Mỹ cũng gây sức ép lên các nước đồng minh dựa vào việc thống trị nhiều lĩnh vực trong chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu. ASML – nhà cung ứng thiết bị chip hàng đầu thế giới – là công ty Hà Lan nhưng mua không ít linh kiện Mỹ.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp chip cũng rất khó “đoạn tuyệt” với Trung Quốc vì doanh thu lớn. Theo các chuyên gia, sức mạnh thị trường giúp cho Bắc Kinh có cơ hội để xoay chuyển tình thế. Với ASML, đại lục là thị trường lớn thứ ba năm ngoái, chiếm 13,9% doanh số ròng. Các nhà sản xuất chip của Nhật Bản như Tokyo Electron, Nikon và Canon đều phụ thuộc vào thị trường này. Trong năm tài khóa kết thúc vào tháng 3/2022, Tokyo Electron thu về 566,2 tỷ yen (4,3 tỷ USD) từ Trung Quốc. Đây là thị trường lớn nhất của họ, chiếm 28% tổng doanh thu. Đất nước tỷ dân cũng là thị trường lớn nhất của Nikon, chiếm 28% doanh số.

Năm 2021, kim ngạch xuất khẩu thiết bị sản xuất chip của Nhật Bản sang Trung Quốc tăng 32% lên 11,9 tỷ USD, chiếm 38,8% tổng kim ngạch, theo dữ liệu của Comtrade Liên Hợp Quốc.

Bất chấp các lệnh cấm vận, những công ty bị ảnh hưởng vẫn tìm cách tiếp tục làm ăn với Trung Quốc, theo Manabu Takamisawa, Giám đốc Hiệp hội kinh tế Trung – Nhật. Với các doanh nghiệp Nhật Bản, một giải pháp là mở nhà máy tại địa phương để tăng doanh số bán hàng cho đại lục, giảm thiểu tác động từ các lệnh cấm. Theo Caixin, một số công ty Nhật Bản đã bắt đầu chia tách các nhóm để phục vụ thị trường Trung Quốc và quốc tế độc lập với nhau.

Caixin cho rằng, kế hoạch hạn chế xuất khẩu của Nhật Bản và Hà Lan đều gặp bất đồng nội bộ. Chẳng hạn, cuối năm ngoái, Bộ trưởng Thương mại quốc tế Hà Lan Liesje Schreinemacher nói trước các nhà lập pháp về việc quốc gia sẽ tự quyết định liên quan đến xuất khẩu sản phẩm ASML sang Trung Quốc. Ngày 25/1, CEO ASML Peter Wennink cảnh báo các biện pháp cấm vận Trung Quốc cuối cùng sẽ thúc đẩy Bắc Kinh phát triển thành công công nghệ sản xuất chip riêng.

Dù vậy, ngành bán dẫn Trung Quốc cũng bị ảnh hưởng không nhỏ từ các lệnh cấm. Năm 2018, ASML đã bị cấm bán thiết bị in thạch bản cực tím (EUV) cao cấp nhất cho Bắc Kinh. Máy in thạch bản DUV – loại kém hiện đại hơn EUV – cũng sẽ bị cấm. ASML thống trị thị trường máy in DUV và EUV, theo sau là Nikon.

Nếu không mua được máy in DUV, hy vọng tạo đột phá về công nghệ 7nm của các hãng chip Trung Quốc như SMIC, Hua Hong Semiconductor sẽ bị cản trở trong ngắn hạn. Họ phải dựa vào thiết bị trong nước nhưng đi sau nhiều thế hệ so với đối thủ. Huawei có thể sản xuất chip 14nm, trong khi TSMC của Đài Loan đã lên kế hoạch sản xuất chip 2nm.

(Theo Caixin)

Nhật Bản và Hà Lan là hai nước vừa ban hành lệnh hạn chế xuất khẩu thiết bị sản xuất bán dẫn đến một số quốc gia. Nếu Tokyo cấm 23 loại thiết bị, Amsterdam lại nhằm vào công cụ in thạch bản cực tím hiện đại nhất của hãng ASML.

Cùng với các lệnh cấm từ Washington, Bắc Kinh sẽ khó khăn hơn khi đạt mục tiêu tự chủ bán dẫn. Tuy nhiên, các chuyên gia trong ngành nhận định với tư cách thị trường bán dẫn lớn nhất thế giới, Trung Quốc vẫn có không gian để “vùng vẫy”.

Dù Mỹ, Hà Lan và Nhật Bản cộng lại gần như bá chủ thị trường thiết bị chip toàn cầu, doanh nghiệp Trung Quốc lại nằm trong số khách hàng lớn nhất của họ, đặc biệt đối với các nhà sản xuất máy in thạch bản Nhật Bản. Các lệnh cấm vận có thể gây tác dụng ngược, đẩy nhanh tốc độ phát triển công nghiệp bán dẫn đại lục.

