Đột quỵ gồm 2 thể diễn biến là nhồi máu não (tắc mạch, chiếm 80-85%) và chảy máu não (vỡ mạch).

Dù là bệnh nguy hiểm song theo nghiên cứu tại Viện Tim mạch quốc gia, cứ 10 người có đột quỵ lần đầu thì 8 người mắc tăng huyết áp. Hiện Việt Nam có 21 triệu người đang mắc tăng huyết áp. Đây cũng là bệnh tim mạch phổ biến nhất hiện nay.

Theo các nghiên cứu, chỉ cần giảm mỗi 2mmHg huyết áp sẽ giúp giảm 10% tử vong do đột quỵ. Nếu đưa được về huyết áp tối ưu 120/80 mmHg, sẽ phòng ngừa được biến chứng đột quỵ ở hầu hết các trường hợp.

Nguyên nhân tử vong hàng đầu

Tăng huyết áp là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu thế giới, mỗi năm cướp đi sinh mạng trên 7 triệu người.

Tại Việt Nam, số người chết vì tim mạch chiếm tới 33% tổng số người tử vong với 200.000 ca mỗi năm, trong đó phần lớn là bệnh nhân tăng huyết áp.

GS Đỗ Doãn Lợi, nguyên Viện trưởng Viện Tim mạch quốc gia cho biết, chỉ tính riêng nhồi máu cơ tim (biến chứng phổ biến nhất của tăng huyết áp) đã có từ 104-150.000 người chết mỗi năm.

Trong nhiều thập kỷ qua, tỉ lệ mắc tăng huyết áp tại nước ta tăng không ngừng. GS Nguyễn Lân Việt, Chủ tịch Hội tim mạch Việt Nam cho biết, nếu như năm 1970 chỉ có khoảng 2% người lớn bị tăng huyết áp thì những năm 1990 tăng lên 11% và năm 2008 tiếp tục tăng lên 25,1%.

Gần đây nhất, một nghiên cứu tại cộng đồng do Viện Tim mạch Việt Nam tiến hành điều tra dịch tễ học tăng huyết áp tại 8 tỉnh đại diện cho các vùng miền trên toàn quốc cho thấy tỉ lệ tăng huyết áp đã lên tới 47,3% ở những người trên 25 tuổi, tương đương gần 21 triệu bệnh nhân. Tức là cứ 2 người trưởng thành có 1 người bị tăng huyết áp. Theo GS Lân Việt, đây là con số báo động đỏ.

GS Nguyễn Lân Việt

Trong số những người mắc tăng huyết áp thì tỉ lệ ở nam giới cao hơn (47%), trong khi nữ giới là 42%. Căn bệnh này hiện nay không chỉ là bệnh của người cao tuổi mà rất nhiều người trẻ 20 - 30 tuổi đã bị tăng huyết áp.

Tăng huyết áp ngoài gây đột quỵ còn gây suy thận, nhồi máu cơ tim, suy tim, rối loạn cholesterone, xơ vữa động mạch...

GS Đỗ Doãn Lợi cho biết, động mạch chủ có kích thước trung bình khoảng 3,5cm nhưng hàng ngày Viện tim mạch tiếp nhận nhiều bệnh nhân giãn to như xăm với kích thước 4-5cm, thậm chí 7cm do tăng huyết áp không được điều trị.

Trên 80% không được điều trị

Người bệnh được xác định là tăng huyết áp khi huyết áp tâm thu ≥ 140mmHg và/ hoặc huyết áp tâm trương ≥ 90mmHg hoặc đang được điều trị thuốc tăng huyết áp.

Dù là căn bệnh có tỉ lệ mắc rất lớn nhưng GS Lợi cho biết, trên 90% bệnh nhân tăng huyết áp không tìm được nguyên nhân, 5-8% do các bệnh nội tiết, mạch máu...

