Những giá đồng tiền tỷ, tung lộc toàn bằng tiền mệnh giá 200-500 nghìn tại Phủ Dầy…là những thông tin xôn xao cộng đồng những ngày qua.

Hơn 2 tháng Thực hành tín ngưỡng thờ mẫu Tam phủ của người Việt được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, các hoạt động về tín ngưỡng này diễn ra sôi nổi hơn. Hầu như sự kiện nào liên quan tới văn hóa, phần mở màn bao giờ cũng có trình diễn những giá đồng mà theo nhà nghiên cứu văn hóa GS Trần Lâm Biền gọi là ‘giá đồng vui’.

Tín ngưỡng và mê tín là '2 chị em ruột'

Tuy nhiên, cùng với việc phát huy tín ngưỡng vừa được công nhận thì kèm với đó là sự biến tướng khó kiểm soát. “Ranh giới giữa tín ngưỡng và mê tín rất mong manh, có thể nói rằng tín ngưỡng và mê tín là 2 ‘chị em ruột’. Thế nên mới có những giá đồng tiền tỷ, người ta toàn tung tiền với mệnh giá từ 200-500 nghìn đồng gây xôn xao dư luận, đặc biệt có những thông tin còn chỉ đích danh Phủ Dầy là nơi có những giá đồng đó. Là người đã nghiên cứu và quan sát hoạt động của Phủ Dầy nhiều chục năm, tôi khẳng định rằng ở Phủ Dầy không có chuyện tung tiền 200 - 500 nghìn. Nhưng giá đồng tiền tỷ thì chắc chắn có ở đâu đó bộ phận những người có rất nhiều tiền, nhưng tỉ lệ đó rất ít , họ muốn thể hiện đẳng cấp, tìm nơi cửa thánh để ẩn nấp, đặt cược số mệnh,…Mà những giá như thế, người thường khó tiếp cận lắm”, GS Trần Lâm Biền cho hay.

GS Trấn Lâm Biền

Tiền đâu mà tung nhiều thế?

Bà Trần Thị Kim Huệ, người chịu trách nhiệm trông coi mọi hoạt động chính tại Phủ Tiên Hương thuộc quần thể di tích Phủ Dầy cho hay: “Tiền ở đâu ra mà nhiều thế để có những giá đồng tiền tỷ. Càng không có chuyện tung tiền toàn mệnh giá 500 nghìn. Trên thực tế, Phủ chỉ thu mỗi khóa hầu nhiều nhất là một triệu đồng để mua sắm đèn nến, đồ thờ, tiền điện, tiền nước, tiền phục vụ. ‘Con giàu một bó, con khó một nén’ tín ngưỡng nào cùng thế chứ không phải mâm cao cỗ đầy là lộc nhiều. Là những người trông coi cửa Mẫu, chúng tôi luôn cố gắng để giữ gìn những giá trị cốt lõi của di sản. Chưa bao giờ có chuyện người đến mở khóa đồng tại Phủ bị đưa ra mức giá phải thế này, thế kia”.

Bà Huệ cũng cho hay, có nhiều người chưa hiểu hết về tín ngưỡng này cứ ‘kêu trời’ là lãng phí. “Có ai đổ cái gì xuống sông xuống biển đâu mà lãng phí. Những người có căn quả bắc ghế hầu thánh, xong họ chia lộc cho những người dự hầu. Còn tung lộc, nó chỉ là hình thức ban lộc rơi lộc vãi của thánh, ai nhận được thì hoan hỉ, có ý nghĩa tinh thần rất lớn”, bà Huệ nói.

