vời. Tất cả chúng tôi đều quan tâm đến Pogba ở đây, một trong nhiều cầu thủ cũ đã cống hiến cho Juventus. Nhưng còn qua sớm để nói về các mục tiêu trong tương lai”.

Diogo Jota làm bẽ mặt Firmino

Diogo Jota mới đến hiện đã ghi nhiều bàn thắng hơn Firmino kể từ đầu năm

Một Diogo Jota từ Wolves đến hồi hè không biết liệu có nhiều thời gian chơi trong đội hình Klopp, đã ghi bàn cho Livepool 4 trận liên tiếp gần đây.

Mới nhất là hat-trick Jota ghi lưới Atalatan trong trận thắng 5-0 của Quỷ đỏ vùng Merseyside.

Hiện cầu thủ này đã có 7 bàn thắng cho Liverpool sau 10 trận ra sân, nhiều hơn số pha lập công của Firmino (5 bàn) tính từ đầu năm 2020 cho nhà vô địch Ngoại hạng Anh.

Klopp đã xếp Jota đá chính trận Liverpool tiếp Atalanta, và đến phút 65 mới thay bằng Firmino.

L.H