Nhận định, soi kèo Nữ Mỹ vs Nữ Nhật Bản, 10h30 ngày 27/2: Xứng đáng là chung kết

"Khi tôi tròn 40 tuổi, tôi bắt đầu viết thơ, viết tưng bừng không cản được, viết như lên đồng, tôi không kịp nghĩ, và dường như những câu thơ đó có sẵn trong túi tự lôi ra viết vậy. Sản lượng thơ của tôi tăng kinh khủng với 728 bài thơ cho trẻ con. Tôi chỉ viết thơ ngắn, ngại viết thơ dài vì có lẽ cũng ít người đọc. Khi mang các bài thơ của tôi tới Nhà xuất bản thì cũng không có nhiều đơn vị mặn mà, họ bảo phải bán được mới in. Rất may, tôi đã in được 4 tập thơ và có những cuốn đã bán hết. Với Nghé ọ Hai Xoáytôi mất có 4 đêm để hoàn thành. Cuốn sách có chi tiết liên quan tới trò chơi dân gian, bởi tôi được chơi tất thảy các tròn đó. Đó là dữ liệu cuộc sống mà không phải tuổi thơ của ai cũng có được. Và những dữ liệu đó, tôi gom góp vào cuốn sách này", Phạm Anh Xuân chia sẻ tại buổi ra mắt sách.

Nghé ọ Hai Xoáy khai thác đề tài về những đứa trẻ làng quê, sự hòa nhập cùng thiên nhiên và các trò chơi dân gian. Nổi bật trong đám trẻ mục đồng là nhân vật Hùng với ước mơ và khát vọng học tập. Vì mải mê đọc sách mà Hùng để con trâu sắp đến ngày sinh gặp nạn. Trước khi chết, nó đã sinh ra chú nghé có hai xoáy trên đầu. 

Qua câu chuyện, độc giả sẽ thấy được tình cảm ấm áp, chân thành của xóm làng mỗi khi có biến cố xảy ra. Làng quê gần gũi, bạn bè thân thương, kí ức ấu thơ và tình yêu thương của cha mẹ sẽ luôn ở bên mỗi người trong hành trang bước vào đời. Đó cũng là động lực tinh thần cho bước khởi đầu của nhân vật Hùng, giúp cậu bé vững chãi trên con đường thực hiện ước mơ. 

Giống như tác giả Phạm Anh Xuân, có thể với nhiều độc giả, tuổi thơ là bầu trời rộng lớn, là cây cỏ, sông nước, là nơi có thể thả sức tưởng tượng, nơi có những trò nghịch ngợm mà không phải đứa trẻ nào cũng có. Đó là ký ức sống động, mỗi khi nhớ về là cảm xúc lại dâng lên. Bởi thế, khi đọc cuốn sách nhỏ này, chúng ta chắc chắn sẽ tìm thấy thấy sự đồng cảm.

Trong cuốn sách Nghé ọ Hai Xoáy, tác giả Phạm Anh Xuân đã đi rất sâu vào cuộc sống của vùng quê. Những câu văn miêu tả đậm chất thôn quê ấy chắc chắn sẽ khiến nhiều người ao ước được trở về quê sống giữa khung cảnh yên bình.

Tác giả Phạm Anh Xuân chia sẻ: “Tuổi thơ của tôi là bầu trời rộng lớn, là cây cỏ, sông nước, nơi tôi có thể thả sức tưởng tượng, nơi có những trò nghịch ngợm mà không phải đứa trẻ nào cũng có. Đó là ký ức sống động, mỗi khi nhớ về là cảm xúc lại dâng lên và tôi viết”.

Với cuốn sách này, tác giả muốn nhắn nhủ đến độc giả nhí dù ở thành thị hay nông thôn cũng phải rèn luyện kỹ năng, chăm chỉ học hành để làm chủ cuộc phiêu lưu của chính mình. Còn đối với người trưởng thành, cuốn sách sẽ như một tấm vé quay trở về tuổi thơ yên bình, bởi người lớn đã từng là trẻ con nhưng đôi khi lại quên đi ký ức ấy.

“Tôi hiểu được đôi khi không gian văn hóa làng quê hiện nay bị phá vỡ và đi theo hướng đô thị hóa, nhưng tôi mong với cuốn sách này, mỗi người sẽ cảm nhận được phút bình yên trong tâm hồn để tìm về tuổi thơ của mình”, tác giả Phạm Anh Xuân nói.

