Theo ước tính, hiện Việt Nam có khoảng 1,6 triệu người bị suy tim. Đây là một trong những bệnh lý tim mạch thường gặp và nguy hiểm hiện nay. 

Suy tim làm cho hoạt động bơm máu của tim trở nên khó khăn hơn và người bệnh thường thấy khó thở, mệt mỏi. 

Nguyên nhân suy tim

Tim được chia làm hai phần, bên tim phải (gồm nhĩ phải, thất phải) và tim trái (gồm nhĩ trái, thất trái). Mỗi phần đó có các nguyên nhân khác nhau dẫn đến suy tim. 

Nguyên nhân dẫn đến suy tim trái như: Tăng huyết áp động mạch; Bệnh van tim: Hở van 2 lá, hở hoặc hẹp van động mạch chủ đơn thuần hoặc phối hợp; Viêm cơ tim, nhồi máu cơ tim; Rối loạn nhịp tim; Bệnh tim bẩm sinh. 

Nguyên nhân dẫn đến suy tim phải là: Bệnh phổi mãn tính (hen phế quản, viêm phế quản mạn, giãn phế nang, giãn phế quản, xơ phổi), nhồi máu phổi, tăng áp lực động mạch phổi tiên phát; Gù vẹo cột sống và dị dạng lồng ngực; Hẹp van 2 lá; Bệnh tim bẩm sinh: Hẹp động mạch phổi, thông liên nhĩ, thông liên thất. 

Nguyên nhân suy tim toàn bộ: Suy tim trái phát triển thành suy tim toàn bộ; Viêm tim toàn bộ do thấp tim, viêm cơ tim; Bệnh cơ tim giãn. 

Nguyên nhân khác: Cường giáp trạng, thiếu vitamin B1, thiếu máu nặng, dò động mạch-tĩnh mạch, do virus hoặc các tác nhân gây nhiễm trùng khác.

Bên cạnh đó, một số yếu tố thúc đẩy khiến tình trạng suy tim trở nặng gồm chế độ ăn nhiều muối, lạm dụng rượu; Không tuân thủ điều trị: bỏ thuốc, uống không đều, tự ý tăng hoặc giảm liều thuốc; Thiếu máu, tăng huyết áp, mang thai.

Người bệnh dùng thêm các thuốc có thể làm nặng hơn tình trạng bệnh: chẹn canxi (verapamil, diltiazem), kháng viêm không steroid, thuốc chống loạn nhịp (nhóm I, sotalol)…

Biểu hiện suy tim

Người bệnh thường có biểu hiện khó thở khi gắng sức, khó thở phải ngồi dậy để thở và thường kèm theo ho. Hoạt động thể lực bị giảm từ mức độ nhẹ đến nhiều, dễ mệt và yếu sức. 

Bên cạnh đó sẽ xuất hiện phù hai chân, phù ở mặt hoặc cảm giác nặng mặt. Ngoài ra, người bệnh thường thấy hồi hộp, đánh trống ngực. Giai đoạn nặng, sẽ có gan to, có dịch trong ổ bụng.

Điều trị suy tim

Các biện pháp chung: Điều trị suy tim bằng thay đổi lối sống, theo dõi chặt chẽ và sử dụng thuốc theo đúng hướng dẫn của bác sĩ. 

Cần điều trị các nguyên nhân gây ra suy tim như bệnh van tim, nhiễm độc giáp, suy giáp, rối loạn nhịp tim, ức chế cơ tim do thuốc, viêm tim cấp, nhồi máu cơ tim, bệnh màng ngoài tim và phì đại thất do tăng huyết áp.

Tùy theo mức độ suy tim, các bác sĩ sẽ lựa chọn các biện pháp điều trị như phẫu thuật sửa van, thay van tim, phẫu thuật cầu nối chủ vành, can thiệp mạch vành… Ghép tim là giải pháp cuối cùng khi tất cả các biện pháp khác không hiệu quả.

Thay đổi lối sống

Bên cạnh can thiệp y học, người bệnh cần thực hiện một lối sống lành mạnh để cải thiện sức khỏe tim mạch như: ngưng thuốc lá, giảm cân ở người béo; kiểm soát huyết áp, lipid, tiểu đường; ngưng sử dụng rượu. 

Một lưu ý quan trọng khác đó là hạn chế sử dụng muối (<2g/ngày), nước uống cũng nên sử dụng trong giới hạn hợp lý(< 1,5 L/ngày). Ngoài ra, bệnh nhân cần lựa chọn những môn thể dục nhẹ nhàng, phù hợp, không cần hạn chế vận động.

Thuốc điều trị

Có nhiều thuốc điều trị suy tim, thường phải phối hợp nhiều thuốc với nhau. Các thuốc điều trị suy tim phải được tuân thủ rất chặt chẽ và theo dõi thường xuyên bởi các thầy thuốc chuyên khoa tim mạch.

Người bệnh tuyệt đối không tự ý thay đổi liều thuốc hay bỏ thuốc tránh những biến chứng cũng như làm tình trạng suy tim nặng hơn. 

