Nhận định, soi kèo Sabah FA vs Hải Phòng, 19h00 ngày 9/11

Meryl Halls, giám đốc điều hành của Hiệp hội Bookseller cho biết, năm ngoái sách truyền thống vẫn bán rất chạy tại Mỹ và điều này phần nào cho thấy sách giấy chưa bao giờ lỗi thời.Chúng ta đang sống trong một thời đại tương tác. Kể từ khi iPhone, iPad ra đời, con người đã có nhiều phương tiện hơn để tiếp thụ kiến thức mà không cần tới những cuốn sách truyền thống.

Khi việc đọc ngày càng trở nên dễ tiếp cận hơn bằng cả hình ảnh lẫn âm thanh, điều gì thực sự có thể lôi cuốn chúng ta quay trở lại đọc sách? Phải chăng là đó là mùi sách hay một thứ gì đó? Dưới đây là một vài so sánh thú vị về ưu nhược điểm của ba loại sách phổ biến hiện nay là sách giấy, sách điện tử (ebook) và sách nói (audiobook).

Bộ não giấy và "bộ não ebook" khác nhau

Theo một nghiên cứu khoa học thần kinh tiết lộ, con người sử dụng các phần khác nhau của bộ não tùy thuộc vào họ đang đọc một mảnh giấy hay trên màn hình. Khi đọc từ màn hình, chúng ta có xu hướng đọc không theo một dòng kẻ, đọc lướt qua một văn bản hoặc đọc nhanh để tìm kiếm các từ khóa.

Manoush Zomorodi, biên tập viên kiêm quản lý chuyên mục New Tech City ở Đài phát thanh Mỹ (WNYC) cho biết, tình trạng như vậy được gọi là "bi-literate' brain". Vấn đề là nhiều người trong chúng ta đã thích nghi với việc đọc trực tuyến nhiều hơn và dần quên đi đọc sâu.

Đọc sâu là một hình thức đọc đặc biệt, khi chúng ta đắm chìm vào một cuốn tiểu thuyết hoặc truyện ngắn thú vị. Đó là những dạng văn bản dày đặc con chữ và chúng ta muốn đọc sâu, nghiền ngẫm nó thay vì chỉ đọc lướt qua như sách điện tử. Zomorodi nhấn mạnh, mỗi người nên dành thời gian để đọc sách giấy mỗi ngày nhằm rèn luyện các kỹ năng đọc hiểu và tăng khả năng đọc sâu của não bộ.

Đọc trên giấy tốt hơn, ít nhất về mặt sức khỏe não bộ

Một nghiên cứu do các nhà khoa học Na Uy thực hiện cho thấy, việc đọc sách điện tử (ebook) ảnh hưởng xấu đến khả năng ghi nhớ thông tin. Theo trang The Guardian, nghiên cứu được thực hiện trên một một nhóm người Na Uy. Họ được yêu cầu đọc một mẩu truyện ngắn trên máy đọc sách Kindle hoặc một cuốn sách giấy. Sau đó nhóm nghiên cứu sẽ hỏi các chi tiết liên quan đến truyện. Kết quả là những người đọc trên sách giấy có thể ghi nhớ cốt truyện theo đúng thứ tự tốt hơn.

Trưởng nhóm nghiên cứu, Anne Mangen đến từ Đại học Stavanger, Na Uy chia sẻ: "Khi bạn đọc trên giấy, bạn có thể cảm nhận số trang bên trái đang dần đầy lên và số trang bên phải dần vơi đi bằng ngón tay".Và có lẽ nhờ vậy, sách giấy đem tới sự cố định và vững chắc hơn về mặt ý thức cho người đọc, giúp họ có thời gian ghi nhớ lâu hơn diễn biến câu chuyện.

