Nhận định, soi kèo Nữ Hacken vs Nữ PSG, 23h45 ngày 28/9

Bộ sách giáo khoa mà ông đã viết có tên là McGuffey Readers, dành cho học sinh từ lớp 1 tới lớp 6. Chúng từng được sử dụng rộng rãi trong các trường học Mỹ từ giữa thế kỷ 19 tới giữa thế kỷ 20. Thậm chí, hiện nay vẫn còn một số trường tư thục hoặc cha mẹ cho con học tại nhà sử dụng bộ sách này.

William McGuffey - người biên soạn bộ sách giáo khoa đầu tiên được sử dụng rộng khắp ở các trường học Mỹ

Ước tính có ít nhất 122 triệu bản McGuffey Readers được bán ra từ năm 1836 tới năm 1960, nâng doanh thu của nó đứng cùng hạng với Kinh Thánh và từ điển Webster. Từ năm 1961, McGuffey Readers tiếp tục được bán khoảng 30.000 bản/ năm. 

Cuộc đời và sự nghiệp

McGuffey sinh vào năm 1800 ở Pennsylvania, sau đó chuyển tới Youngstown, Ohio cùng gia đình vào năm 1802. Gia đình ông di cư từ Scotland sang Mỹ vào năm 1774. Họ là những người có quan điểm mạnh mẽ về tôn giáo và có niềm tin vào giáo dục.

McGuffey trở thành giáo viên vào năm 14 tuổi, bắt đầu với 48 học sinh ở một ngôi trường chỉ có một lớp học ở Calcutta, Ohio và một chủng viện ở Paland, Ohio.

Quy mô của lớp học chỉ là một trong số những thách thức mà thầy giáo trẻ McGuffey phải đối mặt. Ở nhiều ngôi trường chỉ có một giáo viên, độ tuổi của học sinh thường dao động từ 6 tới 21 tuổi. McGuffey thường phải làm việc 11 giờ mỗi ngày, 6 ngày một tuần. Học sinh thường tự mang sách của mình tới trường, phổ biến nhất là Kinh Thánh, vì có rất ít sách giáo khoa thời điểm đó.

Học viện Greersburg mà McGuffey từng theo học

Vừa là giáo viên dạy những đứa trẻ khác, McGuffey vừa là học sinh ở Học viện Greersburg (hay còn gọi là The Old Stone Academy) ở Darlington, Pennsylvania. Sau đó, ông tiếp tục học ở Washington College – nơi ông tốt nghiệp vào năm 1826. Cũng trong năm đó, ông trở thành giáo sư Ngôn ngữ học ở ĐH Miami, Oxford, Ohio.

McGuffey nổi tiếng với tư cách là tác giả của bộ sách giáo khoa Readers (chính xác hơn là người biên soạn), tuy nhiên ông cũng tự viết một số tác phẩm khác. Ông rời ĐH Miami để nhận những trách nhiệm lớn hơn ở Cincinnati College, sau đó là ĐH Ohio và Woodward College. Ở cả 3 trường này ông đều đảm nhận vị trí hiệu trưởng.

Ông kết thúc sự nghiệp của mình khi đang là giáo sư Triết học đạo đức ở ĐH Virginia.

Bộ sách để đời

Hầu hết các trường học ở thế kỷ 19 đã sử dụng 2 cuốn đầu tiên trong bộ 4 cuốn của McGuffey.

Cuốn đầu tiên dạy trẻ em đọc bằng cách sử dụng phương pháp phát âm, nhận biết chữ cái và cách sắp xếp từ. Cuốn thứ hai được sử dụng khi học sinh đã biết đọc. Nó giúp trẻ hiểu được ý nghĩa của câu qua những câu chuyện dễ nhớ. Cuốn thứ ba dạy định nghĩa các từ và được viết ở cấp độ tương đương với học sinh lớp 5, lớp 6 bây giờ. Cuốn thứ 4 được viết cho trình độ đọc hiểu cao nhất.

Bộ sách McGuffey Readers

Năm 1835, một công ty xuất bản nhỏ của Truman và Smith đã đề nghị ông viết một bộ gồm 4 cuốn sách đọc dành cho học sinh tiểu học. Ông hoàn thành 2 cuốn đầu tiên trong vòng 1 năm ký hợp đồng và nhận mức thù lao 1.000 USD vào thời điểm đó (tương đương 20.000 USD vào năm 2016). Cả 4 cuốn được ông hoàn thành vào năm 1836 và 1837.

Sau đó, em trai ông là Alexander biên soạn thêm hai cuốn vào những năm 1840.

Bộ sách này gồm những câu chuyện, bài thơ, bài luận và diễn văn. Những bộ Readers tái bản sau đó còn gồm có các đoạn trích của những nhà văn, các chính trị gia Anh, Mỹ có tiếng như Lord Byron, John Milton, và Daniel Webster.

