Nhiều rào cản đối với cán bộ y tế miền núi

Nâng cao nhận thức để thay đổi hành vi của người dân được xem là thách thức hàng đầu của các cán bộ y tế công tác tại miền núi và các vùng khó khăn.

Đầu tiên phải kể đến thói quen sinh con tại nhà và những hạn chế về nhận thức trong việc sinh đẻ của người dân địa phương. Liên quan đến vấn đề này, Trạm trưởng trạm y tế xã Túc Đán - Ông Vũ Trọng Việt chia sẻ một trường hợp: “29 tết vừa rồi có một ca sinh khó tại nhà. Khi gia đình gọi tôi lên đến nơi thì thấy sản phụ mất nhiều máu, trong trạng thái mê man. Tôi khuyên gia đình đưa sản phụ đến trung tâm y tế huyện, hỗ trợ cả phương tiện nhưng họ vẫn không chịu đi. Không có tiền là một phần, phần khác họ chưa nhận thức được những rủi ro của việc sinh tại nhà. Thuyết phục không được nên chúng tôi đành thăm khám và có những biện pháp sơ cứu cơ bản”.

Trưởng trạm Vũ Trọng Việt chia sẻ về những khó khăn của cán bộ y tế vùng núi và vùng khó khăn

Thứ hai là rào càn ngôn ngữ và văn hóa ngại tiếp xúc với người khác giới trong khi đó đa phần cán bộ y tế thôn bản nơi đây đều là nam giới. Điều này càng khiến việc tiếp cận về mặt tuyên truyền, thăm khám trở nên khó khăn hơn.

Ngoài khó khăn trong việc thay đổi nhận thức, các cán bộ y tế còn gặp rào cản về chuyên môn bởi kỹ năng thực hành y khoa không mang tính liên tục, những kinh nghiệm xử lý tình huống thực tế cũng chưa được đa dạng do tỷ lệ sinh tại trạm xá vẫn còn rất thấp. Ngoài ra cán bộ có khả năng năng lực xin chuyển đến các vùng thuận tiện hơn có xu hướng ngày càng tăng.

Nhiều hỗ trợ từ dự án y tế mới

Nhằm mang đến những hỗ trợ tích cực cho đội ngũ nhân viên y tế, GSK đã phối hợp cùng tổ chức Save the Children thực hiện dự án “Chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em dân tộc thiểu số”.

Ông James Strenner - Trưởng VPĐD GSK Pte Ltd tại Việt Nam chia sẻ: “Chúng tôi rất tự hào khi được hợp tác với Save the Children triển khai dự án tại Yên Bái vì có thể mang đến nhiều hơn nữa sự thay đổi tích cực trong công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh nơi đây.”

Dự án kỳ vọng rằng có thể mang đến nhiều hơn nữa sự thay đổi tích cực trong công tác CSSKBMTSS tại Yên Bái

Cụ thể, để hỗ trợ các cán bộ y tế thuận lợi trong việc tuyên truyền, thay đổi hành vi của đồng bào dân tộc thiểu số trong vấn đề sinh đẻ, dự án sẽ phối hợp Sở Y tế Yên Bái để điều chỉnh các tài liệu truyền thông phù hợp với đồng bào địa phương. Song song đó cũng sẽ triển khai các buổi tập huấn về truyền thông thay đổi hành vi cho cán bộ tuyến huyện, tuyến xã và thôn bản dưới sự hướng dẫn từ giảng viên tuyến trung ương.

Đồng thời, dự án cũng tiến hành đào tạo lâm sàng, tập huấn cầm tay chỉ việc về CSSKBMTSS cho 24 cán bộ của 12 trạm y tế xã. Chương trình tập huấn cũng sẽ tiến hành tại hai đơn vị được cải thiện đơn nguyên sơ sinh và thiết lập đơn nguyên CSTSS theo phương pháp Căng gu ru là trung tâm y tế huyện Trạm Tấu và bệnh viện đa khoa khu vực Nghĩa Lộ.

