Đà Nẵng sẽ có các điểm cho thuê xe đạp qua ứng dụng thông minh?

Ngành Xuất bản, In và Phát hành (sau đây sẽ gọi tắt là ngành Xuất bản) là một ngành lớn. Vừa chính trị, vừa văn hoá, vừa kinh tế. Chính trị là giữ vững định hướng chính trị, tư tưởng của Đảng. Văn hoá là qua sách để lưu trữ, tích luỹ và bồi đắp các giá trị Việt Nam. Xuất bản, In và Phát hành là lĩnh vực kinh tế với quy mô trên 100.000 tỷ đồng mỗi năm và đang tiếp tục tăng trưởng, với 57 nhà xuất bản, hàng ngàn cơ sở in, phát hành và hàng trăm ngàn lao động.

Xuất bản, In và Phát hành còn là ngành kỹ thuật, công nghệ. Các công nghệ mới nhất của các cuộc CMCN đều được ứng dụng đầu tiên là vào ngành Xuất bản. Và đặc biệt là công nghệ số của CMCN 4.0 sẽ không chỉ được ứng dụng mà còn làm thay đổi căn bản cách sáng tạo ra sản phẩm, cách sản xuất, phương tiện truyền tải và phân phối của ngành Xuất bản.

Người Việt Nam không đọc ít đi mà đang đọc nhiều hơn. Nhưng họ có nhiều cách đọc hơn. Thí dụ với sự xuất hiện của ChatGPT, chúng ta hỏi những vấn đề quan tâm rồi đọc câu trả lời. Trong những câu trả lời của ChatGPT chắc chắn là có tri thức từ sách. Vậy câu hỏi là, chúng ta nói chuyện với ChatGPT có phải đọc sách không? Câu trả lời “có” hay “không” sẽ quyết định cách chúng ta ứng xử với các cách đọc mới. Nếu câu trả lời là “có” thì chúng ta sẽ đưa sách lên môi trường mạng nhiều hơn, và khi đó, ChatGPT như một người giới thiệu sách thay vì là người tiêu diệt sách.

Thấy một ý tưởng hay khi trò chuyện với ChatGPT ta có thể hỏi quyển sách nào liên quan để đọc sâu hơn. Và rất có thể là do ta đưa thông tin của sách lên mạng mà người ta sẽ biết đến sách và đọc sách nhiều hơn. Báo chí lúc đầu cũng ngại đưa các bài báo hoặc một phần bài báo của mình lên các nền tảng số vì sợ sẽ không còn ai vào báo đọc nữa. Nhưng câu chuyện lại ngược lại, trên 50% người đọc báo điện tử hiện nay là vào từ các nền tảng số, khi họ đọc trên nền tảng, hoặc chia sẻ nhau về bài báo rồi quan tâm và vào đọc bài báo gốc.

Câu chuyện thành công của Twitter và TikTok là rất đáng suy ngẫm. Facebook bài viết dài đến hàng ngàn chữ và thành công. Nhưng Twitter chỉ cho phép mỗi chia sẻ vài chục chữ và cũng thành công. YouTube thì mỗi video có thể hàng giờ và thành công. Nhưng Tik Tok ngược lại, mỗi video vài phút và cũng thành công. Và gần đây, chúng ta thấy thế hệ trẻ thay vì xem phim thì xem nhiều các video tóm tắt phim.

Trong một thế giới quá nhiều thông tin cái ngắn lên ngôi. Cái ngắn có cái hay là cô đọng, thông điệp là rõ ràng, và đặc biệt là tiết kiệm thời gian. Cái ngắn rồi sẽ dẫn đến cái dài. Không nên sợ cái ngắn sẽ thay cái dài. Con người lướt nhanh cái ngắn, dừng lại ở cái quan tâm, đọc hết cái ngắn và bước sau đó có thể là đến cái dài. Nên coi cái ngắn và cái dài là trong một hệ sinh thái bổ trợ nhau. Nếu tiếp cận theo cách này thì cái mới và cái cũ là một sự hợp tác thay vì tiêu diệt nhau.

