Keke là một trong những đứa trẻ được hưởng lợi từ việc giảm tỷ lệ nhập học mầm non. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, điều này cũng đặt ra thách thức đối với sự tồn tại và phát triển của hệ thống các trường mầm non, đặc biệt là các trường tư thục vừa và nhỏ.

Nguy cơ trường mẫu giáo đóng cửa hàng loạt

Các chuyên gia Trung Quốc cho biết, việc một số trường mẫu giáo và tiểu học phải đóng cửa do ít học sinh là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội tốt để giảm số lượng học sinh trong mỗi lớp và để các trường theo đuổi sự phát triển chất lượng cao hơn, theo China Daily.

Năm 2022, cả Trung Quốc có 289.200 trường mẫu giáo, giảm 1,9% so với cùng kỳ năm trước, đánh dấu mức giảm đầu tiên trong một thập kỷ. Số trẻ em đăng ký học mầm non là 46,3 triệu, giảm 3,7% so với cùng kỳ năm trước, tiếp tục xu hướng giảm từ năm 2021, theo số liệu của Bộ Giáo dục nước này.

Tại quận Củng Thự, 6 trường mẫu giáo tư thục không có học sinh hoặc hoạt động giảng dạy dự kiến sẽ đóng cửa sau khi giấy phép hoạt động hết hạn, phòng giáo dục quận cho biết.

Hà Nam trở thành tỉnh đầu tiên ở Trung Quốc đề xuất điều chỉnh việc bố trí trường mẫu giáo cấp tỉnh với mục tiêu thúc đẩy việc thành lập, chuyển đổi và đóng cửa có tổ chức các trường không có học sinh.

Theo đó, tỉnh này đề xuất xây dựng, mở rộng hoặc cải tạo các trường mầm non công lập ở khu vực thành thị có dân cư tập trung, tạm dừng xây trường mới ở khu vực nông thôn. Đồng thời hướng dẫn việc sáp nhập hoặc đóng cửa những trường có chất lượng giáo dục kém, ít học sinh.

Yu Xueping, người đứng đầu Trường mẫu giáo số 1 tại tỉnh Giang Tô, cho rằng số lượng trường mẫu giáo và trẻ em nhập học giảm là do tỷ lệ sinh thấp.

Dữ liệu từ Ủy ban Y tế Quốc gia cho thấy Trung Quốc có 9,56 triệu trẻ sơ sinh vào năm 2022, giảm 10% so với cùng kỳ năm ngoái. Tổng dân số cả nước giảm 850.000 người, đánh dấu lần suy giảm đầu tiên trong thế kỷ này do ảnh hưởng tích lũy của mức sinh thấp.

Theo một báo cáo do Trung tâm Nghiên cứu Dân số và Phát triển Trung Quốc công bố, tỉ lệ sinh tổng thể (số trẻ em trung bình sinh ra của mỗi phụ nữ trong độ tuổi sinh sản) đã giảm xuống còn 1,09 vào năm 2022, mức thấp nhất ở các quốc gia có dân số trên 100 triệu người.

Theo thầy Yu, độ tuổi nhập học tối thiểu đã giảm từ 18 tháng xuống còn 6 tháng trong năm 2023. Do đó, nhà trường đang xây dựng kế hoạch thúc đẩy sự phát triển tích hợp giáo dục mầm non và mẫu giáo nhằm giảm bớt áp lực cho phụ huynh trong việc nuôi dạy con nhỏ. Đồng thời, trường cũng chia sẻ cơ sở hạ tầng và tài nguyên giảng dạy hiện có để tạo thêm doanh thu.

Thách thức tránh chồng chéo quản lý nhà trẻ và mầm non

Wang Haiying, giám đốc Trung tâm nghiên cứu chính sách giáo dục mầm non tại Đại học Sư phạm Nam Kinh, cho biết việc tích hợp giáo dục mầm non và mẫu giáo là trọng tâm của nhiều trường mẫu giáo ở Trung Quốc. Tuy nhiên, thách thức hàng đầu nằm ở việc làm rõ và thống nhất các cơ quan quản lý.