Ông Trịnh Văn Nghĩa (Giám đốc trung tâm y tế huyện Trạm Tấu) chia sẻ: “Chúng tôi tin tưởng rằng với những mục tiêu thiết thực, bám sát với tình hình thực tế của địa phương, dự án này sẽ mang đến những cải thiện trong công tác CSSKBMTSS. Minh chứng rõ nét là trong giai đoạn 2013-2016 nhờ sự hỗ trợ của dự án Nhân rộng mô hình CSSKBMTSS liên tục từ gia đình đến bệnh viện, tình trạng trên địa bàn huyện đã có được những thay đổi rõ nét. Trong đó, hai sự kiện nổi bật là chúng tôi đã cứu sống được một em bé sinh non chỉ nặng 1,2 kg và tiến hành thành công ba ca sinh mổ sau nhiều năm không thực hiện mổ lấy thai.”

Được biết, dự án sẽ triển khai từ tháng 11/2016 đến tháng 10/2019.

Thúy Ngà

Là người trực tiếp thăm khám cho người bệnh, TS BS Nguyễn Hoàng Đức - Trưởng khoa Tiết niệu Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM cho hay, qua kết quả chụp CT bụng cho thấy anh này có khối u tinh hoàn nằm trong bụng dưới kích thước tới 10 cm.

Khối u hình thành từ tinh hoàn trong ổ bụng

Theo TS BS Hoàng Đức, người đàn ông có tiền sử tinh hoàn ẩn (tinh hoàn nằm trong bụng mà không nằm ở bìu).

Năm 12 tuổi, người này được phẫu thuật tại bệnh viện tỉnh để đưa tinh hoàn bên phải xuống bìu, còn bên trái do không biết vì lý do gì mà vẫn nằm trong ổ bụng.

"Đáng tiếc lúc đó người bệnh không được cảnh báo nguy cơ ung thư của tinh hoàn nằm trong ổ bụng cao gấp 4 lần so với tinh hoàn nằm trong bìu để tiếp tục được theo dõi" - TS BS Hoàng Đức nói và chia sẻ, 20 năm sau, khi bị đau bụng kéo dài mới đi khám thì đã muộn.

Bệnh nhân được phẫu thuật cắt khối u tinh hoàn, kết hợp hóa trị, xạ trị. Tuy nhiên, BS Đức nhận định rằng việc chữa trị sẽ ảnh hưởng tới khả năng sinh sản sau này.

Cách đơn giản phát hiện ung thư tinh hoàn

Trưởng khoa Tiết niệu cho biết thêm, ung thư tinh hoàn rất phổ biến ở nam giới trong độ tuổi từ 20 - 35, ước tính cứ 263 đàn ông sẽ có 1 người bị ung thư tinh hoàn.

Tại Việt Nam hiện chưa có con số thống kê nhưng ở Mỹ, trong năm 2016 có 8.720 trường hợp ung thư tinh hoàn được phát hiện và 380 người tử vong vì căn bệnh này.

Khi thấy tinh hoàn có khối cứng bất thường thì nên tới bệnh viện thăm khám

Nguyên nhân gây ung thư tinh hoàn chưa rõ. Một số yếu tố nguy cơ dễ gây ung thư tinh hoàn như tinh hoàn ẩn có nguy cơ ung thư tăng gấp 4 - 8 lần so với ung thư tinh hoàn trong bìu.

Khả năng ung thư tinh hoàn đối bên ở những người bệnh đã bị ung thư tinh hoàn từ 1 - 2%; bất thường gen như hội chứng Klinefelter 47 XXY, nam vô sinh có nguy cơ ung thư tinh hoàn cao hơn 3 lần, hay ảnh hưởng của chất độc màu da cam…

Theo TS BS Đức, cứ 200 trẻ sinh được sinh ra thì có 1 trẻ không có đầy đủ 2 tinh hoàn. Khi nhận thấy bất thường này, cha mẹ phải đưa bé đi khám ngày để có hướng xử lý, nếu chờ tới lúc trưởng thành sẽ rất nguy hiểm.

"Nam giới cần tự khám tinh hoàn của mình hàng ngày, nếu phát hiện thấy khối cứng bất thường ở tinh hoàn cần phải đi khám ngay với bác sĩ chuyên khoa" - TS BS Đức khuyến cáo.

Thạch Quý