Trần Thị Kim Huệ, người chịu trách nhiệm trông coi mọi hoạt động chính tại Phủ Tiên Hương thuộc quần thể di tích Phủ Dầy trong một giá hầu

“Ai lại có giá hầu phán với con nhang đệ tử rằng “Nếu tháng 10 không đến lễ ông Mười thì ông cho lên bờ xuống ruộng. Ông Mười không thể có giọng điệu trần gian như thế được. Nếu các giá hầu có phán thì cũng chỉ phán cho con nhang đệ tử hạnh phúc ấm no, công việc hanh thông, thuận buồm xuôi gió mà thôi. Tôi nghĩ các nhà khoa học phải ngồi lại với nhau, ra cuốn sách chuẩn”, bà Huệ nói.

Tham gia đoàn kiểm tra, Chánh Thanh tra Sở VHTTDL Nam Định Phạm Anh Tuấn cho biết, tại hai điểm chính là Phủ Tiên Hương và Phủ Vân Cát, đoàn kiểm tra với đầy đủ thành phần là các nhà quản lý văn hóa, công an, thanh tra viên, các chuyên gia về di sản- bảo tàng… đều không nhận thấy những dấu hiệu vi phạm, hiện tượng biến tướng, trục lợi cá nhân. Đặc biệt nhấn mạnh đến các thông tin phản ánh về những khóa đồng tiền tỉ, hầu đủ 36 giá mà giá nào cũng tung từng tập 500 nghìn đồng, 200 nghìn đồng, ném như mưa để phát lộc…, ông Phạm Anh Tuấn khẳng định: “hoàn toàn không xuất hiện ở di tích Phủ Dầy”.

“Có trường hợp tung tiền tạo hình ảnh phản cảm chúng tôi đã nhắc nhở. Ngoài ra không có các bằng chứng xác thực nào cho thông tin di sản bị trục lợi, hoặc các thanh đồng bị bắt ép phải chi phí cao mới được hầu ở các phủ chính…”, Chánh Thanh tra Sở khẳng định.

Trong khi đó, GS Trần Lâm Biền cho hay, việc nhiều người phản ánh tung tiền trong các giá hầu là phản cảm, giới nghiên cứu đang xem xét bởi thực chất đó là một nét văn hóa, người đi xem hầu cũng rất hoan hỉ khi nhận được vài nghìn tiền lộc đó. 

Tình Lê

 - Bên cạnh những quả chôm chôm tươi, sạch sẽ được xếp đầy trên kệ là những vỏ quả bị vứt lẫn rất phản cảm. Được biết đây là 'sản phẩm' của khách hàng dù siêu thị đã có khuyến cáo không được ăn thử tại quầy.

Hình ảnh được chia sẻ trên một fanpage ở Biên Hòa, Đồng Nai đã khiến nhiều người xem ngán ngẩm.

Nguồn ảnh Bien Hoa Young

Bức ảnh chụp tại quầy rau quả của một siêu thị lớn. Trong ảnh bên cạnh những quả chôm chôm được chất đầy các rổ nhựa một cách gọn gàng là vô số vỏ đã bị bỏ lẫn trên quầy. Được biết đây là số vỏ do khách đến mua hoa quả ở siêu thị bỏ lại dù siêu thị này đã có khuyến cáo cấm khách ăn thử sản phẩm.

Không ít người lo ngại, trong vỏ chôm chôm chứa nhiều nước khi bị bỏ chung với quả, nước sẽ chảy xuống làm hỏng số quả còn nguyên vẹn.

Trước đó, nhiều hình ảnh tương tự cũng được chia sẻ. Trong ảnh là gói bò khô đã bị ăn gần hết (Ảnh: Thế giới trẻ)

Hình ảnh này gây sự bức xúc cho người xem. Không ít người cho rằng, họ đã từng chứng kiến khách vô tư thử kẹo, hoa quả, bánh, thậm chí bóc hẳn gói bò khô...ăn ngay tại quầy. Ăn xong họ thản nhiên xả rác luôn tại chỗ. Bên cạnh đó nhiều ông bố bà mẹ cũng làm ngơ khi con mình có hành vi tương tự.