Tuy nhiên, GS Lân Việt cho biết, tỉ lệ khống chế tăng huyết áp đạt mục tiêu còn rất thấp. Trong số 21 triệu bệnh nhân chỉ có 17,7% kiểm soát được huyết áp của mình, tức là duy trì huyết áp ở mức dưới 140/90mmHg.

Còn lại hơn 17 triệu người chưa được kiểm soát đầy đủ, trong đó có khoảng 8,1 triệu người không biết mình có bệnh, gần 1 triệu người biết mình có bệnh nhưng không điều trị và 8,1 triệu người điều trị nhưng huyết áp không kiểm soát đầy đủ.

Điều trị tăng huyết áp cần tuân thủ chặt chẽ theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Người dân không tự ý mua thuốc uống, dùng chung đơn thuốc hoặc 1 đơn thuốc dùng thời gian dài.

Để dự phòng tăng huyết áp, người dân cần bỏ thói quen ăn mặn, ăn nhiều mì chính, chăm chỉ vận động, duy trì cân nặng, tránh uống bia rượu, hạn chế ăn thịt mỡ, thức ăn chế biến sẵn… Hằng ngày, người dân cần vận động từ 30-45 phút, ăn nhiều rau xanh, hoa quả.

Thúy Hạnh

Tự uống thuốc cao huyết áp, mất mạng như chơi

Bệnh nhân cao huyết áp tự ý dùng lại các đơn thuốc cũ hoặc tự uống thuốc khi huyết áp tăng có nguy cơ bị suy hô hấp, ngạt thở, tăng nhịp tim... dễ tử vong.

Tại Việt Nam, những năm gần đây, số bệnh nhân nhập viện vì đột quỵ không ngừng tăng từ 1,7% lên 2,5%, tỉ lệ nam giới mắc gấp 4 lần nữ, tương đương khoảng 200.000 ca mắc mới đột quỵ mỗi năm, trong đó gần 50% số ca đột quỵ sẽ tử vong, 90% để lại di chứng. Như vậy, tỉ lệ tử vong do đột quỵ chỉ đứng sau ung thư (115.000 ca).

Theo bản đồ đột quỵ thế giới vừa được công bố vào trung tuần tháng 12 vừa qua, tỉ lệ nguy cơ đột quỵ sau tuổi 25 của Việt Nam lên tới 17-22%, tức trung bình cứ 5 người trên 25 tuổi sẽ có 1 người đối mặt nguy cơ đột quỵ.

8/10 bệnh nhân đột quỵ bị tăng huyết áp

Đột quỵ gồm 2 thể diễn biến là nhồi máu não (tắc mạch, chiếm 80-85%) và chảy máu não (vỡ mạch).

Dù là bệnh nguy hiểm song theo nghiên cứu tại Viện Tim mạch quốc gia, cứ 10 người có đột quỵ lần đầu thì 8 người mắc tăng huyết áp. Hiện Việt Nam có 21 triệu người đang mắc tăng huyết áp. Đây cũng là bệnh tim mạch phổ biến nhất hiện nay.

Theo các nghiên cứu, chỉ cần giảm mỗi 2mmHg huyết áp sẽ giúp giảm 10% tử vong do đột quỵ. Nếu đưa được về huyết áp tối ưu 120/80 mmHg, sẽ phòng ngừa được biến chứng đột quỵ ở hầu hết các trường hợp.

Nguyên nhân tử vong hàng đầu

Tăng huyết áp là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu thế giới, mỗi năm cướp đi sinh mạng trên 7 triệu người.

Tại Việt Nam, số người chết vì tim mạch chiếm tới 33% tổng số người tử vong với 200.000 ca mỗi năm, trong đó phần lớn là bệnh nhân tăng huyết áp.

GS Đỗ Doãn Lợi, nguyên Viện trưởng Viện Tim mạch quốc gia cho biết, chỉ tính riêng nhồi máu cơ tim (biến chứng phổ biến nhất của tăng huyết áp) đã có từ 104-150.000 người chết mỗi năm.