Sách có thể làm như vậy không? Nếu có phiên bản sách tóm tắt, số trang giảm đi 10-20 lần, mỗi người Việt Nam mỗi năm sẽ đọc nhiều quyển sách hơn, mặc dù là phiên bản tóm tắt với các tri thức và tư tưởng chính. Tri thức của người Việt Nam vì thế mà tăng lên đáng kể. Và rồi số người đọc sách nguyên bản cũng vì thế mà tăng lên. Phiên bản ngắn có thể do chính tác giải viết. Phiên bản ngắn cũng có thể do nhà xuất bản làm.

AI có thể giúp chúng ta tóm tắt sách theo yêu cầu, chất lượng chắc cũng được 80-90%, người biên tập làm thêm 10-20% còn lại. Vậy là câu chuyện tóm tắt sách cũng dễ đi, làm nhanh hơn với sự trợ giúp của công nghệ. Làm xuất bản bây giờ là làm ra nhiều phiên bản của sách phù hợp với mỗi loại nền tảng. Báo chí đã đa nền tảng thì sách bây giờ cũng phải chuyển đổi đa nền tảng.

Vậy là nghề xuất bản bây giờ không chỉ còn là làm nội dung mà còn là làm công nghệ. Ít thì cũng 30% nhân lực của xuất bản phải là công nghệ. Nhà xuất bản có thể tự làm công nghệ hoặc hợp tác. Cái gì dễ thì làm, cái gì khó thì hợp tác. Bởi vì, cái gì dễ với mình chắc ít ai làm được, cái gì khó với mình ngoài kia sẽ có người làm rất dễ.

Thời CĐS một quyển sách ra đời là phải nghĩ ngay đến các phiên bản của nó, phiên bản trên Facebook, Youtube là thế nào, phiên bản trên TikTok, Zalo, phiên bản để Google tìm kiếm là gì, và rồi phiên bản để ChatGPT đưa vào hệ tri thức của nó ra sao, phiên bản tóm tắt, phiên bản điện tử đầy đủ, phiên bản hoạt hình, phiên bản nhắn tin trên di động, phiên bản dưới dạng các câu trích dẫn ngắn để khai sáng, gây cảm hứng tư duy, phiên bản âm thanh, rồi cả phiên bản in đẹp và cao cấp...

Quyển sách vẫn là quyển sách, nhưng vô vạn hình tướng. Vô vạn hình tướng là cách để sách đến được hàng triệu người. Một quyển sách in có thể tiếp cận chỉ hàng ngàn, chục ngàn, trăm ngàn người, nhưng hình tướng ngắn gọn và đa nền tảng của nó có thể tới được hàng triệu người, và nhiều hơn thế nữa, và vì thế mà giá trị của nó cũng tăng lên. Không nên ngại vô vạn hình tướng vì con người có xu thế tìm đến cái gốc khi thực sự quan tâm. Và đó là tương lai của sách. Nhưng để vô vạn hình tướng và đa nền tảng chỉ có công nghệ, nhất là công nghệ số, mới có thể giúp được. Vậy là sách bây giờ có thể đi xa hơn trước đây rất nhiều. Tương lai của sách là sáng lạn, nếu nhìn dưới góc nhìn này.

Đưa sách lên một nền tảng số thì không chỉ là giới thiệu sách mà còn có thể là một phiên bản thu tiền, hoặc một phiên bản miễn phí nhưng vì view cao mà có nguồn thu từ quảng cáo. Vậy là cách để thu tiền từ sách cũng sẽ rất đa dạng.

Đưa sách lên môi trường số thì có vấn đề bản quyền số. Đây là trách nhiệm của quản lý nhà nước, của Bộ TT&TT. Cục Xuất bản, In và Phát hành phải coi việc xây dựng thể chế số cho ngành Xuất bản là ưu tiên hàng đầu.

