HLV Bandovic đã xếp tân binh Lương Xuân Trường đá chính nơi hàng tiền vệ Buriram, cho dù tuyển thủ Việt Nam chưa có nhiều thời gian để thích nghi với môi trường mới.

Xuân Trường đá chính nhưng bị thay ra sớm

Xuân Trường đã thể hiện khả năng tổ chức lối chơi khá tốt. Đã có nhiều tình huống anh chuyền bóng rất thoáng, tạo cơ hội cho Buriram nhưng các đồng đội mới không thực hiện thành công.

Sau hiệp 1 không có bàn thắng, khi hiệp 2 bắt đầu được 5 phút, ông Bandovic quyết định rút Xuân Trường để tìm kiếm đột biến.

Chonburi bất ngờ có bàn mở tỷ số ở phút 57, sau khi Xuân Trường rời sân. Nhưng ngay sau đó đội khách phải chơi với 10 người, khi Saharat Sontisawat nhận thẻ vàng thứ hai.

Ngay sau khi đối phương thiệt quân, Buriram United liên tục ghi bàn để vươn lên dẫn 2-1. Hai bàn thắng của chủ nhà được thực hiện trong các phút 65 và 67.

Tuy nhiên, đến phút 76, Chonburi có bàn thắng gỡ hòa 2-2. Đội khách chỉ còn 9 người khi trận đấu đi vào phút 89. Dù vậy, thời gian bù giờ không đủ để chủ nhà ghi thêm bàn thắng.

Màn ra mắt mà Xuân Trường có lý do để không hài lòng, trong trận đấu mà anh bị rút khỏi sân quá sớm, và Buriram United quá yếu trong khâu phòng ngự.

KN

Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung: "Đào tạo nghề tại Việt Nam đã đến lúc phải hướng tới thực hiện song song 2 “nhà trường”. Ảnh: Thúy Nga.

“Doanh nghiệp đừng nghĩ VN còn dồi dào lao động”

Sự thiếu hụt lao động kỹ năng đang là một thách thức lớn đặt ra trên quy mô toàn cầu. Quan ngại về tình trạng thiếu hụt lực lượng lao động có tay nghề cao, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cảnh báo, nhiều doanh nghiệp hiện nay vẫn tưởng Việt Nam đang dư thừa lao động. Nhưng thực tế, lao động Việt Nam đang bắt đầu thiếu và gây khó khăn cho doanh nghiệp khi tuyển dụng.

“Cách đây 7 năm, đầu vào của thanh niên lao động Việt Nam là 1,2 triệu, nhưng đến năm 2018, con số ấy chỉ còn 400.000. Với tốc độ già hóa của dân số Việt Nam, lực lượng lao động bắt đầu thiếu chứ không phải dồi dào nữa.

Ở nông thôn hiện nay có 2 hiện tượng dễ nhận thấy là già hoá và phụ nữ hoá. Cũng may trong thời gian qua, các địa phương đã chủ động đào tạo nhiều ngành nghề, thu hút và “giữ chân” người lao động; nếu không xu hướng chuyển dịch lao động từ nông thôn vào thành thị hoặc đi xuất khẩu lao động nước ngoài sẽ còn nhiều hơn nữa”.

Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cũng cho biết, Bộ cũng đã nhận được rất nhiều đề xuất của doanh nghiệp khi làm bộ luật lao động trước tình trạng “kêu than” thiếu lao động kỹ năng.

“Do đó, doanh nghiệp phải nhận thấy rằng, việc hợp tác với nhà trường là một cơ hội. Lâu dài, người thụ hưởng thành quả cũng chính là doanh nghiệp”.

Về phía nhà trường, theo Bộ trưởng, việc ký kết với doanh nghiệp đáp ứng đào tạo 21.500 người lao động trong 5 năm là một đơn hàng lớn. Tới đây, nhà trường cần đặc biệt chú trọng tuyên truyền, xây dựng phương án tuyển sinh theo đơn đặt hàng của các doanh nghiệp.

Nhà trường cũng cần phối hợp ngay với từng doanh nghiệp để rà soát, chỉnh sửa lại các chương trình đào tạo phù hợp với loại hình doanh nghiệp, vừa đáp ứng chuẩn đầu ra, vừa cập nhật, bám sát yêu cầu của doanh nghiệp, nhất là những yêu cầu mới.

Đặc biệt, theo Bộ trưởng, quá trình đào tạo phải có sự tham gia giảng dạy của doanh nghiệp. Cụ thể, doanh nghiệp phải tham gia vào giảng dạy, tham gia vào việc xây dựng giáo trình và phải để sinh viên được đi thực tập trong doanh nghiệp chứ không phải chỉ thực tập trong nhà trường.

