Ra mắt năm 1997, Titanictừng là canh bạc lớn của nhà sản xuất với chi phí lên đến 200 triệu USD thời điểm đó. Tái hiện thảm họa chìm tàu Titanic kinh hoàng bậc nhất lịch sử hàng hải lên màn ảnh rộng không phải là chuyện dễ dàng. Giống với hàng loạt bom tấn khác do mình thực hiện, James Cameron đã sử dụng những công nghệ và cách làm phim tiên tiến nhất lúc bấy giờ để mang đến những hình ảnh hoành tráng về con tàu Titanic.
 
Ông tiếp cận Harland and Wolff - hãng đóng con tàu huyền thoại năm ấy - để sử dụng những bản vẽ gốc đã thất lạc từ lâu. Hãng phim mua một mảnh đất rộng hơn 160.000m2 để xây dựng một phim trường mới dành riêng choTitanic.James Cameron dùng một bể chứa hơn 64 triệu lít nước xây dựng mô hình Titanic hoàn chỉnh. Một vài phần khác của con tàu được lược bỏ hoặc thu nhỏ theo tỷ lệ nhất định để thực hiện những đại cảnh. 

Ngoài ra, cấu trúc con tàu mô hình còn có thể nghiêng, nâng cao hoặc hạ thấp để quay nhiều phân cảnh thảm họa. Việc ghi hình ngay dưới nước của bộ phim chính là bước tiền đề để James Cameron tạo ra Avatar: The Way of Water sau này.  

Bên cạnh đó, ông còn tiên phong trong nhiều giải pháp xử lý hiệu ứng đặc biệt, gồm cả các loại khớp chuyển động với kỹ xảo hiện đại nhất. Nhà làm phim cũng tạo ra một hệ điều hành dựa trên Linux để thể hiện cảnh các hành khách cố sống sót khi con tàu chìm.

Kết quả, cả thế giới đã phải choáng ngợp với phần hình ảnh quá ấn tượng củaTitanic. Bộ phim lập kỷ lục doanh thu với 2,2 tỷ USD và trở thành tác phẩm ăn khách nhất lịch sử trong suốt 12 năm sau.

Với những công nghệ đi trước thời đại và phần hình ảnh xuất sắc, Titanic là một trải nghiệm điện ảnh mà chỉ có các rạp chiếu mới có thể thỏa mãn người xem. Thế nhưng những thế hệ khán giả trẻ đã bỏ lỡ mất cơ hội thưởng thức bom tấn này trên màn ảnh rộng. Đó là lý doTitanicđược đưa trở lại phòng vé trên toàn thế giới với định dạng 3D chất lượng và độ phân giải cao.

 
Với thành công vang dội củaAvatar: The Way of Water,James Cameron chính là bảo chứng cho trải nghiệm điện ảnh choáng ngợp bậc nhất màn ảnh rộng. Sau 26 năm, khán giả sẽ lại được đắm chìm trong bối cảnh đầy mê hoặc của con tàu sang trọng hàng đầu thế giới bấy giờ. Từng góc máy, từng khung hình đều được làm mới để trở nên rực rỡ và sắc nét hơn hẳn phiên bản cũ. Phim sẽ như một chuyến hải trình kéo dài 3 tiếng với những hình ảnh đã mắt nhất.  

Với lần ra rạp này, Titanic: Kỷ niệm 25 nămhứa hẹn sẽ là một trải nghiệm cảm xúc, choáng ngợp và hoành tráng hơn nhiều lần cho những ai đã xem hoặc chưa có cơ hội thưởng thức tác phẩm 26 năm trước. 

Quỳnh An

Điều này cho thấy Chính phủ Anh đang đẩy nhanh tốc độ cải tiến công nghệ, chính sách và tính cấp bách của yêu cầu cắt giảm khí thải. Nước này chỉ cho phép bán xe chạy điện và xe hybrid vào năm 2030, và đến năm 2035 sẽ chỉ còn bán xe chạy hoàn toàn bằng điện.