Xây dựng một nền tảng số làm sách cho các nhà xuất bản, cung cấp các công cụ tự động và thông minh cho người làm sách, từ khâu sáng tác, biên tập, sản xuất, giới thiệu  truyền thông và phân phối đa nền tảng, làm ra nhiều phiên bản đa hình tướng của sách, rồi đến thu thập phản hồi của người đọc, tương tác với người đọc, rồi người đọc cũng tham gia vào các công đoạn của sách, phân tích dữ liệu để phục vụ riêng từng khách hàng theo hướng đối tượng, phân tích dữ liệu để phát hiện xu thế... Một nền tảng số mở sẽ thu hút được nhiều nguồn lực để làm sách, có thể là vô hạn. Vậy hãy mở cái “box” của mình. Hợp tác, đặc biệt là hợp tác với các công ty công nghệ số, là lời giải chính cho ngành Xuất bản.

Muốn đổi mới, muốn tái tạo thường phải tìm về gốc.

Gốc của sách là phương tiện truyền tải. Có các phương tiện truyền tải mới trên môi trường số thì nên dùng. Gốc của viết sách là sáng tạo ra tri thức. Bây giờ có thêm các cách mới để sáng tạo ra tri thức, có công cụ để nhiều người hơn có thể sáng tạo và lan toả tri thức. Nhà xuất bản có thể trở thành một nền tảng cung cấp công cụ cho nhiều người viết sách.

Gốc để phát triển sách, phát triển xuất bản là có người đọc, có nhiều người đọc. Tức là có thị trường. Vậy hãy bắt tay vào khuyến đọc. Nhiều quốc gia có giờ đọc trong trường phổ thông. Những người có uy tín, chính trị gia, doanh nhân, văn nghệ sĩ, người nổi tiếng hãy đọc sách và tham gia giới thiệu sách. Lập lại chuyên mục “Mỗi ngày một cuốn sách” trên truyền hình, trên báo.

Xuất bản cũng là kinh doanh. Kinh doanh phải có thương hiệu. Thương hiệu được tạo nên bởi sự khác biệt. Chúng ta có nhiều nhà xuất bản, mỗi nhà xuất bản phải có thương hiệu của riêng mình để không lẫn với các nhà xuất bản khác. Nếu tất cả các nhà xuất bản giống nhau chắc chỉ cần một nhà xuất bản.

Kinh doanh cần giới thiệu, quảng bá. Các nhà sách đang “nghèo” sẽ thật khó khăn trong quảng bá. Các nhà mạng viễn thông Việt Nam có thể giúp xuất bản Việt Nam, giúp sách Việt Nam bằng cách mỗi tuần chuyển miễn phí một tin nhắn tới người dân về sách không? Hành động này có thể nhỏ nhưng với sách lại là quá lớn.

Chuyển đổi số ngành xuất bản và chung tay Việt Nam cho sách Việt Nam là lời giải của chúng ta.

Sách muốn tái sinh vẫn phải đi con đường Việt Nam - tức là dân tộc hoá, vẫn phải hiện đại hoá bằng công nghệ số, vẫn phải đại chúng hoá thông qua đa nền tảng.

Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng

Sau khi luồn được đầu dây cáp từ trong nhà ra phía ngoài, người đàn ông này tiếp tục buộc nó vào một cột biển báo bằng inox ở trên vỉa hè rồi mới cắm đầu sạc vào chiếc Tesla. Mỗi lần sạc pin như vậy mất khoảng 6-8 tiếng.

Trong khuôn khổ Liên hoan phim Việt Nam 2023 tại Đà Lạt, hội thảoBảo hộ bản quyền trong phát triển công nghiệp điện ảnhđược tổ chức với sự tham gia của nhiều nhà quản lý, giới làm phim, chuyên gia luật cũng như các công ty cung cấp giải pháp công nghệ nhằm ngăn chặn nạn vi phạm bản quyền ngày càng nhiều như hiện nay.

