3 nghịch lý của giáo dục đại học

Theo Bộ trưởng, Việt Nam đang có nhiều thuận lợi để nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực. Tuy nhiên, phía trước vẫn còn muôn vàn khó khăn và thách thức.

“Chúng ta đang đứng trước một nghịch lý giữa một bên đòi hỏi chất lượng cao và một bên điều kiện tạo ra chất lượng rất thấp” – Bộ trưởng Nhạ nói.

Làm một con số so sánh, bình quân chung để có một bằng cử nhân của Việt Nam là 13 triệu đồng/năm, khoảng 600 USD. Trong khi đó, để có một bằng cử nhân ở Mỹ, con số đó khoảng 20-26 nghìn USD với trường công còn trường tư thì khoảng 36.000 đô.

“Đành rằng kinh phí không phải là thứ duy nhất mang lại chất lượng nhưng là điều kiện để đảm bảo chất lượng” – Bộ trưởng Nhạ nhấn mạnh.

Một nghịch lý nữa theo Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ chính là tự chủ đại học. “Tự chủ nhằm mục đích nâng cao chất lượng chứ không phải tự chủ là để giảm đầu tư ngân sách”.

Tự chủ là thuộc tính của các trường ĐH, không tự chủ thì các trường rất khó sáng tạo, khó bắt nhịp với cuộc sống.

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ khẳng định, tự chủ đại học là tất yếu và các trường phải tham gia thị trường cạnh tranh bằng chất lượng. Ảnh: Lê Văn.

Theo Bộ trưởng Nhạ, các văn bản chính sách để thực hiện tự chủ ĐH đang hình thành, song thực tế để giải quyết vấn đề tự chủ vẫn còn rất nhiều khó khăn.

Lịch sử tự chủ của các trường đại học trên thế giới cũng rất gian truân. 16 trường đại học của Việt Nam đã tự chủ nhưng vẫn còn nhiều vấn đề phải làm. Làm thế nào để tạo hành lang pháp lý và các trường đồng loạt tự chủ vẫn là câu hỏi lớn.

Nghịch lý thứ 3 đối với giáo dục ĐH Việt Nam chính là số trường ĐH trên dân số của Việt Nam chưa nhiều nhưng do chất lượng còn yếu nên xã hội lên án là các trường ĐH tràn lan. Hiện nước ta có 271 trường ĐH trên tổng dân số là 92 triệu dân, thấp hơn mức bình quân của ĐNÁ.

Theo Bộ trưởng Nhạ, việc sinh viên ra truuờng có việc làm hay không không chỉ phụ thuộc vào chất lượng các thầy cô mà còn phụ thuộc vào thị trường lao động. Nhìn vào bức tranh tạo việc làm hiện nay thì có thể thấy vấn đề thất nghiệp vẫn chưa mấy sáng sửa. Hàng năm, có vài chục nghìn doanh nghiệp rơi vào tình trạng phá sản trong khi đó, mỗi năm đều đều 350-400 nghìn sinh viên tốt nghiệp ra trường.

Trường ĐH phải sống với thị trường

Với ngần đó nghịch lý và áp lực, chỉ trường đại học nào mạnh dạn đổi mới theo hướng tự chủ thì mới nhanh chóng thoát ra được, còn những trường lúng túng sẽ rất khó khăn. Tới đây vị thế của mỗi trường đại học sẽ khác nhau và sẽ bắt đầu xuất hiện sự cạnh tranh rất mạnh. Chất lượng sẽ trở thành tiêu chí số một quyết định sự tồn tại hay không tồn tại của một trường đại học.

Bộ trưởng Nhạ cho biết, Quốc hội vẫn duy trì 20% ngân sách đầu tư cho giáo dục, tuy nhiên, xu hướng sẽ tập trung cho giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, đặc biệt là những vùng khó khăn.

Còn với giáo dục ĐH sẽ chỉ đầu tư vào những trường, những ngành hiệu quả hoặc những ngành buộc phải đầu tư, còn lại sẽ phải sống bằng thị trường. Ngân sách giao cho các trường cũng không thường xuyên mà theo hướng đặt hàng, không phân biệt công lập hay dân lập mà bình đẳng trong cạnh tranh.

Bộ trưởng Nhạ cũng cho biết, quá trình thay đổi sẽ có tranh luận, tuy nhiên, vấn đề là làm thế nào để tăng cường cho các trường ĐH tham gia thực hiện tự chủ chứ không phải đóng cửa.

“Tiến tới các trường ĐH sẽ không trực thuộc cơ quan nào cả. Đây là chủ trương mà Bộ GD-ĐT định hướng phát triển các trường ĐH, không chi phối bằng hành chính nữa” – Bộ trưởng Nhạ khẳng định. “Đây là xu hướng chứ cũng không phải sáng kiến của ai”.

