Giải đáp tuyển sinh online (Kỳ 1)

Xe vừa ghé trước cổng nhà làm bằng hàng mai trắng được cậu uốn nắn tỉa tót, cậu chậm rãi bước ra sân.

Bỗng đôi mắt cậu sáng lên niềm phấn khởi khi thấy tôi đứng cạnh mẹ cất tiếng chào. Cậu nói giọng run run: “Năm nay bây về đây ăn Tết, chắc cậu hết bao bệnh tuổi già!”. Giọng cậu có chút hờn trách lẫn hạnh phúc làm con tim tôi se thắt lại.

Đã 10 năm qua, guồng quay của cuộc sống gia đình rồi từ lúc ngoại mất đi, quê ngoại dần lùi vào miền ký ức trong tôi.

Con vện từ sau hè thấy vậy cũng lựng khựng đi từng bước nặng nhọc vì tuổi già cùng đôi mắt đã mờ. Trên người nó bám đầy cỏ xước khi cố rượt bắt con chuột nhưng bất thành vì đã già yếu.

Tôi đến bên bàn thờ gia tiên thắp nhang cho ngoại cùng mợ. Vẫn còn đây những bức tranh kiếng kể về sự tích Thoại Khanh Châu Tuấn được ngoại treo từ thuở tôi còn ấu thơ. Vẫn cặp dưa hấu đen tròn được dán bằng tấm giấy đỏ có hình rồng, phượng cùng những đòn bánh tét như bao cái Tết thuở xa xưa.

Tôi đã về đây sau mười năm xa cách. Xa cách bởi ý nghĩ của bản thân bó buộc mình vào trong mối quan hệ thâm tình, bó buộc bởi guồng quay cơm áo gạo tiền công danh chức lợi…

Về với quê hương, được đi chân đất ra khoảng đồng ruộng mênh mông, được trò chuyện với người nhà quê, tôi lại được mở rộng lòng sống thật với chính mình. Không e dè lời nói, không phải gồng mình khen ngợi ai. 

Về đây, không ai hỏi tôi đã làm tới chức gì, ông kia bà nọ mà chỉ quan tâm tôi có sống hạnh phúc không, có được khoẻ mạnh không. Vì đó được xuất phát từ mối tình thân ấm áp của những người đã một thuở chứng kiến cảnh tôi còn tóc tai rối ren, nhảy nhót tung tăng từ tuổi tắm mưa cùng mấy đứa bạn trong xóm.

Tôi lại được an yên ngồi cắn miếng dưa đỏ thắm ngọt lịm từ đất mẹ dưỡng nuôi, được cùng cậu nhấm nháp chậm rãi ngụm trà, ôn lại tuổi ấu thơ, được nhìn thấy đám con trẻ hồn nhiên, mặt lấm lem bùn đất, chơi đủ trò dân gian trong nắng xuân rạng rỡ.

Tôi theo cậu ra hái bụi cải trời mọc xanh mơn mởn sau hè, một loại rau mọc hoang đem vào nấu cùng con tép trấu, ấy vậy mà húp đến cạn tô trong lấm tấm giọt mồ hôi. Đã lâu rồi hương vị quê mới lại thấm đẫm trong tôi làm bao giác quan được đánh thức.

Tôi húp từng muỗng canh mang vị đăng đắng, mùi nồng nồng lẫn vị ngọt thanh đọng lại. Cậu thoáng buồn đưa mắt nhìn tôi, bởi Tết lần này chỉ có tôi và sắp nhỏ trở về…

Hoàng hôn buông xuống đỏ rực một góc quê, tôi cùng mẹ và sắp nhỏ lỉnh kỉnh với bao món quà quê cậu và anh chị gửi mang về. Ngồi trên xe, tôi đưa mắt dõi theo ánh hoàng hôn vẫn còn sáng rực những vầng dương và thầm nghĩ, cuộc sống ta đánh mất tình yêu thương này thì sẽ có sự yêu thương khác mở ra.

Xe lăn bánh, nhìn dáng cậu đứng vẫy tay chào tạm biệt, tôi bỗng thấy lòng ấm áp lạ thường, với khát vọng dẹp bỏ những điều không vui đã qua, chào đón tiết xuân mới căng tràn nhựa sống. Tôi cũng nhớ mãi lời cậu dặn dò: “Tết năm sau cứ dẫn tụi nhỏ về, ngoại mất vẫn còn có cậu!”.