Tại Trung Quốc, Ủy ban Y tế Quốc gia giám sát các dịch vụ chăm sóc trẻ em từ 0-3 tuổi, trong khi Bộ Giáo dục chịu trách nhiệm giáo dục mầm non cho trẻ từ 3-6 tuổi.

Ông Wang cho biết giáo dục mầm non cần phải nằm trong một khuôn khổ thống nhất với một cơ quan quản lý để tránh sự chồng chèo quản lý.

 “Giáo dục mầm non có bản chất định hướng thị trường, vì hệ thống giáo dục công cơ bản chỉ bao gồm một phần nhỏ so với giáo dục bắt buộc”. ông nói.

Khi tỷ lệ sinh giảm ảnh hưởng nặng nề nhất đến các trường mẫu giáo tư thục, càng có nhiều ý kiến cần có những chính sách ưu đãi cho các trường tư thục để đảm bảo sự cạnh tranh lành mạnh.

Ông Wang đề xuất cho phép các trường mầm non tư thục quy mô nhỏ đáp ứng tiêu chuẩn giảng dạy tuyển sinh sớm. Đồng thời, các trường công lập phải xây dựng quy định kiểm soát số lượng trẻ em nhập học để đảm bảo nhiều mô hình trường mẫu giáo có thể hoạt động cùng lúc.

Tử Huy

Hưởng lợi từ tỷ lệ sinh giảm

Ngày 31/8/2023, bố mẹ Keke đưa cô con gái nhỏ đến một trường mẫu giáo công lập ở quận Củng Thự, thành phố Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang, phía Đông Trung Quốc. 

Cùng ngày, em cũng có tên trong danh sách tuyển sinh của một trường mầm non tư thục trên địa bàn huyện. Gia đình đã không chần chừ mà chọn ngay trường công.

 “Thật may mắn khi bé nhà tôi được vào trường mẫu giáo công lập, gia đình chỉ phải trả học phí khoảng 5.000 NDT (17,2 triệu đồng) cho một học kỳ thay vì khoảng 5.000 NDT cho một tháng tại trường tư”. Mẹ của Keke cho biết.

"Hàng xóm của chúng tôi nói rằng con cô ấy đã không được vào trường mẫu giáo công này trong hai năm liên tiếp, vì vậy chúng tôi vẫn đăng ký trường công, nhưng đồng thời cả trường tư để đảm bảo Keke được đảm bảo một chỗ đi học".

Keke là một trong những đứa trẻ được hưởng lợi từ việc giảm tỷ lệ nhập học mầm non. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, điều này cũng đặt ra thách thức đối với sự tồn tại và phát triển của hệ thống các trường mầm non, đặc biệt là các trường tư thục vừa và nhỏ.

Nguy cơ trường mẫu giáo đóng cửa hàng loạt

Các chuyên gia Trung Quốc cho biết, việc một số trường mẫu giáo và tiểu học phải đóng cửa do ít học sinh là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội tốt để giảm số lượng học sinh trong mỗi lớp và để các trường theo đuổi sự phát triển chất lượng cao hơn, theo China Daily.

Năm 2022, cả Trung Quốc có 289.200 trường mẫu giáo, giảm 1,9% so với cùng kỳ năm trước, đánh dấu mức giảm đầu tiên trong một thập kỷ. Số trẻ em đăng ký học mầm non là 46,3 triệu, giảm 3,7% so với cùng kỳ năm trước, tiếp tục xu hướng giảm từ năm 2021, theo số liệu của Bộ Giáo dục nước này.

Tại quận Củng Thự, 6 trường mẫu giáo tư thục không có học sinh hoặc hoạt động giảng dạy dự kiến sẽ đóng cửa sau khi giấy phép hoạt động hết hạn, phòng giáo dục quận cho biết.

