Snow White trong vai Freddy Kreuger của phim "Nightmare On Elm Street"

Cuộc sống và cái chết ở 'thành phố cấm' của Apple

Zing.vn dịch lại bài viết của Brian Merchant, phóng viên của The Guardian, khi đến tận nơi sản xuất iPhone, lắng nghe câu chuyện của những công nhân làm việc trong điều kiện xấu.

Tôi may mắn có chuyến thăm tới khu Long Hoa, Thẩm Quyến, Trung Quốc. Đây là nơi mà ngành công nghiệp sản xuất iPhone phát triển mạnh mẽ và chứng kiến cảnh hàng nghìn công nhân đang chôn vùi cuộc sống.

Khung cảnh ở Long Hoa tràn ngập những khu phức hợp công nghiệp, các khu nhà ở xám xịt, nhiều kho chứa hàng sừng sững mọc lên lố nhố như nấm sau mưa. Khu ngoại ô của Thẩm Quyến có bầu không khí không mấy trong lành.

Tại Long Hoa, Foxconn là đối tác sản xuất lớn nhất của Apple bởi tính chuyên nghiệp trong từng khâu sản xuất cũng như bảo mật cực kì cao. Foxconn có rất nhiều nhân viên bảo vệ túc trực ở các cổng ra vào. Nhân viên, công nhân bắt buộc trang bị một thẻ ID và các tài xế chở hàng phải qua một máy quét vân tay. Công tác bảo mật của Foxconn nhiều lúc nghiêm ngặt tới nỗi từng có một phóng viên củaReuters bị khống chế và kéo ra khỏi xe khi đang chụp ảnh ngoài hàng rào.

Nhiều tín đồ Táo khuyết có thể dễ dàng để ý thấy dòng chữ sau lưng của mỗi chiếc iPhone rằng: “Thiết kế bởi Apple tại California, sản xuất tại Trung Quốc”. Bên cạnh đó, những phát kiến công nghệ mang tính đột phá tuy được lên ý tưởng từ thung lũng Sillicon, nhưng các sản phẩm ấy lại được chế tạo bởi bàn tay của nhân công Trung Quốc. 

Trung Quốc hiện nay được mệnh danh là “công xưởng lớn nhất thế giới”, thu hút nhiều ông lớn ngành công nghệ chính bởi nguồn nhân công rẻ mạt. Theo Cục thống kê lao động Mỹ, tính đến 2009 có khoảng 99 triệu nhân công làm việc trong các nhà máy ở Trung Quốc, biến nước này thành nền công nghiệp phát triển thứ hai thế giới.

Foxconn là tập đoàn có lượng nhân công lớn nhất tại đất nước tỷ dân. Công ty này sở hữu khoảng 1,3 triệu nhân viên. Hiện nay, những chiếc iPhone được sản xuất dàn trải ở các xí nghiệp công nghệ cao khắp Trung Quốc. Tuy nhiên, số lượng sản phẩm iPhone được chế tạo tại Foxconn luôn lớn nhất.

Trên báo chí, Foxconn được biết đến nhiều hơn nhờ các vụ tự tử. Từ năm 2010, nhiều công nhân gieo mình xuống từ những tầng nhà cao nhất ngay giữa ban ngày để phản đối điều kiện làm việc tại Foxconn. Đã có khoảng 18 vụ tự tử, trong đó 14 nạn nhân đã chết trong năm đó.

Theo lời kể lại của những người sống sót, nguyên nhân những vụ tự sát trên là do thời gian làm việc kéo dài, môi trường căng thẳng và quản lý khó tính sẵn sàng lăng mạ công nhân bởi một vài lỗi nhỏ. Hơn nữa, Foxconn còn được cho là không đáp ứng những phúc lợi đã hứa với nhân công.

Tuy nhiên, Foxconn lại giải quyết những vấn đề trên một cách rất gượng gạo. Terry Gou, CEO Foxconn cho lắp đặt nhiều tấm lưới lớn bên ngoài các tòa nhà để ngăn không cho ai nhảy lầu tự sát. Không những thế, công ty còn chọn ra những công nhân bị mua chuộc làm đại diện và bắt họ kí vào các cam kết không tự tử.

“Nơi này không dành cho con người”, chàng trai trẻ tuổi tên Xu chia sẻ. Anh ta làm việc tại khu Long Hoa đã được một năm, môi trường làm việc ở đây vẫn không có những biến chuyển tích cực. Công việc lúc nào cũng dồn dập gây nên rất nhiều áp lực, những người công nhân ở đây buộc phải làm việc liên tục suốt 12 tiếng đồng hồ.