TS.BS Ngô Tuấn Anh (Chủ nhiệm khoa Phẫu thuật Tim mạch, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108)

Công bố 30 ứng viên Quả bóng vàng 2024

Công bố 30 ứng viên Quả bóng vàng 2024

Một khó khăn khác là về pháp lý. "Người ta không hỏi phạt đúng hay không mà hỏi chúng tôi có tư cách xử phạt hay không", bà Lan chia sẻ. Với vai trò mới, Sở ATTP sẽ khắc phục được khó khăn này.

Bà Lan khẳng định hiện tại, cơ quan này có đầy đủ cơ sở pháp lý, tăng cường lực lượng để làm việc tốt hơn, áp dụng công nghệ thông tin, tiếp tục các đề án truy xuất nguồn gốc, chuỗi thực phẩm an toàn...  

Đặc biệt, công tác thanh tra được chú trọng. Cơ quan này sẽ đẩy mạnh thanh tra đột xuất, không phải chỉ kiểm tra theo kế hoạch. Khi các doanh nghiệp kinh doanh và sản xuất thực phẩm cảm thấy có thể bị thanh tra bất cứ lúc nào thì mới "không làm bậy". 

Hiện, việc xác minh, điều tra vi phạm ATTP dựa vào nhiều nguồn thông tin, trong đó có báo chí hoặc người dân. Theo bà Lan, thông qua đường dây nóng, người dân gửi khiếu nại tố cáo về các cơ sở vi phạm nhưng hơn một nửa các phản ánh này thường do trả thù cá nhân. Cơ quan quản lý ATTP vẫn phải tiến hành xác minh theo quy định nên rất mất thời gian và công sức.

Giám đốc Sở ATTP TP.HCM cho rằng những năm qua, bức tranh chung về tình hình an toàn thực phẩm có cải thiện nhưng chưa phải ở mức tốt nhất. Nhận định này được đưa ra dựa trên 3 tiêu chí đánh giá. Thứ nhất, công tác thanh kiểm tra được đẩy mạnh, tăng cường, phát hiện và xử lý nhiều vụ vi phạm. Thứ hai, kéo giảm số vụ ngộ độc thực phẩm. Thứ ba, phải tăng sử dụng thực phẩm sạch thông qua chuỗi thực phẩm an toàn. 

Theo bà Lan, công tác quản lý ATTP những năm qua tập trung rất mạnh về đề phòng ngộ độc, đặc biệt là ở các bếp ăn tập thể của nhà trường, công ty, xí nghiệp. Các vụ ngộ độc tập thể thường cấp tính, nguyên nhân chủ yếu do nhiễm vi sinh vật từ khâu bảo quản thực phẩm, thường gây rối loạn tiêu hoá… Số lượng các vụ ngộ độc trên địa bàn thành phố đã giảm. Tuy nhiên, còn có những độc chất được người tiêu dùng sử dụng và tích tụ trong cơ thể mấy chục năm mới phát ra. Đây là điều rất đáng lo ngại.

Một vấn đề nữa là trên địa bàn TP.HCM ghi nhận những trường hợp ngộ độc hy hữu như ngộ độc rượu methanol, botulinum. Các vụ ngộ độc botulinum đến nay chưa thể kết luận cơ chế cụ thể, sản phẩm nào gây ra, khi xảy ra lại không kịp có thuốc cấp cứu, đã có người tử vong. 

Sở ATTP TP.HCM hiện là đầu mối thống nhất, tập trung tổng hợp tham mưu và chịu trách nhiệm trước UBND TP về công tác đảm bảo an toàn thực phẩm. Đây cũng là đầu mối thanh tra, kiểm tra các cơ sở của người dân với tần suất theo quy định, tránh chồng chéo và tình trạng mỗi năm một cơ sở, doanh nghiệp phải chịu sự thanh tra, kiểm tra của quá nhiều cơ quan quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm.

Sở An toàn thực phẩm thống nhất một đầu mối thực hiện các thủ tục hành chính, cấp phép tạo sự thuận lợi, nhất quán, đồng bộ từ tiếp nhận hồ sơ, thẩm định, cấp phép, quản lý, hậu kiểm, thanh tra... các cơ sở sản xuất kinh doanh thực phẩm, các cơ sở dịch vụ ăn uống cũng như giám sát mối nguy, quản lý chất lượng thực phẩm.

Từ ngày 1/1/2024, TP.HCM là địa phương đầu tiên của cả nước có Sở An toàn thực phẩm. Bà Phạm Khánh Phong Lan được bổ nhiệm giữ chức vụ Giám đốc. Trước đó, bà Lan là Trưởng ban Quản lý An toàn thực phẩm (ATTP) TP.HCM.

Chia sẻ với báo chí trong ngày nhận nhiệm vụ, bà Lan đánh giá tình hình ATTP của TP.HCM có nhiều khởi sắc trong những năm qua nhưng chưa phải là tốt nhất, còn rất nhiều việc cần làm. Khi nâng từ ban lên thành Sở ATTP TP.HCM áp lực sẽ giúp tôi luyện đội ngũ nhân sự, ngày càng hoàn thiện và chủ động hơn trong công việc.

