Cuối năm 2019, Cục Cảnh sát hình sự Bộ Công an đã phối hợp, chỉ đạo Phòng Cảnh sát hình sự Công an Thành phố Hồ Chí Minh điều tra vụ án “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự” do các đối tượng người Trung Quốc cùng đồng bọn thực hiện tại Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh, thành phố trên cả nước. Điều đáng chú ý trong vụ án này là các đối tượng đã cho người dân vay với lãi suất 4,4 %/ngày, tương đương 1.600 %/năm. Trong đó, tất cả các giao dịch của người vay và người cho vay tiền đều được thực hiện thông qua mạng Internet và điện thoại di động. Khi người vay không trả nợ đúng hạn sẽ bị các đối tượng gọi điện đến số điện thoại của người thân quen trong danh bạ của người vay tiền nhục mạ, hạ uy tín, gây sức ép, buộc người vay tiền phải trả nợ. Cơ quan công an cho hay, một số đối tượng người nước ngoài lập công ty tài chính, thuê người đứng tên giấy phép kinh doanh, đại diện pháp luật, tạo ra ứng dụng để cho vay tiền trực tuyến (thường gọi là App). Điển hình có thể kể đến các ứng dụng như “Vaytocdo”, “Moreloan”, “VD online”. Đây là thủ đoạn hoàn toàn mới, tinh vi, là biến tướng của loại tội phạm cho vay “tín dụng đen”.

Khách khi có nhu cầu vay tiền phải tải 1 trong 3 ứng dụng trên về máy điện thoại di động của mình. Để được cho vay, người vay phải điền đầy đủ các thông tin cá nhân, cung cấp hình ảnh chứng minh thư nhân dân hoặc căn cước công dân, số tài khoản ngân hàng. Đồng thời bắt buộc phải chọn mục “Đồng ý” trong hợp đồng cho vay điện tử, trong đó có điều khoản “người vay đồng ý cho ứng dụng truy cập danh bạ trên máy điện thoại di động”. Sau khi người vay hoàn tất việc tạo tài khoản, ứng dụng sẽ tự động báo về hệ thống và có nhân viên của bộ phận cho vay tiếp nhận, liên lạc điện thoại với người vay để thu thập thêm thông tin, kiểm tra lại thông tin đã đăng ký trên App. Người vay nếu thỏa mãn điều kiện vay tiền, người cho vay và người vay không cần gặp mặt mà chỉ cần vài phút đồng hồ, hệ thống tài khoản của công ty cho vay sẽ tự động chuyển tiền vay cho khách hàng bằng số tài khoản ngân hàng đã kê khai trước đó.

Cụ thể, đối với khách hàng vay qua ứng dụng “Vaytocdo”, người vay lần đầu chỉ được vay 1,7 triệu đồng nhưng thực tế nhận về chỉ là 1,428 triệu đồng, công ty sẽ thu 272 nghìn đồng tiền phí dịch vụ. Trong 8 ngày, người vay phải trả 2,040 triệu đồng (trong đó, 1, 7 triệu đồng tiền gốc và 340 nghìn tiền lãi 8 ngày). Nếu khách vay trả chậm sẽ bị phạt 102 nghìn đồng/ngày.

Đối với khách hàng vay qua ứng dụng “Moreloan” và “VD online”, người vay lần đầu được duyệt vay số tiền là 1,5 triệu đồng, nhưng thực tế người vay chỉ được nhận 900 nghìn đồng, còn 600 nghìn đồng là tiền phí dịch vụ và tiền lãi trong 7 ngày. Sau 7 ngày, người vay phải trả tiền gốc vay là 1,5 triệu đồng. Người vay tiền nếu trả chậm 1 ngày sẽ bị phạt từ 2 % đến 5 %/ngày.

