'Soái ca' Doãn Quốc Đam chơi lớn, cạo đầu vì vai Chí Phèo hiện đại

Đã hơn 20 năm, người ta mới lại thấy nước Pháp xôn xao với những dự án xây mới hạt nhân: thêm một tổ máy nối lưới cuối năm 2024 cùng ít nhất sáu tổ máy sẽ được xây dựng và đi vào hoạt động trước 2035. Với giá trị lên tới nhiều tỷ euro cho mỗi tổ máy, áp lực khủng khiếp từ nhiều phía (tiến độ, việc siết chặt các chỉ số an toàn, sự chống đối của các tổ chức bài hạt nhân, quan điểm chia rẽ về hạt nhân của các đồng minh châu Âu), Tập đoàn Điện lực Pháp đối diện với những bài toán không dễ tìm ra lời giải...

Từ góc nhìn của một người trong ngành năng lượng, tôi vẫn theo sát những biến chuyển trong nước về Quy hoạch điện, đặc biệt liên quan đến điện hạt nhân. Tại phiên chất vấn chiều 12/11, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết Chính phủ đã đề xuất cấp có thẩm quyền và được đồng ý về chủ trương tái khởi động điện hạt nhân.

Từ kinh nghiệm trong ngành hạt nhân trên 10 năm ở Pháp, tôi ủng hộ điện hạt nhân như một giải pháp tối ưu giúp Việt Nam đạt an ninh năng lượng và hoàn thành mục tiêu Net Zero. Mặt khác, tôi đủ lý tính để biết rằng lựa chọn ấy không hề dễ dàng, chỉ nói một chữ có hay không, không thể mang nguyên câu chuyện của Pháp, Trung Quốc hay Mỹ áp vào hoàn cảnh Việt Nam. Rất nhiều điều kiện cần và đủ phải được đem ra để cân nhắc.

Định hướng quy hoạch ngành điện là vấn đề cần thảo luận và thống nhất đầu tiên.

Khi tôi hoàn thành luận án Tiến sĩ, vào năm 2016, với chủ đề nghiên cứu liên quan đến tuổi thọ nhà máy hạt nhân, cũng là lúc Việt Nam quyết định gác lại dự án Điện hạt nhân tại Ninh Thuận. Thời điểm ấy, tôi đã tiếc nuối nghĩ rằng đó là sự lãng phí lớn. Nhưng khi đã đi xa thêm và hiểu sâu hơn về điện hạt nhân, tôi hiểu quyết định năm 2016 của Chính phủ là khó khăn nhưng cần thiết. Đặt trong bối cảnh ngành hạt nhân toàn cầu lao đao vì cú sốc thảm họa sóng thần - hạt nhân năm 2011 tại Fukushima (Nhật Bản) mà chưa có lời giải thấu đáo, thực sự rất mạo hiểm nếu khởi công xây dựng nhà máy hạt nhân khi Việt Nam chỉ có một đội ngũ kỹ thuật non trẻ mới được đào tạo và còn thiếu khung pháp lý và kinh nghiệm xử lý khủng hoảng hạt nhân.

Nhưng khi mà tốc độ tăng trưởng tiếp tục duy trì ở mức 6-7% hàng năm, cùng với việc tham gia Công ước Paris và tiến tới mục tiêu Net Zero, dự án điện hạt nhân lại được đặt lên bàn thảo luận như một điều tất yếu, dù Quy hoạch điện VIII đã được thông qua thiếu vắng dạng năng lượng đặc thù này. Câu hỏi đặt ra là: Làm sao tránh được quyết định đáng tiếc của dự án Ninh Thuận 2016?

Với tác động lên nhiều mặt của cuộc sống, điện hạt nhân là một cam kết dài hơi của Chính phủ, của các Bộ ban ngành và của toàn dân. Về mặt kỹ thuật, bên cạnh các yếu tố liên quan trực tiếp đến việc xây lắp, vận hành, an toàn hạt nhân, việc điều chỉnh lại cơ cấu điện cũng cần được xem xét chi tiết trong Quy hoạch điện sửa đổi. Với khả năng linh hoạt và công suất lớn trên diện tích đất hạn chế, điện hạt nhân có thể trở thành nguồn cấp điện nền vững chắc, xả thải CO2 cực thấp, hỗ trợ cho các dạng năng lượng tái tạo có tính biến động cao.