Trong cuộc gặp với người đồng cấp Nhật Bản Yoshimasa Hayashi tại Bắc Kinh hôm 23/2, Bộ trưởng ngoại giao Trung Quốc Tần Cương nhấn mạnh điều này: “Việc phong tỏa chỉ kích thích quyết tâm tự phát triển và độc lập của Trung Quốc”.

Sức mạnh thị trường của Trung Quốc

Tháng 1, Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishiba có chuyến công du Mỹ, nơi ông gặp Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte. Theo truyền thông, trong cuộc họp, Nhật Bản và Hà Lan đồng ý tham gia cùng Mỹ cấm xuất khẩu một só máy móc sản xuất chip hiện đại nhất cho Trung Quốc.

Chính quyền ông Biden vốn đã chặn đường tiếp cận các loại chip và thiết bị sản xuất tiên tiến của doanh nghiệp Trung Quốc từ Mỹ bằng hàng loạt biện pháp cấm vận hồi tháng 10/2022. Doanh nghiệp Mỹ bị cấm xuất chip điện toán, thiết bị sản xuất chip và sản phẩm cao cấp khác nếu không có giấy phép đặc biệt.

Mỹ cũng gây sức ép lên các nước đồng minh dựa vào việc thống trị nhiều lĩnh vực trong chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu. ASML – nhà cung ứng thiết bị chip hàng đầu thế giới – là công ty Hà Lan nhưng mua không ít linh kiện Mỹ.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp chip cũng rất khó “đoạn tuyệt” với Trung Quốc vì doanh thu lớn. Theo các chuyên gia, sức mạnh thị trường giúp cho Bắc Kinh có cơ hội để xoay chuyển tình thế. Với ASML, đại lục là thị trường lớn thứ ba năm ngoái, chiếm 13,9% doanh số ròng. Các nhà sản xuất chip của Nhật Bản như Tokyo Electron, Nikon và Canon đều phụ thuộc vào thị trường này. Trong năm tài khóa kết thúc vào tháng 3/2022, Tokyo Electron thu về 566,2 tỷ yen (4,3 tỷ USD) từ Trung Quốc. Đây là thị trường lớn nhất của họ, chiếm 28% tổng doanh thu. Đất nước tỷ dân cũng là thị trường lớn nhất của Nikon, chiếm 28% doanh số.

Năm 2021, kim ngạch xuất khẩu thiết bị sản xuất chip của Nhật Bản sang Trung Quốc tăng 32% lên 11,9 tỷ USD, chiếm 38,8% tổng kim ngạch, theo dữ liệu của Comtrade Liên Hợp Quốc.

Bất chấp các lệnh cấm vận, những công ty bị ảnh hưởng vẫn tìm cách tiếp tục làm ăn với Trung Quốc, theo Manabu Takamisawa, Giám đốc Hiệp hội kinh tế Trung – Nhật. Với các doanh nghiệp Nhật Bản, một giải pháp là mở nhà máy tại địa phương để tăng doanh số bán hàng cho đại lục, giảm thiểu tác động từ các lệnh cấm. Theo Caixin, một số công ty Nhật Bản đã bắt đầu chia tách các nhóm để phục vụ thị trường Trung Quốc và quốc tế độc lập với nhau.

Caixin cho rằng, kế hoạch hạn chế xuất khẩu của Nhật Bản và Hà Lan đều gặp bất đồng nội bộ. Chẳng hạn, cuối năm ngoái, Bộ trưởng Thương mại quốc tế Hà Lan Liesje Schreinemacher nói trước các nhà lập pháp về việc quốc gia sẽ tự quyết định liên quan đến xuất khẩu sản phẩm ASML sang Trung Quốc. Ngày 25/1, CEO ASML Peter Wennink cảnh báo các biện pháp cấm vận Trung Quốc cuối cùng sẽ thúc đẩy Bắc Kinh phát triển thành công công nghệ sản xuất chip riêng.

Dù vậy, ngành bán dẫn Trung Quốc cũng bị ảnh hưởng không nhỏ từ các lệnh cấm. Năm 2018, ASML đã bị cấm bán thiết bị in thạch bản cực tím (EUV) cao cấp nhất cho Bắc Kinh. Máy in thạch bản DUV – loại kém hiện đại hơn EUV – cũng sẽ bị cấm. ASML thống trị thị trường máy in DUV và EUV, theo sau là Nikon.