Tại buổi giao lưu, nhà văn – nhà thơ Bảo Ngọc chia sẻ điều quan trọng của người viết sách cho thiếu nhi là phải tạo ra được một thế giới mà ở đó, cả người lớn và trẻ con đều muốn hòa mình vào. 

Nhà báo Vũ Thu Hương (Báo Thiếu niên tiền phong và Nhi đồng) cho rằng đây là câu chuyện có nội dung lớn, mang nhiều thông điệp giáo dục ý nghĩa với thanh, thiếu nhi và cả người lớn; đồng thời thấm đẫm chất hương đồng cỏ nội của làng quê, được viết nên bằng những tư duy mới mẻ và khá hiện đại. 

Sáng ngày 28/2, ông Đinh La Thăng, Bí thư Thành uỷ TP.HCM có buổi làm việc với Trường ĐH Sân khấu Điện ảnh TP.HCM.

Ông Vũ Ngọc Thanh, Hiệu trưởng Trường ĐH Sân khấu Điện ảnh TP.HCM, cho biết  trường có rất nhiều khó khăn, thiếu trang thiết bị để đào tạo nghệ thuật như phim trường, các phòng chức năng, phòng chuyên dụng, phòng chiếu phim đạt chuẩn tối thiểu...

Quang cảnh buổi làm việc

Bên cạnh đó, đội ngũ các cấp, nhất là cấp phòng, khoa, đơn vị trực thuộc còn mỏng, thiếu. Nhiều đơn vị không có cấp trưởng, cấp phó...

Theo quy định hiện hành, trưởng khoa phải có trình độ tiến sĩ phù hợp chuyên ngành đào tạo. Tuy nhiên, Trường ĐH Sân khấu Điện ảnh TP.HCM có 6 phòng chức năng, 11 khoa chuyên môn và 5 đơn vị trực thuộc, nhưng chỉ có 55 giảng viên cơ hữu, trong đó có 3 phó giáo sư, 5 tiến sĩ, 18 thạc sĩ trong tổng số 109 công chức, viên chức.

Nghệ sĩ ưu tú Ca Lê Hồng, nguyên Hiệu trưởng nhà trường cho biết công tác đào tạo của trường ngày càng thu hẹp. "Khoa đạo diễn phải dạy chay, học chay từ đầu chí cuối vì các sân khấu quá nghèo nàn. Sinh viên các khoa khác cuối năm tốt nghiệp mới được “leo” trên sân khấu biểu diễn".

“Đặc trưng của phương Nam là cải lương, nhưng hiện nay khoa cải lương cũng vô cùng khó khăn. Chúng tôi chỉ mong có dự án đào tạo kỹ càng, cải lương phải cho ra cải lương” – NSƯT Ca Lê Hồng đề xuất nguyện vọng.

Ông Đinh La Thăng

Trước chia sẻ của lãnh đạo và nguyên lãnh đạo nhà trường, ông Đinh La Thăng cho rằng “Một trường đại học có gần 100 cán bộ giảng viên mà chỉ được cấp 13 tỷ đồng trong một năm, quy ra một tháng chỉ hơn 1 tỷ đồng, là rất khiêm tốn”.

Theo ông Thăng, dù đang khó khăn nhưng Trường ĐH Sân khấu Điện ảnh TP.HCM cần phải kiện toàn bộ máy. Trường có thể xin thí điểm những cơ chế đặc thù, chứ không thể để tình trạng thiếu trưởng khoa, phó khoa như vậy.

“Các bộ môn khoa học cần tiến sĩ, nhưng nghệ thuật có nhất thiết cần tiến sĩ, hay từng khoa một phải có tiến sĩ? Có nhất thiết phải là tiến sĩ hát cải lương không?" - ông Thăng đặt câu hỏi và đưa ra so sánh "Tôi thấy người ta giới thiệu nghệ sĩ nhân dân, nghệ sĩ ưu tú hát cải lương, chứ không thấy ai giới thiệu một ông tiến sĩ lên hát cải lương ”.

Ông Đinh La Thăng cũng cho rằng thành phố phải có một nền văn hóa nghệ thuật mang đặc trưng của đất phương Nam. Đó là sự hào sảng, nghĩa khí, nghĩa hiệp.

