TP.HCM lên kịch bản ứng phó bệnh đậu mùa khỉ

Đó là nhận định của PGS.TS Lưu Nguyên Hưng (Đại học South Florida, Hoa Kỳ) - một chuyên gia y tế Mỹ gốc Việt nhận định.

PGS.TS Lưu Nguyên Hưng là một chuyên gia chuyên nghiên cứu về dịch tễ học phân tử và di truyền ung thư tại Hoa Kỳ. Trong chuyến công tác về Việt Nam, ông đã chia sẻ những suy nghĩ của mình xoay quanh vấn đề nghiên cứu ung thư và đào tạo nhân lực cho chuyên ngành này ở Hệ thống Y tế Vinmec nói riêng và Việt Nam nói chung.

Tiến sỹ Lưu Nguyên Hưng (Đại học South Florida, Hoa Kỳ) trình bày tại Diễn đàn nghiên cứu Ung thư do Hệ thống Y tế Vinmec tổ chức

3 điều để Vinmec vươn tới đẳng cấp quốc tế

- Ông đánh giá như thế nào về Hệ thống Y tế Vinmec, đặc biệt trong lĩnh vực điều trị ung thư?

Vinmec là một trong những bệnh viện có cơ sở vật chất, máy móc, trang thiết bị hàng đầu Việt Nam, có thể sánh với nhiều bệnh viện trong khu vực. Đội ngũ nhân sự của Vinmec cũng rất giỏi, một số bác sĩ có đẳng cấp khu vực.

Đặc biệt, tôi rất ấn tượng với đội ngũ lãnh đạo của Vinmec, những người có tầm nhìn xa, dài hơi, có tâm huyết để đóng góp không chỉ cho Vinmec mà cho cả ngành y tế nói chung, cải thiện sức khỏe cho người Việt Nam.

Hiện nay, ở Việt Nam, không có nhiều hệ thống y tế hội đủ cả 2 yếu tố: người lãnh đạo có tâm, có tầm và tiềm lực tài chính, nên Vinmec đang có nhiều cơ hội để phát triển, vươn tới đẳng cấp quốc tế. Tuy nhiên, để sàng lọc, chẩn đoán sớm, điều trị theo hướng y học cá thể thì cần có thêm trang thiết bị hiện đại hơn, cùng đội ngũ nhân lực có thể vận hành những trang thiết bị đó.

- Theo ông, Vinmec cần triển khai những nhiệm vụ gì để phát triển Trung tâm điều trị ung bướu đạt chuẩn quốc tế?

Trước hết, Vinmec cần có thêm nhiều chuyên gia đầu ngành, bác sĩ giỏi bởi nếu chỉ có một số nhân lực chất lượng cao thì không thể đủ sức. Thực tế, các bệnh viện nổi tiếng trên thế giới đều được biết đến nhờ đội ngũ nhân sự chất lượng cao. Những người giỏi cũng cần những đồng nghiệp giỏi, môi trường để trao đổi học thuật.

Thứ hai, Vinmec cần có hệ thống ghi nhận ung thư tốt để có những con số chính xác, mô tả rõ tình hình bệnh tật, làm cơ sở cho các nghiên cứu về ung thư. Đồng thời, ngân hàng mô, ngân hàng sinh học cần được chuẩn hóa để phục vụ công tác điều trị, theo dõi bệnh nhân ở mức độ cá thể và tiến hành những nghiên cứu đột phá. Những nghiên cứu này chính là một trong những yếu tố cốt lõi giúp Vinmec có thể sánh ngang hàng với những trung tâm đẳng cấp quốc tế.

Thêm vào đó, Vinmec cần tăng cường hợp tác cả trong nước và quốc tế để học hỏi kinh nghiệm của các trung tâm, bệnh viện khác, chia sẻ lợi ích để cùng phát triển. Bệnh viện cũng cần xây dựng lộ trình cụ thể, chuyển biến kế hoạch tầm nhìn thành hành động cụ thể theo từng giai đoạn 5 năm, 10 năm… để có những bước đi rõ ràng, vững chắc.

Tiến sỹ Lưu Nguyên Hưng (Đại học South Florida, Hoa Kỳ) trình bày tại Diễn đàn nghiên cứu Ung thư do Hệ thống Y tế Vinmec tổ chức

Vinmec có điều kiện để ‘trồng người’ từ gốc

- Ông có nêu một vấn đề quan trọng là Vinmec cần xây dựng đội ngũ nhân lực chất lượng cao, đồng đều. Vậy ông có khuyến nghị gì về mô hình đào tạo nhân lực của Vinmec, nhất là trong vấn đề đào tạo nhân lực cho chuyên ngành ung thư?