Vào tháng 7/2021, quyết định mới của Ủy ban châu Âu (EC) sẽ cấm các loại xe có động cơ đốt trong tại các quốc gia thành viên từ năm 2035. Hiện có nhiều nước châu Âu cũng đang thúc đẩy kế hoạch cắt giảm hoặc cấm xe chạy bằng xăng dầu.

Trong đó, Na Uy dự kiến sẽ đổi sang sử dụng hoàn toàn xe điện từ năm 2025, nghĩa là sớm hơn so với quy định. Nước này đang cho thấy mục tiêu trên hoàn toàn có thể đạt được theo đúng lộ trình khi tính đến đầu năm 2022, xe điện chiếm tới 84% doanh số xe bán ra tại đây.

Ngoài những quy định của Chính phủ, các hãng xe tại lục địa già cũng đã chủ động kế hoạch chấm dứt phát triển động cơ đốt trong. Một trong những nguyên nhân chính từ tiêu chuẩn khí thải Euro 7 quá khắt khe.

Đây là tiêu chuẩn mà hầu như không có một xe sử dụng động cơ đốt trong nào có thể đáp ứng được. Nếu có đáp ứng được thì giá xe cũng bị đội chi phí lên cao. Điều này buộc các hãng xe không còn cách nào khác là phải phát triển dòng xe điện thay thế cho xe chạy xăng/dầu.

Chứng tỏ liên minh châu Âu (EU) đang làm nhiều cách để các quốc gia thành viên chuyển hướng sang sử dụng các phương tiện giao thông chạy điện. Phía EU cũng đã cam kết phát triển mạng lưới đạt 1 triệu trạm sạc vào năm 2025 và 3,5 triệu trạm sạc vào năm 2030.

Bên kia bán cầu, tại Mỹ và Canada, kế hoạch cấm bán xe động cơ đốt cũng sẽ từ năm 2035. Còn tại châu Á, chính phủ các nước Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ và Trung Quốc đều thống nhất sẽ dừng bán xe động cơ đốt trong vào năm 2040 và tiến tới 100% xe điện vào năm 2050.

Đây là điều tất yếu khi chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của dòng xe chạy điện trong vài năm trở lại đây. Các ông lớn của ngành công nghiệp ô tô liên tục cho ra mắt những mẫu xe điện mới với hàm lượng công nghệ cao. Vô hình chung, tất cả đang tạo nên một cuộc chơi mới trong ngành ô tô toàn cầu. 

Hơn nữa, việc công nghệ động cơ đốt trong đã tới sự giới hạn cùng những yêu cầu tiêu chuẩn khí thải ngày càng trở nên nghiêm ngặt, lựa chọn phát triển xe điện được xem là giải pháp cứu cánh tốt nhất vào lúc này. 

Thêm vào đó, khai tử động cơ đốt trong sẽ giúp các hãng xe có thể tập trung nguồn lực và công sức cho những thứ liên quan đến xe điện như pin nhiên liệu, nền tảng khung gầm, hệ thống hỗ trợ thông minh…

Việt Nam cũng không nằm ngoài cuộc chơi

Để theo xu hướng dừng bán xe động cơ đốt trong diễn ra trên toàn cầu, mới đây Việt Nam cũng đã những quyết định liên quan đến vấn đề này. Theo đó, Việt Nam xác định đến năm 2040 sẽ từng bước hạn chế, tiến tới dừng sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu xe ô tô, mô tô, xe gắn máy dùng nhiên liệu hóa thạch. Đến 2050, 100% phương tiện chuyển đổi sang sử dụng điện, năng lượng xanh.

Quyết định được Chính phủ đưa ra hoàn toàn phù hợp với những gì mà Việt Nam đã cam kết tại Hội nghị Thượng đỉnh COP 26 diễn ra vào cuối năm ngoái. Điều này dự báo sẽ tác động không nhỏ đến ngành công nghiệp sản xuất ô tô trong nước những năm tới. Nhưng nó cũng chỉ ra hướng đi rõ ràng mà các nhà sản xuất lắp ráp ô tô, xe máy có thể chuẩn bị trong giai đoạn tới.