Trong nhiều thập kỷ qua, tỉ lệ mắc tăng huyết áp tại nước ta tăng không ngừng. GS Nguyễn Lân Việt, Chủ tịch Hội tim mạch Việt Nam cho biết, nếu như năm 1970 chỉ có khoảng 2% người lớn bị tăng huyết áp thì những năm 1990 tăng lên 11% và năm 2008 tiếp tục tăng lên 25,1%.

Gần đây nhất, một nghiên cứu tại cộng đồng do Viện Tim mạch Việt Nam tiến hành điều tra dịch tễ học tăng huyết áp tại 8 tỉnh đại diện cho các vùng miền trên toàn quốc cho thấy tỉ lệ tăng huyết áp đã lên tới 47,3% ở những người trên 25 tuổi, tương đương gần 21 triệu bệnh nhân. Tức là cứ 2 người trưởng thành có 1 người bị tăng huyết áp. Theo GS Lân Việt, đây là con số báo động đỏ.

GS Nguyễn Lân Việt

Trong số những người mắc tăng huyết áp thì tỉ lệ ở nam giới cao hơn (47%), trong khi nữ giới là 42%. Căn bệnh này hiện nay không chỉ là bệnh của người cao tuổi mà rất nhiều người trẻ 20 - 30 tuổi đã bị tăng huyết áp.

Tăng huyết áp ngoài gây đột quỵ còn gây suy thận, nhồi máu cơ tim, suy tim, rối loạn cholesterone, xơ vữa động mạch...

GS Đỗ Doãn Lợi cho biết, động mạch chủ có kích thước trung bình khoảng 3,5cm nhưng hàng ngày Viện tim mạch tiếp nhận nhiều bệnh nhân giãn to như xăm với kích thước 4-5cm, thậm chí 7cm do tăng huyết áp không được điều trị.

Trên 80% không được điều trị

Người bệnh được xác định là tăng huyết áp khi huyết áp tâm thu ≥ 140mmHg và/ hoặc huyết áp tâm trương ≥ 90mmHg hoặc đang được điều trị thuốc tăng huyết áp.

Dù là căn bệnh có tỉ lệ mắc rất lớn nhưng GS Lợi cho biết, trên 90% bệnh nhân tăng huyết áp không tìm được nguyên nhân, 5-8% do các bệnh nội tiết, mạch máu...

Tuy nhiên, GS Lân Việt cho biết, tỉ lệ khống chế tăng huyết áp đạt mục tiêu còn rất thấp. Trong số 21 triệu bệnh nhân chỉ có 17,7% kiểm soát được huyết áp của mình, tức là duy trì huyết áp ở mức dưới 140/90mmHg.

Còn lại hơn 17 triệu người chưa được kiểm soát đầy đủ, trong đó có khoảng 8,1 triệu người không biết mình có bệnh, gần 1 triệu người biết mình có bệnh nhưng không điều trị và 8,1 triệu người điều trị nhưng huyết áp không kiểm soát đầy đủ.

Điều trị tăng huyết áp cần tuân thủ chặt chẽ theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Người dân không tự ý mua thuốc uống, dùng chung đơn thuốc hoặc 1 đơn thuốc dùng thời gian dài.

Để dự phòng tăng huyết áp, người dân cần bỏ thói quen ăn mặn, ăn nhiều mì chính, chăm chỉ vận động, duy trì cân nặng, tránh uống bia rượu, hạn chế ăn thịt mỡ, thức ăn chế biến sẵn… Hằng ngày, người dân cần vận động từ 30-45 phút, ăn nhiều rau xanh, hoa quả.

Thúy Hạnh

Tự uống thuốc cao huyết áp, mất mạng như chơi

Bệnh nhân cao huyết áp tự ý dùng lại các đơn thuốc cũ hoặc tự uống thuốc khi huyết áp tăng có nguy cơ bị suy hô hấp, ngạt thở, tăng nhịp tim... dễ tử vong.