Hà Nam trở thành tỉnh đầu tiên ở Trung Quốc đề xuất điều chỉnh việc bố trí trường mẫu giáo cấp tỉnh với mục tiêu thúc đẩy việc thành lập, chuyển đổi và đóng cửa có tổ chức các trường không có học sinh.

Theo đó, tỉnh này đề xuất xây dựng, mở rộng hoặc cải tạo các trường mầm non công lập ở khu vực thành thị có dân cư tập trung, tạm dừng xây trường mới ở khu vực nông thôn. Đồng thời hướng dẫn việc sáp nhập hoặc đóng cửa những trường có chất lượng giáo dục kém, ít học sinh.

Yu Xueping, người đứng đầu Trường mẫu giáo số 1 tại tỉnh Giang Tô, cho rằng số lượng trường mẫu giáo và trẻ em nhập học giảm là do tỷ lệ sinh thấp.

Dữ liệu từ Ủy ban Y tế Quốc gia cho thấy Trung Quốc có 9,56 triệu trẻ sơ sinh vào năm 2022, giảm 10% so với cùng kỳ năm ngoái. Tổng dân số cả nước giảm 850.000 người, đánh dấu lần suy giảm đầu tiên trong thế kỷ này do ảnh hưởng tích lũy của mức sinh thấp.

Theo một báo cáo do Trung tâm Nghiên cứu Dân số và Phát triển Trung Quốc công bố, tỉ lệ sinh tổng thể (số trẻ em trung bình sinh ra của mỗi phụ nữ trong độ tuổi sinh sản) đã giảm xuống còn 1,09 vào năm 2022, mức thấp nhất ở các quốc gia có dân số trên 100 triệu người.

Theo thầy Yu, độ tuổi nhập học tối thiểu đã giảm từ 18 tháng xuống còn 6 tháng trong năm 2023. Do đó, nhà trường đang xây dựng kế hoạch thúc đẩy sự phát triển tích hợp giáo dục mầm non và mẫu giáo nhằm giảm bớt áp lực cho phụ huynh trong việc nuôi dạy con nhỏ. Đồng thời, trường cũng chia sẻ cơ sở hạ tầng và tài nguyên giảng dạy hiện có để tạo thêm doanh thu.

Thách thức tránh chồng chéo quản lý nhà trẻ và mầm non

Wang Haiying, giám đốc Trung tâm nghiên cứu chính sách giáo dục mầm non tại Đại học Sư phạm Nam Kinh, cho biết việc tích hợp giáo dục mầm non và mẫu giáo là trọng tâm của nhiều trường mẫu giáo ở Trung Quốc. Tuy nhiên, thách thức hàng đầu nằm ở việc làm rõ và thống nhất các cơ quan quản lý.

Tại Trung Quốc, Ủy ban Y tế Quốc gia giám sát các dịch vụ chăm sóc trẻ em từ 0-3 tuổi, trong khi Bộ Giáo dục chịu trách nhiệm giáo dục mầm non cho trẻ từ 3-6 tuổi.

Ông Wang cho biết giáo dục mầm non cần phải nằm trong một khuôn khổ thống nhất với một cơ quan quản lý để tránh sự chồng chèo quản lý.

 “Giáo dục mầm non có bản chất định hướng thị trường, vì hệ thống giáo dục công cơ bản chỉ bao gồm một phần nhỏ so với giáo dục bắt buộc”. ông nói.

Khi tỷ lệ sinh giảm ảnh hưởng nặng nề nhất đến các trường mẫu giáo tư thục, càng có nhiều ý kiến cần có những chính sách ưu đãi cho các trường tư thục để đảm bảo sự cạnh tranh lành mạnh.

