- Là người thường xuyên tham gia thực hiện công tác khuyến đọc trên cả nước, theo bà văn hóa đọc có liên quan như thế nào đến nguồn lực của một quốc gia?

Cốt lõi của một quốc gia chính là con người. Sự thành bại của một dân tộc cũng do con người quyết định. Văn hóa đọc chắc chắn có ảnh hưởng lớn đến trí tuệ của con người, bởi nó tác động đến nhận thức, tư duy, giải pháp và sự sáng tạo của con người trong quốc gia đó. 

Trong sách có rất nhiều kinh nghiệm, triết lý, bài học và ý tưởng sáng tạo của thế hệ đi trước. Đọc sách là chúng ta được tiếp cận với những bộ óc vĩ đại, kinh nghiệm thâm niên, tuyệt vời mà ở đó độc giả có thể học hỏi, vận dụng với thực tế của mình. Đọc cũng là một cách học chủ động, một cách phát triển năng lực con người. Vì vậy có thể nói phát triển văn hóa đọc là phát triển nguồn lực của mỗi quốc gia. 

- Nói đến khái niệm “nguồn lực” là nói tới “sức mạnh nội tại”. Vậy văn hóa đọc đóng vai trò gì đối với việc thúc đẩy sức mạnh nội tại đó?

Mỗi con người sinh ra bao gồm phần thể chất và tinh thần. Trong đó, tinh thần quyết định thể xác, nội tại tạo nên sức mạnh con người, suy nghĩ bên trong quyết định sức mạnh bên ngoài. 

Đọc sách ngoài việc cung cấp tri thức, còn giúp nâng cao lòng dũng cảm, kiên trì, vượt khó. Bởi khi đọc, ta sẽ được tiếp cận với nhiều câu chuyện về những người thành công, nổi tiếng, họ đã có ý chí vượt qua hoàn cảnh khó khăn để hiện thực hóa được ước mơ của mình. 

Chúng ta có thể bắt gặp tinh thần đó nếu đọc các cuốn như: Không bao giờ là thất bại - Tất cả là thử thách, Đánh thức con người phi thường trong bạn, Triết lí sống của Mã Vân, Bí mật tư duy triệu phú, Thế giới quả là rộng lớn và có rất nhiều việc phải làm, Nghĩ giàu làm giàu… hay những tác phẩm của chính trị gia Hồ Chí Minh, cựu Tổng thống Mỹ Bill Clinton, George Bush, Abraham Lincoln, tỷ phú Bill Gates, Steve Jobs… 

Tôi muốn nói rằng để có được kết quả tốt, cần nuôi dưỡng suy nghĩ từ bên trong và việc đọc sách sẽ giúp làm giàu suy nghĩ, ý tưởng và nuôi dưỡng tinh thần, sức mạnh nội tại của con người.

- Tham gia vào nhiều hoạt động khuyến đọc trên cả nước, bà nhận thấy bức tranh toàn cảnh của văn hóa đọc ở Việt Nam đang trong tình trạng như thế nào?

Theo số liệu năm 2019 từ Cục Xuất bản, In và Phát hành, Hàn Quốc - một quốc gia chỉ có dân số 52 triệu người (trong khi dân số Việt Nam là gần 100 triệu) - nhưng doanh thu ngành xuất bản của Hàn Quốc đạt 52 tỷ USD, trong khi doanh thu của ngành sách trong nước chỉ đạt 2.775 tỷ đồng. 

Con số này đã nói lên sự chênh lệch về tỷ lệ đọc sách của người dân ở hai quốc gia. Nhưng câu trả lời về bức tranh toàn cảnh văn hóa đọc ở Việt Nam tôi muốn dành cho bạn đọc. Bạn đọc hãy nhìn vào những số liệu biết nói trên và sẽ tự rút ra câu trả lời cho chính mình. 

Căn cứ vào những giá trị và lợi ích của việc đọc, tôi nhận thấy mỗi gia đình, nhà trường, cá nhân cần phải có sự quan tâm, chú ý hơn nữa cho hoạt động này. Mỗi người nếu ý thức được vai trò của việc đọc sẽ tạo nên một cộng đồng ham đọc sách. Đọc sách sẽ góp phần hình thành nhân sinh quan, thế giới quan của mỗi người. Qua mỗi trang sách, chúng ta sẽ lượm nhặt được nhiều kết quả, giá trị tốt đẹp. 

- Văn hóa đọc nước ta chưa thực sự phát triển. Vậy theo bà, đâu là những giải pháp thiết thực cho sự phát triển của văn hóa đọc?