Trong các nhà sản xuất và lắp ráp ô tô, xe máy tại Việt Nam, VinFast được xem là hãng xe tiên phong trong việc công bố chính thức dừng bán xe động cơ đốt trong từ giữa tháng 7/2022 để chuyển sang tập trung cho xe điện. Xu thế điện hóa tại thị trường ô tô Việt Nam cũng đã cho thấy những tín hiệu tích cực khi ngày càng nhiều mẫu xe "xanh" đã và sẽ được giới thiệu ra thị trường trong năm nay như loạt xe hybrid của Toyota, xe điện của VinFast, Hyundai, KIA, Nissan hay Mercedes-Benz.

Thực tế, quá trình chuyển dịch từ xe động cơ đốt trong sang xe điện đối với các nhà sản xuất và lắp ráp ô tô xe máy sẽ không bị ảnh hưởng quá lớn khi ngành công nghiệp phụ trợ hiện đang rất thấp, tỉ lệ nội địa hóa vẫn chưa cao, phần nhiều mới dừng lại ở lắp ráp.

Tất nhiên, sự phát triển xe điện tại thị trường Việt Nam giờ đây không chỉ còn là trách nhiệm riêng của các nhà sản xuất ô tô, xe máy mà phải là sự chung tay của các Bộ, Ngành và cả Chính phủ. Cơ sở hạ tầng, trạm sạc không nên trở thành gánh nặng đầu tư của các nhà sản xuất ô tô, thay vào đó sẽ là bên thứ 3 đầu tư để tất cả những chiếc xe điện có trên thị trường có thể sử dụng trạm sạc mà không gặp trở ngại gì.

Từ góc độ người tiêu dùng, theo lộ trình, từ nay cho tới thời điểm hạn chế nhập khẩu, sản xuất và lắp ráp ô tô sử dụng động cơ đốt trong vào năm 2040, nghĩa là còn hơn 17 năm nữa để người dùng có thể sở hữu và sử dụng xe chạy xăng hoặc dầu. 

Nên nhớ, lộ trình chỉ dừng bán xe động cơ đốt trong từ năm 2040 chứ không cấm lưu hành những chiếc xe chạy bằng xăng hoặc dầu đã bán ra thị trường trước đó. Như vậy, sẽ không có chuyện hàng chục triệu ô tô xe máy sử dụng động cơ đốt trong phải "vứt đi" như nhiều người lo lắng.

Về pin sạc cho xe điện, hiện tại đây vẫn là mối bận tâm và lấn cấn đối với người dùng. Nhưng hãy nhìn 10 năm qua, công nghệ pin đã có những bước phát triển rất đáng kể, thế nên 10 năm nữa, xa hơn là 20 năm nữa công nghệ pin sẽ còn tiến xa đến mức nào. Đến lúc đó, một chiếc xe điện hoàn toàn có thể di chuyển lên tới cả ngàn kilomet chỉ trong một lần sạc. Thời gian sạc được rút ngắn, dù không bao giờ đạt được như thời gian đổ xăng nhưng cũng đủ để người dùng không phải chờ quá lâu.

Ngoài ra, với hàng loạt chính sách ưu đãi thuế phí dành cho xe điện, nếu không phải đầu tư hạ tầng trạm sạc, các nhà sản xuất ô tô, xe máy sẽ có cơ hội để hạ giá thành sản phẩm, từ đó cung cấp cho người dùng những mẫu xe điện bình dân hơn. Chỉ có dễ dàng tiếp cận được với xe điện giá rẻ, di chuyển dài hơn, tiện lợi hơn thì  lộ trình xóa bỏ hoàn toàn xe sử dụng động cơ đốt trong mới sớm được thực hiện một cách triệt để.

