Không gian nghỉ dưỡng cao cấp tại Pullman Hai Phong Grand Hotel

“Quá khứ cần được ghi nhớ và tự hào. Tuy nhiên, bạn không thể sống dựa vào nó”, nhà du hành vũ trụ Fyodor Yurchikhin chia sẻ trong cuộc phỏng vấn năm 2020 về ngành công nghiệp vũ trụ của Nga.

Cách đây 60 năm, ngày 12/4/1961, Yuri Gagarin trở thành người đầu tiên du hành vào vũ trụ. Chuyến bay dài 108 phút đã đi vào lịch sử thế giới, đánh dấu thành công của Liên Xô cũ trong ngành công nghiệp vũ trụ.

Trước khi đưa Gagarin vào vũ trụ, Liên Xô đã phóng Sputnik 1, vệ tinh nhân tạo đầu tiên trên thế giới vào tháng 10/1957, động thái khiến các nước phương Tây bất ngờ. Đến tháng 1/1958, Mỹ mới phóng vệ tinh đầu tiên tên Explorer 1.

Kỷ nguyên của Nga trong lĩnh vực công nghiệp vũ trụ đang đến hồi kết? Ảnh: AFP.

Vai trò của Nga đang kết thúc?

Hiện nay, dù Tổng thống Vladimir Putin không đam mê du hành vũ trụ, có lẽ ông vẫn cảm nhận tác động quân sự và địa chính trị của một chương trình không gian. Vị thế của Nga trong ngành vũ trụ thế giới đã không còn như trước. Lệnh trừng phạt từ nước ngoài, cách vận hành của chính phủ không phải điều kiện tốt nhất để các tập đoàn vũ trụ trong nước phát triển.

Trong khi Nga đang chật vật thì Trung Quốc - đất nước phóng vệ tinh đầu tiên 13 năm sau Liên Xô - đã trở thành nước thứ 2 cắm cờ trên Mặt Trăng sau Mỹ, bên cạnh hàng loạt sứ mệnh đưa tàu thăm dò lên Hỏa tinh.

Hàng chục năm trôi qua, Yuri Gagarin vẫn được nhắc đến là anh hùng dân tộc của nước Nga. Thành tựu của Liên Xô trong bối cảnh Chiến tranh Lạnh căng thẳng là chiến thắng lớn về mặt công nghệ lẫn chính trị, không quan trọng lợi nhuận bao nhiêu.

Stephen Walker, tác giả cuốn sách Beyondkể lại hành trình lên vũ trụ của Yuri Gagarin, từng ghi rằng mọi chuyện có thể đã khác nếu Mỹ không trì hoãn sứ mệnh du hành vũ trụ của Alan Shepard, do chuyến bay thử nghiệm cạn nhiên liệu sớm hơn nửa giây.

Nga vẫn là một trong ít quốc gia được tin tưởng đưa người vào vũ trụ. Trong hơn 10 năm qua, tàu vũ trụ Soyuz của Nga vẫn được Mỹ sử dụng để chở người lên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS). Tuy nhiên, vai trò của Soyuz đối với Mỹ đang kết thúc.

Những thế hệ tên lửa mới của Nga gặp khó khăn về nhiều mặt: kỹ thuật, kinh phí và sự sáng tạo. Sứ mệnh phóng tàu thăm dò Phobos-Grunt lên Hỏa tinh của Nga năm 2011 đã thất bại. Cùng năm đó, Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) phóng thành công tàu thăm dò Curiosity lên bề mặt hành tinh đỏ.

Yuri Gagarin trên đường đến bãi phóng Vostok 1 ở Kazakhstan (Liên Xô cũ) ngày 12/4/1961. Ảnh: Sputnik.

SpaceX - đối thủ mới

Không phải Nga, cái tên mới đang được NASA tích cực hợp tác là SpaceX, công ty khai phá không gian của tỷ phú Elon Musk. Dmitry Rogozin, Giám đốc Cơ quan Vũ trụ Liên bang Nga (Roscosmos) từng nhiều lần phủ nhận các nỗ lực của SpaceX.

Năm 2014, Rogozin mỉa mai rằng Mỹ sẽ dùng bạt lò xo để đưa người lên ISS sau khi Washington ban hành lệnh trừng phạt lên nhiều quan chức Nga, trong đó có ông.