Vai trò của gia đình rất quan trọng và đặc biệt là giai đoạn giáo dục trẻ ở độ tuổi mầm non. Điều đầu tiên là phải tác động vào nhận thức để mọi người thấy được ngoài việc học ở nhà trường cần có những hoạt động đọc sách ngoài giờ. Trong gia đình, cha mẹ nên chú ý định hướng cho con đọc sách từ nhỏ, đặc biệt là khi con trong độ tuổi từ 0 đến 6. Đây là giai đoạn vàng để phát triển và định hình tính cách, trí tuệ ở trẻ. 

Đọc là một hoạt động nhỏ nhưng vĩ đại vô cùng, chỉ cần cha mẹ chú ý và coi đó là một hoạt động hàng ngày thì sẽ thay đổi được rất nhiều. Cha mẹ nên dành thời gian đọc sách cùng con và nên chuẩn bị thật nhiều sách để sẵn ở trong nhà để khi có chút thời gian là chúng ta có thể tranh thủ đọc được luôn.  

Yếu tố quan trọng thứ hai là phải hành động. Tùy điều kiện kinh tế, mỗi gia đình nên có những tủ sách nhỏ ở trong nhà. 

Thứ ba, cần đặt ra mục tiêu đọc, làm sao để trong một năm, mỗi người có thể đọc ít nhất 10 cuốn (trừ sách giáo khoa, giáo trình). Với lứa tuổi học sinh, cần đọc theo sở thích và chủ đề quan tâm. Trẻ em có thể đọc nhiều hơn vì sách thiếu nhi thường tranh nhiều, chữ ít. Hoạt động đọc phải được duy trì liên tục, thường xuyên trong một khoảng thời gian cố định để hình thành thói quen. Khi đọc một cuốn sách hay nên chia sẻ cho người khác để cùng nhau lan tỏa, truyền cảm hứng về văn hóa đọc. 

Cuối cùng, để văn hóa đọc thực sự khởi sắc, cần có sự quan tâm, đầu tư cả về tài chính và tinh thần, nguồn lực của các cấp lãnh đạo cho các hoạt động của văn hóa đọc. Muốn phát triển thì nhà nước cần đầu tư, từ đó người dân sẽ nhận thức đầy đủ hơn về sự cần thiết và giá trị của việc đọc.

- Khi văn hóa đọc phát triển rồi, bà có tin rằng Việt Nam sẽ có những bước tiến lớn trong tương lai?

Chắc chắn rồi, vì phát triển văn hóa đọc chính là phát triển con người, nó tác động trực tiếp đến trí tuệ của con người. Bạn hãy nhìn xem, Israel là một quốc gia không có tài nguyên khoáng sản như nhiều mảnh đất màu mỡ khác nhưng họ lại trở thành đất nước phát triển vì đã biết biến những sa mạc thành cánh đồng và có những khu vườn trồng cây cối bằng công nghệ. Thiên nhiên không ban cho Israel điều kiện tự nhiên thuận lợi như các quốc gia khác, tất cả những thành tựu mà họ có được là nhờ trí tuệ con người.

Đây cũng là một quốc gia rất chú trọng phát triển giáo dục, tư duy ở con người. Nếu Việt Nam chúng ta cũng có những chủ trương, chính sách và hành động cụ thể cho việc phát triển văn hóa đọc hơn nữa, tôi tin trong tương lai không xa, chúng ta cũng có thể sánh vai với các cường quốc năm châu.

Trong ngày ra trường, nhiều tâm sự xúc động đã được học trò dành cho ba, mẹ, ông, bà và nhất là những giáo viên đã dạy dỗ các em. Thầy Nguyễn Văn Xuân, một giáo viên dạy Toán của trường, dành được tình cảm đặc biệt của học sinh. 

"Thầy là một trong những giáo viên đặc biệt mà con biết ở Trường Minh Khai. Giữa cái thành phố mà xe hơi, xe máy đầy đường nhưng thầy vẫn đi dạy bằng xe đạp. Giữa lúc công nghệ thông tin bùng nổ, giáo án điện tử tràn lan, thầy vẫn tạo được sức hấp dẫn với học trò ở phấn trắng bảng đen. Thầy viết siêu nhanh và vẫn đẹp, vẫn chỉn chu mẫu mực. Thầy có vẻ ngoài cực kỳ lạnh lùng nhưng bên trong lại là một trái tim rất giàu tình cảm. Thầy luôn đòi hỏi ở học sinh sự nghiêm túc trong học tập nên đôi lúc tụi con bị phạt là “chuyện thường ngày ở huyện”. 