Hạt nhân, dù phục vụ hoàn toàn cho mục đích dân sự và hòa bình, vẫn nằm trong mối ràng buộc phức tạp của địa chính trị thế giới. Câu chuyện về Zaporizhzhia, nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu và số 9 thế giới, trong khói lửa xung đột Ukraina và Nga; hay về nhà máy điện hạt nhân Bataan-I của Philippines khởi công năm 1976, với tổng kinh phí lên đến 10% GDP cả nước, nhưng không thể sản xuất được một kWh điện nào vì những rắc rối về pháp lý... là những bài học lịch sử không thể quên.

Một mặt, tính ổn định chính trị cao của Việt Nam là một lợi thế lớn trong việc phát triển điện hạt nhân. Mặt khác, vị thế và quan hệ đối ngoại của Việt Nam với các nước sẽ ít nhiều thay đổi với việc hiện diện của điện hạt nhân trước các vấn đề như: đấu thầu và chọn thầu xây dựng nhà máy hạt nhân, sự hiện diện của đội ngũ chuyên gia hạt nhân, nguồn cung Uranium với một số ít nước sở hữu, liên hệ với Ủy ban Năng lượng Hạt nhân quốc tế (IAEA) liên quan đến việc đảm bảo an toàn hạt nhân...

Vật lực là yếu tố quan trọng khác, bởi chi phí là một trong những trở ngại lớn nhất ngăn điện hạt nhân trở thành "hoàn hảo". Đặc biệt, chi phí đầu tư ban đầu cực lớn với thời gian thi công tương đối dài là những bài toán mà Việt Nam phải đối mặt khi đưa điện hạt nhân vào cơ cấu điện. Nếu chọn tổ máy cỡ lớn công suất 1600 MW của Pháp với tiêu chuẩn an toàn tối ưu nhất, chi phí xây dựng có thể lên đến 10 tỷ USD (tương đương gần 3% GDP năm 2023 của Việt Nam), với tổng thời gian thi công trên dưới 90 tháng. Với chi phí đầu tư ban đầu khổng lồ ấy, việc cân đối ngân sách công cùng với điều chỉnh giá điện trong quá trình xây dựng nhà máy điện hạt nhân và sau khi đưa điện hạt nhân hòa lưới điện là một bài toán kinh tế nhiều biến số. Cần nhấn mạnh rằng, việc thay thế nhiệt điện than giá rẻ bằng các dạng năng lượng tiên tiến và phát thải thấp như điện hạt nhân hay điện tái tạo sẽ kéo giá điện lên đáng kể. Giá thành các mặt hàng cũng sẽ tăng theo, tạo những xáo động nhất định trong cơ cấu kinh tế. Việc lựa chọn các tổ máy hạt nhân cỡ nhỏ thế hệ III (SMR - small modular reactor) cũng là một giải pháp tốt có thể xem xét đến với nhiều lợi thế: chi phí đầu tư ban đầu nhỏ, tận dụng được hiệu ứng dây chuyền để giảm thời gian và giá thành...

Một trong những lợi thế của điện hạt nhân là công suất lớn trên một diện tích đất tập trung. Thế nhưng, địa điểm được chọn để xây dựng nhà máy điện hạt nhân cũng phải đạt những tiêu chuẩn ngặt nghèo: tính ổn định nền đất, nước làm mát, thiên tai, dân cư... Ninh Thuận được lựa chọn không hề ngẫu nhiên. Có điều, khi dự án dừng lại năm 2016, vùng đất đắc địa được chọn đã chuyển đổi sang những mục đích khác nhau. Việc trở lại vùng đất ấy hay tiến hành quan trắc để tìm ra một điểm trú chân mới cho nhà máy điện hạt nhân vẫn là câu hỏi cần có lời đáp trong thời gian sớm nhất.

