Chồng tôi là trưởng phòng kinh doanh ở một công ty dược phẩm tên tuổi. Anh thường xuyên đi công tác các tỉnh. Lương của anh mỗi tháng 30 triệu, thưởng quý thưởng năm lên tới cả trăm triệu.

Tôi là giáo viên toán cấp 2. Trong khi nhiều đồng nghiệp của tôi xoay xở dạy thêm, buôn bán online để kiếm thêm thu nhập tôi chỉ ung dung dạy hết tiết rồi về nhà chăm sóc con cái, làm đẹp giữ chân chồng. Công việc nhàn nhã, không phải lo lắng về tài chính, tôi ăn diện sành điệu nên trẻ hơn nhiều so với tuổi 38.

Chúng tôi có ngôi nhà 4 tầng hiện đại, nội thất đẹp, ô tô tốt, hai con đều ngoan ngoãn, học giỏi. Chồng tôi chiều chuộng vợ con, năm nào anh cũng đưa cả nhà tới các khu nghỉ dưỡng cao cấp. Nếu tôi kêu nhàm chán anh sẵn sàng đưa mấy mẹ con đi du lịch xuyên Việt nửa tháng.

Bạn bè tôi ai cũng ngưỡng mộ cuộc sống đầy đủ, viên mãn của tôi. Tôi nghĩ, mình chẳng cần ao ước gì thêm, chỉ mong gia đình cứ êm đềm, hạnh phúc. Nhưng bất hạnh đổ ụp xuống đầu tôi khi tôi phát hiện chồng có nhiều biểu hiện khả nghi.

1 năm trở lại đây, anh thường xuyên đi công tác tỉnh, mỗi chuyến đi kéo dài nửa tháng. Anh ít gọi điện về cho vợ con với lý do muôn thủa: công việc quá bận rộn. Anh kể chuyện doanh thu đơn vị không đạt chỉ tiêu, lương thưởng đều cắt giảm.

Tháng 6 vừa qua, anh còn thẳng tay hủy kế hoạch đi du lịch đảo Phú Quốc đã hứa trước với các con. Thay vào đó anh bù đắp cho vợ con một bữa ăn ở nhà hàng nhạt nhẽo. Anh cũng thỏa thuận sẽ chỉ đưa 9 triệu mỗi tháng cho việc sinh hoạt gia đình. Tôi phải lo tiền đóng học cho 2 con.

Bên ngoại có công to việc lớn, anh đều để tôi tự lo liệu. Tôi lo lắng hỏi chuyện chồng, anh kể, có khả năng anh sẽ mất chức trưởng phòng nên rất chán nản, mệt mỏi.

Lo lắng cho anh nhưng vẫn thấy có điều khó hiểu, tôi quyết định nhắn tin với chị kế toán để dò hỏi tình hình công ty anh.

Chị ấy gặp tôi vài lần trong các dịp thăm quan du lịch cùng công ty nên tiếp chuyện tôi rất vui vẻ. Chị khoe công ty làm ăn phát đạt và hỏi sao đợt du lịch Phú Quốc vừa rồi không thấy mẹ con tôi đi cùng anh Dũng (chồng tôi).

Chị còn bật mí, chồng tôi có khả năng được cất nhắc lên chức phó giám đốc vì có nhiều thành tích xuất sắc, rất được lòng sếp...

Tôi vô cùng sửng sốt và thất vọng ê chề vì chồng lừa dối mình. Tôi kể thật chuyện gia đình với chị ấy và hỏi chị có biết chồng tôi bồ bịch gì bên ngoài không?

Chị kế toán kể, mấy lần đi ăn trưa cùng đồng nghiệp chị thấy anh Dũng hay nói về cô bạn Quỳnh Anh làm ở chi nhánh Bắc Ninh. Cô này xinh đẹp trẻ trung nhưng làm mẹ đơn thân nên anh Dũng có vẻ rất thương hoa tiếc ngọc.

Tôi xin chị Facebook của Quỳnh Anh để kết bạn. Facebook chỉ có hình ảnh hai mẹ con và những dòng cảm xúc lãng mạn bay bổng về tình yêu lứa đôi. Tuy nhiên, trong quá trình xem Facebook của Quỳnh Anh, tôi để ý tới bức ảnh cô ấy nắm tay người yêu tại bãi biển. Chiếc đồng hồ trên tay anh ta giống hệt đồng hồ của chồng tôi.

Cô ta còn khoe khoang, người yêu mới mua tặng xe ô tô đập hộp vài trăm triệu với hàng trăm lời chúc mừng của bạn bè. Đau đớn hơn, khi cô ta đăng bức ảnh chụp 2 chiếc ô tô đậu sát cửa nhà với lời nhắn tình tứ: “Cảm ơn người yêu đưa đi lấy biển số đẹp”.  Tôi nhận ra ngay xe ô tô quen thuộc của chồng mình.