Đã đến lúc phải thực hiện song song 2 “nhà trường”

Bộ trường Đào Ngọc Dung cho rằng, đây chính là kinh nghiệm trong đào tạo nghề tại Đức. “Học nghề khác với học hàn lâm. Học hàn lâm chủ yếu tiếp cận kiến thức trong nhà trường, trong khi học nghề phải tiếp cận kiến thức ở doanh nghiệp.

Tại Đức, trong 3 năm, việc học lý thuyết chỉ chiểm 30%, còn 70 % là đào tạo trong doanh nghiệp. Người học được thực hành, thực tập nhiều hơn ở doanh nghiệp để đến khi ra trường không còn bỡ ngỡ”.

Lấy dẫn chứng cụ thể về điều này, ông cho biết, mới đây, Tập đoàn Toshiba đã đưa ra số lượng tuyển dụng là 50 sinh viên chất lượng cao đáp ứng các yêu cầu ngành nghề tại Nhật Bản. Trong số 251 tham gia dự thi, có tới 49 người trường nghề trúng tuyển. Lý do là bởi các tập đoàn này đòi hỏi rất cao về kỹ năng tay nghề chứ không yêu cầu quá cao về lý thuyết.

“Đây là vấn đề chúng ta phải thực sự chú trọng”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung xem các giảng viên Trường Cao đẳng Cơ khí nông nghiệp hướng dẫn học viên.

Chia sẻ với các doanh nghiệp về kinh nghiệm giáo dục nghề nghiệp ở các quốc gia như Đức, Pháp, Australia, New Zealand hiện nay, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung thông tin: “Tại đó, doanh nghiệp phải tự đứng ra đào tạo. Nhưng ở Việt Nam, Nhà nước lại đang đào tạo cho doanh nghiệp. Do đó, doanh nghiệp cần nhìn nhận một cách đầy đủ đây chính là cơ hội đối với mình và việc bỏ vốn ban đầu là để đầu tư cho lâu dài”.

Do vậy, các doanh nghiệp cần phải bắt tay phối hợp trực tiếp cùng nhà trường từ khâu thiết kế giáo trình, tạo điều kiện cho học sinh, sinh viên đi thực tập và trả lương, đặt hàng đầu ra.

Nêu ra những kinh nghiệm của Đức trong việc giáo dục nghề nghiệp, theo đó, khi sinh viên đi thực tập tại doanh nghiệp, năm thứ nhất sẽ được trả 840 Euro, sang năm thứ hai tăng dần lên và đến năm thứ 3 sẽ trở thành công nhân chính thức của doanh nghiệp, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung kỳ vọng: “Đến lúc nào đó, Việt Nam cũng sẽ như thế”.

“Hiện nay, chủ trương của chúng ta cũng đang đi theo hướng đó. Đào tạo nghề sẽ chuyển hướng đào tạo 70 % là thực hành. Chúng ta lúc nào cũng phải tồn tại hai “nhà trường”. Một nhà trường gắn với giảng đường, nhưng một nhà trường thứ hai cũng quan trọng không kém, đó chính là doanh nghiệp. Mỗi doanh nghiệp phải là một trường nghề.

Chỉ có khi đó, giáo dục nghề của Việt Nam mới trở thành đào tạo kép; kỹ năng của lao động Việt Nam sẽ đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp và chúng ta sẽ có một nguồn nhân lực tốt”.

Trường Giang

Trường nghề đào tạo miễn phí cho người lao động

Trường CĐ Nghề Đà Lạt đào tạo miễn phi cho người lao động có độ tuổi từ 15 trở lên, có hộ khẩu TP. Đà Lạt.

Ngành bán dẫn đang được Mỹ cực kỳ chú trọng đầu tư nhằm giành lại vị thế trước Trung Quốc. Chip bán dẫn thường được sử dụng rộng rãi trong xã hội lẫn quân sự, từ các smartphone, xe điện cho đến hệ thống tên lửa, máy bay, xe tăng hay tàu chiến.

Hiện hãng sản xuất chip nổi tiếng nhất thế giới là TSMC lại đang ở quá gần Trung Quốc Điều này khiến Mỹ lo lắng.

Cơn sốt chip bán dẫn bắt đầu bùng nổ từ năm 2022 khi Tổng thống Mỹ Joe Biden ký đạo luật mới với 52 tỷ USD ngân sách hỗ trợ nhằm đưa các nhà máy sản xuất chip vào thị trường Mỹ.

Thế nhưng, một cản trở rất lớn trong ngành này là Mỹ không có đủ lao động lành nghề do đã bỏ bê mảng sản xuất chip suốt hàng chục năm. Trong khi đó, mảng sản xuất chất bán dẫn lại đòi hỏi số lượng lớn chuyên viên, kỹ thuật viên, kỹ sư được đào tạo bài bản nhằm sản xuất các sản phẩm công nghệ có độ tinh vi cao.