Thứ ba là vấn đề nhân lực. Với nhà máy điện hạt nhân tại Đà Lạt cùng bề dày của ngành nghiên cứu hạt nhân, Việt Nam có những nền tảng nhất định về khoa học cơ bản để phát triển điện hạt nhân. Thêm nữa, những cán bộ kỹ thuật được đào tạo tiền dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 2016 là một bước đệm đáng giá của nước ta. Những kiến thức họ đã được đào tạo và phần nào sử dụng trong những cơ quan khác nhau liên quan đến hạt nhân từ 2016 đến nay sẽ rất có ích cho việc phát triển đội ngũ kế cận.

Mặt khác, việc khởi động lại các hợp tác quốc tế là chìa khóa giúp Việt Nam tự chủ nguồn nhân lực trên con đường dài phát triển điện hạt nhân. Không chỉ gói gọn trong chuyên ngành vật lý hạt nhân, rất nhiều ngành học khác liên quan đều cần được đẩy mạnh hợp tác quốc tế và điều chỉnh theo hướng liên quan đến hạt nhân: cơ học chất rắn và chất lỏng, hóa học, hệ thống điện, xây dựng...

Với bề dày lịch sử trong ngành điện hạt nhân cùng những kinh nghiệm quý báu được cập nhật theo những tiêu chuẩn an toàn mới nhất, Pháp, Mỹ, Hàn Quốc, Nga, Trung Quốc đều có thể trở thành đối tác chiến lược cho những hợp tác này. Cần lưu ý rằng, việc lựa chọn quốc gia để gửi người đi đào tạo phụ thuộc vào đối tác được chọn để xây dựng nhà máy điện hạt nhân ở nước ta. Bởi bên cạnh những kiến thức nền tảng chung, mỗi dạng nhà máy hạt nhân lại có những đặc điểm riêng biệt và những tiêu chuẩn an toàn đặc thù, dẫn tới những yêu cầu khác nhau cho đội ngũ kỹ sư.

Còn một chặng đường dài nữa, với những vấn đề hóc búa phải giải quyết, để điện hạt nhân trở thành một phần của Quy hoạch điện sửa đổi, nhưng tôi tin lựa chọn ấy của Chính phủ là đúng đắn và cần thiết để tiến tới phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.

Phạm Tuấn Hiệp

Hội thảo tổ chức nhằm khẳng định những thành tựu đạt được trong 20 năm nghiên cứu, bảo tồn và phát huy giá trị Khu Di sản Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội, đặc biệt nhấn mạnh những kết quả đạt được trong những năm gần đây trong công tác nghiên cứu, bảo tồn và phát huy giá trị di sản sau 10 năm được UNESCO vinh danh Di sản văn hóa thế giới. Hội thảo cũng là dịp trao đổi, học tập kinh nghiệm của những người làm công tác nghiên cứu và bảo tồn trong nước và quốc tế, từ đó thảo luận nhằm nêu lên định hướng cho công tác bảo tồn và phát huy các giá trị nhiều mặt của Di sản thế giới Khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội trong thời gian tiếp theo.

Tại hội thảo, ông Trần Sỹ Thanh - Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội khẳng định, cuộc khai quật khu di tích Hoàng Thành Thăng Long - Hà Nội là cuộc khai quật lớn trong lịch sử ngành khảo cổ học Việt Nam và khu vực Đông Nam Á. Kết quả khai quật đã phát lộ những dấu tích của Hoàng Thành Thăng Long - Hà Nội trong tiến trình lịch sử trải dài 13 thế kỷ, với các di tích và tầng văn hóa chồng xếp lên nhau. Đây là một quần thể di tích, di vật mang bề dày lịch sử - văn hóa lâu đời; là một di tích văn hóa, lịch sử và khảo cổ tiêu biểu; là bằng chứng vật chất, phản ánh trình độ kỹ thuật cao, chứa đựng các giá trị về lịch sử, kiến trúc và nghệ thuật. Đồng thời, phản ánh sự giao thoa văn hóa trong một quá trình lịch sử lâu dài của dân tộc Việt Nam với các nước trong khu vực và trên thế giới.