"Theo kinh nghiệm của tôi và theo tập huấn cai nghiện thuốc, tôi khuyên người nghiện nên cai ngay lập tức chứ không phải giảm từng điếu một", bác sĩ Oanh cho biết. Để vượt giai đoạn cai thuốc lá thành công, bệnh nhân phải trải qua nhiều triệu chứng, nên nếu cai thuốc lá ngay từ đầu, dứt khoát, giúp rút ngắn thời gian. Những bệnh nhân cai kéo dài sẽ phải chịu khổ nhiều hơn.

Đa số người cai thuốc lá phải trải qua hội chứng cai thuốc lá. Đây hội chứng gây ảnh hưởng đến tâm thần kinh, thể xác. Tác dụng này chủ yếu do chất nicotin của thuốc lá gây ra tạo nên sự hưng phấn cho bệnh nhân, ham muốn hoạt động, tăng cường sức hoạt động. Khi thiếu nicotin người bệnh sẽ rơi vào trạng thái mệt mỏi, thèm ăn gây tăng cân trong vài tuần đầu, lo lắng, bứt rứt. Tùy từng người bệnh sẽ có trạng thái khác nhau nhưng đa số rơi vào trạng thái bứt rứt, lo lắng do thiếu nicotin.

Bác sĩ chuyên khoa II Huỳnh Thị Chiêu Oanh, Trưởng khoa Hô hấp, Bệnh viện Nhân dân 115 (TP.HCM), cho biết nguyên nhân khiến một người hút thuốc lá có thể là muốn thử hoặc gặp chuyện buồn, nghe người khác nói thuốc lá giúp tinh thần hưng phấn, sảng khoái hơn.

Thời gian đầu, lượng nicotin trong máu thấp, nồng độ kích thích trong cơ thể thấp làm cho người hút sảng khoái, khỏe hơn nên nghĩ rằng thuốc lá giúp khỏe lên và hút càng ngày càng nhiều. Từ đó, nồng độ nicotin trong cơ thể sẽ tích tụ nhiều hơn, dẫn đến ngưỡng hút của bệnh nhân tăng cao, ngày càng nghiện và trở thành thói quen rất khó bỏ.

"Theo kinh nghiệm của tôi và theo tập huấn cai nghiện thuốc, tôi khuyên người nghiện nên cai ngay lập tức chứ không phải giảm từng điếu một", bác sĩ Oanh cho biết. Để vượt giai đoạn cai thuốc lá thành công, bệnh nhân phải trải qua nhiều triệu chứng, nên nếu cai thuốc lá ngay từ đầu, dứt khoát, giúp rút ngắn thời gian. Những bệnh nhân cai kéo dài sẽ phải chịu khổ nhiều hơn.

Đa số người cai thuốc lá phải trải qua hội chứng cai thuốc lá. Đây hội chứng gây ảnh hưởng đến tâm thần kinh, thể xác. Tác dụng này chủ yếu do chất nicotin của thuốc lá gây ra tạo nên sự hưng phấn cho bệnh nhân, ham muốn hoạt động, tăng cường sức hoạt động. Khi thiếu nicotin người bệnh sẽ rơi vào trạng thái mệt mỏi, thèm ăn gây tăng cân trong vài tuần đầu, lo lắng, bứt rứt. Tùy từng người bệnh sẽ có trạng thái khác nhau nhưng đa số rơi vào trạng thái bứt rứt, lo lắng do thiếu nicotin.

Tuy nhiên, Liverpoolluôn đảm bảo vị trí trong top 4 mỗi mùa trong 6 mùa giải gần nhất dưới thời Jurgen Klopp.

Ở ra quân chiến dịch mới, Liverpool chật vật kiếm trận hòa 2-2 trước Fulham. Dù vậy, họ vẫn là ứng viên mạnh mẽ cho ngôi vương Premier League năm nay.