Theo Xu, những tay quản lý ở đây thường có thái độ thô lỗ, sẵn sàng chửi mắng nhân công chỉ vì họ làm việc chậm và thường thất hứa. Nhiều người trước khi làm việc được hứa hẹn trả gấp đôi tiền lương nếu làm thêm giờ nhưng rốt cuộc công ty vẫn "xù" khoản tiền này.

“Nếu không có người tự sát thì đó không phải là Foxconn nữa. Mỗi năm người ta đều tự kết liễu đời mình và Foxconn cho rằng đó là chuyện thường ngày ở huyện”, Xu nói.

Viễn cảnh về một công việc mơ ước trong ngành công nghiệp sản xuất iPhone tạo cho người ta rất nhiều mộng tưởng. Có người cảm thấy rằng góp sức cho công cuộc cải tiến bộ mặt thế giới công nghệ là một điều tuyệt vời. Người thì luôn suy nghĩ về lựa chọn của mình, lại có người gục ngã bởi áp lực công việc hay thực dụng hơn, có người xem công việc này như một công cụ để cưa gái.

Đã có rất nhiều bài viết về môi trường làm việc tồi tệ trong nhà máy sản xuất iPhone. Tuy nhiên, vẫn có nhiều người tham gia vào công việc này, một phần là vì họ không quan tâm lắm hoặc có thể họ đang thất nghiệp.

Chiếc iPhone hiện nay là một tổ hợp của những công nghệ và thiết bị phức tạp đòi hỏi quy trình khép kín, nghiêm ngặt. Một nữ công nhân chia sẻ mỗi ngày có hơn 1.700 chiếc iPhone qua tay mình, cô ấy phụ trách khâu quét một lớp xi đánh bóng lên trên màn hình. Tốc độ làm việc phải luôn giữ mức một phút hoàn thành 3 màn hình, trong khoảng thời gian suốt 12 tiếng.

Nhiều công việc đòi hỏi nhiều kiểu năng hơn như lắp bảng mạch và ghép vỏ sau điện thoại thì cho phép tốc độ chậm hơn. Trung bình một công nhân làm ở khâu này phải làm được 600 tới 700 chiếc iPhone mỗi ngày. Khi làm việc mọi người bắt buộc phải im lặng tuyệt đối và có thể làm sếp quát tháo nếu xin ra ngoài đi vệ sinh.

“Nhiều người bảo Foxconn đích thị là cái bẫy vì rất nhiều người đã bị dụ dỗ”, Xu trả lời. Foxconn hứa hẹn sẽ cung cấp cho họ nơi ở miễn phí nhưng lại thu phí bất hợp lý tiền điện và nước. Một phòng trong những khu nhà ở của Foxconn chứa được 8 người, nhưng có lúc con số này lên tới 12 người/phòng.

Hơn nữa, Foxconn còn tự ý cắt giảm những bảo hiểm phúc lợi xã hội và chậm trễ trong việc trả tiền lương hay tiền thưởng. Không những thế, nhiều công nhân phải chịu nộp tiền phạt nếu bỏ việc trong khoảng thời gian 3 tháng thử việc.

Từ ngày 1/11/2016 Công an thành phố Đà Nẵng chính thức triển khai phạt nguội các hành vi vi phạm giao thông. Trong 6 tháng đầu năm 2017, thông qua hình ảnh trích xuất từ hệ thống camera, Công an thành phố đã phát hiện 9826 trường hợp vi phạm, tiến hành lập biên bản 3371 trường hợp và xử phạt với số tiền 4 tỷ đồng.

Với những hình ảnh cụ thể từ camera, những chủ phương tiện, tài xế đều vui vẻ chấp nhận lỗi vi phạm và nộp phạt. Ý thức chấp hành luật giao thông đường bộ của người dân cũng được nâng lên rõ rệt, các hành vi vượt đèn đỏ, chạy quá tốc độ giám đáng kể.

Ngoài vàng, chất liệu làm nên chiếc điện thoại còn bao gồm đồng, sắt, chì, bạc, platium và nhiều chất khác. Việc chiết xuất vàng thường gặp khó khăn do tỉ lệ kim loại hỗn hợp quá cao. Chẳng hạn, lượng đồng trong điện thoại cao gấp 8 ngàn lần vàng.

Tuy lượng vàng thu được từ smartphone rất nhỏ nhưng bạn có thể sẽ phải giật mình với con số thực tế. Mỗi năm có khoảng 300 tấn vàng được sử dụng cho các thiết bị điện tử như điện thoại, TV và máy tính, trong khi việc chiết xuất ngược chiếm 7% tổng lượng vàng của cả thế giới.