Nếu không mua được máy in DUV, hy vọng tạo đột phá về công nghệ 7nm của các hãng chip Trung Quốc như SMIC, Hua Hong Semiconductor sẽ bị cản trở trong ngắn hạn. Họ phải dựa vào thiết bị trong nước nhưng đi sau nhiều thế hệ so với đối thủ. Huawei có thể sản xuất chip 14nm, trong khi TSMC của Đài Loan đã lên kế hoạch sản xuất chip 2nm.

(Theo Caixin)

UBND cấp tỉnh quyết định việc lựa chọn SGK sử dụng ổn định trong các cơ sở giáo dục phổ thông trên địa bàn theo quy định của Bộ trưởng GD-ĐT.

Các đại biểu bấm nút biểu quyết. Ảnh: Minh Đạt

Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật, Chủ nhiệm UB Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội - ông Phan Thanh Bình - cho biết có ý kiến đề nghị quy định SGK phải được sử dụng ổn định, lâu dài; có ý kiến đề nghị giao HĐND cấp tỉnh quyết định việc lựa chọn SGK; ý kiến khác đề nghị giao thẩm quyền cho Chính phủ hoặc Thủ tướng thành lập Hội đồng quốc gia thẩm định SGK giáo dục phổ thông.

UBTVQH cho rằng đa số đại biểu đồng ý pháp điển hóa Nghị quyết 88 năm 2014 của Quốc hội 13 về việc có một chương trình giáo dục phổ thông thống nhất cả nước, có một số SGK cho mỗi môn học, giao Bộ trưởng GD-ĐT chịu trách nhiệm về chất lượng và quyết định ban hành SGK sử dụng trong cả nước.

Về thẩm quyền quyết định việc lựa chọn SGK để sử dụng ổn định trong các cơ sở giáo dục phổ thông trên địa bàn, Luật giao UBND cấp tỉnh quyết định việc lựa chọn SGK sử dụng ổn định trong các cơ sở giáo dục phổ thông trên địa bàn theo quy định của Bộ trưởng GD-ĐT.

Về Hội đồng quốc gia thẩm định SGK giáo dục phổ thông, ông Bình cho hay tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Luật đã quy định cụ thể về thành phần hội đồng, bao gồm các nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục, nhà khoa học có kinh nghiệm, uy tín về giáo dục và đại diện các cơ quan, tổ chức có liên quan.

Hội đồng phải có ít nhất một phần ba tổng số thành viên là các nhà giáo đang giảng dạy ở cấp học tương ứng.

Trên cơ sở quy định cụ thể về thành phần, cơ cấu này, việc giao Bộ trưởng GD-ĐT thành lập Hội đồng quốc gia thẩm định SGK theo từng môn học ở từng cấp học, để thẩm định SGK và chịu trách nhiệm về SGK là phù hợp. Vì vậy, UBTVQH xin giữ như dự thảo chứ không quy định giao cho Chính phủ hay Thủ tướng quy định như đề nghị.

Miễn học phí THCS theo lộ trình

Luật vừa thông qua cũng quy định học sinh tiểu học trong cơ sở giáo dục công lập không phải đóng học phí.

Ở địa bàn không đủ trường công lập, học sinh tiểu học trong cơ sở giáo dục tư thục được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng học phí, mức hỗ trợ do HĐND cấp tỉnh quyết định.

Trẻ em mầm non 5 tuổi ở các thôn, xã đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng bãi ngang ven biển, hải đảo được miễn học phí.

Trẻ em mầm non 5 tuổi không thuộc đối tượng nêu trên và học sinh trung học cơ sở được miễn học phí theo lộ trình do Chính phủ quy định.

Giáo viên mầm non phải có bằng cao đẳng sư phạm

Về quy định liên quan tới nhà giáo, luật quy định trình độ chuẩn giáo viên mầm non là cao đẳng sư phạm trở lên; giáo viên tiểu học, THCS, THPT có bằng cử nhân thuộc ngành đào tạo giáo viên trở lên.

Bên cạnh đó, tiếp thu ý kiến ĐBQH, dự thảo luật cũng bổ sung quy định cho phép trong trường hợp môn học chưa đủ giáo viên được đào tạo trình độ đại học sư phạm thì phải có bằng cử nhân chuyên ngành phù hợp và có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm.

Luật Giáo dục (sửa đổi) sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2020.

Hương Quỳnh

Đề xuất bỏ quy định ban đại diện cha mẹ học sinh trong Luật Giáo dục

- Vấn đề có nên quy định ban đại diện cha mẹ học sinh trong luật được đặt ra sôi nổi tại hội thảo khoa học góp ý về các quy định về tự chủ và quản lý Nhà nước trong dự thảo Luật Giáo dục sửa đổi.

Theo Điều 32 của Luật mới được thông qua, mỗi môn học có một hoặc một số SGK. Thực hiện xã hội hóa việc biên soạn sách, việc xuất bản sách thực hiện theo quy định của pháp luật.

