Khi bị ung thư, dù là bất kỳ bệnh nào, bạn cũng cần ăn uống lành mạnh để giữ sức đối phó với các tác dụng phụ của việc điều trị. Nếu bạn khỏe mạnh, ăn uống đủ chất thì thường không có vấn đề gì nhưng nếu bạn đang điều trị ung thư lưỡi thì đây có thể là một thử thách thực sự. Trong thời gian như vậy, bạn có thể cần thêm protein và calo.

Chế độ ăn uống của bạn cũng có thể bao gồm thêm sữa, pho mát và trứng. Nếu bạn gặp khó khăn khi nhai và nuốt, bạn có thể cần thêm nước sốt và nước thịt. Đôi khi, bạn có thể cần ăn thực phẩm ít chất xơ thay vì thực phẩm giàu chất xơ. Chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ ung thư của bạn có thể giúp bạn với bất kỳ thay đổi chế độ ăn uống nào mà bạn có thể cần thực hiện.

Thực phẩm nên ăn trong quá trình điều trị ung thư lưỡi

Trong quá trình điều trị ung thư, cơ thể bạn phải đối mặt với một thời gian khó khăn để chống lại nhiễm trùng. Điều quan trọng hơn cả là đảm bảo rằng thực phẩm bạn đang ăn là an toàn để giảm nguy cơ mắc các bệnh do thực phẩm và các bệnh nhiễm trùng khác.

Ngoài ra, nên có những bữa ăn nhẹ nhưng có giá trị calo cao như bơ, trứng suốt cả ngày. Các bữa ăn lớn có vẻ đáng sợ nếu bạn giảm cảm giác thèm ăn, nhìn vào những phần thức ăn nhỏ hơn có thể khiến việc ăn uống trở nên ngon miệng hơn và ít choáng ngợp hơn.

Rau

Cà rốt, bí ngô, củ cải và cà chua để cung cấp chất xơ và vitamin.

Các loại rau họ cải như bông cải xanh, súp lơ trắng và bắp cải có thể hữu ích vì chúng chứa các hóa chất thực vật có thể chuyển đổi estrogen xấu thành estrogen tốt và giảm nguy cơ ung thư cũng như nguy cơ tái phát. Bổ sung các loại rau lá xanh để bổ sung sắt và canxi.

Măng tây và cải bruxen giàu chất chống oxy hóa và mướp đắng giúp giảm lượng đường trong máu.

Trái cây

Cam cung cấp vitamin C.

Chuối, kiwi, đào, xoài, lê và dâu tây để cung cấp vitamin và chất xơ.

Bơ, ổi, mơ, sung, mận khô và nho khô để cung cấp năng lượng.

Protein

Thịt nạc, cá, thịt gia cầm, trứng, các sản phẩm từ sữa, các loại hạt, đậu, đậu xanh, cá và thực phẩm từ đậu nành.

Thực phẩm nên ăn sau khi điều trị ung thư lưỡi

Sau khi điều trị ung thư lưỡi của bạn kết thúc, đây là thời điểm tốt để suy nghĩ về việc lựa chọn thực phẩm tốt. Các bác sĩ ung thư hàng đầu khuyên dùng các loại thực phẩm ít chất béo và giàu vitamin, khoáng chất, chất xơ và dinh dưỡng thực vật.

Chế độ ăn uống có liên quan trực tiếp đến sức khỏe. Hiện không có bằng chứng khoa học nào cho thấy rằng ăn một số loại thực phẩm nhất định sẽ ngăn ngừa ung thư tái phát. Tuy nhiên, khuyến nghị rằng ăn đúng loại thực phẩm có thể giúp lấy lại sức lực, tái tạo mô và khiến bạn cảm thấy tốt hơn.

Dưới đây là một số lời khuyên:

- Bao gồm nhiều loại trái cây và rau quả trong chế độ ăn uống của bạn để đảm bảo bạn nhận được nhiều chất dinh dưỡng khác nhau. Bạn có thể ăn trái cây và rau nấu chín hoặc sống bất cứ lúc nào trong ngày. Hãy chắc chắn ăn nhiều rau không chứa tinh bột.