Cũng theo bà Lan, trước khi hoạt động với tư cách Sở ATTP, bà và các nhân sự của ban bị vướng rất nhiều trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. 

Bà dẫn chứng một khó khăn chưa có hướng giải quyết là công tác lấy mẫu kiểm nghiệm thực phẩm tươi sống. Theo đó, khi lấy mẫu, có hai khả năng là vi phạm hoặc không vi phạm, nhưng phải có kết quả kiểm nghiệm mới biết.

Sau khi lấy mẫu, nếu không ngăn lô hàng thực phẩm tươi sống lại mà tiếp tục để bán ra thị trường, việc kiểm nghiệm không còn ý nghĩa. Nếu ngăn lô hàng lại mà kết quả cho thấy không có vi phạm, cơ quan ATTP cũng không biết lấy gì để "đền" cho doanh nghiệp.  

Một khó khăn khác là về pháp lý. "Người ta không hỏi phạt đúng hay không mà hỏi chúng tôi có tư cách xử phạt hay không", bà Lan chia sẻ. Với vai trò mới, Sở ATTP sẽ khắc phục được khó khăn này.

Bà Lan khẳng định hiện tại, cơ quan này có đầy đủ cơ sở pháp lý, tăng cường lực lượng để làm việc tốt hơn, áp dụng công nghệ thông tin, tiếp tục các đề án truy xuất nguồn gốc, chuỗi thực phẩm an toàn...  

Đặc biệt, công tác thanh tra được chú trọng. Cơ quan này sẽ đẩy mạnh thanh tra đột xuất, không phải chỉ kiểm tra theo kế hoạch. Khi các doanh nghiệp kinh doanh và sản xuất thực phẩm cảm thấy có thể bị thanh tra bất cứ lúc nào thì mới "không làm bậy". 

Hiện, việc xác minh, điều tra vi phạm ATTP dựa vào nhiều nguồn thông tin, trong đó có báo chí hoặc người dân. Theo bà Lan, thông qua đường dây nóng, người dân gửi khiếu nại tố cáo về các cơ sở vi phạm nhưng hơn một nửa các phản ánh này thường do trả thù cá nhân. Cơ quan quản lý ATTP vẫn phải tiến hành xác minh theo quy định nên rất mất thời gian và công sức.

Giám đốc Sở ATTP TP.HCM cho rằng những năm qua, bức tranh chung về tình hình an toàn thực phẩm có cải thiện nhưng chưa phải ở mức tốt nhất. Nhận định này được đưa ra dựa trên 3 tiêu chí đánh giá. Thứ nhất, công tác thanh kiểm tra được đẩy mạnh, tăng cường, phát hiện và xử lý nhiều vụ vi phạm. Thứ hai, kéo giảm số vụ ngộ độc thực phẩm. Thứ ba, phải tăng sử dụng thực phẩm sạch thông qua chuỗi thực phẩm an toàn. 

Theo bà Lan, công tác quản lý ATTP những năm qua tập trung rất mạnh về đề phòng ngộ độc, đặc biệt là ở các bếp ăn tập thể của nhà trường, công ty, xí nghiệp. Các vụ ngộ độc tập thể thường cấp tính, nguyên nhân chủ yếu do nhiễm vi sinh vật từ khâu bảo quản thực phẩm, thường gây rối loạn tiêu hoá… Số lượng các vụ ngộ độc trên địa bàn thành phố đã giảm. Tuy nhiên, còn có những độc chất được người tiêu dùng sử dụng và tích tụ trong cơ thể mấy chục năm mới phát ra. Đây là điều rất đáng lo ngại.

Một vấn đề nữa là trên địa bàn TP.HCM ghi nhận những trường hợp ngộ độc hy hữu như ngộ độc rượu methanol, botulinum. Các vụ ngộ độc botulinum đến nay chưa thể kết luận cơ chế cụ thể, sản phẩm nào gây ra, khi xảy ra lại không kịp có thuốc cấp cứu, đã có người tử vong. 

Sở ATTP TP.HCM hiện là đầu mối thống nhất, tập trung tổng hợp tham mưu và chịu trách nhiệm trước UBND TP về công tác đảm bảo an toàn thực phẩm. Đây cũng là đầu mối thanh tra, kiểm tra các cơ sở của người dân với tần suất theo quy định, tránh chồng chéo và tình trạng mỗi năm một cơ sở, doanh nghiệp phải chịu sự thanh tra, kiểm tra của quá nhiều cơ quan quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm.

Sở An toàn thực phẩm thống nhất một đầu mối thực hiện các thủ tục hành chính, cấp phép tạo sự thuận lợi, nhất quán, đồng bộ từ tiếp nhận hồ sơ, thẩm định, cấp phép, quản lý, hậu kiểm, thanh tra... các cơ sở sản xuất kinh doanh thực phẩm, các cơ sở dịch vụ ăn uống cũng như giám sát mối nguy, quản lý chất lượng thực phẩm.