Thuận lợi hơn các bệnh viện công có rất nhiều giới hạn, Vinmec có thể ra những quyết định táo bạo để chiêu mộ những nhân tài. Tôi đánh giá việc hợp tác với những chuyên gia người Mỹ gốc Việt giàu kinh nghiệm, có tâm, muốn cống hiến cho Việt Nam của Vinmec là một sáng kiến đột phá.

Về lâu dài, nếu Vinmec vẫn tiếp tục duy trì được việc hợp tác này thì sẽ đem lại nhiều lợi ích cho nguồn nhân lực của hệ thống y tế, khi họ được học hỏi kinh nghiệm, trao đổi học thuật với đội ngũ chuyên gia này.

Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp trước mắt, còn về lâu dài, Vinmec vẫn phải tính đến chuyện đào tạo nguồn nhân lực cho riêng mình. Đó mới là giải quyết phần gốc của vấn đề.

Tiến sỹ Lưu Nguyên Hưng (Đại học South Florida, Hoa Kỳ) trình bày tại Diễn đàn nghiên cứu Ung thư do Hệ thống Y tế Vinmec tổ chức

- Ở Hoa Kỳ, nhiều bệnh viện bên cạnh chức năng khám chữa bệnh còn có những viện nghiên cứu, đào tạo, thực hành. Tuy nhiên, ở Việt Nam, những bệnh viện có mô hình như vậy rất ít. Ông đánh giá như thế nào khi Vinmec có ý tưởng xây dựng trường Đại học Y khoa và bệnh viện thực hành ?

Theo tôi, định hướng xây dựng một hệ thống y tế bao gồm cả điều trị, nghiên cứu, đào tạo, và thực hành là một hướng đi đúng đắn và cần thiết. Vì như đã nói ở trên, muốn có một nguồn nhân lực chất lượng cao, mang tính bền vững, Vinmec cần phải xây dựng lộ trình đào tạo nhân lực cho riêng mình, chứ không thể chỉ dựa vào mỗi kênh chiêu mộ nhân tài mãi.

Trong câu chuyện này, Vinmec có điều kiện để “trồng người” từ gốc, chứ không phải đào tạo lại, nên sẽ bài bản, và theo đúng định hướng của cả hệ thống. Đặc biệt, Vinmec lại có đội ngũ lãnh đạo tài năng - những người “kiến trúc sư” giỏi - nên càng có nhiều cơ hội gặt hái thành công trong mảng đào tạo nhân lực. Nếu làm bài bản ngay từ đầu thì mất khoảng 10-14 năm để có một lứa bác sĩ mang thương hiệu hoàn toàn của Vinmec.

- Xin cảm ơn ông!

Hiện vẫn chưa rõ nguyên nhân của sự cố nói trên. Tuy nhiên, nhiều khả năng đây là chuỗi phản ứng dây chuyền sau sự cố của Cloudflare, một trong những dịch vụ DNS (phân giải tên miền) trung gian lớn nhất thế giới. Sự cố này khiến nhiều website và dịch vụ liên quan như Dropbox, BuzzFeed, Discord, Pinterest, Peloton, Feedly, OKCupid, SoundCloud,... không thể truy cập.

Lợi dụng tình hình này, nhiều chủ tài khoản mạng xã hội đã phát tán thông tin về việc Facebook đang có chiến dịch rà quét nhằm chấm dứt hoạt động bán hàng online trên Facebook cá nhân. 

Thông tin giả được phát tán về việc Facebook đang có chiến dịch rà quét nhằm chấm dứt hoạt động bán hàng online.  Ảnh: Trọng Đạt

Theo thông tin này, các chủ tài khoản đăng bài, up ảnh cá nhân liên tục quá giới hạn cho phép sẽ bị kiểm soát, bài đăng chuyển sang trạng thái “xoay vòng” và không thể mở được nick Facebook.

Nhóm người tung tin giả còn cảnh báo về việc các nick vi phạm sẽ bị Facebook cho “bay màu”. Đối tượng phát tán tin giả cũng hướng dẫn người dùng đăng tải dòng chữ “Cmuk” với lời hứa hẹn “hiện lên chữ đỏ sẽ khắc phục được lỗi”.

Ngay sau khi xuất hiện, thông tin này đã gây ra tâm lý hoang mang, lo sợ đối với cộng đồng bán hàng online trên Facebook tại Việt Nam. Do Facebook gặp phải sự cố trong thời gian nói trên, điều đó khiến nhiều người dùng càng có niềm tin vào đoạn thông tin giả mạo. 

Thông tin cấm bán hàng online trên Facebook cá nhân là giả mạo.