“Thành phố sẽ cho xây dựng một sân khấu cải lương mang tầm cỡ quốc gia để nuôi loại hình nghệ thuât này, và sẽ có chế độ học bổng cho người học cải lương, hát bội từ ngân sách thành phố, để thu hút nhân tài tới học và ở lại thành phố hoạt động.

Chúng ta nhất quyết không thể loại hình này bị mai một. Thử hình dung sau 30 năm nữa, phương Nam không còn cải lương thì sẽ như thế nào?” - ông Thăng nhấn mạnh.

Trong buổi làm việc, ông Thăng đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường giúp trường giải quyết vấn đề về các dự án trong 6 tháng đầu năm 2017. Công an thành phố giải quyết dứt điểm những khiếu nại, khúc mắc về đất đai trong tháng 3. Đài Truyền hình Thành phố phối hợp xây dựng phim trường để trường được sử dụng, khắc phục tình trạng dạy chay học chay. Ngược lại, nhà trường có trách nhiệm về những sản phẩm chất lượng cho đài và cho khán giả.

Lê Huyền

Sau khi tin tức về Nữ hoàng Anh đột ngột qua đời được phát đi, lượng tìm kiếm của người dùng Internet về Nữ hoàng Elizabeth II đã tăng vọt. 

Ghi nhận của Google Trend cho thấy, tại Việt Nam, Nữ hoàng Anh Elizabeth II hiện đang xếp thứ 2 về xu hướng tìm kiếm trong 24 giờ đồng hồ qua. 

Kể từ nửa đêm ngày 8/9 (giờ Việt Nam), mức độ quan tâm trong hoạt động tìm kiếm về chủ đề Nữ hoàng Anh Elizabeth II đạt thang điểm 100/100. Số lượng bản tin về chủ đề này cũng tăng vọt với hơn 160 bản tin trên khắp các mặt báo. 

Các từ khóa được tìm kiếm nhiều nhất về chủ đề này là Nữ hoàng Anh, Elizabeth, Queen Elizabeth, Nữ hoàng Elizabeth, Elizabeth II, Nữ hoàng Anh mất, Thái tử Charles, Queen Elizabeth II,...

Tại Vương quốc Anh, chủ đề liên quan đến Nữ hoàng Elizabeth II cùng các thành viên trong vương thất Anh cũng thu hút lượng tìm kiếm lớn trên các trang mạng. Theo đó, trong 10 xu hướng tìm kiếm nổi bật tại Vương quốc Anh, có tới 6 chủ đề liên quan đến sự kiện này. 

Điều tương tự cũng diễn ra tại các quốc gia thuộc Khối thịnh vượng chung như Canada, Australia, New Zealand, Ireland,... và nhiều quốc gia khác trên thế giới. 

Trọng Đạt

Qua đó có thể thấy được mong muốn của Bộ GD-ĐT là hoàn thiện và nâng cao các tiêu chuẩn trước đây cho phù hợp với thực tế ở Việt Nam. 

Tuy nhiên Bản dự thảo mới chỉ nâng cao các tiêu chuẩn hình thức về nghiên cứu và đào tạo mà quên mất tiêu chuẩn cốt lõi về trình độ chuyên môn. Chính những điều này đã và sẽ gây ảnh hưởng lâu dài đến nền giáo dục Việt Nam.

Tiêu chuẩn chuyên môn quá thấp

Theo thông lệ quốc tế, để bảo vệ luận án tiến sĩ cần phải có ít nhất hai bài báo khoa học đăng trên các tạp chí ISI/ Scopus. Đây là hai danh mục các tạp chí khoa học có uy tín được toàn thế giới công nhận. Vậy mà tiêu chuẩn tối thiểu cho chức danh phó giáo sư (hay giáo sư) của Việt Nam chỉ là công bố được ít nhất một (hay hai) bài báo khoa học trên tạp chí khoa học quốc tế thuộc danh mục ISI, Scopus. 

Ảnh: Lê Văn

Học vị tiến sĩ mới chỉ là bằng cấp công nhận ai đó có đủ trình độ nghiên cứu độc lập, còn lâu mới có thể được phong chức danh giáo sư. Có thể ví người có học vị tiến sĩ là người mới có trình độ vỡ lòng trên con đường làm khoa học, còn người có chức danh giáo sư là người làm thày dạy học. Người chỉ có trình độ vỡ lòng sao có thể đi dạy học cho người khác được.