Nếu người vay trả nợ đúng hạn, có uy tín, lần vay sau, nhân viên Công ty sẽ duyệt cho người vay số tiền cao hơn từ cấp độ 1 đến cấp độ 7 (mỗi cấp độ gọi là 01 App), với số tiền tối đa được vay là 2,750 triệu đồng. Tuy nhiên, sau một thời gian, mỗi người có thể vay nhiều App khác nhau cùng lúc, để có thể vay được số tiền mình có nhu cầu vay. Như vậy, với hình thức cho vay nêu trên, các đối tượng đã cho vay với lãi suất 4,4 %/ngày, tương đương 30,8 %/tuần, 132 %/tháng và 1.600 %/năm.

Chia sẻ trên truyền thông về vấn nạn này, Phó Tổng giám đốc một ngân hàng thương mại cổ phần tiết lộ: “Đa phần cổ đông cốt cán của công ty cho vay trực tuyến hiện nay đều xuất phát từ tín dụng đen. Thậm chí, tôi được biết, nhiều công ty P2P ở Việt Nam chỉ do người Việt đứng tên, còn ông chủ thực sự là người Trung Quốc. Họ thuê người Việt đứng tên thành lập công ty, thuê xã hội đen đòi nợ, đứng giữa ăn lãi khủng, nhưng không lộ mặt”.

Lá gan mới, cuộc sống mới

Nếu lá gan của bạn bị tổn thương tới mức không còn tự tái tạo lại được nữa và gần như đã suy hoàn toàn, bạn có thể cần phải ghép gan. Bác sỹ sẽ khuyên bạn nên làm thủ thuật này vì nhờ nó, chất lượng cuộc sống của bạn sẽ dần cải thiện, nếu không bạn có thể sẽ không giữ được sự sống.

Bác sỹ Tan Yu Meng, chuyên gia phẫu thuật Gan Mật Tuỵ cấp cao, bệnh viện Mount Elizabeth, Parkway Singapore

Theo BS Tan Yu-Meng, chuyên gia ghép gan và phẫu thuật gan mật tụy, các nguyên nhân chủ yếu cần phải ghép gan khi lá gan tổn thương nghiêm trọng là:

- Xơ gan, nghĩa là lá gan bị hỏng hay sẹo, thường gây ra do viêm gan B hay C mãn tính, sử dụng đồ uống có cồn trong thời gian dài, gan nhiễm mỡ nặng hoặc do các bệnh tự miễn

- Ung thư gan, nguyên nhân gây ra có thể bởi tất cả các yếu tố trên, bệnh tiểu đường, hút thuốc, béo phì, và phơi nhiễm với các hóa chất độc hại như aflatoxins.

Ở trẻ em, nguyên nhân chủ yếu của ghép gan là do hẹp ống dẫn mật, nghĩa là ống mật của gan bị teo, tắc nghẽn hoặc tổn thương. Điều này làm cho dịch mật ứ đọng trong gan, dẫn tới tổn thương gan và xơ gan.

Ghép gan giúp tăng khả năng chữa ung thư gan và làm giảm nguy cơ tái phát vì “yếu tố nguy cơ” chủ yếu đã được loại bỏ. Ghép gan là giải pháp tốt nhất cho điều trị ung thư gan, và tối đa khoảng 75% bệnh nhân được chữa khỏi bệnh ung thư. Đây cũng là giải pháp mang lại sự sống cho những bệnh nhân bị suy gan cấp tính do dùng thuốc.

Các phương pháp ghép gan

Có hai phương pháp ghép gan: Ghép gan từ người hiến chết não (Deceased Donor Liver Transplantation - DDLT), nghĩa là cắt bỏ toàn bộ lá gan của người hiến chết não và được dùng để thay thế phần gan bị bệnh của người nhận; và Ghép gan từ người hiến sống (Living Donor Liver Transplantation - LDLT).

Ghép gan từ người hiến sống nghĩa là người hiến sống sẽ hiến 50 - 70% lá gan của mình cho bệnh nhân. Qua ca phẫu thuật cắt bỏ gan được thực hiện một cách cẩn thận, phần được hiến sẽ được dùng để thay thế phần gan bị bệnh. Thủ thuật này có thể thực hiện được bởi vì lá gan (của cả người hiến và người nhận) đều có thể tự tái sinh tới thể tích và kích thước bình thường trong một khoảng thời gian ngắn là 6 tháng.