Hiện vẫn chưa rõ mục đích của những kẻ phát tán nội dung giả mạo. Tuy vậy, người dùng mạng xã hội không cần phải hoang mang bởi lỗi load ảnh trên Facebook là sự cố toàn cầu. Facebook cũng chưa đưa ra bất kỳ thông tin nào về việc thắt chặt hoạt động bán hàng trên Facebook cá nhân của người dùng mạng xã hội. 

Bên cạnh đó, người dùng Facebook cần hết sức cảnh giác, không nên nghe theo hướng dẫn của kẻ tung tin đồn giả mạo nhằm tránh nguy cơ rò rỉ dữ liệu cá nhân và các rủi ro khác có thể xảy ra. 

Trọng Đạt

Chương trình do nhãn hàng Glucerna của công ty Abbott, phối hợp với Hội Nội tiết & Đái tháo đường Việt Nam tổ chức

Uống thuốc là được ‘thả cửa’ ăn uống

Rất nhiều người đái tháo đường (ĐTĐ) nghĩ rằng chỉ cần uống thuốc là có thể kiểm soát được bệnh lý nên sau khi uống thuốc có thể ăn uống thoải mái.

Thực tế, để kiểm soát ĐTĐ hiệu quả thì ngoài việc tuân thủ điều trị thuốc theo chỉ dẫn của bác sỹ, vẫn cần phải vận động và có một chế độ dinh dưỡng hợp lý.

Theo khuyến nghị của Hội Đái Tháo Đường Hoa Kỳ (ADA), dinh dưỡng hợp lý phải cung cấp năng lượng đầy đủ giúp đảm bảo sức khỏe và cải thiện các vấn đề về chuyển hóa: đường huyết, mỡ máu, huyết áp để nâng cao chất lượng cuộc sống cho người ĐTĐ.

Người đái tháo đường cũng như người chăm sóc người thân mắc đái tháo đường cũng cần lưu ý chế độ ăn uống kiêng khem quá nghiêm ngặt khiến cơ thể thiếu dưỡng chất cần thiết, dẫn đến mất cân bằng dinh dưỡng ảnh hưởng đến sức khỏe.

Nên kiêng ăn tất cả các thức ăn ngọt

Đây là một trong những quan niệm sai lầm nhất trong chế độ ăn uống của người mắc đái tháo đường.

Đường trong máu có tăng nhiều hay ít phụ thuộc vào khả năng chuyển hóa thức ăn thành glucose, còn gọi là chỉ số đường huyết. Chỉ số đường huyết của thức ăn càng cao thì càng làm đường trong máu tăng nhanh sau khi ăn và ngược lại.

Như vậy, điều quan trọng mà người mắc đái tháo đường cần lưu ý là lựa chọn thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp chứ không phải là vị ngọt của thức ăn đem lại. Hiện nay ở Việt Nam đã có những sản phẩm dinh dưỡng chuyên biệt dành cho người ĐTĐ phát triển trên nền tảng nghiên cứu khoa học. Đơn cử như Gucerna của công ty Abbott đang được nhiều người tin tưởng, ngoài việc có hệ bột đường giải phóng chậm giúp ổn định đường huyết sau ăn, còn có chỉ số đường huyết thấp phù hợp với người mắc ĐTĐ.

Có thể ăn thực phẩm không chứa đường thoải mái

Một sự thật là nhiều thực phẩm không chứa đường vẫn chứa chất carbohydrate (tinh bột) có khả năng được cơ thể chuyển hóa thành đường. Vì vậy, dù là loại thực phẩm không chứa đường, chúng ta cũng nên có chế độ ăn uống điều độ và tìm hiểu thông tin kĩ lưỡng để tránh tình trạng ăn kiêng mà vẫn khiến bệnh thêm trầm trọng.

Người ĐTĐ cần phải lưu ý đến liều lượng các nhóm dưỡng chất trong mỗi bữa ăn

Không bao giờ bị hạ đường huyết

Rất nhiều người ĐTĐ chỉ lo ngại tình trạng đường huyết trong máu tăng cao, mà quên rằng cũng có nguy cơ đường huyết hạ xuống thấp quá mức. Tình trạng hạ đường huyết cũng rất nguy hiểm, có thể gây ra hôn mê, thậm chí là tử vong nếu không được xử lý kịp thời.

Nguyên nhân của tình trạng hạ đường huyết có thể xuất phát từ việc ăn uống kiêng khem quá mức khiến cơ thể bị suy dinh dưỡng, tập thể dục quá nặng hay uống thuốc khi đói. Do đó, khi có các dấu hiệu nghi ngờ hoặc có biểu hiện của hạ đường huyết, người bệnh cần uống ngay một cốc nước đường, sữa hoặc thực phẩm chứa đường như bánh kẹo để nhanh chóng nâng đường huyết lên lại mức ổn định.