- Ăn bánh mì nguyên hạt, gạo lứt và ngũ cốc.

- Các loại đậu cũng là một nguồn chất xơ và chất dinh dưỡng tuyệt vời.

- Tránh ăn muối, chất béo, đường, rượu, thực phẩm hun khói hoặc ngâm càng nhiều càng tốt.

- Chọn các sản phẩm sữa ít chất béo, thịt nạc, thịt gia cầm bỏ da và cá nướng.

- Chuẩn bị bữa ăn bằng các phương pháp nấu ăn ít chất béo như nướng, hấp và luộc.

Một số cách để  ăn ngon miệng hơn:

- Hãy chú ý đến số lượng thực phẩm bạn ăn.

- Hãy thử các loại thực phẩm tiện lợi, chẳng hạn như đồ ăn mang đi hoặc bữa tối đông lạnh, để tránh buồn nôn khi bạn nấu hoặc chuẩn bị thức ăn.

- Ăn các bữa ăn nhỏ, thường xuyên. Điều này có thể giúp bạn không bị quá no và cho phép bạn ăn nhiều thức ăn hơn trong suốt cả ngày.

- Không ăn những món ăn yêu thích của bạn ngay trước hoặc sau khi điều trị ung thư lưỡi. Bạn có thể bắt đầu không thích chúng.

- Uống nhiều nước giữa các bữa ăn để tránh cảm giác no quá nhanh hoặc đầy hơi.

- Ăn chậm và nhai kỹ thức ăn để hỗ trợ tiêu hóa. Cũng nên chọn một nơi thư giãn có nhiệt độ dễ chịu.

- Tránh những nơi có mùi mạnh. Ăn uống với bạn bè hoặc gia đình cũng có thể giúp bạn quên đi cảm giác buồn nôn. Mặc quần áo rộng rãi để luôn thoải mái.

- Nếu bạn cảm thấy buồn nôn vào buổi sáng, hãy để bánh quy giòn hoặc bánh mì nướng khô ở đầu giường. Ăn những thứ này trước khi ra khỏi giường.

Khi suy giảm nội tiết tố, sức khỏe của chị em xuất hiện nhiều rắc rối từ nhẹ đến nặng. Họ phải đối mặt với các vấn đề như suy giảm chất lượng cuộc sống với nhiều triệu chứng như bốc hỏa, mất ngủ, mệt mỏi, khô rát âm đạo, giảm ham muốn tình dục, đau xương khớp, loãng xương và các hậu quả lâu dài về tim mạch, suy giảm trí nhớ. 

Hầu hết chị em cho rằng việc suy giảm nội tiết tố, mãn kinh là vấn đề sinh lý, do "ông trời" quy định nên cố gắng chịu đựng, không chăm sóc và tìm các giải pháp để giảm bớt đau đớn, khó chịu khi mãn kinh. Hệ thống y tế từ xưa đến nay khi đề cập đến sức khỏe bà mẹ, trẻ em cũng chưa chú trọng đến vấn đề này. 

Sau mãn kinh, phụ nữ có thể sống thêm 20-30 năm, nhưng phải đối diện với rất nhiều vấn đề ở độ tuổi này như bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm, rối loạn giấc ngủ, cảm giác mệt mỏi, bực bội vô cớ, khô rát âm đạo, giảm ham muốn tình dục…

Về lâu dài, tình trạng mãn kinh còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, loãng xương, các vấn đề về bàng quang, suy giảm nhận thức… 

Phó giáo sư - Tiến sĩ Lưu Thị Hồng, Nguyên Vụ trưởng Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em, cho biết, mãn kinh là tình trạng thiếu hụt estrogen, được hiểu một cách thông thường là thời điểm chấm hết giai đoạn sinh sản của phụ nữ.