Tháng 11/2020, Elon Musk đáp trả "bạt lò xo đã hoạt động" khi tàu vũ trụ Crew Dragon của SpaceX lần đầu đưa 4 phi hành gia lên ISS. Ngay sau đó, Rogozin nêu ý kiến cho rằng đó là chiến thắng của SpaceX trước hãng Boeing (cũng của nước Mỹ), không phải Musk đã hạ bệ người Nga.

Chi phí đưa người lên vũ trụ rẻ hơn của SpaceX cũng khiến Rogozin nghi ngờ. Giám đốc Roscosmos cho rằng Musk đang dùng thủ thuật bán phá giá nhưng không bị trừng phạt. Đáp trả lại, vị tỷ phú cho biết tên lửa SpaceX có thể tái sử dụng, trong khi của Nga thì không.

Theo thống kê của Bloomberg, chi phí phóng tàu Falcon Heavy của SpaceX là 1.500 USD/kg, Falcon 9 là 2.600 USD/kg, trong khi với tàu Soyuz của Nga lên đến 17.900 USD/kg.

Ảnh mô phỏng tàu vũ trụ Crew Dragon của SpaceX kết nối với ISS, đưa 4 phi hành gia lên Trạm Vũ trụ Quốc tế. Ảnh: NASA.

Tiền cũng chính là vấn đề của Roscosmos. Theo nhà phân tích độc lập Pavel Luzin, chi phí của Nga cho các chương trình không gian, bãi phóng tên lửa và hệ thống định vị GLONASS trong năm 2020 là 2,4 tỷ USD, chỉ bằng một nửa so với năm 2013.

Việc Mỹ không thường xuyên trả tiền thuê tàu Soyuz chở người lên ISS cũng góp phần khiến chi phí các chương trình không gian của Nga sụt giảm. Nói cách khác, SpaceX và Elon Muskđang đe dọa ngành công nghiệp vũ trụ của Nga.

Khó khăn của nước Nga

Bản thân Roscosmos đã tìm cách thay đổi, nhưng các kế hoạch của họ không diễn ra như mong muốn. Tổ hợp bãi phóng tên lửa Vostochny tại Viễn Đông được xây dựng để giảm sự phụ thuộc của Nga với bãi phóng Baikonur ở Kazakhstan. Tuy nhiên, những chuyên gia cho biết địa hình và đại dương xung quanh có thể gây nguy hiểm cho các đợt hạ cánh khẩn cấp. Việc tổ hợp chậm tiến độ, bê bối biển thủ tiền khiến Tổng thống Putin không hài lòng.

Họ tên lửa đẩy siêu nặng Angara, sau hơn 25 năm phát triển đang gặp khó khăn lớn về kinh phí. Andrei Ionin, thành viên Học viện Vũ trụ Nga cho rằng Angara khó cạnh tranh với tên lửa Falcon 9 của SpaceX. Với tình hình này, việc chế tạo ra tên lửa tái sử dụng, chi phí phóng thấp trong thời gian ngắn của Nga như SpaceX là rất khó.

Nếu Nga không có sự thay đổi phù hợp, Yuri Gagarin vẫn mãi là di sản duy nhất của ngành vũ trụ nước này. Ảnh: Renderspeed.

Môi trường, cách vận hành của Nga hiện tại khiến việc tạo ra một "SpaceX của Nga" gặp nhiều trở ngại. Các công ty tư nhân bị ràng buộc trong một "vùng đất không người quản lý", theo lời mô tả của người trong cuộc. Ngay cả nỗ lực của Nga nhằm tạo ra cụm công ty công nghệ, startup không gian như Thung lũng Silicon cũng chứng kiến thất bại nhiều hơn thành công.

Khi mối quan hệ Mỹ - Nga trong lĩnh vực vũ trụ đang bị đe dọa, một số bình luận gợi ý đến cái tên Trung Quốc. Tháng 3 vừa qua, Nga và Trung Quốc đã ký bản ghi nhớ về việc cùng xây dựng trạm nghiên cứu chung trên Mặt Trăng. Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn có những tham vọng lớn lao riêng của họ.

"Về lâu dài, tài năng sẽ chiến thắng nhờ kinh nghiệm và văn hóa tổ chức, không phải các di sản", một nhà nghiên cứu chia sẻ về cách SpaceX thu hút nhân tài trong cuốn sách Liftoffcủa tác giả Eric Berger. Nếu Nga không có sự thay đổi phù hợp, Yuri Gagarin vẫn mãi là di sản duy nhất của ngành vũ trụ nước này.

