Theo báo cáo về tình hình quản lý hoạt động dạy thêm, học thêm trên địa bàn thành phố của UBND TP.HCM có khoảng 100.000 học sinh tiểu học (chiếm 20%) học thêm văn hóa ngoài giờ chính khóa.

Ngoài ra, có khoảng 190.000 học sinh trung học (THCS-THPT) đang tham gia học thêm tại cơ sở dạy thêm trong nhà trường và 30.000 học sinh tham gia học tập tại các cơ sở dạy thêm ngoài nhà trường, chủ yếu các em học các môn Toán, Lý, Hóa (chiếm 35%).

Có gần 500.000 học sinh đang tham gia học ngoại ngữ, chủ yếu là tiếng Anh (chiếm tỷ lệ 50%), khoảng 10.000 học sinh học ngoại ngữ khác tại các Trung tâm Ngoại ngữ sau giờ học chính khóa.

Theo đó, UBND thành phố cho biết, dạy thêm, học thêm một phần xuất phát từ nhu cầu không thể phủ nhận của phụ huynh và học sinh. Qua thực tế, không khí học tập ở nhiều lớp học thêm là nghiêm túc, một số em học sinh yếu kém cũng vươn lên khá giỏi nhờ các thầy cô dạy phụ đạo, một số trường hợp phụ huynh cho con đi học thêm để tránh bị tác động, ảnh hưởng của những tiêu cực ngoài xã hội.

Đối với một số giáo viên, dạy thêm là công việc để tăng thu nhập một cách chính đáng trong điều kiện lương chưa đủ trang trải cuộc sống, tạo động lực để giáo viên trau đồi chuyên môn. Dạy thêm cũng giúp thầy cô đi sâu hơn vào các dạng bài tập phong phú, nâng cao mà các giờ chính khóa không đủ điều kiện để triển khai.

Tuy nhiên có nhiều trường hợp dạy thêm, học thêm không xuất phát từ nhu cầu chính đáng của phụ huynh, học sinh. “Người dạy” bị “thương mại hóa”, đặt lợi ích kinh tế của cá nhân, tâm lí học thêm “phong trào” của phụ huynh và học sinh để lôi kéo, chèn ép, buộc các em học sinh phải đi học thêm.

Ngoài ra, có tình trạng phân biệt đối xử trong giờ học giữa học sinh học thêm với mình với học sinh không học thêm hoặc học thêm với thầy cô khác, gây nhiều bức xúc trong xã hội. Phụ huynh không xuất phát từ nhu cầu của con em mà đua chen theo xu hướng của xã hội, ép con mình đi học thêm quá nhiều, quá tải, dẫn đến hiệu quả không đạt mà còn gây áp lực, căng thẳng cho các em. Cũng có trường hợp giáo viên khi lên lớp giảng dạy trong giờ chính khóa thì giảng không sâu, không truyền đạt hết kiến thức của bài học, dẫn đến việc học sinh phải tham gia vào các lớp học thêm mới có thể nắm hết được kiến thức của bài học.

Về việc cấp phép dạy thêm, đến cuối năm học 2015 - 2016, Sở GD-ĐT đã cấp phép cho 82 đơn vị trường THPT, TTGDTX được dạy thêm trong nhà trường với khoảng 80.000 học sinh theo học, chủ yếu các môn Toán, Lý, Hóa. Có 34 cá nhân và tổ chức được cấp phép dạy thêm ngoài nhà trường với khoảng 20.000 học sinh.

Riêng UBND các quận, huyện đã cấp phép cho 106 đơn vị dạy thêm trong nhà trường (cấp THCS) với khoảng 110.000.000 học sinh theo học, 47 cá nhân và tổ chức được cấp phép dạy thêm ngoài nhà trường, với khoảng 10.000 học sinh (chủ yếu là các nhóm nhỏ). Không cấp phép dạy thêm cấp tiểu học.

Về việc kỷ luật, năm học 2015 - 2016, đã tổ chức kiểm tra chính thức 14 trường trung học phổ thông, tổ chức thanh tra 5 điểm dạy thêm ngoài nhà trường, 3 điểm dạy thêm trong nhà trường.

Thành phố ngăn chặn dạy thêm bằng cách thực hiện dạy 2 buổi/ngày. Hiện có 485 trường tiểu học tổ chức dạy 2 buổi/ngày, 270 trường THCS và 87 trường THPT (công lập) tổ chức dạy học 2 buổi/ngày.