Trong bối cảnh chung đó, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ đánh giá cao Trường ĐH Lâm nghiệp đã tổ chức hội thảo về nâng cao chất lượng đào tạo trong xu hướng tự chủ. Người đứng đầu ngành giáo dục cũng nêu ra một số đề xuất, góp ý đối với nhà trường như phát triển theo hướng nghiên cứu - ứng dụng, tập trung vào một số ngành xã hội có nhu cầu…

Lê Văn

Mạc Trung Kiên đội Thanh Hằng đăng quang quán quân The Face 2018

Lê Hà The Face làm đám hỏi với thiếu gia điển trai

Nam Trung bực bội mỉa mai thí sinh The Face vì Võ Hoàng Yến vắng mặt

Bên cạnh kết quả quán quân thuộc về Mạc Trung Kiên, đêm chung kết The Face Vietnam 2018 đã kém phần trọn vẹn và dừng phát sóng trên VTV khi chưa đi đến những giây phút cuối cùng. Các khán giả truyền hình muốn theo dõi tiếp chương trình phải theo dõi livestream của chương trình trên YouTube. 

Mạc Trung Kiên đăng quang The Face Vietnam 2018.

Đêm chung kết The Face gồm 4 phần: Catwalk mở màn, thử thách cho Top 3, Top 15 thí sinh catwalk và phần công bố giải thưởng. Tưởng chừng bố cục này khá gọn gàng cho một đêm chung kết nhưng nhiều khán giả nhận xét chương trình diễn ra khá dài dòng, chưa hợp lý.

Phần xuất hiện của Top 15 khá dài dòng, màu mè, phần giới thiệu nhà tài trợ ngay trên sân khấu cũng bị khán giả cho là đã chiếm quá nhiều thời gian của đêm chung kết thay vì trước hoặc sau khi phát sóng như một số chương trình khác thực hiện.

Việc dừng sóng này đã khiến khán giả chỉ có thể tiếp tục theo dõi trên kênh phát sóng trực tiếp trên mạng xã hội của chương trình. Sau khi dừng sóng trên tivi, các HLV, host lẫn BGK dường như đều được "cởi trói" và kết cục là những màn nhận xét, tâm sự kéo dài dường như bất tận, khiến đêm chung kết diễn ra gần 3 giờ đồng hồ tạo cảm giác khá mệt mỏi cho khán giả theo dõi. 

Các HLV và thí sinh trong thời khắc công bố kết quả.

Trong chương trình, MC Tùng Leo dù đã dày dặn kinh nghiệm dẫn các đêm chung kết trực tiếp nhưng trên sân khấu The Face Vietnam 2018, nhưng gặp lỗi diễn đạt đôi chỗ lủng củng, có phần sến sẩm. Ngoài ra, những cụm từ "chương trình thực tế hot nhất 2018", "màn trình diễn của các thí sinh vô cùng mãn nhãn" xuất hiện nhiều bị khán giả cho là thiếu khách quan. Anh cũng khá nhiều lần đọc nhầm tên chương trình từ Gương mặt người mẫu (The Face Vietnam) thành Người mẫu Việt Nam (Vietnam's Next Top Model).

Bên cạnh đó, host Nam Trung hài hước dùng các từ ngữ như "tu khẩu nghiệp", "tác oai tác quái" đối với các vị HLV cũng vô tình vấp phải một số nhận xét từ phía khán giả. Một bộ phận người xem cảm thấy những từ ngữ đó chỉ nên xuất hiện ở hậu trường vui vẻ hơn là dùng trên sóng trực tiếp, để nhắc đến các người thầy của các thí sinh.

Không những thế, sân khấu của nhà thi đấu Nguyễn Du, TP.HCM từ khi diễn ra đêm chung kết The Face Vietnam 2017 cho đến 2018 đều bị nhận xét là chật hẹp, đặc biệt là khi 3 HLV, 15 thí sinh, host và MC cùng đứng trên sân khấu đã thể hiện sự nhốn nháo và lộn xộn trên sóng trực tiếp.

BTC công bố những con số 400 triệu lượt tìm kiếm, 100 triệu lượt xem YouTube, top 2 xu hướng YouTube hay việc 150 nghìn lượt xem trực tuyến cùng lúc phá kỷ lục Việt Nam bị khán giả nghi ngờ tính xác thực. Trong khi đó, kỷ lục khán giả xem livestream nhiều nhất cùng lúc trước đây là con số hơn 161 nghìn lượt xem của hai ca sĩ Hoa Vinh và Châu Khải Phong.

NTK Công Trí và bà Trang Lê là các giám khảo của đêm chung kết.

Trong phần nhận xét cuối cùng, đại diện NSX - bà Trang Lê bất ngờ tuyên bố The Face không tìm kiếm người mẫu để chụp ảnh, catwalk mà The Face là The TVC khiến khán giả vô cùng bất ngờ và tranh cãi.

Nhiều khán giả đã phát hiện sự mâu thuẫn trong nhận xét và những giải thưởng của quán quân The Face đều thiên về chụp ảnh, catwalk như lên ảnh bìa, catwalk ở tuần lễ Thời trang Quốc tế Seoul chứ không như tiêu chí như bà Trang Lê đề cập. Nhưng ở phương diện ngược lại, một số khán giả cũng bình luận rằng tiêu chí và luật chơi của The Face sẽ được điều chỉnh, sửa đổi sao cho phù hợp với từng quốc gia và do nhà sản xuất quyết định.

Bảo Bảo

Mạc Trung Kiên đội Thanh Hằng đăng quang quán quân The Face 2018

Mạc Trung Kiên đến từ đội HLV Thanh Hằng đã đăng quang danh hiệu The Face Vietnam 2018 trong đêm chung kết diễn ra vào tối 30/12.