Thầy ơi, lớp con các bạn thương thầy lắm. Thầy đã hết lòng dạy dỗ chúng con. Thầy nghiêm khắc nhưng tận tuỵ. Thầy giảng dạy cặn kẽ cho chúng con những bài toán khó. Thầy chép tay biết bao nhiêu bài tập để chúng con được luyện rèn. Con biết để tụi con có được kết quả như hôm nay thầy đã phải nhiều đêm thao thức. Tụi con vẫn còn lưu những bài tập được thầy viết tay cẩn thận kín cả hai mặt giấy và xem đó như là chứng tích của tình thương mà thầy đã dành cho chúng con. Xin thầy tha lỗi vì những lúc chúng con chểnh mảng làm thầy buồn lòng. Chúng con hứa sẽ cố gắng thi tốt nghiệp thật tốt để không phụ tình thương mà thầy đã trao. Thầy ơi, cho đi yêu thương là nhận lại hạnh phúc, phải không thầy..."...

Những khoảnh khắc mà học sinh Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai sẽ nhớ mãi...

Học sinh Tri ân công sinh thành, dưỡng dục của phụ huynh

Tuệ Minh

Phát biểu tại hội nghị nghiên cứu khoa học sinh viên năm nay, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Quang Anh, Phó Giám đốc PTIT nhấn mạnh, hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên ngày càng đóng vai trò quan trọng  trong quá trình đổi mới đào tạo đại học tại Việt Nam nói chung và tại Học viện nói riêng. Phương pháp đào tạo thông qua nghiên cứu khoa học sẽ giúp sinh viên nắm vững phương pháp luận và vận dụng những phương pháp nghiên cứu khoa học cụ thể trong quá trình học tập cũng như thực tiễn làm việc.

“Song song với đổi mới nội dung, chương trình và phương pháp đào tạo, Học viện coi nghiên cứu khoa học trong sinh viên là hoạt động quan trọng giúp trang bị cho sinh viên phương pháp nghiên cứu khoa học, hình thành thói quen làm việc theo nhóm, có định hướng, nâng cao tư duy phân tích, tổng hợp các dữ liệu từ thực tiễn, từng bước phát huy khả năng sáng tạo”, ông Trần Quang Anh cho biết.

Với hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên các năm 2021 và 2022, đại diện lãnh đạo Học viện nhận xét, nhiều đề tài đã thể hiện được sự độc đáo của các vấn đề nghiên cứu, tính thực tiễn cao, nội dung nghiên cứu phong phú, phương pháp nghiên cứu hợp lý, trình bày khoa học và nghiêm túc.

“Chất lượng các đề tài nghiên cứu, công trình khoa học của sinh viên ngày được nâng cao, nhiều kết quả nghiên cứu đã được đánh giá cao tại các cuộc thi và giành được một số giải thưởng có uy tín”, đại diện lãnh đạo PTIT thông tin.

Theo báo cáo tổng kết hoạt động nghiên cứu khoa học của các sinh viên PTIT, trong năm vừa qua, đã có 320 sinh viên đăng ký thực hiện 153 đề tài, chủ yếu là sinh viên năm thứ 2 trở lên.

Danh mục đề tài được Hội đồng khoa học của các Khoa đào tạo đề xuất đã bám sát kế hoạch phát triển khoa học công nghệ của trường và phù hợp với trình độ nghiên cứu của sinh viên. Kết quả, đã có 132 đề tài được nghiệm thu xếp loại Đạt trở lên, trong đó có 9 đề tài được đánh giá xuất sắc, 68 đề tài xếp loại tốt và 45 đề tài loại khá.

Các sản phẩm khoa học công nghệ được chọn trưng bày lần này là sản phẩm nghiên cứu của các giảng viên, sinh viên PTIT.

Là một trong những sinh viên có đề tài nghiên cứu khoa học đạt giải trong cuộc thi nghiên cứu khoa học của Bộ GD&ĐT năm 2021, Nguyễn Đức Hiếu, sinh viên khóa 2018 ngành Viễn thông của PTIT chia sẻ, tham gia hoạt động nghiên cứu khoa học giúp xây dựng cho mình một CV chất lượng hơn.

“Bên cạnh đó, tham gia nghiên cứu khoa học cũng giúp sinh viên rèn luyện không chỉ kỹ năng chuyên ngành mà còn cả các kỹ năng mềm có thể ứng dụng trong doanh nghiệp như báo cáo thuyết trình, làm việc nhóm, viết báo cáo, xây dựng slide thuyết trình…”, sinh viên Nguyễn Đức Hiếu nói.