Dù siêu thị đã khuyến cáo "không ăn thử" những khách vẫn vô tư nếm (Ảnh: Thế giới trẻ)

Đặc biệt vào các dịp lễ tết khi lượng khách đông, quản lý siêu thị không thể kiểm soát hết các khách hàng đã tranh thủ 'ăn nhanh' tại chỗ khi bị nhắc nhở họ bao biện: "Ăn thử xem có ngon không rồi mới mua".

Phương Lê(TH)

“Tết nàylại phải về quê, gặp chị dâu, em chồng,... cưới trước, cưới sau đều đã có con.Sợ nhất cái cảnh cô dì chú bác, hàng xóm láng giềng dè bỉu: Lại kế hoạch à? Haytịt rồi? Chỉ muốn cắm đầu vào bếp để chẳng phải gặp ai, chào hỏi ai...”, chịOanh chia sẻ.
 

“Thế bao giờ định có em bé?”

Đó là câu hỏi mà chị Phạm Kiều Oanh (Ba Đình, Hà Nội) sợ nghenhất mỗi lần về quê ăn Tết. Nỗi lòng của chị Oanh cũng như bao phụ nữ hiếm muộnkhác, đều coi Tết là “những ngày đáng sợ nhất”, vì mỗi lần tụ họp gia đình làmỗi lần đối mặt với những câu hỏi như lưỡi dao đâm thấu vào tim: “Thế bao giờđịnh có em bé?”, “Lại kế hoạch à? Hay tịt rồi?”.

Chị Oanh chị lấy chồng đã 3 năm, nhiều lần có thai rồi lạimất. Chị đã làm rất nhiều cách, chịu đựng đau đớn để mong được làm mẹ nhưngduyên vẫn chưa tới.

Chị chia sẻ: “Từ một người rất sợ tiêm, vì con, chấp nhận 1ngày tự tiêm vào bụng mình ngày 2 mũi suốt mấy tháng liền. Đến nỗi mà rốn tímbầm giữa mùa đông. Vẫn chẳng thể giữ nổi... Ngày nắng như đổ lửa cũng như mưaphùn gió bấc, không kể xa xôi chỉ cần có ai mách cũng tới đủ địa chỉ thầy thuốcĐông, Tây, Nam, Bắc. Từ 49kg, cơ thể tôi trữ nước dần sau mỗi lần tiêm nội tiếtgiữ thai, mỗi lần uống thuốc Bắc để phục hồi, thuốc Đông y để cải thiện đã cólúc lên tới 70kg kèm theo bao thứ bệnh mà trước giờ không bao giờ nghĩ tới. Đếnlúc này, tôi cảm thấy không muốn cố. Tôi đành buông xuôi để chờ đợi cái lộc trờicho.

Tôi lao vào công việc. Tôi sợ đi vào chốn đông người. Bởi vìdù có đứng ở nơi đó cũng vẫn sẽ cảm thấy vô cùng lạc lõng. Tôi sợ những ánh mắtthương hại mà người đời dành tặng. Tôi thậm chí không muốn tham dự bất cứ dịpđầy tháng của người quen. Vì nếu chứng kiến cảnh người ta có con bế trên tay,tim tôi như muốn vỡ ra vậy. Đau đớn lắm”.

Sợ chốn đông người, sợ sự “quan tâm” của họ hàng nên chị Oanhrất sợ những ngày Tết phải về tụ họp gia đình.

“Mấy chị em trong nhóm tôi (nhóm hiếm muộn – PV) đang bàn tánrôm rả về chuyện Tết này lại phải về quê, gặp chị dâu, em chồng,... cưới trước,cưới sau mình đều đã có con. Chúc tết anh chị em bạn bè cũng dắt đứa lớn đứa béđi cùng. Rồi họ vô tình hỏi: "Thế bao giờ mới định có em bé?". Vẫn biết đó là sựquan tâm. Nhưng, thực sự nó lại là lưỡi dao đâm thấu vào trái tim. Vâng, chúngtôi cũng là phụ nữ. Cũng đều mong làm mẹ. Nhưng ai biết được: “Khi nào trời cholộc?”. Sợ nhất cái cảnh cô dì chú bác, hàng xóm láng giềng dè bỉu: Lại kế hoạchà? Hay tịt rồi? Nhiều tiền mà không có con cũng vứt.