Một hạn chế không thể tránh khỏi của sách điện tử chính là màn hình xanh. Tuy một số máy đọc sách điện tử đã hỗ trợ loại bỏ ánh sáng xanh nhưng vẫn còn đó nhiều trường hợp đọc sách qua màn hình máy tính. Nếu đọc sách điện tử quá lâu trước khi đi ngủ, ánh sáng xanh từ màn hình sẽ khiến chúng ta khó vào giấc hơn.

Nhưng sách điện tử cũng có những ưu điểm của riêng mình

Sách điện tử cung cấp một nguồn kiến thức vô tận, khổng lồ về mọi lĩnh vực. Nó giải quyết cơn khát kiến thức cho những người không có điều kiện và thời gian mua sách đọc. Sẽ thật thú vị và tiết kiệm nếu các tác phẩm kinh điển được số hóa thành sách điện tử và phân phát tới tất cả sinh viên trong một trường đại học.

Ngoài ra sách điện tử cũng mang tới những lợi ích tuyệt vời cho người khiếm thị? Trang CBS Newschỉ ra, phạm vi kích thước văn bản và các tùy chọn giãn dòng trong sách điện tử phù hợp cho những người có thị lực kém hoặc mắc chứng rối loạn thị giác.

Cụ thể vào năm 2013, một nhà khoa học Đức đã tiến hành quan sát khả năng đọc hiểu và tốc độ đọc của 103 học sinh trung học mắc chứng khó đọc. Nghiên cứu sau đó đi đến kết luận rằng, những người mắc chứng khó đọc có thể đọc hiểu tốt hơn khi sử dụng sách điện tử so với sách giấy truyền thống.

Tác giả chính của nghiên cứu, Tiến sĩ Matthew H. Schneps cho biết: "Điều làm nên sự khác biệt của sách điện tử là khả năng hiển thị các dòng văn bản cực ngắn (khoảng hai hoặc ba từ trên mỗi dòng) và khả năng cách dòng chuẩn xác.Khi người đọc sử dụng các định dạng đã sửa đổi, khả năng đọc của họ được cải thiện liền".

Bên cạnh đó, người học ngôn ngữ cũng được hưởng lợi nhiều từ sách điện tử. Bằng cách nhấp vào một từ trong sách điện tử, bạn có thể tìm kiếm nghĩa của nó dễ dàng. Vì vậy tính tương tác của ebook tốt hơn nhiều so với sách giấy.

Vậy sách nói có tốt cho não không?

Giống như sách điện tử, sách nói cũng là một phương thức đọc thay thế rất hữu hiệu cho sách giấy. Nhưng ít ai biết rằng, một nghiên cứu từng khẳng định sách nói là hình thức "đọc sách hiệu quả nhất"vì nó có thể khơi gợi trí tưởng tượng của chúng ta.

Nghiên cứu do một nhóm các nhà khoa học Mỹ đăng tải trên tạp chí Journal of Verbal Learning & Verbal Behavior cho thấy, bộ não của con người có khả năng tạo ra hình ảnh có ý nghĩa khi nghe một câu chuyện thay vì đọc nó. Sách nói dường như giúp kích thích sức mạnh xử lý của não bộ tốt hơn so với hoạt động thị giác.

Điều này không quá ngạc nhiên vì hình thức kể chuyện cổ xưa nhất giữa con người với nhau cũng chính là qua lời nói. Việc lắng nghe từng chi tiết từ một người khác giúp chúng ta tập trung hơn vào câu chuyện và cũng nhớ các chi tiết đó lâu hơn bình thường.

Dù bạn quyết định đọc một cách cuốn sách bằng sách giấy, sách điện tử hay là sách nói, sách vẫn là một phương tiện mang lại tri thức và khơi dậy trí tưởng tượng phong phú của bạn. Có lẽ đối với nhiều người, mỗi loại hình sách sẽ có tác dụng khác nhau, tùy theo sở thích. Do vậy thật khó để biết loại sách nào tốt hơn nếu như bạn không phải là người trực tiếp cảm nhận nội dung từ chúng.

Tiến Thanh