Người ĐTĐ nên kiểm tra đường huyết thường xuyên

Người ĐTĐ nên tăng cường tập luyện các môn thể thao

Người ĐTĐ nên luyện tập thể dục thể thao thường xuyên để nâng cao sức khỏe, góp phần kiểm soát bệnh.

Tuy nhiên, người ĐTĐ cần lưu ý chọn tham gia những môn thể thao phù hợp với sức khỏe và lứa tuổi, đặc biệt là những người đã có biến chứng ĐTĐ. Các hoạt động thể thao phù hợp cho người ĐTĐ có thể kể đến đi bộ, yoga, đạp xe đạp, thể dục dưỡng sinh…Bên cạnh đó, cần lưu ý một số vấn đề:

- Không nên tập thể dục khi đang quá đói bởi có thể sẽ bị hạ đường huyết rất nguy hiểm. Do đó, trước khi tập luyện 30 phút nên ăn lót dạ miếng bánh hoặc uống một ly sữa (loại có công thức dành riêng cho người ĐTĐ), tránh để bị đói.

- Người đái tháo đường khi tập thể dục cần lưu ý đến nhịp tim, nếu khi nhịp tim lên quá 110-120 lần/phút là phải nghỉ.

- Trang phục, giày tập phải phù hợp, nhất là đối với những người có biến chứng thần kinh ngoại biên gây giảm hoặc mất cảm giác ở chân.

- Thời gian tập nên là buổi sáng vì đây là lúc thời tiết ấm áp, không khí trong lành nhất trong ngày.

Người ĐTĐ nên tập các bài thể dục nhẹ nhàng, phù hợp với sức khoẻ

Sản phẩm bổ sung dinh dưỡng cho người ĐTĐ đều như nhau

Đối với người ĐTĐ, việc bổ sung dinh dưỡng là rất cần thiết. Tuy vậy không phải tất cả các sản phẩm bổ sung dinh dưỡng đều phù hợp cho người ĐTĐ hoặc có giá trị dinh dưỡng, hỗ trợ sức khỏe như nhau. Trước khi sử dụng một sản phẩm nào, người ĐTĐ nên tham khảo ý kiến của bác sỹ hoặc các chuyên gia về dinh dưỡng.

Sản phẩm dinh dưỡng cần có thành phần và công thức đáp ứng được khuyến cáo của các hiệp hội y khoa uy tín như Hội Đái Tháo Đường Hoa Kỳ (ADA), Châu Âu (EASD) về dinh dưỡng phù hợp cho người ĐTĐ.

Thu Trang

Cấp cứu tại Trung tâm chống độc, BV Bạch Mai. Ảnh minh họa

Theo BS Nguyên, rượu cồn công nghiệp nguy hiểm bởi khởi đầu loại này có tác dụng tương tự như rượu thông thường (sản xuất từ cồn thực phẩm ethanol) nhưng vào cơ thể, cồn này được chuyển hóa trở thành các a xít gây tổn thương các tế bào đặc biệt là ở mắt, não hây hoại tử các tế bào não, tế bào thần  kinh thị giác ở mắt nên gây mù vĩnh viễn. Khi có biểu hiện ngộ độc với các triệu chứng như mờ mắt, thở nhanh, lơ mơ,chậm chạp, hôn mê) thì đã nặng.

“Do đó, với các bệnh nhân ngộ độc rượu cồn công nghiệp methanol nếu không tử vong cũng hiếm có cơ hội hồi phục hoàn toàn mà sẽ chịu di chứng rất nặng nề: mù, mất trí nhớ. Rượu cồn công nghiệp dễ gây tử vong do gây sốc tụt huyết áp, tổn thương não…”- BS Nguyên cảnh báo

Trên thực tế, theo các bác sĩ, không chỉ có bệnh nhân bị ngộ độc rượu cồn công nghiệp mà còn có tình trạng bệnh nhân bị ngộ độc phải nhập viện do lạm dụng rượu. Nhiều người uống rượu nhưng không ăn gây hạ đường huyết, nếu hạ đường huyết nặng có thể gây tổn thương não do thiếu năng lượng được nuôi dưỡng.

BS Nguyên đánh giá, dịp lễ, tết số nhập viện do rượu thường tăng 2-3 lần, bệnh nhân ở mọi lứa tuổi (thanh niên, trung niên), các nghề nghiệp: công chức, thanh niên, sinh viên. Bia cũng gây ngộ độc chứ không chỉ là rượu như nhiều người vẫn nghĩ, vì đơn giản: bia là rượu pha loãng và có thêm… bọt thôi, nếu lạm dụng cũng gây ngộ độc.

Theo Sức khỏe & Đời sống