UBND cấp tỉnh quyết định việc lựa chọn SGK sử dụng ổn định trong các cơ sở giáo dục phổ thông trên địa bàn theo quy định của Bộ trưởng GD-ĐT.

Các đại biểu bấm nút biểu quyết. Ảnh: Minh Đạt

Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật, Chủ nhiệm UB Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội - ông Phan Thanh Bình - cho biết có ý kiến đề nghị quy định SGK phải được sử dụng ổn định, lâu dài; có ý kiến đề nghị giao HĐND cấp tỉnh quyết định việc lựa chọn SGK; ý kiến khác đề nghị giao thẩm quyền cho Chính phủ hoặc Thủ tướng thành lập Hội đồng quốc gia thẩm định SGK giáo dục phổ thông.

UBTVQH cho rằng đa số đại biểu đồng ý pháp điển hóa Nghị quyết 88 năm 2014 của Quốc hội 13 về việc có một chương trình giáo dục phổ thông thống nhất cả nước, có một số SGK cho mỗi môn học, giao Bộ trưởng GD-ĐT chịu trách nhiệm về chất lượng và quyết định ban hành SGK sử dụng trong cả nước.

Về thẩm quyền quyết định việc lựa chọn SGK để sử dụng ổn định trong các cơ sở giáo dục phổ thông trên địa bàn, Luật giao UBND cấp tỉnh quyết định việc lựa chọn SGK sử dụng ổn định trong các cơ sở giáo dục phổ thông trên địa bàn theo quy định của Bộ trưởng GD-ĐT.

Về Hội đồng quốc gia thẩm định SGK giáo dục phổ thông, ông Bình cho hay tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Luật đã quy định cụ thể về thành phần hội đồng, bao gồm các nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục, nhà khoa học có kinh nghiệm, uy tín về giáo dục và đại diện các cơ quan, tổ chức có liên quan.

Hội đồng phải có ít nhất một phần ba tổng số thành viên là các nhà giáo đang giảng dạy ở cấp học tương ứng.

Trên cơ sở quy định cụ thể về thành phần, cơ cấu này, việc giao Bộ trưởng GD-ĐT thành lập Hội đồng quốc gia thẩm định SGK theo từng môn học ở từng cấp học, để thẩm định SGK và chịu trách nhiệm về SGK là phù hợp. Vì vậy, UBTVQH xin giữ như dự thảo chứ không quy định giao cho Chính phủ hay Thủ tướng quy định như đề nghị.

Miễn học phí THCS theo lộ trình

Luật vừa thông qua cũng quy định học sinh tiểu học trong cơ sở giáo dục công lập không phải đóng học phí.

Ở địa bàn không đủ trường công lập, học sinh tiểu học trong cơ sở giáo dục tư thục được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng học phí, mức hỗ trợ do HĐND cấp tỉnh quyết định.

Trẻ em mầm non 5 tuổi ở các thôn, xã đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng bãi ngang ven biển, hải đảo được miễn học phí.

Trẻ em mầm non 5 tuổi không thuộc đối tượng nêu trên và học sinh trung học cơ sở được miễn học phí theo lộ trình do Chính phủ quy định.

Giáo viên mầm non phải có bằng cao đẳng sư phạm

Về quy định liên quan tới nhà giáo, luật quy định trình độ chuẩn giáo viên mầm non là cao đẳng sư phạm trở lên; giáo viên tiểu học, THCS, THPT có bằng cử nhân thuộc ngành đào tạo giáo viên trở lên.

Bên cạnh đó, tiếp thu ý kiến ĐBQH, dự thảo luật cũng bổ sung quy định cho phép trong trường hợp môn học chưa đủ giáo viên được đào tạo trình độ đại học sư phạm thì phải có bằng cử nhân chuyên ngành phù hợp và có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm.

Luật Giáo dục (sửa đổi) sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2020.

Hương Quỳnh

Đề xuất bỏ quy định ban đại diện cha mẹ học sinh trong Luật Giáo dục

- Vấn đề có nên quy định ban đại diện cha mẹ học sinh trong luật được đặt ra sôi nổi tại hội thảo khoa học góp ý về các quy định về tự chủ và quản lý Nhà nước trong dự thảo Luật Giáo dục sửa đổi.

- Bộ GD-ĐT vừa có thống kê chi tiết tình hình tuyển sinh của 169 trường đại học, cao đẳng trên cả nước tính đến hết 15h ngày 1/9.

- Bộ GD-ĐT vừa có thống kê chi tiết tình hình tuyển sinh của 169 trường đại học, cao đẳng trên cả nước tính đến hết 15h ngày 1/9.