Phim vừa ra rạp đã xuất hiện hàng trăm video vi phạm

Chuyên gia dự hội thảo nhận định các hình thức vi phạm ngày một nhanh và mới, vượt qua quy định của luật. Vì vậy, biện pháp phòng vệ sau phát hành ''như thả gà ra đuổi và thực tế không đuổi được''. Các cơ quan quản lý, hỗ trợ pháp lý chưa hình dung và phổ cập những lớp bảo vệ. Các đơn vị có quyền và liên quan chưa được trang bị cách thức bảo vệ trong điều kiện mới.

Do vậy, vào thời điểm diễn ra nội dung trực tiếp trên truyền hình gần như không bảo vệ nổi. Thực tế, từ khi có Internet việc vi phạm bản quyền diễn ra mọi nơi có kết nối và ngày càng khó ngăn chặn.

Các kênh chính thống đầu tư mua bản quyền và chuẩn bị nội dung nhưng nhanh chóng bị 'ăn cắp'. Sau đó, các đơn vị vi phạm che logo của nhà đài và phát lại. Phim vừa phát sóng hay chiếu rạp cũng dễ dàng bị vi phạm bản quyền đưa lên không gian mạng. Nhiều bộ phim vừa khai thác ngoài rạp đã bị cắt ghép nội dung và tóm tắt trong các mục review phim, hút lượng người xem lớn, ảnh hưởng đến các rạp cũng như nhà sản xuất.

Ông Đoàn Văn Việt - Thứ trưởng Bộ VHTTDL nói: "Sự phát triển không ngừng của khoa học và công nghệ, kỹ thuật số đã làm ra công cụ sáng tạo mới, tạo môi trường lưu giữ cùng với các phương thức phân phối, hình thức khai thác, sử dụng mới đối với các loại hình được bảo hộ nói chung, sản phẩm của ngành công nghiệp điện ảnh nói riêng. Môi trường số đã và đang đặt ra nhiều thách thức trong việc tự bảo vệ quyền của các chủ thể và hoạt động của các cơ quan quản lý, thực thi về quyền tác giả, quyền liên quan".

Tại hội thảo, nhiều ý kiến đóng góp được đưa ra như cách tham chiếu những biện pháp hữu hiệu để bảo hộ quyền tác giả vốn bị vi phạm trắng trợn suốt thời gian dài.

Đạo diễn Lương Đình Dũng cho hay, hai bộ phim của anh mới ra rạp gần đây là 578và Thành phố ngủ gật đều bị vi phạm bản quyền trên không gian mạng. Đội ngũ sản xuất tìm mọi cách và liên hệ nhiều nơi để được trợ giúp nhưng không hiệu quả. Theo tìm hiểu thì trang vi phạm bản quyền và đăng tải phim trái phép có máy chủ ở nước ngoài. Đạo diễn mong muốn Việt Nam sớm có trung tâm về bản quyền hỗ trợ các nhà làm phim như anh.

Còn đạo diễn Võ Thanh Hòa ngán ngẩm khi thông báo nếu tìm kiếm phim Siêu lừa gặp siêu lầydo anh đạo diễn sẽ thấy hàng trăm video clip xuất hiện. ''Giải quyết vi phạm bản quyền cần xuất phát từ hướng người xem thay vì hướng người làm phim”, anh nói.

Walt Disney chưa có đại diện tại Việt Nam vì tình trạng vi phạm bản quyền phổ biến 

TS. Ngô Phương Lan - nguyên Cục trưởng Cục Điện ảnh chia sẻ nhiều trang phim lậu đã tồn tại mà khi dẹp trang này thì mọc lên trang khác. Bà nói các nghệ sĩ lâu nay chỉ biết làm nghề, chưa biết cách bảo vệ đứa con tinh thần của mình.

Theo TS. Ngô Phương Lan, một số studio lớn ở Hollywood, trong đó có Walt Disney muốn có đại diện sản xuất ở Việt Nam nhưng thấy tình trạng vi phạm bản quyền tràn lan nên ngập ngừng chưa muốn vào. Năm 2021, trang web lậu đầu tiên bị khởi tố là phimmoi.com nhưng đến giờ vẫn chưa được xét xử.