Nhiều người thường hay viện cớ nền khoa học và giáo dục Việt Nam còn thấp nên chỉ cần tiêu chuẩn thấp thôi. Vấn đề là ở chỗ tiêu chuẩn thấp sẽ dẫn đến thầy dởm, thầy dởm sẽ dẫn đến trò dởm, trò dởm sẽ trở thành thầy còn dởm hơn nữa…

Vì vậy, việc đầu tiên cần làm là nâng tiêu chuẩn tối thiểu cho chức danh phó giáo sư (hay giáo sư) lên trên thông lệ quốc tế cho học vị tiến sĩ. Nền giáo dục đại học của chúng ta còn kém không có nghĩa là chúng ta phải đưa bằng cao học của chúng ta xuống ngang bằng đại học, bằng tiến sĩ chỉ ngang bằng cao học, chức danh giáo sư chỉ ngang bằng tiến sĩ.

Nhiều người lại nói rằng tiêu chuẩn chức danh của chúng ta đâu có thấp về chuyên môn. Muốn đạt được tiêu chuẩn phong phó giáo sư thì phải có ít nhất 6 điểm công trình quy đổi tương đương khoảng 6 bài báo khoa học hoặc 3 cuốn sách giáo trình. 

Nhưng chỉ cần công bố trong các tạp chí ở trường là đã được tính điểm quy đổi. Tôi đã từng thấy có người công bố đến 4 - 5 bài báo trong cùng một số tạp chí của trường mình. Chỉ cần vài số tạp chí như vậy là đã đủ điểm quy đổi công trình. 

Nếu thiếu thì có thể viết sách vì sách còn được tính điểm công trình cao hơn điểm bài báo. Ai cũng biết in sách bây giờ quá dễ, dễ đến mức ai cũng in được thơ của mình. Sách chuyên môn thì thầy viết kiểu gì cũng đem giảng cho sinh viên được. Sau đó nhà trường phải công nhận đó là sách phục vụ giảng dạy, thế là được tính điểm. 

Có thể thấy ngay các sách báo kiểu này không phản ánh chút gì trình độ chuyên môn thực sự của tác giả. 

Nói như vậy không có nghĩa là chúng ta không viết bài cho các tạp chí khoa học trong nước nữa. Việc cần làm là chỉ nên tính điểm công trình cho 2 - 3 tạp chí hàng đầu của mỗi ngành. Có như vậy thì các tạp chí này mới nhận được nhiều bài gửi đăng và do đó nâng cao được chất lượng chuyên môn thông qua việc xét chọn các bài báo tốt nhất. Không thể để tình trạng vàng thau lẫn lộn với hơn 350 tạp chí được tính điểm công trình như hiện nay.

Ảnh: Lê Văn

Quy định mới không nên tính điểm cho việc viết sách. Để có thêm điểm, phần lớn các ứng viên chức danh bây giờ đều viết sách, không phải là một cuốn mà đến 3 - 4 cuốn hoặc hơn nữa, càng nhiều cuốn thì càng viết ẩu. Tôi đã được đọc những cuốn sách của các ứng viên được viết rất “ngây ngô” và nhiều khi “phản khoa học”. Nguy hại hơn là họ đem những cuốn sách này dạy cho sinh viên của mình.Sách viết sai hay viết ẩu sẽ để lại những hệ lụy khôn lường cho những người dùng những cuốn sách này.

Những tiêu chuẩn khác lại rất cao

Có một nghịch lý là trong lúc tiêu chuẩn về chuyên môn của chức danh thấp nhưng những tiêu chuẩn khác thì được yêu cầu rất cao. 

Ví dụ như ứng viên chức danh giáo sư phải viết ít nhất một cuốn sách với lý do phục vụ đào tạo. Điều này cũng giống như bắt giáo viên phổ thông phải viết sách giáo khoa. Không phải ai có trình độ cao cũng viết được sách. Không nước nào yêu cầu cán bộ giảng dạy phải viết sách cả và đại đa số các giáo sư ở các nước phát triển như ở Mỹ cũng không hề viết sách trong cả sự nghiệp của mình. 

Vô lý nhất là yêu cầu ứng viên giáo sư phải có ít nhất 3 nghiên cứu sinh đã bảo vệ luận án tiến sĩ trong lúc bản thân chỉ cần có số công bố ngang bằng với yêu cầu cho một luận án tiến sĩ quốc tế. Có thể làm một phép tính thô thiển để thấy rằng chất lượng tiến sĩ kiểu này chỉ bằng 1/6 chất lượng tiến sĩ quốc tế. 