Trong phương pháp Ghép gan từ người hiến sống, người hiến khỏe mạnh được chọn sẽ cần đảm bảo các chỉ số phù hợp với người nhận. Theo BS Tan, ca phẫu thuật sẽ cần có hai đội ngũ bác sĩ phẫu thuật thực hiện đồng thời thủ thuật trên cả người hiến lẫn người nhận, đòi hỏi các kỹ thuật cao và chỉ có thể được thực hiện tại các trung tâm y tế chuyên biệt.

Mặc dù ca phẫu thuật cho người hiến là an toàn và thường không cần phải truyền máu nhưng vẫn có những nguy cơ biến chứng (tối đa khoảng 15%) và tử vong (tối đa khoảng 0.05%) trong tổng số những người hiến tiềm năng.

Trong gần hai thập kỷ qua, các kết quả của phẫu thuật ghép gan đã tiến bộ đáng kể. BS Tan chia sẻ, tỉ lệ thành công của người nhận cao hơn 90%, và kết quả của cả hai phương pháp Ghép gan này đều tương tự như nhau.

Sau ca phẫu thuật ghép gan, người nhận cần uống thuốc ức chế miễn dịch suốt đời và thường xuyên kiểm tra theo dõi. Tuy nhiên, phần lớn bệnh nhân đều có thể quay trở lại cuộc sống bình thường trong vòng 6 tháng.

Chăm sóc giúp việc phục hồi tốt hơn

Nếu bạn cần phải ghép gan thì việc chăm sóc trước khi ghép là hết sức cần thiết nhằm đảm bảo bạn có tình trạng sức khỏe tốt nhất và không có yếu tố nào ảnh hưởng tới việc ghép gan.

BS Vincent Lai, chuyên gia về tiêu hóa, khuyên rằng thường có hai cách kiểm soát phù hợp đối với bệnh gan cơ bản: hoặc loại bỏ nguyên nhân của tổn thương gan, hoặc điều trị bệnh nhằm tránh sự phát triển của bệnh gan. Vẫn có cơ hội để lá gan của bạn có thể hồi phục được đầy đủ chức năng và giữ được sức khỏe mà không cần phải ghép gan.

Ông còn chia sẻ thêm rằng các biến chứng như nhiễm trùng là phổ biến ở những bệnh nhân suy gan. Việc phòng tránh và điều trị nhiễm trùng phù hợp là điều chủ yếu bởi nhiễm trùng xuất hiện có thể dẫn tới tình trạng gan xấu đi và là điều chống chỉ định với ghép gan. Đối với những bệnh nhân ung thư gan đang chờ ghép gan, trong quá trình chờ có người hiến phù hợp thì họ vẫn phải điều trị để kiểm soát sự phát triển của các tế bào ung thư.

Việc chăm sóc sau ghép sớm sẽ giúp việc hồi phục tốt hơn. Một trong những việc quan trọng sau ghép là việc dùng thuốc ức chế miễn dịch để chống thải ghép, khống chế viêm nhiễm, dinh dưỡng, nhận biết và kiểm soát sớm các dấu hiệu của biến chứng sau ca ghép gan.

Sau khi xuất viện, bạn cần được thăm khám thường xuyên để theo dõi tình trạng sức khỏe và chức năng của phần gan đã được ghép. Khoảng thời gian giữa mỗi lần thăm khám sẽ giãn ra theo thời gian.

Việc theo dõi dài kỳ là cần thiết để điều chỉnh thuốc ức chế miễn dịch, và cũng để kiểm soát các vấn đề về sức khỏe liên quan như tiểu đường, cholesterol cao, cao huyết áp và béo phì. Theo BS Lai, tỷ lệ sống sau 5 năm là trên 80% ở các bệnh nhân ghép gan.

Anh Vũ