Hết đợt công tác tỉnh, chồng tôi về nhà với gương mặt nhăn nhó đăm chiêu. Tôi kể chuyện ông bà ngoại sửa nhà, cần khoảng 50 triệu và muốn anh đứng ra lo toan cho bố mẹ.

Anh chối ngay và nói anh chỉ có 5 triệu biếu ông bà. Tôi tức tối hét lên: "Anh cho bồ mấy trăm triệu mua ô tô mà dám nói không có tiền, anh lừa dối vợ con đi bồ bịch thật ghê tởm...".

Chồng tôi cũng lớn tiếng. Anh bảo tôi ăn nói quàng xiên. Tôi đưa cho chồng xem tấm ảnh vô tình tố cáo anh mèo mỡ bên ngoài. Không ngờ, anh càng nổi khùng, xông vào tát tôi tím mặt.

Anh nói với tôi, hiện giờ anh không thể sống thiếu người tình. Nếu tôi đồng ý thì cuộc sống gia đình vẫn duy trì như cũ, anh sẽ cố gắng đưa thêm chi phí cho mẹ con tôi.

Tôi không đồng ý. Tôi dọa sẽ đến cơ quan chồng làm rõ trắng đen nếu anh không chịu chấm dứt mối quan hệ này. Thế nhưng, anh ta nói không cần chức tước chỉ cần tình yêu và sẽ ly dị tôi ngay lập tức.

Trái tim tôi đau nhói vì chồng phản bội, có phải đàn ông lắm tiền thì luôn cần nhiều đàn bà vây xung quanh mới thỏa lòng tham? Tôi phải làm gì để anh quay về với gia đình?

Trái tim tôi đau nhói vì chồng phản bội, có phải đàn ông lắm tiền thì luôn cần nhiều đàn bà vây xung quanh mới thỏa lòng tham? Tôi phải làm gì để anh quay về với gia đình?

Chồng tôi là trưởng phòng kinh doanh ở một công ty dược phẩm tên tuổi. Anh thường xuyên đi công tác các tỉnh. Lương của anh mỗi tháng 30 triệu, thưởng quý thưởng năm lên tới cả trăm triệu.

Tôi là giáo viên toán cấp 2. Trong khi nhiều đồng nghiệp của tôi xoay xở dạy thêm, buôn bán online để kiếm thêm thu nhập tôi chỉ ung dung dạy hết tiết rồi về nhà chăm sóc con cái, làm đẹp giữ chân chồng. Công việc nhàn nhã, không phải lo lắng về tài chính, tôi ăn diện sành điệu nên trẻ hơn nhiều so với tuổi 38.

Chúng tôi có ngôi nhà 4 tầng hiện đại, nội thất đẹp, ô tô tốt, hai con đều ngoan ngoãn, học giỏi. Chồng tôi chiều chuộng vợ con, năm nào anh cũng đưa cả nhà tới các khu nghỉ dưỡng cao cấp. Nếu tôi kêu nhàm chán anh sẵn sàng đưa mấy mẹ con đi du lịch xuyên Việt nửa tháng.

Bạn bè tôi ai cũng ngưỡng mộ cuộc sống đầy đủ, viên mãn của tôi. Tôi nghĩ, mình chẳng cần ao ước gì thêm, chỉ mong gia đình cứ êm đềm, hạnh phúc. Nhưng bất hạnh đổ ụp xuống đầu tôi khi tôi phát hiện chồng có nhiều biểu hiện khả nghi.

1 năm trở lại đây, anh thường xuyên đi công tác tỉnh, mỗi chuyến đi kéo dài nửa tháng. Anh ít gọi điện về cho vợ con với lý do muôn thủa: công việc quá bận rộn. Anh kể chuyện doanh thu đơn vị không đạt chỉ tiêu, lương thưởng đều cắt giảm.

Tháng 6 vừa qua, anh còn thẳng tay hủy kế hoạch đi du lịch đảo Phú Quốc đã hứa trước với các con. Thay vào đó anh bù đắp cho vợ con một bữa ăn ở nhà hàng nhạt nhẽo. Anh cũng thỏa thuận sẽ chỉ đưa 9 triệu mỗi tháng cho việc sinh hoạt gia đình. Tôi phải lo tiền đóng học cho 2 con.

Bên ngoại có công to việc lớn, anh đều để tôi tự lo liệu. Tôi lo lắng hỏi chuyện chồng, anh kể, có khả năng anh sẽ mất chức trưởng phòng nên rất chán nản, mệt mỏi.