Dave McClure, Người sáng lập của dự án khởi nghiệp 500 Startups, đã buộc phải từ chức hôm thứ hai vừa rồi (tức ngày 3/7/2017)

Bên cạnh đó, một số dự án khởi nghiệp khác đã ban hành các văn bản pháp luật nhằm ngăn ngừa tình trạng quấy rối tình dục. Tuần vừa rồi, Hiệp hội Các nhà đầu tư mạo hiểm New England đã yêu cầu các thành viên của mình ký kết một văn bản chống phân biệt đối xử và quấy rối tình dục. Tại Úc, các doanh nghiệp khởi nghiệp mới thành lập cũng ban hành một tuyên bố lên án hành vi đáng xấu hổ này.

Và điều quan trọng nhất: Các doanh nhân nữ sau khi được khích lệ đã trở nên cởi mở và sẵn sàng chia sẻ câu chuyện của họ.

Sarah Kunst, giám đốc điều hành của Proday, một người từng bị ông McClure quấy rối, chia sẻ rằng "Phụ nữ ngày nay hoàn toàn có đủ khả năng để không phải chịu đựng những điều này". Bà Kunst cho biết hiện nay đã có vô số những cuộc trò chuyện & bài chia sẻ trong cộng đồng những người phụ nữ bị quấy rối tình dục, thảo luận về việc công khai các câu chuyện thực tế của bản thân mỗi người phụ nữ và tìm cách chấm dứt hiện tượng ghê tởm này.

Sự lên án mạnh mẽ này là kết quả của những phát hiện về việc các nhà đầu tư tại các doanh nghiệp khởi nghiệp đã quấy rối các nữ nhân viên như thế nào trong những năm qua - một vấn đề mà trước đâythường bị bỏ qua và đưa vào quên lãng. Sự việc này đã tạo ra nhiều tác động tích cực. Ông Justin Caldbeck, cổ đông của công ty Binary Capital, đã lên tiếng xin lỗi sau khi có nhiều lời phát biểu không đúng đắn về phụ nữ. Một tờ báo địa phương cũng đã có cuộc nói chuyện với hơn hai mươi nữ nhân viên văn phòng nhằm tìm hiểu sâu hơn về những lời nói và hành vi quấy rồi tình dục của các nhà đầu tư tại nơi làm việc.

Trong nhiều năm, ngành công nghiệp khởi nghiệp và đầu tư mạo hiểm (những ngành mà ông chủ thường là nam giới) đã được bảo vệ khỏi những lời chỉ trích về các hành vi không đúng đắn của họ. Lý do bởi vì hai ngành công nghiệp này tạo ra sự giàu có khổng lồ cho xã hội với những công ty nổi tiếng như Facebook, Snap và Uber. Tuy vậy, cuộc chiến chống quấy rối tình dục bùng nổ như hiện nay cho thấy những thành công đã không còn đủ để che giấu cho những gì thối nát diễn ra bên trong nó. Hiện nay, càng ngày càng có nhiều phụ nữ sẵn sàng công khai nói về vấn đề quấy rối tình dục và phân biệt chủng tộc. Kate Mitchell, người sáng lập Scale Venture Partners tại Thung lũng Silicon, cho biết ngành công nghiệp khởi nghiệp đang phải đối mặt với "gót chân Asin" đầy nguy hiểm.

Bà Mitchell cho rằng: "Trên thực tế, quấy rối tình dục là một hành vi phổ biến và những gì chúng tôi biết được dường như chỉ là phần nổi của tảng băng. Điều này khiến cho chúng tôi hiểu được sự khó khăn và hiện trạng của thách thức lần này. Những hành động cần phải được thực hiện một cách tích cực và mạnh mẽ hơn trước đây nhằm giải quyết triệt để vấn đề này".

Ở một khía cạnh khác, một số nhà đầu tư cho biết doanh nghiệp của họ đang gặp phải khó khăn với làn sóng chống quấy rối tình dục. Aileen Lee, người sáng lập Cowboy Ventures, nói rằng: "Một số nam giới có cảm giác rằng mọi cuộc trò chuyện đang trở nên vô cùng khó khăn. Họ luôn phải cẩn thận và dè chừng".

Rắn độc bám theo tài xế hơn 40km; Hành động gây sốc của trai đẹp với bà lão 94 tuổi; Quái lợn mặt người xuất hiện ở Trung Quốc; Hành động tàn nhẫn của nữ ô sin,... là những clip nóng nhất tuần qua.

Ô tô bay trên không trung sau khi đâm trụ trạm thu phí

Nổ kinh hoàng vì hút thuốc trong ô tô ở trạm xăng

Clip khiến mọi tài xế xem đều kinh hãi  

Người phụ nữ bất ngờ bị chém giữa trung tâm mua sắm

Cậu bé hành hạ mèo và cái kết đau đớn

Cô gái chơi xích đu kinh hãi nhất thế giới  

Quái lợn mặt người xuất hiện ở Trung Quốc

Hành động gây sốc của trai đẹp với bà lão 94 tuổi

H.N(tổng hợp)