Độ tuổi mãn kinh trung bình của phụ nữ Việt Nam là 48-50 tuổi. Thời gian từ lúc bắt đầu rối loạn đến khi mãn kinh khoảng 12 tháng, có thể kéo dài 4-5 năm. 

Ước tính 70-80% phụ nữ chịu ảnh hưởng bởi các triệu chứng mãn kinh, trong đó 20-35% trải qua các triệu chứng từ vừa đến nặng. Trung bình thời gian kéo dài triệu chứng là 7,4 năm. Tuy nhiên, có một thực tế là ngay ở các cơ sở y tế cũng ít quan tâm đến chăm sóc, tư vấn cho chị em về vấn đề tiền mãn kinh và mãn kinh. 

"Dù các vấn đề của phụ nữ mãn kinh rất nhiều nhưng phụ nữ thường không đi khám chuyên khoa mà tự tìm kiếm thông tin trên mạng hoặc qua lời khuyên của bạn bè, người bán thuốc. Chỉ khi các triệu chứng nặng, gây đau đớn hoặc ảnh hưởng đến cuộc sống mới đi khám…", PGS Hồng nói.  

Chị em cần làm gì để ứng phó với giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh?

Tiến sĩ - Bác sĩ Trần Thị Thu Hạnh, Phó khoa Phụ Nội tiết, Bệnh viện Phụ sản Trung ương, cho biết, mãn kinh là giai đoạn tự nhiên trong cuộc đời mỗi phụ nữ nhưng trải nghiệm mãn kinh của mỗi phụ nữ sẽ khác nhau bởi các yếu tố kinh tế, xã hội, văn hóa, sinh học… 

Thực tế, rất nhiều phụ nữ mãn kinh ở Việt Nam đang chịu đựng giai đoạn này một cách âm thầm vì thiếu thông tin cơ bản về các triệu chứng rối loạn mãn kinh, gây tác động tiêu cực đến sức khỏe và chất lượng sống. 

Để vượt qua thời kỳ này, chị em cần lưu ý một số vấn đề sau:

- Chăm sóc sức khỏe tinh thần (thư giãn, học cách chia sẻ với người thân, tham gia các hoạt động văn hóa cộng đồng). 

- Luyện tập thể dục thường xuyên (kết hợp chế độ ăn uống, nghỉ ngơi phù hợp). 

- Dinh dưỡng hợp lý (không hút thuốc lá hay các chất kích thích, ăn chế độ giàu thực vật, chất xơ, bổ sung canxi, vitamin D để phòng loãng xương…). 

- Môi trường sống thông thoáng và nhiệt độ phù hợp… 

"Phụ nữ muốn dùng các thuốc nội tiết tố cần đi khám và được bác sĩ tư vấn, chỉ định, kê đơn, không tự ý dùng thuốc vì có thể sẽ sinh ra tác dụng phụ, gây ra nguy cơ ung thư vú, đột quỵ, huyết khối…", TS Hạnh lưu ý.  

TS.Lương Y Phùng Tuấn Giang, Chủ tịch Viện nghiên cứu phát triển y dược cổ truyền Việt Nam, cho biết, một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng bổ sung chiết xuất trà xanh có thể giúp điều trị một số bệnh gan.

Một nghiên cứu ở 80 người mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu cho thấy bổ sung 500mg chiết xuất trà xanh mỗi ngày trong 90 ngày làm giảm đáng kể các dấu hiệu tổn thương gan ALT, AST (chỉ số men gan). Mặc dù nhóm dùng giả dược cũng nhận thấy mức AST và ALT giảm nhưng không đáng kể.

Uống trà xanh cũng đã được chứng minh là có tác dụng bảo vệ chống lại các bệnh như ung thư gan, viêm gan, xơ gan, gan nhiễm mỡ…

Để thấy được những lợi ích tuyệt vời của trà xanh, hãy uống một tách trà hàng ngày. 