Lo lắng cho anh nhưng vẫn thấy có điều khó hiểu, tôi quyết định nhắn tin với chị kế toán để dò hỏi tình hình công ty anh.

Chị ấy gặp tôi vài lần trong các dịp thăm quan du lịch cùng công ty nên tiếp chuyện tôi rất vui vẻ. Chị khoe công ty làm ăn phát đạt và hỏi sao đợt du lịch Phú Quốc vừa rồi không thấy mẹ con tôi đi cùng anh Dũng (chồng tôi).

Chị còn bật mí, chồng tôi có khả năng được cất nhắc lên chức phó giám đốc vì có nhiều thành tích xuất sắc, rất được lòng sếp...

Tôi vô cùng sửng sốt và thất vọng ê chề vì chồng lừa dối mình. Tôi kể thật chuyện gia đình với chị ấy và hỏi chị có biết chồng tôi bồ bịch gì bên ngoài không?

Chị kế toán kể, mấy lần đi ăn trưa cùng đồng nghiệp chị thấy anh Dũng hay nói về cô bạn Quỳnh Anh làm ở chi nhánh Bắc Ninh. Cô này xinh đẹp trẻ trung nhưng làm mẹ đơn thân nên anh Dũng có vẻ rất thương hoa tiếc ngọc.

Tôi xin chị Facebook của Quỳnh Anh để kết bạn. Facebook chỉ có hình ảnh hai mẹ con và những dòng cảm xúc lãng mạn bay bổng về tình yêu lứa đôi. Tuy nhiên, trong quá trình xem Facebook của Quỳnh Anh, tôi để ý tới bức ảnh cô ấy nắm tay người yêu tại bãi biển. Chiếc đồng hồ trên tay anh ta giống hệt đồng hồ của chồng tôi.

Cô ta còn khoe khoang, người yêu mới mua tặng xe ô tô đập hộp vài trăm triệu với hàng trăm lời chúc mừng của bạn bè. Đau đớn hơn, khi cô ta đăng bức ảnh chụp 2 chiếc ô tô đậu sát cửa nhà với lời nhắn tình tứ: “Cảm ơn người yêu đưa đi lấy biển số đẹp”.  Tôi nhận ra ngay xe ô tô quen thuộc của chồng mình.

Hết đợt công tác tỉnh, chồng tôi về nhà với gương mặt nhăn nhó đăm chiêu. Tôi kể chuyện ông bà ngoại sửa nhà, cần khoảng 50 triệu và muốn anh đứng ra lo toan cho bố mẹ.

Anh chối ngay và nói anh chỉ có 5 triệu biếu ông bà. Tôi tức tối hét lên: "Anh cho bồ mấy trăm triệu mua ô tô mà dám nói không có tiền, anh lừa dối vợ con đi bồ bịch thật ghê tởm...".

Chồng tôi cũng lớn tiếng. Anh bảo tôi ăn nói quàng xiên. Tôi đưa cho chồng xem tấm ảnh vô tình tố cáo anh mèo mỡ bên ngoài. Không ngờ, anh càng nổi khùng, xông vào tát tôi tím mặt.

Anh nói với tôi, hiện giờ anh không thể sống thiếu người tình. Nếu tôi đồng ý thì cuộc sống gia đình vẫn duy trì như cũ, anh sẽ cố gắng đưa thêm chi phí cho mẹ con tôi.

Tôi không đồng ý. Tôi dọa sẽ đến cơ quan chồng làm rõ trắng đen nếu anh không chịu chấm dứt mối quan hệ này. Thế nhưng, anh ta nói không cần chức tước chỉ cần tình yêu và sẽ ly dị tôi ngay lập tức.

Trái tim tôi đau nhói vì chồng phản bội, có phải đàn ông lắm tiền thì luôn cần nhiều đàn bà vây xung quanh mới thỏa lòng tham? Tôi phải làm gì để anh quay về với gia đình?

Trứng do đàn vịt đẻ ra, một phần đem bán trứng tươi để ăn. Phần còn lại được đem đi ấp để trở thành trứng vịt lộn vì giá bán cao hơn. Tuỳ mùa, những quả trứng vịt lộn sẽ được chọn lựa tiếp, đem ấp nở thành vịt con để bán làm giống thì được giá hơn nữa.

Hồi tôi tám tuổi, chưa có lồng ấp trứng tự động như bây giờ. Trứng được ấp thủ công trong "pho" (ổ), được đắp bằng chăn bông hoặc chăn giấy tuỳ mùa để duy trì nhiệt độ khoảng 37,5 độ C. Khi người lớn đem trứng "lên Hà Nội" để bán, trẻ con ở nhà sẽ đảo trứng.