Rồi những ai may mắn có gia đình chồng làm chỗ dựa vững chắcthì không sao. Chớ rơi vào gia đình gia trưởng, suốt dè bỉu, mặt nặng, mày nhẹ,mỉa mai trách móc. Chỉ muốn cắm đầu vào bếp để chẳng phải gặp ai, chào hỏiai...”, chị Oanh tâm sự.

“Với người phụ nữ, không có con là một điều tồi tệ nhất trênthế gian này, nó còn đau đớn hơn khi chúng tôi phát hiện bản thân mình mắc phảimột căn bệnh hiểm nghèo? Chúng tôi, từ những người sợ kim tiêm, nhưng vì viễncảnh sẽ có một đứa con, chúng tôi không ngại ngần để cho bác sĩ gây mê, gây tê,chích thuốc, mổ xẻ...

Với một người đàn bà bình thường, hạnh phúc là có một ngườichồng thành đạt, có con cái ngoan ngoãn, có tiền, có xe..., nhưng những ngườiđàn bà hiếm muộn chỉ cần duy nhất một điều đó là đứa con. Vậy nên, làm ơn đừnghỏi, hay giả vờ đừng quan tâm. Bởi vì chúng tôi tin vào số phận. Tin vào câu:"Con cái là lộc trời cho". Xin đừng đay nghiến và làm nỗi đau này thêm sâunữa... Xin”, chị Oanh nghẹn lòng.

Tết về như tội phạm chạy trốn

7 năm lấy chồng, 6 năm ăn Tết ở nhà chồng thì có đến 5 giaothừa chị Thu Quỳnh (Mỹ Đình, Hà Nội) đón Tết trong nước mắt. Lý do cũng bởi vợchồng chị chưa có cháu cho ông bà nội bế.

Chị bảo, ông bà mong cháu một thì vợ chồng chị mong con mười.Hai vợ chồng cũng đã vào nam ra bắc, coi khoa hiếm muộn của bệnh viện như nhà,cố gắng mọi cách mà ông trời vẫn chưa thương. Người hiểu chuyện thì thông cảm,người không hiểu chuyện thì hỏi mãi, khuấy mãi nỗi đau của hai vợ chồng.

“Cứ mỗi độ Tết về là vợ chồng tôi như hai tên tội phạm chạytrốn. Chỉ dám về quê vài ngày rồi xin phép lên đi làm luôn. Về cũng chỉ ru rú ởnhà không dám đi đâu, khách đến nhà là hai vợ chồng xung phong vào bếp để đỡphải tiếp chuyện”, chị chia sẻ.

Chị sợ sự quan tâm của mọi người, sợ gặp trẻ con, sợ nhữngtiếng hỏi han. Bố mẹ chồng không nói trực tiếp nhưng cứ gặp trẻ con đến nhà chơilà xuýt xoa, rồi ao ước bao giờ mình mới có cháu. Cô, dì, chú, bác cứ gặp là hỏi“vẫn chưa có gì à?”. Nghẹn cả lòng nhưng hai vợ chồng cũng chỉ biết cười trừ.

“Năm nay chồng đang dụ ở lại Hà Nội ăn Tết. Chồng bảo bậntrực nhưng tôi biết đó chỉ là lý do thôi. Từ ngày biết nguyên nhân hiếm muộn làở chồng, chồng buồn nhiều lắm. Chồng sợ gặp mọi người nên rất sợ Tết”, chị Quỳnhchia sẻ.

Kim Minh