Tại hội nghị, sinh viên PTIT còn được các chuyên gia đến từ Google chia sẻ, giới thiệu về nền tảng tự học Google Play Academy và tiềm năng bùng nổ của ngành sản xuất ứng dụng, trò chơi cũng như chia sẻ định hướng nghề nghiệp của đại diện các công ty ứng dụng trò chơi hàng đầu Việt Nam.

Vân Anh

Tạo môi trường học tập, nghiên cứu công nghệ gắn liền với thực tiễn cho sinh viên PTIT

Phó Giám đốc Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông (PTIT) Đặng Hoài Bắc cho biết, Học viện cam kết đồng hành với các doanh nghiệp công nghệ để làm sao cho sinh viên có môi trường học tập, nghiên cứu khoa học gắn liền với thực tế.

Việc đưa vào vận hành đoạn trên cao Nhổn - Cầu Giấy là động lực để tiếp tục đầu tư xây dựng các tuyến đường sắt đô thị khác, nhằm hình thành mạng lưới giao thông công cộng hiện đại, đồng bộ, phục vụ tốt nhất nhu cầu di chuyển của người dân.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, ông Tuấn đề nghị các đơn vị vận hành, quản lý tuyến đường sắt trên cao Nhổn - Ga Hà Nội luôn đảm bảo thuận tiện, an toàn cho người dân. Đặc biệt ban quản lý, các nhà thầu cần tập trung đẩy nhanh tiến độ các gói thầu còn lại để sớm hoàn thiện toàn tuyến. 

Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Cộng hòa Pháp tại Việt Nam Olivier Brochet cho biết, để xây dựng tuyến đường sắt đô thị Nhổn - Ga Hà Nội, các công ty Pháp được lựa chọn và tham gia dự án đã mang tới Việt Nam những công nghệ mũi nhọn với các tiêu chuẩn quốc tế tốt nhất.

"Trong các lĩnh vực vũ trụ, đường sắt hay năng lượng, thông qua nguồn tài chính và chuyên môn của mình, Pháp có thể hỗ trợ Việt Nam trong quá trình phát triển và chúng tôi hy vọng tăng cường hợp tác này trong khuôn khổ quan hệ đối tác chiến lược, toàn diện", ông Olivier Brochet nói.

Ngay sau lễ vận hành thương mại, các đại biểu đã thực hiện lễ gắn biển khánh thành công trình chào mừng 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954-10/10/2024) cho đoạn trên cao tuyến đường sắt đô thị thí điểm TP Hà Nội Nhổn - ga Hà Nội và lễ khánh thành tác phẩm nghệ thuật METIS.

Tác phẩm nghệ thuật công cộng METIS mang tên "5 giờ sáng, Hà Nội thức giấc" của nghệ sĩ Nguyễn Xuân Lam đã được AFD thông qua quỹ METIS, trao tặng Hà Nội. Với sự phối hợp cùng Ban Quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội, tác phẩm được đặt tại ga S8 - Cầu Giấy.

Tác phẩm hòa quyện giữa lịch sử, văn hóa và thiên nhiên, tạo nên một không gian tương tác sống động, với mong muốn nâng cao trải nghiệm giao thông công cộng và gửi gắm thông điệp bảo vệ môi trường đến từng hành khách trên hành trình xanh.

Đây là tác phẩm nghệ thuật công cộng đầu tiên tại Việt Nam được đặt tại nhà ga của đường sắt đô thị.

Tác phẩm mang cảm hứng từ thiết kế tàu điện "leng keng" Hà Nội đầu thế kỷ XX, phác họa một toa tàu hóa thạch đồ sộ từ hơn 15.000 mảnh gốm với chiều cao hơn 2,8m và chiều ngang hơn 3,5m đang trong trạng thái tan chảy, gợi những liên tưởng tới hiện tượng nóng lên toàn cầu.

Dự án đường sắt đô thị thí điểm TP Hà Nội, đoạn Nhổn - Ga Hà Nội là dự án quan trọng trong quy hoạch giao thông đô thị, nhằm giải quyết áp lực giao thông, giảm thiểu ô nhiễm không khí, đồng thời nâng cao chất lượng sống của người dân Thủ đô.

Với chiều dài hơn 12,5 km, đoạn trên cao dài 8,5 km từ Nhổn đến Cầu Giấy đã chính thức khai thác thương mại từ 8h ngày 8/8.