Lần đầu ăn Tết ở nhà riêng, vui đâu chẳng thấy, chỉ ước được về quê chồng

Sáng kiến giáo dục này là một phần trong nỗ lực của Thủ tướng Shinzo Abe và các đồng minh bảo thủ của ông nhắm thúc đẩy các chính sách để đưa Nhật Bản trở thành một quốc gia mạnh mẽ hơn và đáng tự hào hơn.

Hiện tại, các thành viên Đảng Bảo thủ và Đảng Tự do của nước này cũng đang tranh cãi sôi nổi về việc sửa đổi sách giáo khoa lịch sử và việc bắt buộc hát quốc ca ở trường học.

Sáng kiến mới này bắt nguồn từ quan điểm bảo thủ cho rằng người Nhật – đặc biệt là giới trẻ hiện nay - đang coi nhẹ yếu tố dân tộc và lịch sử dân tộc do kiến thức ở trường tập trung quá nhiều vào thời kỳ chiến tranh Nhật Bản.

Để phản đối quan điểm này, năm nay Chính quyền của ông Abe đã đưa ra những quy tắc khuyến khích tinh thần yêu nước và tình yêu với lịch sử Nhật Bản, với các giá trị truyền thống và văn hóa độc đáo như đạo Shinto, tầm quan trọng của việc vâng lời, sự tử tế và tự kiểm soát.

Bộ quy tắc mới này dựa trên Huấn lệnh giáo dục năm 1890 và giáo dục đạo đức tiền chiến. Hiện các nhà xuất bản đang tích hợp bộ quy tắc mới này vào sách giáo khoa. Sách sẽ được sử dụng trong các lớp học đạo đức ở trường tiểu học và trung học cơ sở bắt đầu từ năm 2018 sau một thời gian nhận sự góp ý của dư luận và được sự đồng ý của Chính phủ.

Sáng kiến của ông Abe được nhiều người Nhật ủng hộ, đặc biệt là những người cho rằng sự tự do cá nhân của văn hóa phương Tây đang gây tác động xấu tới giới trẻ, trong đó có sự gia tăng của tình trạng bắt nạt, trẻ vị thành niên phạm tội và sự lộn xộn trong lớp học.

“Giáo viên và học sinh đang ngày càng bình đẳng, dẫn tới việc giáo viên mất quyền lực trong lớp học” – ông Shigeki Kaizuka, giáo sư ĐH Musashino, người ủng hộ mạnh mẽ việc dạy các giá trị truyền thống trong trường học, cho hay.

Tuy nhiên, ý tưởng này của ông Abe cũng vấp phải không ít những phản đối.

Hiệp hội Giáo viên Nhật Bản phản đối chương trình này và cho rằng việc đánh giá học sinh dựa trên các giá trị đạo đức truyền thống giống như một sự ép buộc. Phát ngôn viên của Hiệp hội cho rằng, thay vì tập trung vào dạy người dân yêu quê hương, đất nước thì Chính phủ nên nỗ lực hơn nữa để đất nước Nhật Bản xứng đáng với tình yêu đó.

Bà Atsuko Tsuruta – một giáo sư giáo dục đã về hưu từng làm việc ở ĐH Sacred Heart, Tokyo – nhìn nhận sự thay đổi này là một bước lùi. Nó làm bà nhớ lại thời kỳ mà các trường học Nhật Bản đặt ra những quy định đề cao sự vâng lời với những tấm biển lớn có ghi dòng chữ “vâng lời” trong các trường học.

“Giáo dục tiền chiến coi sự vâng lời như một đức tính, đặc biệt là đối với phụ nữ” – bà nói. “Người ta tránh thể hiện quan điểm của mình. Phản biện không được khuyến khích”.

Bà Tsuruta không cho rằng các lớp học đang trở nên mất trật tự và hỗn loạn. “Đó chính là dân chủ. Dân chủ là một thứ luôn lộn xộn”.

• Nguyễn Thảo(Theo Wall Street Journal)