McGuffey tin rằng các giáo viên cũng như học sinh nên đọc to bài đọc trước lớp. Ông cũng đưa ra danh sách các câu hỏi sau mỗi câu chuyện, vì ông cho rằng đặt câu hỏi là yếu tố quan trọng để giáo viên đưa ra hướng dẫn.

Bộ sách tập trung vào chính tả, từ vựng, cách nói chính thống – những yêu cầu phổ biến ở nước Mỹ thế kỷ 19.

McGuffey được đánh giá là một giáo viên thần học bảo thủ. Ông giải thích các mục tiêu của trường học công lập theo quan điểm của giáo dục tinh thần và đạo đức, cố gắng đưa cho các trường một chương trình giảng dạy thấm nhuần đức tin và cách cư xử của người theo đạo Tin lành.

Hội trường mang tên William McGuffey ở ĐH Ohio

Nội dung của bộ sách Readers thay đổi đáng kể từ bản ra năm 1836-1837 đến bản năm 1879. Readers bản sửa đổi được biên soạn để đáp ứng nhu cầu đoàn kết dân tộc và ước mơ đa dạng văn hóa của nước Mỹ đối với những dân tộc bị áp bức trên thế giới. Nội dung của Readers sau đó lại được thay đổi để phù hợp với các giá trị, đạo đức và tôn giáo của tầng lớp trung lưu.

Tên của McGuffey vẫn được đề trên những tái bản này, tuy nhiên ông không có đóng góp nào về mặt nội dung cũng như không chấp nhận những nội dung mới này.

Sau này, các loại sách khác dần thay thế sách của McGuffey trên thị trường học thuật. Tuy nhiên, bộ sách Readers của McGuffey vẫn chưa bao giờ biến mất. Ngày nay, bộ sách của ông phổ biến với những gia đình cho con học tại nhà và ở một số trường dành cho người theo đạo Tin lành.

Bộ sách Readers được đánh giá là có ảnh hưởng tới thế hệ người Mỹ đầu tiên được học chữ và được giáo dục đại chúng trong thế giới hiện đại.

Nguyễn Thảo(dịch)

Nhà triết học khai sinh ra giáo dục thực nghiệm

John Dewey cho rằng giáo dục không phải là sự chuẩn bị cho cuộc sống, mà giáo dục chính là cuộc sống.

Bùng nổ nghiên cứu

Kinh tế bùng nổ cũng là lúc Trung Quốc đầu tư không ngừng nghỉ vào công nghệ. Nước này hiện chỉ đứng sau Mỹ về tổng chi tiêu cho nghiên cứu và phát triển (R&D). Theo Bloomberg, các thời kỳ khủng hoảng kinh tế là cơ hội để Trung Quốc thu hẹp khoảng cách với Mỹ. Sau cú nổ dotcom năm 2000 và khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008-2009, chi phí R&D của Mỹ tăng chậm hơn hoặc thu hẹp, trong khi Trung Quốc tiếp tục mở rộng.

Dù Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) chưa công bố số liệu năm 2021, Trung Quốc thông báo số vốn đầu tư chính thức tăng hơn 14% lên 2,8 nghìn tỷ NDT (388 tỷ USD) vào năm ngoái. Ngân sách R&D liên bang Mỹ giảm 2,6% xuống 165,6 tỷ USD, theo Trung tâm Thống kê Khoa học và Kỹ thuật Quốc gia.

Nhu cầu công nghệ cao tăng trưởng

Trung Quốc tích cực nhập khẩu vệ tinh, cáp quang, silicon, máy chiếu laser và các sản phẩm công nghệ khác giúp củng cố phát triển công nghệ hiện đại. Thị phần của Trung Quốc trong kim ngạch nhập khẩu sản phẩm công nghệ cao toàn cầu tăng ổn định trong thập kỷ vừa qua, từ 16,3% lên 18,6%, theo số liệu của Kim Min Woo, nhà nghiên cứu của Hiệp hội Thương mại Quốc tế Hàn Quốc.

Một phần là do Trung Quốc là “công xưởng thế giới” nên phải nhập các linh kiện công nghệ cao để lắp ráp sản phẩm như điện thoại, máy tính để xuất khẩu. Song, lượng hàng nhập khẩu lớn đồng nghĩa Trung Quốc dễ bị tổn thương khi Mỹ tăng cường kiểm soát xuất khẩu. Đặc biệt, điện toán hiệu suất cao – công nghệ cần thiết đối với hàng không vũ trụ, vũ khí và trí tuệ nhân tạo – có thể bị thiệt hại nghiêm trọng nếu lệnh cấm của Mỹ mở rộng hơn, theo hãng nghiên cứu TrendForce.