Nguy hiểm hơn, là các ứng viên sẽ phải đào tạo nghiên cứu sinh bằng mọi cách để đạt chuẩn giáo sư, bất kể nghiên cứu sinh của mình có xứng đáng với học vị tiến sĩ hay không. Thế nên mới có người vừa bảo vệ tiến sĩ xong đã bắt tay đào tạo nghiên cứu sinh mà đào tạo luôn một lúc 2 - 3 người, mà dễ nhất là đào tạo ở các trường địa phương. Đào tạo tiến sĩ kiểu này thì trình độ chuyên môn chả còn gì sau vài thế hệ. 

Ở các nước người ta phong chức danh cho những người có khả năng đào tạo tiến sĩ, chứ không phải có đào tạo nhiều tiến sĩ rồi mới được phong chức danh như ở ta.

Bản dự thảo cũng yêu cầu ứng viên chức danh phải có nhiều thâm niên giảng dạy nhưng thâm niên giảng dạy không phản ánh khả năng giảng dạy của ứng viên. Ở các nước, khả năng này được thẩm định khi ứng viên làm thuyết trình trước một hội đồng khoa học chứ người ta không quan tâm mấy đến thâm niên. Vì vậy, quy định mới chỉ nên yêu cầu ứng viên có thâm niên giảng dạy và không cần phải liên tục trong 3 năm cuối để có thể tuyển được những người giỏi được đào tạo ở nước ngoài trở về nước làm việc.

Cần kiên quyết đi theo các thông lệ quốc tế

Tóm lại, chúng ta không thể nâng cao trình độ các giáo sư và phó giáo sư bằng các tiêu chuẩn mà không nước nào dùng. Cái mà nước nào cũng dùng là thành tích công bố quốc tế thì lại không được quan tâm đúng mức.

Ảnh: Lê Văn

Thực ra, các nước phát triển không đặt ra những tiêu chuẩn cứng cho các ứng viên. Ứng viên có đạt hay không là do các hội đồng khoa học quyết định dựa trên thành tích nghiên cứu và khả năng thuyết trình khoa học. Vì nền khoa học của chúng ta còn yếu kém nên chúng ta phải đặt ra một số tiêu chuẩn cứng để tránh việc lạm dụng và giữ được một số chuẩn mực chung. Tuy nhiên, tiêu chuẩn kiểu gì, kể cả công bố quốc tế cũng có thể được ngụy tạo. Vì vậy, hội đồng ngành đóng một vai trò rất quan trọng trong việc đánh giá trình độ thực sự của các ứng viên. 

Các thành viên hội đồng phải là những người công tâm và có thành tích nghiên cứu khoa học nổi trội. Quy định mới nên bổ sung thêm điều khoản lấy phiếu tín nhiệm cho các giáo sư trong từng ngành để có thể chọn được những người có uy tín cao nhất tham gia hội đồng ngành mỗi khi thành lập hội đồng mới.

Bản dự thảo Quy định tiêu chuẩn, thủ tục bổ nhiệm, miễn nhiệm chức danh giáo sư, phó giáo sư tuy đã có những cải thiện so với Quy định cũ năm 2008 nhưng vẫn chưa thực sự lấy việc nâng cao trình độ chuyên môn của các chức danh làm trọng tâm. 

Kinh nghiệm của Quỹ Nafosted cho thấy nếu chúng ta kiên quyết đi theo các thông lệ quốc tế thì chúng ta mới có thể giải quyết được triệt để những bất cập trong hệ thống chức danh ở Việt Nam. Có những ngành sẽ phải “dí súng vào lưng” thì họ mới tiến lên được, còn không thì họ sẽ nói là do đặc thù Việt Nam nên không cần phải hội nhập quốc tế. Không thể lấy lý do nền khoa học chúng ta còn yếu kém để thay đổi từ từ. 

Một khi Quy đinh mới ra đời thì phải mười năm nữa chúng ta mới có khả năng thay đổi Quy định đã ban hành. Mười năm là một thời gian rất dài trong khoa học. Các quy định chức danh phải tạo được động lực để hình thành một thế hệ mới các nhà khoa học Việt Nam có thể ngẩng cao mặt trên trường quốc tế.

GS Ngô Việt Trung(Viện Toán học)