Theo Zing/Bloomberg

Xem vệ tinh Starlink của Elon Musk nối đuôi nhau bay trên bầu trời đêm

60 vệ tinh Starlink của SpaceX tạo một vệt sáng dài trên bầu trời đêm khi bay qua dãy núi Alps, Thụy Sĩ ngày 25/3.

Ẩn sâu trong chứng bệnh mộng du là nhiều bí ẩn chưa có lời giải đáp.

Tờ Daily Mail đưa tin, vào rạng sáng thứ bảy 25/7/2005 ở Battersea, phía Đông Nam thủ đô London, Anh, một người hoảng hốt phát hiện một bóng người nằm cuộn tròn trên chiếc dầm cầu trục cao chót vót, cách mặt đất 40m. Ngay lập tức, lực lượng cứu hộ có mặt và cố gắng đưa cô xuống đất một cách tự nhiên và an toàn nhất.

Được biết, đây là một cô bé 15 tuổi bị mộng du, sau khi tiếp cận cô bé, họ đã để em thức dậy tự nhiên và đưa xuống đất an toàn.

Một câu chuyện khác xảy ra vào năm 2009, một nữ sinh 18 tuổi người Anh tên là Rachel Ward đã rơi tự do từ cửa sổ tầng 2 xuống đất do mộng du. Cô bỗng nhiên thức dậy, đứng trên bậc cửa sổ và bước xuống thảm cỏ sau nhà và hoảng hốt kêu cứu. Tuy nhiên, kì lạ ở chỗ khi được bố mẹ đưa tới bệnh viện, Rachel không hề gặp một chấn thương gì, chỉ ngủ tiếp và hôm sau ra viện, ký ức về sự việc đêm qua được xóa sạch sẽ.

Cô gái Rachel Ward đã rơi tự do từ cửa sổ tầng 2 xuống đất do mộng du

Nhưng câu chuyện đáng sợ nhất có lẽ thuộc về thám tử lừng danh nước Pháp thế kỉ 19 Robert Ledru. Một lần, ông tham gia điều tra vào một vụ giết người bí ẩn liên quan đến nạn nhân Andre Monet bị bắn chết ở bãi biển ở Le Havre. Đây là một vụ án gặp nhiều khó khăn trong quá trình điều tra do hung thủ chỉ để lại hiện trường một viên đạn và dấu chân kì lạ.

Đáng nói, dấu chân kẻ sát nhân bị thiếu ngón cái, và trùng hợp thay chính vị thám tử này cũng có đôi chân mất ngón cái. Đáng sợ hơn, Ledru nhận ra viên đạn tại hiện trường giống hệt loại của ông hay dùng. Nạn nhân bị bắn chết bên bờ biển, và ngài thám tử này đã thức dậy buổi sáng hôm đó với đôi tất trên chân ướt nước...

Dù rất bàng hoàng, nhưng ngài thám tử nổi tiếng khẳng định được bản thân chính là hung thủ và đầu thú với cảnh sát, Ledru tự nhận ông mắc chứng mộng du sau khi mắc bệnh giang mai lúc còn trẻ. Ban đầu, họ không thể tin được chính Robert Ledru là hung thủ nên phía cảnh sát đã thử nhốt ông trong căn phòng có một khẩu súng vào ban đêm. Kết quả là họ đã chính mắt thấy Ledru cầm súng và tìm cách thoát ra ngoài. Sau đó thám tử lừng danh bị kết tội giết người. Do bị tình trạng mộng du chi phối, ông không phải lãnh án nhưng được đưa về một trang trại ở vùng quê xa, tránh gây ảnh hưởng tới người khác.

Căn bệnh mộng du dưới góc nhìn y học

Tiến sĩ Irshaad Ebrahim, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu giấc ngủ của Anh (LSC) đã nghiên cứu hiện tượng “vừa đi vừa ngủ” và cho biết, 10% dân số ở độ tuổi thanh thiếu niên mắc phải chứng bệnh này. Mộng du có nhiều cấp độ, có thể xảy ra khi người bệnh nằm mơ hay thậm trí không mơ, họ chỉ đơn thuần hành động những điều vô thức như lái xe, vẽ tranh, nấu ăn, thậm chí cả làm tình với người lạ hay giết người... nhưng hoàn toàn không nhớ ra ngay sau khi thức dậy.