Ông Trần Sỹ Thanh đề nghị và mong muốn các chuyên gia, các nhà khoa học, các nhà quản lý tại hội thảo hãy tham góp nhiều ý tưởng tâm huyết, sáng tạo, đưa ra các giải pháp khả thi để gìn giữ và phát huy giá trị của di sản. Những kết quả của Hội thảo sẽ là cơ sở khoa học để thành phố Hà Nội xây dựng phương án khôi phục và tái hiện các di sản kiến trúc cung điện trong thời gian tới; đặc biệt là các giải pháp ứng dụng công nghệ dưới dạng di sản số.

Thứ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch khẳng định, đến nay, về cơ bản các khuyến nghị của UNESCO đã và đang tiếp tục được các cơ quan quản lý di sản của thành phố Hà Nội thực hiện đầy đủ, từ việc củng cố bộ máy tổ chức và tăng cường vai trò, chức năng, nhiệm vụ của Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội, đến việc bổ sung nguồn nhân lực, đào tạo, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý di sản; xây dựng và ban hành các quy chế bảo vệ di sản; xây dựng và thực thi các Kế hoạch quản lý, quy hoạch và đầu tư nguồn lực tài chính để triển khai các dự án bảo vệ, bảo tồn, tu bổ, tôn tạo di sản, ngăn chặn các nguy cơ tác động, ảnh hưởng xấu tới di sản, tăng cường công tác nghiên cứu khoa học...

Ông Cương cho rằng, bên cạnh những thành tựu đã đạt được, công tác quản lý Di sản Thế giới Khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội vẫn còn đặt ra nhiều khó khăn, thách thức đòi hỏi các nhà quản lý, nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu, tìm hiểu và giải quyết từ nhiều góc độ khác nhau. 

Chính vì vậy, hội thảo “20 năm nghiên cứu, bảo tồn và phát huy giá trị di sản Hoàng Thành Thăng Long - Hà Nội” sẽ là cơ hội tốt nhất để chúng ta góp thêm tiếng nói, kinh nghiệm, trí tuệ cho công tác quản lý, bảo tồn di sản có tầm quan trọng không chỉ của Việt Nam, mà còn của cộng đồng quốc tế. 

Ông Phạm Quang Vinh - Tổng thư ký Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam, Vụ trưởng Vụ Ngoại giao Văn hóa và UNESCO, Bộ Ngoại giao cho rằng, Tổng Giám đốc UNESCO bà Audrey Azoulay mới đây phát biểu tại Ninh Bình đã nhấn mạnh “Bảo tồn di sản không phải là chuyện xa xỉ. Đó là điều kiện tiên quyết... Chúng ta phải đặt văn hóa và di sản đúng tầm quan trọng mà chúng đáng có. Chúng ta cần phải coi các chính sách văn hóa là đòn bẩy mạnh mẽ cho các hành động của quốc gia, mà Việt Nam là một ví dụ…”. Và sự hiện diện tại Hội thảo ngày hôm nay của các lãnh đạo Thành ủy và UBND TP Hà Nội là một minh chứng rõ ràng cho sự coi trọng đối với vai trò của văn hóa nói chung và cam kết đối với công tác bảo tồn và phát huy giá trị của di sản nói riêng của thành phố Hà Nội. 

Ông Vinh cũng xin hoan nghênh những nỗ lực trong 20 năm qua của TP Hà Nội nói chung và Trung tâm bảo tồn di sản Thăng Long – Hà Nội nói riêng trong công tác trùng tu, gìn giữ khu di sản này, để Hoàng Thành Thăng Long được xem như một hình mẫu về sự phối hợp giữa thành phố, ban quản lý với các chuyên gia, các nhà khoa học trong công tác nghiên cứu, bảo tồn và phát huy giá trị di sản. 

Ông Vinh hy vọng, kết quả của hội thảo sẽ là cơ sở để Trung tâm bảo tồn di sản Thăng Long – Hà Nội đưa ra được các chính sách và các biện pháp phù hợp, nhất là các giải pháp khảo cố và ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ để phát huy giá trị của di sản thế giới, mở rộng hợp tác quốc tế, tham khảo các bộ công cụ giám sát của UNESCO và các nước trên thế giới phù hợp với bối cảnh và điều kiện của Việt Nam. 

Đầu tiên phải kể tới thủ đô Hà Nội ngàn năm văn hiến, giàu truyền thống văn hóa và lịch sử.