Ông Wang đề xuất cho phép các trường mầm non tư thục quy mô nhỏ đáp ứng tiêu chuẩn giảng dạy tuyển sinh sớm. Đồng thời, các trường công lập phải xây dựng quy định kiểm soát số lượng trẻ em nhập học để đảm bảo nhiều mô hình trường mẫu giáo có thể hoạt động cùng lúc.

Tử Huy

NTTU đã phối hợp với Viện Nghiên cứu, Đào tạo và Phát triển OER của Hiệp hội các trường ĐH-CĐ Việt Nam xây dựng, công bố khung năng lực OER cho giảng viên phiên bản đầu tiên vào tháng 11/2023. Trường còn chủ động tổ chức Tuần lễ OER, mở các lớp tập huấn về OER, cuộc thi Tìm hiểu Tài nguyên giáo dục mở… Dự kiến năm 2024, Trường sẽ đưa nội dung về OER vào chương trình đào tạo dành cho sinh viên bậc ĐH.

Ngoài các chính sách khuyến học khuyến tài, các hoạt động cộng đồng, hướng tới bình đẳng giới thì chủ trương xây dựng, phát triển OER chính là một trong những yếu tố tích cực cho đổi mới giáo dục và mục tiêu phát triển bền vững của NTTU, là nhiệm vụ cốt lõi mà NTTU hướng tới để hoàn thành SDG4 của UNESCO. 

Hoạch định trong Mục tiêu xây dựng và phát triển nguồn OER giai đoạn đến 2030, NTTU đưa ra những nhiệm vụ trọng tâm về các công tác từ xây dựng hệ thống chính sách, quy định với bộ phận chuyên trách về OER, các tiêu chí và công cụ đánh giá chất lượng OER; ứng dụng giải pháp công nghệ xây dựng, phát triển, quản trị OER; tổ chức các khóa tập huấn về OER cho giảng viên, sinh viên, phấn đấu 75% giảng viên và 100% sinh viên tham gia khai thác sử dụng OER...

OER đang tạo ra cơ hội lớn cho giáo dục ĐH Việt Nam nói chung cũng như NTTU nói riêng trong việc hỗ trợ người học tiếp cận nguồn học liệu có chất lượng với chi phí thấp để phục vụ cho việc tự học, mang đến cho cộng đồng cơ hội tiếp cận thông tin được dễ dàng và mở rộng thêm tri thức, phát triển kỹ năng học tập suốt đời. 

Ngọc Minh

Thúc đẩy xã hội học tập 

Thuật ngữ “tài nguyên giáo dục mở” - OER lần đầu tiên được Tổ chức của Liên hiệp quốc về Giáo dục, Khoa học và Văn hóa (UNESCO) đưa ra vào năm 2002. Ngày 25/11/2019 tại phiên hội nghị toàn thể lần thứ 40 của tổ chức này, 193 quốc gia thành viên trong đó có Việt Nam đã nhất trí thông qua Khuyến nghị Tài nguyên giáo dục mở, đưa tài nguyên giáo dục mở trở thành một xu thế phát triển tất yếu trên toàn thế giới. 

Tại Việt Nam, tài nguyên giáo dục mở chính thức được đưa vào giáo dục đại học thông qua Quyết định số 1117/QĐ-TTg ngày 25/09/2023 của Thủ tướng chính phủ phê duyệt “Chương trình xây dựng mô hình nguồn tài nguyên giáo dục mở trong giáo dục đại học” tạo sự bình đẳng giữa người dạy và học trong tiếp cận nguồn học liệu chất lượng cao, gia tăng tỉ lệ dân số được tiếp cận với giáo dục đại học, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại chỗ cho các địa phương. 

Việc xây dựng, phát triển OER do đó càng trở nên cấp thiết. Nhiệm vụ của các cơ sở giáo dục là phải tận dụng được những ưu thế mà OER mang lại - “mở, có thể học mọi lúc, mọi nơi” để thực hiện được các mục tiêu phát triển bền vững - SDG của UNESCO đặc biệt là SDG4: “Đảm bảo giáo dục có chất lượng, hòa nhập và bình đẳng, thúc đẩy cơ hội học tập suốt đời cho tất cả mọi người”.