Ước tính của Hội công nghiệp bán dẫn Mỹ (SIA) và tổ chức Oxford Economics cho thấy nền kinh tế số 1 thế giới sẽ thiếu khoảng 70.000 lao động trong ngành bán dẫn vào năm 2030.

Chính vì vậy, Mỹ đã nhanh chóng tổ chức Quick Start, chương trình đào tạo hợp tác giữa tập đoàn sản xuất bán dẫn lớn với các trường học.

Bang Arizona của Mỹ đang là nơi tập trung của các dự án bán dẫn đầy hứa hẹn với kỳ vọng sẽ đào tạo nên hàng nghìn kỹ thuật viên cho các nhà máy sau này.

Điều đặc biệt là những chương trình của Quick Start chỉ kéo dài 10 ngày nhằm đào tạo những kiến thức và kỹ năng cơ bản nhất để người lao động có thể làm việc trong các nhà máy. Những người muốn đào tạo chuyên sâu có thể tiếp tục theo các khóa học khác.

Tuy nhiên, những người tốt nghiệp từ các chương trình và khóa học tương tự trên khắp nước Mỹ bắt đầu nhận ra một sự kỳ lạ rằng họ không dễ dàng kiếm việc như cam kết.

Thậm chí, tương lai của các dự án bán dẫn hay những khóa học này còn chẳng chắc chắn nếu kết quả chiến thắng cuộc bầu cử năm nay không thuộc về Tổng thống Joe Biden.

Những mặt tối dần xuất hiện

Các công ty hàng đầu trong lĩnh vực bán dẫn vừa tiếp tục có một quý kinh doanh khó khăn khi nhu cầu thị trường vẫn ở mức yếu. Điều này khiến doanh thu và lợi nhuận của các doanh nghiệp trong ngành suy giảm mạnh.

Trong dự báo mới nhất, Samsung Electronics cho biết lợi nhuận hoạt động của công ty sẽ giảm 35% trong quý IV/2023 so với cùng kỳ năm trước. Kết quả này tệ hơn nhiều so với kỳ vọng của các chuyên gia kinh tế và đánh dấu quý sụt giảm lợi nhuận thứ 6 liên tiếp do tình cảnh ảm đạm chung trong ngành bán dẫn.

Microchip Technology cũng cho biết, doanh thu của hãng trong quý cuối năm cũng sẽ giảm khoảng 22% do lượng hàng xuất xưởng thấp hơn và môi trường kinh doanh còn nhiều khó khăn.

Tuy vậy, theo các chuyên gia, tình hình có thể sẽ cải thiện khi nhu cầu chip trên toàn cầu sẽ dần phục hồi vào quý II năm nay. Lĩnh vực xe điện và trí tuệ nhân tạo (AI) có thể phát triển hơn và khuyến khích các nhà sản xuất chip lớn tăng sản lượng, từ đó thúc đẩy kinh tế toàn cầu.

Bên cạnh đó, Mỹ cũng đang cố gắng giảm sự phụ thuộc vào các con chip thế hệ cũ được sản xuất tại Trung Quốc nhằm cạnh tranh trong "cuộc chiến chip bán dẫn".

Theo các chuyên gia, chip kích thước lớn là thế mạnh của Trung Quốc. Những con chip này tận dụng công nghệ từ 10-20 năm trước nhưng vẫn được sử dụng trong nhiều loại hàng hóa từ máy rửa bát, máy giặt đến xe điện, thậm chí có trong cả một số thiết bị quân sự.

Theo chuyên gia Megan Hogan của Viện Kinh tế quốc tế Peterson, Mỹ muốn chiến thắng trong cuộc chiến chip bán dẫn thì phải dẫn đầu lĩnh vực sản xuất tiên tiến và giảm sự phụ thuộc vào các chip truyền thống của Trung Quốc.

"Những con chip đời cũ làm nền tảng cho mọi thứ, từ máy rửa chén đến hệ thống vũ khí quân sự. Giống như lĩnh vực năng lượng mặt trời, Trung Quốc có thể loại bỏ các đối thủ cạnh tranh nước ngoài thông qua chiến lược giá rẻ. Mỹ và nhiều quốc gia vẫn đang phụ thuộc vào những con chip đời cũ của Trung Quốc", ông nói với Business Insider.

Bên cạnh yếu tố kinh tế khó khăn, việc giải ngân chậm và sự không chắc chắn của Mỹ về chính sách hỗ trợ bán dẫn khiến nhiều dự án bị lùi thời hạn.

Tháng 12 năm ngoái, khoản trợ cấp đầu tiên của Mỹ mới được phân bổ, nghĩa là chậm gần 1 năm rưỡi sau khi chúng được ký. Điều này đã ảnh hưởng rất lớn đến kế hoạch xây dựng nhà máy của TSMC khi họ đang cần vốn từ Mỹ.