"Hà Nội giống như 1 bảo tàng lịch sử với đầy những mốc son đáng nhớ. Nơi đây còn hội tụ cả sông hồ, nhiều trung tâm văn hóa, những quán hàng tấp nập và ẩm thực phong phú. Du khách cũng đừng quên ghé qua dạo chơi ở khu phố cổ, nơi được mệnh danh là 'trái tim' của Hà Nội", cây viết của The Timesgợi ý.

Khung cảnh thiên nhiên ấn tượng của Hà Giang cũng đã được Boobbyer "khắc cốt ghi tâm" và đưa vào vị trí số 2 trong danh sách.

Tới đây, du khách không chỉ có cơ hội chiêm ngưỡng cảnh tượng hùng vĩ mà còn được trải nghiệm cuộc sống đời thường của cộng đồng các dân tộc ở đây.

Pù Luông (Thanh Hóa) và Mai Châu (Hòa Bình) cũng là 2 điểm đến đặc biệt gây được chú ý cho nữ phóng viên nước ngoài.

Tại Khánh Hòa, tác giả đưa du khách đến với vịnh Ninh Vân, nằm trên bán đảo Hòn Hèo, cách phố biển Nha Trang khoảng 60 km. “Vịnh Ninh Vân chính là nơi ‘ẩn náu’ hoàn toàn bình yên, tránh khỏi bao ồn ào của phố thị”. Vịnh biển này mang đậm nét hoang sơ với bầu không khí trong lành, nơi giao hòa giữa thiên nhiên và con người.

Những điểm đến khác cũng được cây bút của The Times vinh danh là cố đô Huế, Đà Nẵng, Hội An (Quảng Nam), Đà Lạt (Lâm Đồng)...

Theo thống kê, 31 gói hàng đã bị thu giữ trong vòng 6 tháng đầu năm 2020, phần lớn là qua đường hàng không.

Nếu tính trong vòng 12 tháng, tổng số búp bê tình dục trẻ em thu giữ được là 86 con.

“Búp bê tình dục trẻ em và các sản phẩm lạm dụng tình dục trẻ em khác là dấu hiệu cho những mối đe dọa lớn hơn trên toàn cầu. Đó là lý do tại sao ABF đang làm việc với các đối tác thực thi pháp luật và tình báo để điều tra thêm về những giao dịch này” - phát ngôn viên của cơ quan này cho hay.

Trên sàn giao dịch điện tử lớn nhất thế giới Alibaba cũng có rao bán sản phẩm bất hợp pháp này, trong đó có cả búp bê trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi.

Nhóm vận động chính sách Collective Shout đã tiến hành một cuộc điều tra cho thấy mặt hàng này được bán tràn lan trên trang Alibaba, bất chấp việc công ty này đã cam kết cấm mua bán búp bê.

“Tôi làm việc cho Collective Shout đã được 10 năm và đây là nội dung đáng lo ngại nhất mà tôi từng thấy” - Melinda Liszewski, một nhà vận động chính sách cho hay.

Cuộc điều tra cũng phát hiện ra một lượng lớn búp bê trẻ em được quảng cáo bằng những cụm từ như: gái trẻ, ngực phẳng, búp bê tình dục dành cho đàn ông... được bán trên Alibaba bởi 18 nhà cung cấp khác nhau.

“Nghiên cứu gần đây của Viện Tội phạm học của Úc cho thấy việc sử dụng những loại búp bê này có thể dẫn đến sự leo thang về số lượng tội phạm tình dục trẻ em” - phát ngôn viên của ABF cho biết.

“Đồng thời, cũng chưa có bằng chứng nào chứng minh được rằng những con búp bê này có lợi ích trong việc trị liệu ngăn ngừa lạm dụng tình dục trẻ em”.

Kể từ tháng 9/2019, theo luật mới của Úc, việc sở hữu một con búp bê tình dục trẻ em có thể bị phạt tới 15 năm tù.

Người đàn ông 60 tuổi mua búp bê tình dục trăm triệu, coi như con gái

Sau khi ly hôn, người đàn ông 60 tuổi bắt đầu có sở thích mua búp bê về chăm sóc như con gái.