Gia Khánh

Hưởng ứng Diễn đàn, tác giả Trịnh Thái Nguyên đã gửi bài viết phân tích sâu về chủ đề này. Xin trân trọng giới thiệu tới độc giả theo 2 phần. Phần 1, tác giả đưa góc nhìn: "Không còn "khe" cho ô tô động cơ đốt trong ở Việt Nam".

Dưới đây là phần 2 của bài viết:

Cần các ngành phụ trợ cho sản xuất ô tô điện theo đúng nghĩa

Để khai tử xe động cơ đốt trong và thay thế bằng xe điện thì trước tiên, cần phát triển các ngành phụ trợ cho sản xuất ô tô điện theo đúng nghĩa. Nó bao gồm hàng trăm ngành khác nhau từ thủy tinh, cao su, da, giấy gỗ đến các chíp bán dẫn, phần mềm, công nghệ AI, viễn thông 5G, 6G… đặc biệt là động cơ điện, bộ lưu trữ điện năng. Trong đó động cơ, chíp bán dẫn, phần mềm, bộ lưu trữ điện dứt khoát nước ta phải phát triển tự lực sản xuất ở mức độ đáp ứng.

Về động cơ điện cho ô tô, nước ta có hy vọng nhất vì là một trong số ít nước có thể chế tạo được máy điện nam châm vĩnh cửu đất hiếm có công suất tới 50 KW. Trong khi đó, công suất ô tô hiện nay là từ 30 đến 300 kw. Ô tô điện thường bố trí từ 1 đến 4 động cơ điện hoặc nhiều hơn. Như vậy tiền đề xây dựng nhà máy động cơ điện ô tô của nước ta đã sẵn sàng.

Về sản xuất chip bán dẫn, nước ta đã có nhà máy đóng gói của Intel. Tuy nhiên các thiết kế chip bán dẫn của ta vẫn phải mang ra nước ngoài khắc quang. Hy vọng nước ta sớm có đầu tư nước ngoài nhà máy khắc quang chip bán dẫn. Lợi thế của nước ta là một trong số ít nước không bị hạn chế tiếp cận máy khắc quang của Hà Lan, máy kiểm tra chip của Nhật và Silic, Xeron siêu tinh khiết của Nga.

Ngành công nghiệp chip bán dẫn của thế giới bị phụ thuộc hoàn toàn vào 3 nước này những đầu vào như trên. Tuy cả 3 nước đều không hạn chế khách hàng nhưng đều bị Mỹ khống chế pháp lý cả về mặt kỹ thuật và thương mại. Nếu ta biết chớp thời cơ thì trên bản đồ chip bán dẫn của  thế giới, Việt Nam chắc chắn có một vị trí quan trọng.

Về sản xuất pin và ắc quy, nước ta đã có những nhà máy pin và ắc quy lâu đời, tuy nhiên chỉ sản xuất và đóng gói loại thông thường. Hiện nay mới chỉ có Vinfast đầu tư sản xuất pin ở nước ngoài cho ô tô. Vốn và công nghệ của phần này có lẽ ta kêu gọi đầu tư nước ngoài là tốt nhất.

Sẽ là một thiếu sót hay chính xác nhất là sai lầm nếu không đề cập đến tụ điện siêu nạp trong ô tô điện. Hiện nay thì chỉ có những chiếc xe đua mới sử dụng tụ điện siêu nạp để tăng công suất động cơ lấy lại từ một phần phanh tái sinh. Một chiếc ô tô điện không thể thiếu tụ điện siêu nạp. Tuy dung lượng của nó chỉ bằng 1/10 pin liti ion, nhưng với khả năng nạp siêu nhanh và công suất siêu lớn, ngoài phanh tái sinh nó bổ trợ cho ắc quy khi mà cần công suất lớn.