Phát triển tài nguyên giáo dục mở chia sẻ tri thức cho mọi người học

Suốt 25 năm phát triển, Trường Đại học Nguyễn Tất Thành (NTTU) luôn hướng đến sứ mạng phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất cho người học gắn với đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục theo hướng hiện đại, hội nhập. Trường không ngừng kiến tạo điều kiện tốt nhất, thuận lợi nhất cho mọi người và cộng đồng trong xã hội có cơ hội bình đẳng để phát triển, tiếp cận những nguồn lực chung, được tham gia, đóng góp và cùng hưởng lợi. 

Chia sẻ tại Tuần lễ OER của Trường Đại học Nguyễn Tất Thành, TS. Trần Ái Cầm - Hiệu trưởng nhà trường nhấn mạnh: “Tri thức càng được chia sẻ, bồi đắp thì tài nguyên giáo dục càng phát triển và bền vững, góp phần đưa nền giáo dục trở thành một nền giáo dục suốt đời theo đúng nghĩa. Hành trình xây dựng và phát triển nguồn OER mà chúng tôi hướng đến không chỉ phục vụ giảng viên, sinh viên trong trường mà còn phục vụ cho cộng đồng, góp phần xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời trong môi trường số. Việc làm này cũng là nền tảng để trường phát triển bền vững và tự chủ, nâng cao danh tiếng; ngày càng nhận được sự công nhận rộng rãi từ các tổ chức đánh giá, xếp hạng, kiểm định chất lượng trong nước và quốc tế; đáp ứng các mục tiêu của Bộ GD&ĐT đề ra và chủ trương thực hiện mô hình giáo dục chia sẻ ở TP.HCM”.

NTTU đã phối hợp với Viện Nghiên cứu, Đào tạo và Phát triển OER của Hiệp hội các trường ĐH-CĐ Việt Nam xây dựng, công bố khung năng lực OER cho giảng viên phiên bản đầu tiên vào tháng 11/2023. Trường còn chủ động tổ chức Tuần lễ OER, mở các lớp tập huấn về OER, cuộc thi Tìm hiểu Tài nguyên giáo dục mở… Dự kiến năm 2024, Trường sẽ đưa nội dung về OER vào chương trình đào tạo dành cho sinh viên bậc ĐH.

Ngoài các chính sách khuyến học khuyến tài, các hoạt động cộng đồng, hướng tới bình đẳng giới thì chủ trương xây dựng, phát triển OER chính là một trong những yếu tố tích cực cho đổi mới giáo dục và mục tiêu phát triển bền vững của NTTU, là nhiệm vụ cốt lõi mà NTTU hướng tới để hoàn thành SDG4 của UNESCO. 

Hoạch định trong Mục tiêu xây dựng và phát triển nguồn OER giai đoạn đến 2030, NTTU đưa ra những nhiệm vụ trọng tâm về các công tác từ xây dựng hệ thống chính sách, quy định với bộ phận chuyên trách về OER, các tiêu chí và công cụ đánh giá chất lượng OER; ứng dụng giải pháp công nghệ xây dựng, phát triển, quản trị OER; tổ chức các khóa tập huấn về OER cho giảng viên, sinh viên, phấn đấu 75% giảng viên và 100% sinh viên tham gia khai thác sử dụng OER...

OER đang tạo ra cơ hội lớn cho giáo dục ĐH Việt Nam nói chung cũng như NTTU nói riêng trong việc hỗ trợ người học tiếp cận nguồn học liệu có chất lượng với chi phí thấp để phục vụ cho việc tự học, mang đến cho cộng đồng cơ hội tiếp cận thông tin được dễ dàng và mở rộng thêm tri thức, phát triển kỹ năng học tập suốt đời. 

Ngọc Minh