Theo nhiều nghiên cứu từ trước tới nay, ở người trưởng thành, tỉ lệ mắc chứng mộng du lên tới 30%. Như vậy có thể kết luận, đây là một tình trạng rối loạn giấc ngủ khá dễ gặp, giống như chứng mất ngủ hoặc nói mơ. Khi ngủ, não của con người rơi vào nhiều chu kì khác nhau, khi những bộ phận nghỉ ngơi mà chân tay vẫn hoạt động vô thức, chắc chắn sẽ gây ra nhiều tai nạn cho cả người bệnh lẫn những người xung quanh.

Mộng là một tình trạng rối loạn giấc ngủ dễ gặp ở lứa tuổi thiếu niên

Mộng du thường rơi vào cuối giai đoạn giấc ngủ NREM (Non Rapid Eye Movement), nói cách khác, khi đó ta đang trong trạng thái “nửa tỉnh nửa mê”. Khi đó, sóng Delta, một loại sóng não hoạt động mạnh nhất và biên độ bất thường, điều này làm con người vẫn trong trạng thái ngủ khi vận động thể chất. Tuy nhiên, lí do sóng Delta hoạt động rối loạn và tăng cao hiện vẫn chưa được giải đáp chi tiết. Các nhà khoa học suy đoán rằng, sự phát triển không đầy đủ thời thơ ấu, đặc biệt là hệ thần kinh có thể là nguyên nhân dẫn tới trạng thái mộng du bí ẩn này.

Chuyên gia thần kinh học Antonio Oliviero, ở Bệnh viện Quốc gia Paraplegics, Toledo, Tây Ban Nha, đã bỏ ra nhiều năm nghiên cứu về mộng du chia sẻ, nếu trẻ có sự rối loạn chất dẫn truyền thần kinh GABA (acid gamma-aminobutyric), hoặc cha mẹ từng mắc chứng mộng du, thì khả năng con cái mắc chứng bệnh này lên tới 45-60%.

Không chỉ có thế, nếu mắc chứng trầm cảm, tỉ lệ bệnh nhân mắc chứng bệnh mộng du cao gấp 3 lần người khỏe mạnh, nếu mắc hội chứng Tourette syndromewho (rối loạn thuộc hệ thần kinh thường khởi phát) có khả năng bị mộng du cao tới 4 - 6 lần so với nhóm người không mắc các chứng bệnh này.

Mộng du hiện nay vẫn là một chứng bệnh mang nhiều bí ẩn và chưa có thuốc điều trị hoàn toàn, tuy nhiên, hãy tập cho mình một thói quen sống lành mạnh, suy nghĩ tích cực và tránh các chất kích thích để không chỉ bảo vệ giấc ngủ của bạn mà còn cả sức khỏe cho cơ thể chính mình.

An An (Dịch theo Dailymail)

Sự thật bất ngờ đằng sau bức ảnh bác sĩ tự mổ bụng chính mình

Nếu bạn đang mất thăng bằng trong cuộc sống, rất có thể bức ảnh dưới đây sẽ truyền cảm hứng cho bạn, bởi đằng sau là câu chuyện về vị bác sĩ với nghị lực sống và sức mạnh phi thường không phải ai cũng có được.

Ozil đã trở lại tập luyện bình thường

Tuy nhiên, trước cuộc chạm trán Liverpool ở vòng 3 Ngoại hạng, ngôi sao người Đức sẵn sàng tái xuất sau khi hăng hái tập luyện cùng các đồng đội.

Arsenal hy vọng sẽ ca khúc khải hoàn tại Anfield để nâng chuỗi trận thắng lên con số 3, dù nhiệm vụ là không hề đơn giản.

Mesut Ozil có thể là quân bài dự bị chiến lược của Pháo thủ thành London, sau khi tân binh Dani Ceballos gây ấn tượng mạnh trên hàng tiền vệ.

Tài năng trẻ người Tây Ban Nha được bầu chọn là Cầu thủ xuất sắc nhất trận với màn trình diễn tốt, kiến tạo cho Aubameyang ghi bàn quyến định vào lưới Burnley.

HLV Unai Emery cũng rất vui khi thủ quân Granit Xhaka trở lại. Tiền vệ Thụy Sỹ vắng mặt vòng đấu vừa qua vì một chấn thương nhẹ.

Ở thời điểm hiện tại, Rob Holding, Hector Bellerin, Kieran Tierney và Mavropanos vẫn đang trong quá trình hồi phục chấn thương.

MỜI XEM VIDEO ĐƯỢC TẠO TỰ ĐỘNG CỦA BÀI VIẾT NÀY

* Đăng Khôi