UBND thành phố cũng cho biết, để hạn chế dạy thêm đã triển khai một số chế độ, chính sách đặc biệt dành cho cán bộ - giáo viên như ban hành chính sách đãi ngộ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục ở các phường, xã vùng sâu thêm 700.000đồng/người từ năm 2011; giải quyết tiền vượt giờ cho giáo viên mầm non 200 tiết/năm kể từ 01/9/2008; thực hiện trợ cấp 200.000 đồng/tháng đối với công chức, viên chức có hệ số lương từ 3,0 trở xuống.

Tuệ Minh

GS.TS. Nguyễn Trọng Hoài - Phó Hiệu trưởng Đại học Kinh tế TP.HCM- Ảnh: Trường Trung

Để thoát khỏi “trạng thái chờ”

- Thưa ông, cơ sở thực tế nào để Đại học Kinh tế TP.HCM mở chiến dịch này?

Chúng tôi hình dung rõ tác động của đại dịch Covid-19 đến đời sống nói chung và giáo dục nói riêng, đặc biệt là ảnh hưởng đến nhóm học sinh có nhu cầu du học sẽ tốt nghiệp THPT tháng 8 tới. Rõ ràng, các con đường du học đều bị bịt kín hoặc hẹp lại khi việc xuất, nhập cảnh chưa biết đến khi nào mới khơi thông.

Đương nhiên, các trường đại học lớn trên thế giới vẫn tiếp tục tuyển sinh. Nhưng tất cả đều trong “trạng thái chờ”, và chúng ta vẫn không biết chờ đến bao giờ.

Học online, theo chúng tôi, chỉ là giải pháp tạm thời, bởi không phải ở đâu, khi nào chúng ta cũng sẵn internet và công cụ để kết nối tốt nhất, chưa kể sự giao tiếp “phi đối diện” sẽ vẫn là trở ngại rất lớn trong phương pháp giảng dạy hiện nay.

Một trong những biện pháp mà Hiệp hội Các trường đại học quốc tế (International Association of Universities - IAU) khuyến nghị trong đại dịch là việc chia sẻ tài nguyên học tập. Trên cơ sở đó, chúng tôi mở chiến dịch “Giải cứu giấc mơ du học” như một cách chia sẻ tài nguyên, góp thêm giải pháp cho phụ huynh và học sinh, ít nhất cũng thoát khỏi “trạng thái chờ” trong du học.

- Chiến dịch này sẽ bao gồm những nội dung và giải pháp gì, thưa ông?

Trước tiên, phải nói đến tiền đề có sẵn của chúng tôi. Các chương trình đào tạo của UEH học hỏi từ top 200 trường ĐH lớn trên thế giới, cả nội dung lẫn phương pháp giảng dạy, chắc chắn bảo đảm được chất lượng đào tạo cho SV ưu thế cạnh tranh trong thị trường lao động ngay khi ra trường. Nếu SV muốn học hoàn toàn bằng tiếng Anh, ngôn ngữ phổ thông nhất thế giới, thì các chương trình đào tạo quốc tế từ Viện ISB của chúng tôi vẫn đáp ứng tốt nhu cầu này.

SV của UEH sẽ học tập các nội dung, giáo trình hoàn toàn tương đồng với các chương trình của những ĐH lớn trên thế giới. Và với việc hợp tác toàn diện trong đào tạo với nhiều trường đến từ Hoa Kỳ, Úc, New Zealand, châu Âu, châu Á, được họ chấp nhận chất lượng đào tạo, SV có thể chuyển tiếp du học hoặc du học bán phần sau khi đã học xong một số học phần tại UEH.

Để thoát khỏi “trạng thái chờ”, hoặc thay vì phải học online với quá nhiều bất lợi, SV có thể đến với chúng tôi để chủ động tháo gỡ câu chuyện du học trong bối cảnh đại dịch toàn cầu vẫn đang diễn biến phức tạp.

Đáp ứng nhu cầu du học sinh

- Nhưng thưa ông, như cầu du học của du học sinh Việt Nam không chỉ chuyên ngành kinh tế, tài chính, quản trị… mà còn các chuyên ngành khoa học kỹ thuật, công nghệ và khoa học xã hội nữa?