Ông Đỗ Lệnh Hùng Tú - Chủ tịch Hội Điện ảnh nêu thực trạng các nhà làm phim tài liệu sử dụng tư liệu hình ảnh ở nhiều nguồn cho tác phẩm của mình nhưng khi ra mắt chỉ ghi vài dòng "Phim có sử dụng tư liệu của đồng nghiệp" một cách chung chung.

"Đó là thực trạng vi phạm bản quyền rất nhức nhối. Đáng ra trước khi đưa vào tác phẩm, các nhà làm phim phải xin phép, chú thích rõ ràng những tư liệu được lấy từ đồng nghiệp nào, phim nào. Đó mới là sự tôn trọng cần thiết với vấn đề tác quyền trong điện ảnh", ông Đỗ Lệnh Hùng Tú nói. 

Từ thực trạng vi phạm bản quyền tác phẩm điện ảnh trên không gian mạng hiện nay, đại diện Văn phòng Luật sư Phanlaw cho rằng: "Xuất phát từ thực tế lạm dụng cơ chế cảnh báo - gỡ bỏ dẫn đến xử lý hành vi xâm phạm không hiệu quả, chúng ta phải nâng cao nhận thức đối với các đơn vị trung gian, doanh nghiệp cung cấp mạng xã hội trực tuyến. Họ phải chủ động trong việc ngăn chặn các hành vi xâm phạm, chứ không chỉ lệ thuộc vào việc được chủ thể quyền hay cơ quan chức năng yêu cầu mới thực hiện một cách đối phó. Cần khích lệ áp dụng biện pháp khởi kiện dân sự''.

Luật sư Quản Văn Minh đề xuất: "Để giải quyết vấn nạn xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan, cần có thời gian và sự vào cuộc, triển khai đồng bộ, khoa học của các cơ quan chức năng, phối hợp kết nối với các tổ chức quốc tế, đặc biệt vai trò nòng cốt là Bộ VHTTDL. Bên cạnh đó, không thể thiếu vai trò của tổ chức xã hội - nghề nghiệp hoạt động trong lĩnh vực bản quyền và điện ảnh". 

Ảnh: Anh Vũ 

Năm 2023, chính phủ Trung Quốc đã ngừng trợ giá xe điện đối với người mua sau khi thị phần xe điện tại quốc gia này đạt 25% tổng doanh số bán ô tô mới, làm sụt giảm nhu cầu mua sắm của người dân. Bên cạnh đó, cuộc chiến giảm giá đang kéo toàn bộ ngành sản xuất ô tô Trung Quốc vào thời điểm vô cùng khó khăn.

Tuy nhiên, điểm sáng hiếm hoi đó là doanh số bán lẻ ô tô tại Trung Quốc đã có dấu hiệu phục hồi trong tháng 9, tăng 2 tháng liên tiếp sau nhiều tháng sụt giảm. Điều này có thể là do nhu cầu mua xe vào cuối năm của người dân tăng cao hơn để chuẩn bị cho các ngày lễ quan trọng. 

Đáng chú ý, theo hãng Volkswagen, quý 3 chứng kiến thị phần xe điện trong tổng số xe mới được bán ra thị trường của hãng tăng tới 41% so với quý trước đó, đạt 209.900 xe và chiếm 9% lượng giao hàng của tập đoàn. 

Dù các chỉ số kinh doanh cực kỳ tốt như vậy, ông Hildegard Wortmann, thành viên của ban điều hành mở rộng VW cho biết số lượng đặt hàng của hãng thấp hơn kỳ vọng ban đầu do xu hướng của thị trường chung thấp hơn so với dự kiến. Điều này cũng khiến cho nhà máy sản xuất Zwickau của Volkswagen ở miền Đông nước Đức đã phải chấm dứt phương thức hoạt động liên tục 3 ca một ngày do lượng đơn hàng giảm xuống. 

Hùng Dũng (theo Reuters) 

Tin bài cộng tác gửi về Ban Ô tô xe máy theo email: otoxemay@vietnamnet.vn. Xin cảm ơn!