Giai đoạn 1950, chiều cao trung bình của nam giới Nhật Bản còn thấp hơn Việt Nam đến 4cm, ở mức 150cm, nữ thấp hơn 2cm với chiều cao 149cm.

Tuy nhiên 15 năm sau đó (1960-1975), thống kê của Bộ Giáo dục Nhật Bản cho thấy chiều cao của thanh thiếu niên Nhật Bản đã tăng lên được 2,8cm đối với nam và 2,5cm đối với nữ giới.

Và sau 35 năm, chiều cao của nam giới Nhật Bản đã bỏ xa Việt Nam đến 7cm, lên mức 1,715m, nữ cao hơn Việt Nam 4,6cm lên mức 1,580m. Đây được coi là hiện tượng “phát triển thể chất một cách thần kỳ”.

Ăn nhiều cá, uống ít sữa

Là người đã từng đến Nhật Bản để nghiên cứu về các bữa ăn của trẻ, PGS.TS Lê Danh Tuyên, Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia đúc kết, yếu tố đầu tiên khiến chiều cao của người Nhật tăng nhanh là do coi trọng cân bằng dinh dưỡng.

Bữa sáng của người Nhật với nhiều món ăn rất phong phú

Từ những năm 1950, người Nhật đã ý thức được việc cần làm phong phú bữa ăn, đặc biệt lưu ý đến vi chất dinh dưỡng và canxi ion hóa được sản xuất từ vỏ sò khai thác vùng phương Bắc Nhật Bản và cả canxi làm từ vỏ trứng gà…

Một cuộc “cách mạng” chế độ dinh dưỡng kéo dài nửa thế kỷ đã được thực hiện tại xứ sở hoa anh đào, trong đó bao gồm tập trung vào bữa sáng cho mọi gia đình.

Theo đó bữa sáng thông thường của gia đình người Nhật rất đa dạng món ăn với 1 quả trứng, 1 miếng cá tuyết, thịt lợn, 2 con tôm, rong biển, hoa quả, bát canh và một ít cơm.

"Tôi đã thăm và cùng ăn cơm tại trường học với học sinh Nhật Bản. Trước khi ăn các em đều được nhắc lại về dinh dưỡng cân đối, từng món ăn cung cấp những chất dinh dưỡng và vi chất dinh dưỡng gì. Bữa ăn có sữa nhưng chỉ một hộp nhỏ như một chén trà loại bé. Người Nhật ăn nhiều cá và tôi có đủ số liệu bữa ăn người Nhật qua các thời kỳ", PGS Tuyên chia sẻ.

Tập luyện từ nhỏ

Nhật cũng đẩy mạnh tuyên truyền tới các bà nội trợ nhiều thông tin để cải thiện bữa ăn, như 30 loại thực phẩm không thể thiếu trong chế độ dinh dưỡng.

Đặc biệt họ lưu ý đến bà mẹ mang thai và trẻ 3 năm đầu đời, cũng như khyến cáo mạnh mẽ nuôi con bằng sữa mẹ.

PGS.TS Lê Danh Tuyên

Người dân đất nước mặt trời mọc cũng quan tâm đến chế độ tập luyện cho trẻ em vì giúp trẻ khỏe, dẻo dai và tạo thành thói quen để tiêu hao mỡ dư thừa.

PGS Tuyên cho biết, học theo Nhật, năm 2015, Viện Dinh dưỡng đã xây dựng tháp dinh dưỡng cho từng nhóm lứa tuổi riêng và sẽ phát hành album thành phần dinh dưỡng 500 món ăn thông dụng nhất tại các gia đình người Việt để các gia đình chọn lựa như người Nhật đã làm.

Việt Nam cũng đã xây dựng chuẩn phát triển cho trẻ 7 tuổi, trong đó có cả chuẩn vận động do UNICEF hỗ trợ.

Thúy Hạnh