Vị thế siêu máy tính

Trung Quốc vượt Mỹ về số lượng siêu máy tính vào năm 2016 và khoảng cách được nới rộng nhất vào năm 2020. Tuy nhiên, vị thế dẫn đầu đang bị thu hẹp khi Mỹ hạn chế Trung Quốc tiếp cận thiết bị hiện đại, theo dữ liệu từ TOP500, dự án theo dõi xu hướng trong điện toán hiệu suất cao.

Siêu máy tính được dùng cho nhiều mục đích, từ dự báo khí hậu đến phát triển vaccine, khám phá không gian. Chúng cũng mô phỏng các vụ thử hạt nhân, phòng thủ tên lửa, xử lý lượng lớn dữ liệu dùng trong phát triển trí tuệ nhân tạo (AI). Chính quyền ông Biden vừa cấm bán chip dùng trong siêu máy tính và AI cho Bắc Kinh.

Tốc độ siêu máy tính

Vấn đề càng trầm trọng hơn với Trung Quốc khi xét đến hiệu suất siêu máy tính. Nếu Bắc Kinh vật lộn với việc tăng tốc độ, Mỹ lại bắt đầu vượt lên từ năm ngoái, cùng thời điểm áp lệnh cấm vận với 7 hãng siêu máy tính Trung Quốc.

Mỹ dẫn lý do các hoạt động của 7 doanh nghiệp làm xói mòn an ninh quốc gia hay lợi ích chính xác ngoại giao của nước mình. Bắc Kinh phủ nhận cáo buộc từ Mỹ và cho rằng hành động nhằm ngăn chặn Trung Quốc vượt Mỹ.

Ảnh hưởng của AI

Hiệu suất siêu máy tính trì trệ đối lập với số lượng nghiên cứu AI ngày một tăng tại Trung Quốc. Các học giả trong nước được “tăng lực” vào năm 2017 khi chính phủ đặt mục tiêu dẫn đầu AI thế giới vào năm 2030. Họ tập trung vào các nhiệm vụ liên quan đến giám sát như truy vết, nhận diện hành động, nhận diện đối tượng, theo Báo cáo Thực trạng AI 2022 của hai nhà đầu tư Nathan Benaich và Ian Hogarth. Dân số 1,4 tỷ cũng giúp họ có được lợi thế so với Mỹ.

Quy mô ngành chip

Ngành công nghiệp chip 550 tỷ USD là tiền tuyến trong cuộc chiến công nghệ giữa hai quốc gia. Trung Quốc sản xuất 17% chip toàn cầu năm 2022, tăng từ 2% năm 2000, còn thị phần của Mỹ giảm từ 24% xuống 12% trong cùng kỳ. Năm 2030, Trung Quốc dự kiến tăng thị phần lên 24% còn Mỹ xuống 10%, theo báo cáo của Trung tâm Khoa học và Các vấn đề quốc tế Belfer thuộc Đại học Harvard. Báo cáo được công bố trước khi Mỹ ban hành các lệnh cấm vận mới nhất.

Một điểm số quan trọng trong cuộc đua là tiến trình thu nhỏ kích thước bóng bán dẫn trong các con chip. Vào tháng 7, SMIC của Trung Quốc được cho là phát triển thành công con chip trên quy trình 7nm, lật đổ các dự báo trước đó rằng hãng không thể sản xuất chip dưới 10nm do lệnh cấm bán máy in thạch bản tiên tiến của Mỹ.

Bất chấp thành công này, Trung Quốc vẫn chưa thể xây dựng được ngành công nghiệp chip nội địa dù đã rót hàng tỷ USD trong các năm qua.

Đầu tư cho startup

Mỹ còn cấm bán công cụ sản xuất chip cho doanh nghiệp Trung Quốc, bao gồm phần mềm tự động hóa thiết kế điện tử quan trọng đối với hoạt động đúc chip. Điều này buộc Bắc Kinh phải đẩy nhanh tốc độ phát triển của các doanh nghiệp trong nước.

Theo ấn phẩm Semiconductor Engineering, startup Trung Quốc trong lĩnh vực sản xuất chip và công nghệ then chốt khác đã đánh bại Mỹ trong việc gọi vốn vào tháng trước. Kwon Seok Joon, tác giả báo cáo “Chiến tranh bán dẫn Đông Á” – giảng viên môn chế tạo chip tại Đại học Sungkyunkwan (Hàn Quốc), nhận định: “Trung Quốc tin rằng thứ gì không giết được bạn sẽ khiến bạn mạnh hơn. Đây là một trận chiến tốn kém với Mỹ và sẽ càng căng thẳng sau Đại hội do ông Tập đẩy mạnh nỗ lực tự chủ”.

Du Lam(Theo Bloomberg)