Tóm lại là do ắc quy chỉ hiệu quả ở chế độ nạp hay phát định mức, có tụ siêu nạp hỗ trợ trong khẩn cấp, không nhưng tăng hiệu suất ắc quy mà còn làm tăng tuổi thọ của ắc quy do không phải làm việc ở chế độ quá tải. Còn tuổi thọ của tụ siêu nạp thì bằng tuổi thọ của xe, nhược điểm duy nhất của tụ điện siêu là công suất giảm khi lượng điện tích giảm, việc này bù lại bằng ắc quy. Như vậy xe điện muốn hoạt động hiệu quả phải có cả pin và tụ điện siêu nạp.

Xe điện muốn hoạt động hiệu quả phải có cả pin và tụ điện siêu nạp. Hiện nay chưa có xe ô tô điện nào cấu hình như vậy. Trong quy hoạch ngành ô tô nước ta phải có quy hoạch các nhàn máy sản xuất tụ điện siêu nạp. Với đặc tinh hiệu suất cao gần 100%, nạp siêu nhanh, công suất lớn, tuổi thọ cao thì tụ điện siêu nạp không những dùng trong ngành ô tô mà chắc chắn sẽ có rất nhiều ứng dụng trong nền kinh tế quốc dân.

Một điểm sáng ở nước ta là viễn thông 5G, 6G và công nghệ AI không bị tụt hậu so với thế giới. Hầu như mọi công nghệ thế giới có ta cũng có hoăc ta cũng đang phát triển, nhưng ta vẫn phải chú trọng đầu tư có bài bản, có trọng tâm mới mang lại hiểu quả cao.

Dù cho ngay bản thân ngành ô tô cũng thúc đẩy phát triển khoa học cơ bản của một nước. Nhưng ở những nước chưa có ngành ô tô thì khoa học cơ bản phải đi trước một bước, các trường Đại học, các trung tâm nghiên cứu phải gắn liền với nhau. Tất nhiên, khoa học cơ bản là nguyên khí của quốc gia, không một người nào sống nhờ truyền máu mà trở thành lực sỹ, tương tự vậy không một quốc gia nào mua công nghệ sao chép công nghệ mà trở nên hùng mạnh.

Nước Mỹ dù mỗi năm nhập khẩu hàng chục nghìn nhà khoa học thì các trường đại học của họ vẫn đào tạo thuộc top đầu thế giới. Trung Quốc sau 4 thập kỷ sao chép và nhận chuyển giao công nghệ, đã dần dần tạo ra công nghệ cho riêng mình.

Nước ta là nước duy nhất được Liên Xô/Nga đào tạo khoa học cơ bản và đã một thời khá phát triển, có thể tự túc được một số lĩnh vực thiết yếu. Tuy hiện nay nền khoa học cơ bản của Việt Nam có đi xuống nhưng vẫn giữ được một vài chuyên ngành khá phát triển. Nước nào không có nền khoa học cơ bản phát triển, đặc biệt là không có trường phái Triết học riêng thì chắc chắn không có những ngành công nghệ cao như ô tô, máy bay…

Xe ô tô của Việt Nam phải mang triết lý của người Việt

Để có được ngành ô tô thì các hãng xe nước ta phải tập trung hợp sức lại, các hãng xe nước ngoài không thể làm thay được.

Ví dụ như ở Trung Quốc, thử hỏi hàng chục triệu chiếc xe đi trên đường, đâu là xe Trung Quốc? Không có cái nào cả. Làm sao nhận diện được xe ô tô Trung Quốc?

Đầu năm, gã khổng lồ Baidu ở Trung Quốc cho ra mắt xe tải điện đầu tiên của hãng. Nhưng một cái xe Hàn, xe Nhật có chạy ở bất cứ nơi đâu người ta cũng có thể nhận diện. Hàng trăm hãng xe châu Âu để lẫn vào nhau người ta vẫn nhận biết. Chiếc xe ô tô của Việt Nam phải mang triết lý của người Việt, phải mang phong cách người Việt.