Nhưng cựu hậu vệ Chelsea, Arsenal và Tottenham, William Gallas không nghĩ vậy. Anh cho rằng, Liverpool của Klopp sẽ gặp khó khăn khi để cho Sadio Mane rời Anfield đầu quân cho Bayern Munich.

Thậm chí Gallas còn dự đoán gây sốc, Liverpool không thể kết thúc trong top 4 Ngoại hạng Anh 2022/23:

“Là một cựu cầu thủ London, tôi phải nói rằng Chelsea, Arsenal hoặc Tottenham vô địch Premier League mùa này. Ở top 4, Liverpool có thể vắng mặt vì không còn Sadio Mane, trong khi Luis Diaz không thể tạo tác động tương tự.

Liverpool luôn để thủng lưới, giống như chúng ta thấy ở trận gặp Fulham vừa qua. Ngay cả khi tôi thích lối chơi của họ thì tôi nghĩ top 4 sẽ gồm Man City, Chelsea, Arsenal và Tottenham”.

Về cuộc đối đầu giữa 2 đội bóng cũ, Chelsea vs Tottenham vào Chủ nhật này, William Gallas cho rằng trận đấu sẽ kết thúc với tỷ số hòa.

“Tottenham có tinh thần tốt, sở hữu những cầu thủ giỏi. Với Chelsea thì vấn đề duy nhất là không có 1 tiền đạo thực thụ nên có thể gặp khó trong khâu ghi bàn.

Đó là lý do vì sao trận đấu tại Stamford Bridge sẽ diễn ra một cách chặt chẽ và tôi dự đoán một kết quả hòa”.

Quỷ đỏ vùng Merseyside ngậm ngùi về nhì Ngoại hạng Anhmùa trước, khi chỉ kém Man City đúng 1 điểm.

Tuy nhiên, Liverpoolluôn đảm bảo vị trí trong top 4 mỗi mùa trong 6 mùa giải gần nhất dưới thời Jurgen Klopp.

Ở ra quân chiến dịch mới, Liverpool chật vật kiếm trận hòa 2-2 trước Fulham. Dù vậy, họ vẫn là ứng viên mạnh mẽ cho ngôi vương Premier League năm nay.

Nhưng cựu hậu vệ Chelsea, Arsenal và Tottenham, William Gallas không nghĩ vậy. Anh cho rằng, Liverpool của Klopp sẽ gặp khó khăn khi để cho Sadio Mane rời Anfield đầu quân cho Bayern Munich.

Thậm chí Gallas còn dự đoán gây sốc, Liverpool không thể kết thúc trong top 4 Ngoại hạng Anh 2022/23:

“Là một cựu cầu thủ London, tôi phải nói rằng Chelsea, Arsenal hoặc Tottenham vô địch Premier League mùa này. Ở top 4, Liverpool có thể vắng mặt vì không còn Sadio Mane, trong khi Luis Diaz không thể tạo tác động tương tự.

Liverpool luôn để thủng lưới, giống như chúng ta thấy ở trận gặp Fulham vừa qua. Ngay cả khi tôi thích lối chơi của họ thì tôi nghĩ top 4 sẽ gồm Man City, Chelsea, Arsenal và Tottenham”.

Về cuộc đối đầu giữa 2 đội bóng cũ, Chelsea vs Tottenham vào Chủ nhật này, William Gallas cho rằng trận đấu sẽ kết thúc với tỷ số hòa.

“Tottenham có tinh thần tốt, sở hữu những cầu thủ giỏi. Với Chelsea thì vấn đề duy nhất là không có 1 tiền đạo thực thụ nên có thể gặp khó trong khâu ghi bàn.

Đó là lý do vì sao trận đấu tại Stamford Bridge sẽ diễn ra một cách chặt chẽ và tôi dự đoán một kết quả hòa”.