Hệ quả của sự chậm giải ngân là nhiều tập đoàn cũng lùi tiến độ để chờ đợi các gói giải ngân tiếp theo.

Thậm chí yếu tố bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 cũng ảnh hưởng đến tâm lý các doanh nghiệp bán dẫn. Trong khi Tổng thống Joe Biden là người thông qua đạo luật về chip bán dẫn nhưng đối thủ nặng ký Donald Trump lại chưa chắc đã ủng hộ điều này.

Điều này khiến cả Samsung và TSMC đều phải hoãn dự án mở rộng nhà máy sản xuất chip của mình tại Mỹ từ năm 2024 sang năm 2025 để chờ đợi kết quả.

Thêm vào đó, những tiêu chuẩn khắt khe về môi trường cũng làm ảnh hưởng đến tiến độ dự án. Bà Gina Raimondo, Bộ trưởng thương mại Mỹ, cho biết những yêu cầu đánh giá về ảnh hưởng môi trường từ các nhà máy chip sẽ làm chậm tiến độ dự án.

Những "đứa con rơi"

"Tôi theo học chương trình vì chúng đơn giản, không tốn kém và có cam kết rằng sẽ kiếm được việc làm ngay lập tức với mức lương cao hơn là nhân viên phục vụ nhà hàng đồ ăn nhanh", anh Collin Gardner, người tham gia Quick Start, chia sẻ với Business Insider.

Thế nhưng anh Gardner dần nhận ra sự thật sau khi tốt nghiệp khóa học, đó là nhu cầu công việc chẳng hề cao như cam kết. Kinh tế khó khăn, ngân sách chậm phân bổ, sự suy giảm của các dự án cùng tình trạng hạ nhiệt cuộc đua bán dẫn với Trung Quốc đang khiến nhiều lao động hụt hẫng.

Ban đầu, những tập đoàn như TSMC hay Intel đã hợp tác xây dựng nên Quick Start, một chương trình đào tạo chỉ 300 USD học phí với lời cam kết tuyển dụng cho mức lương tối thiểu 30 USD/giờ.

Thậm chí những ai muốn đào tạo chuyên sâu thành chuyên viên có thể vừa học vừa làm để thăng tiến. Thế nhưng lời cam kết này dần khác xa so với thực tế.

Chương trình Quick Start mới cấp chứng chỉ cho 700 người thì đã phải tạm đóng cửa vì nhu cầu tuyển dụng không đáp ứng nổi lượng lao động dư thừa.

Hiện khoảng 300 người nữa đang trong danh sách chờ được Quick Start cấp nốt bằng. Tuy nhiên kỳ vọng của những lao động này có phần khó khăn khi nhiều nhà máy bán dẫn vẫn chưa hoàn thành hoặc không tăng sản lượng lên được mức cam kết trước đó.

Theo Business Insider, nhu cầu của ngành bán dẫn đang giảm mạnh khiến các doanh nghiệp phải thu hẹp quy mô tuyển dụng, đi ngược lại với cam kết khi tuyển dụng.

Thậm chí, nhiều doanh nghiệp buộc phải sa thải lao động và biến những sinh viên tốt nghiệp các khóa học thành "con rơi". Khảo sát vào tháng 6/2023 cho thấy 31% lao động tốt nghiệp Quick Start tìm được việc làm, khoảng 58% chưa được tuyển dụng và 11% thì đã từ bỏ tìm kiếm công việc do quá thất vọng.

Giám đốc Leah Palmer của Trường cao đẳng Mesa-Arizona cho biết bà và các cộng sự của Quick Start đã gặp gỡ hơn 30 quản lý nhân sự của các hãng bán dẫn nhưng kể từ cuối năm 2023 nhưng những công ty này vẫn rất dè dặt về nhu cầu tuyển dụng.

"Họ gần như không đưa ra được câu trả lời khi chúng tôi hỏi về nhu cầu tuyển dụng lao động trong tương lai. Chẳng doanh nghiệp nào muốn nói về điều này, kể cả Intel hay TSMC cũng chẳng đưa ra bất kỳ phản hồi nào", giám đốc Palmer chia sẻ với Business Insider.

"Điều này chẳng có gì lạ. Trong quá khứ, ngành công nghiệp bán dẫn cũng đã từng bất ngờ thuê rất nhiều lao động để bắt kịp xu hướng rồi sa thải hàng loạt sau đó. Nếu doanh số bán hàng không như ý thì họ sẽ từ chối tuyển dụng thêm", giáo sư Gary Burley, cựu nhân viên đã làm việc tại Intel 20 năm, thừa nhận.