Tuy nhiên trước khi có được những điều trên thì cấu hình phải là của chiếc xe ô tô điện, đó là: Khoảng cách trước và trục sau ô tô được kéo dài tối đa theo thân xe, xe cân bằng tốt hơn, khoang hành khách rộng hơn với cùng một chiều dài như xe ô tô động cơ đốt trong. Do bán kính quay đầu không phụ thuộc vào khỏang cách hai trục nữa, người lái có thể để tự động hay cài đặt bán kính quay đầu xe cho phù hợp với mình, với đường.

Hai bánh xe trước nhất định dẫn động trực tiếp là 2 động cơ điện liền vành. Có ba chế độ lái tự động, bán tự động, người lái hoàn toàn, việc chuyển đồi giữa ba chế độ lái dùng công tắc liên động cơ khí để tránh vi rút tin học phá hoại, bảo đảm an toàn.

Phải có chế độ phanh tái sinh bắt buộc, để tiết kiệm điện và nhất là an toàn khi đổ đèo. Cấu hình năng lượng phải có 1 bộ pin và 1 bộ tụ siêu nạp tích năng ít nhất 5% bộ pin. Nóc xe có thể gắn pin điện mặt trời hoặc không. Đó là những khác biệt cơ bản giữa xe ô tô điện và xe động cơ đốt trong. Nhưng cấu hình khác có thể lấy từ xe động cơ đốt trong. 

Sau khi có một cấu hình ô tô cụ thể, Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam mới đề ra những công nghệ nào mua ở nước ngoài, những công nghệ nào tự nghiên cứu, những thiết bị, linh kiện nào nhập khẩu, cái nào sản xuất trong nước theo hình thức 100% vốn nước ngoài, cái nào liên doanh, cái nào tự sản xuất. Mục tiêu là đế đến năm 2045, khi mà chính phủ quyết định chấm dứt sản xuất ô tô động cơ đốt trong, nước ta có ngành ô tô điện.

Cuối cùng và quan trọng nhất vẫn là Nhà nước. Nhà nước phải làm công việc tầm vĩ mô  như định hướng chiến lược, ban hành các chính sách phát triển, tập hợp các Bộ, Ban, Ngành liên quan, các nhà sản xuát ô tô và phụ trợ để phối hợp cùng nhau đưa ra được Bộ tiêu chuẩn quốc gia cho ô tô điện và các lĩnh vực liên quan tạo hành lang pháp lý cho phát triển ô tô điện.

Để không những các hãng xe ô tô điện trong nước mà các hãng nước ngoài muốn đến Việt Nam đặt nhà máy cùng sản xuất theo một tiêu chí nhất định, như vậy ngành ô tô Việt Nam mới phát triển được.

Ô tô điện là xu hướng tất yếu của thế giới, vì dù cho điện có sản xuất từ nhiên liệu hóa thạch đi nữa, thì một nhà máy điện đốt nhiên liệu dễ dàng xử lý ô nhiễm hơn là hàng chục nghìn ô tô xả khói trong một thành phố. Còn khi chuyển sang năng lượng tái tạo thì ô tô điện có ưu thế tuyệt đối so với ô tô dùng nhiên liệu khác.

Ngày trước, cứ định nghĩa là nội địa hóa được 70%-80% chiếc ô tô thì là đã có ngành công nghiệp ô tô. Trung Quốc là một quốc gia hay được nói vui là đã nội địa hóa 200% việc sản xuất ô tô, nhưng thực tế là vẫn chưa có ngành công nghiệp ô tô, nhưng với ô tô điện, rồi đây Trung quốc cũng sẽ có ngành ô tô. Nếu Việt Nam có hướng đi đúng đắn thì chưa chắc ngành ô tô của Việt Nam hình thành sau Trung Quốc.

Trịnh Thái Nguyên(Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả)

Bài viết tham gia diễn đàn gửi về Ban Ô tô xe máy theo email: [email protected]. Xin cảm ơn!