Dù UEH là một trường chuyên về khoa học xã hội, nhưng chúng tôi đào tạo và hợp tác đào quốc tế đa ngành, đa lĩnh vực. Bên cạnh những nội dung về quản trị, tài chính, kinh tế, luật… UEH còn có các chuyên ngành về công nghệ quản trị, quản trị dữ liệu, khoa học dữ liệu… là những chuyên ngành dựa trên nền tảng công nghệ.

Đặc biệt, chuyên ngành Khoa học dữ liệu - Data Science trong kinh tế và kinh doanh, trên nền tảng Big Data, một trong những đặc trưng của cách mạng công nghệ 4.0 là một chuyên ngành có thể xem như tiên phong trong thời đại này. Dữ liệu trong xã hội hiện đại rất lớn, không thể thu thập và xử lý bằng phương pháp truyền thống, chỉ có công nghệ và tri thức công nghệ mới làm được việc này.

Khi mà ranh giới chuyên môn của các loại công việc hiện đại đang dần mờ đi, thì việc rạch ròi khoa học xã hội - khoa học tự nhiên và công nghệ sẽ rất khó để phân biệt. Nên nhớ, trong đào tạo của UEH, các môn toán cao cấp, xác suất thống kê… đều là những môn thuộc khoa học tự nhiên.

Vì vậy, với chiến dịch giải cứu du học này, dù không bao hàm hết tất cả các chuyên ngành chuyên biệt, thì cũng đáp ứng căn bản nhu cầu đa số du học sinh.

Một buổi thảo luận nhóm của SV chương trình Western Sydney BBUS tại Viện ISB -  Đại học Kinh tế TP.HCM- Ảnh: Viện ISB

- Thống kê của Bộ GD&DT cho biết hiện VN chỉ có khoảng 180.000 du học sinh, một tỷ lệ rẩt thấp so với khao khát chung của xã hội, vì nhiều lý do, trong đó, yếu tố tài chính rất quan trọng. Có cách nào “giải cứu” những khao khát đó?

Chi phí cho du học toàn phần vượt quá khả năng của đại đa số gia đình Việt Nam, trong khi không phải ai cũng có thể tìm kiếm được các loại học bổng cho du học.

Nhưng, nếu chúng ta xem du học bán phần hoặc chuyển tiếp du học cũng là hình thức du học thì vấn đề sẽ khác. Trong nhận thức của chúng tôi, khi điều kiện tài chính chưa sẵn sàng, việc cho con em học các chương trình quốc tế và sau đó chuyển tiếp du học hoặc du học bán phần là một giải pháp tối ưu.

Thí dụ với chương trình Western Sydney BBUS của Viện ISB - Trường Đại học Kinh tế TP.HCM phối hợp với Đại học Western Sydney - Úc, đào tạo cử nhân kinh doanh chỉ trong 3 năm, bạn có thể chuyển tiếp sang Úc học từ 6 tháng đến 24 tháng, tùy thuộc vào tài chính gia đình. Chúng tôi nhấn mạnh, bằng Cử nhân do Đại học Western Sydney cấp không phân biệt du học toàn phần hay chuyển tiếp, có giá trị như nhau trên toàn cầu.

Một lợi thế khác của du học chuyển tiếp/du học bán phần là việc lấy bằng đôi Cử nhân (Double Degree), cũng với thí dụ từ chương trình Western Sydney BBUS trên: Sau khi hoàn thành Cử nhân Kinh doanh, bạn chỉ cần thêm một năm nữa để lấy thêm một bằng Cử nhân khác, các chuyên ngành khác thì cũng áp dụng thể thức bằng đôi thích hợp và điều này tăng sự lựa chọn cho người học.

Chiến dịch “Giải cứu giấc mơ du học” mở đầu bằng Hội thảo online “Giải cứu giấc mơ du học thời Covid-19”. Diễn giả là TS. Lý Quí Trung - Đồng sáng lập Phở 24, Giáo sư thỉnh giảng và Cố vấn Cao cấp tại Đại học Western Sydney, Úc thuyết trình và TS. Phạm Anh Khôi - Giảng viên tại Parramatta campus thuộc Đại học Western Sydney, Úc.

Hội thảo diễn ra vào 19h ngày 15/07/2020 dưới hình thức Live Webinar.

Đăng ký tư vấn và tham dự Hội thảo trực tuyến tại: https://isb.edu.vn/dai-hoc-kinh-te-tp-hcm-giai-cuu-giac-mo-du-hoc-covid-19/

Trường Trung (thực hiện)