Nước ép cà rốt

Beta-carotene, một chất chống oxy hóa mạnh giúp giảm căng thẳng oxy hóa và viêm ở gan, có nhiều trong nước ép cà rốt. Ngoài ra, bằng cách khuyến khích giải độc và tăng cường tổng hợp mật, các vitamin A, C và K có trong nước ép cà rốt giúp tăng cường chức năng gan. 

Nước ép cà rốt là một sự bổ sung tuyệt vời cho đồ uống mùa hè của bạn vì nó có thể giúp ngăn ngừa nhiều bệnh về gan và duy trì chức năng gan khi tiêu thụ thường xuyên.

Nước uống bạc hà, dưa chuột

Ngoài tác dụng làm mát và dưỡng ẩm, nước bạc hà dưa chuột còn có tác dụng làm sạch. Dưa chuột và bạc hà phối hợp với nhau để hỗ trợ các hoạt động giải độc tự nhiên của gan bằng cách loại bỏ độc tố khỏi cơ thể. 

Hơn nữa, chất chống oxy hóa trong bạc hà có thể giúp cải thiện chức năng gan, khiến loại đồ uống tự làm này trở thành một lựa chọn sảng khoái và lành mạnh cho sức khỏe nói chung, đặc biệt là vào mùa hè.

Cà phê

Theo Medical News Today, cà phê là một trong những đồ uống tốt nhất bạn có thể uống để tăng cường sức khỏe gan.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng uống cà phê bảo vệ gan. Ví dụ, các nghiên cứu trong một đánh giá nghiên cứu năm 2016 đã chỉ ra rằng uống cà phê giúp giảm nguy cơ xơ gan hoặc tổn thương gan vĩnh viễn ở những người mắc bệnh gan mạn tính.

Uống cà phê cũng có thể giúp giảm nguy cơ phát triển một loại ung thư gan phổ biến. 

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng nó thậm chí còn liên quan đến nguy cơ tử vong thấp hơn ở những người mắc bệnh gan mạn tính. Những lợi ích lớn nhất được thấy ở những người uống ít nhất 3 tách cà phê mỗi ngày.

Những thực phẩm và đồ uống bạn nên tiêu thụ ở mức tối thiểu để bảo vệ gan tốt nhất:

- Thực phẩm và đồ uống chứa nhiều đường

Theo Health, tiêu thụ quá nhiều đường, đặc biệt là ở dạng fructose, có thể gây hại cho gan và dẫn đến tích tụ mỡ trong gan. Lượng đường fructose cao có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ.

Các nghiên cứu cho thấy những người tiêu thụ đồ uống có đường, như soda, hàng ngày có nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ cao hơn 50% so với những người không tiêu thụ đồ uống có đường.

- Thịt đỏ và thịt chế biến sẵn

Thịt đỏ và thịt chế biến sẵn có nhiều chất béo gây viêm và các hợp chất khác góp phần gây viêm và tổn thương tế bào. Ăn nhiều thịt đỏ và thịt chế biến sẵn có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu và ung thư gan cao hơn.

- Thực phẩm "siêu chế biến"

Thực phẩm "siêu chế biến" (ultra-processed foods) là các thực phẩm đã qua nhiều quy trình chế biến, được thêm nhiều phụ gia và có thể ăn liền. Thực phẩm "siêu chế biến" có liên quan đến một số tình trạng sức khỏe, bao gồm cả bệnh gan. Vì thế, bạn nên sử dụng thực phẩm này ở mức tối thiểu để bảo vệ sức khỏe tổng thể, trong đó có gan.

- Rượu

Uống quá nhiều rượu sẽ làm tổn thương gan và làm tăng đáng kể nguy cơ mắc các bệnh về gan, chẳng hạn như ung thư gan và xơ gan do rượu.

Các nghiên cứu cho thấy phụ nữ uống nhiều hơn một ly mỗi ngày và nam giới uống hai ly trở lên mỗi ngày có nguy cơ mắc ung thư gan tăng 42% và nguy cơ tử vong do ung thư gan tăng 17% so với những người uống ít rượu.