Việc cũng không có gì nhiều, hai tiếng một lần chạy vào, nhặt quả trứng áp lên da ở mắt, nếu thấy âm ấm là ổn, thấy lạnh thì đắp thêm chăn mà nóng quá thì gỡ bớt chăn ra. Rồi đảo trứng ở rìa ngoài đưa vào phía bên trong, chuyển trứng ở phía trong ra ngoài để cho nhiệt độ được đồng đều khắp "pho" trứng.

Ngày thứ 24 sau khi trứng được ấp, vỏ trứng xuất hiện những vết rạn. Ngày 25, những cái mỏ mổ xuyên qua lớp vỏ ló ra ngoài, lắng tai nghe kỹ sẽ thấy tiếng lách tách. Ngày 26, lác đác có những chú vịt khoẻ, đạp bung được lớp vỏ ra ngoài thành vịt.

Tôi rất thích quan sát quá trình vịt nở, rồi đi nhặt vỏ để một nơi, nhặt vịt xếp vào rổ. Đến ngày thứ 27, 28 là trứng nở rộ nhất. "Pho" trứng vơi dần, rổ vịt đầy rất mau. Sau ngày này, "pho" chỉ còn sót một ít trứng không thể nở ra thành vịt, gọi là trứng răm, được bán rất rẻ.

Trứng răm có hai loại. Một loại bị chết hẳn trong quá trình ấp do quá nóng hay lạnh hoặc nguyên nhân khác. Loại còn lại, con vịt mổ được vỏ, thò cái mỏ ra ngoài, vẫn nghe tiếng chiêm chiếp, nhưng không đủ sức tách hẳn vỏ để ra ngoài thành vịt.

Nhiều lần, vừa thương vừa tò mò, tôi cố hỗ trợ chúng bằng cách tách hộ lớp vỏ ra. Những con vịt được tách vỏ như vậy thường chết rất mau. Lớp vỏ trứng giống như bài kiểm tra đầu đời của lũ vịt mà người ngoài không can thiệp được.

Trứng vịt lộn nếu bị đập vỡ từ bên ngoài bằng ngoại lực chỉ làm thức ăn. Chỉ có nội lực mổ vỡ lớp vỏ từ phía trong thì mới có một vịt con ra đời.

Những quả trứng làm tôi nghĩ về giáo dục trẻ. Khi thấy con gặp khó một chút, nhiều bố mẹ đã sốt sắng nhảy vào can thiệp giúp con. Khi còn bé, trẻ con chơi bị vấp, người lớn đã vội chạy lại đỡ con rồi "đánh chừa" cục đá, con rửa mặt không sạch cũng rửa hộ con luôn. Con không làm được bài, bố mẹ thuê gia sư về "phụ đạo" - thực ra là làm bài tập giúp. Người bạn học cấp hai cùng tôi thi trượt vào chuyên cấp ba cũng được bố mẹ nhờ các mối quan hệ để đưa con vào.

Lớn hơn, con ra trường chưa có việc làm, bố mẹ nhanh chóng chạy việc giúp. Con được vào công ty nhỏ, bố mẹ lại chạy chọt xin vào công ty lớn hơn. Rồi cả đến khi lập gia đình, có những bố mẹ vẫn tiếp tục chạy theo lo hộ con như mua nhà, sắm xe, quyết định hộ luôn việc quan trọng.

Tôi nghĩ, cũng có thể do những bố mẹ ấy từng phải bươn chải để vượt qua những ngày khó khăn trong quá khứ nên luôn có nỗi sợ mơ hồ là con mình thua thiệt. Vì thế, theo bản năng, họ luôn chạy theo "tách vỏ" hộ con. Có một thế hệ "cha mẹ trực thăng" ở Trung Quốc, lúc nào cũng bay vè vè trên đầu hộ tống con. Đến khi bố mẹ già, con vẫn chỉ là đứa trẻ nhiều năm.

Tôi cũng đã chứng kiến nhiều người vì chiều lòng cha mẹ mà thi vào chỗ này, chỗ kia, hy sinh sở thích để "vào nhà nước cho ổn định". Và rồi suốt đời, những con vịt bị bóc vỏ hộ ấy vẫn luôn cảm thấy có gì đó thiếu thốn, luôn tìm kiếm một chiếc vỏ để chui trở vào vì không chịu được áp lực cuộc đời.

Làm sao để trẻ được phát triển theo đúng sức của mình? Sức con học trường thường thì đừng bắt con học trường chuyên. Sức con chỉ làm nhân viên bình thường đừng cố nhấc lên trưởng phòng, giám đốc. Chúng ta có thể theo dõi con trong thận trọng, nhưng không cần hoảng loạn. Bố mẹ chỉ quan sát từ xa, khi thật cần thiết mới chỉ dẫn thêm để chúng tự làm. Như quá trình ấp trứng vịt, người bên ngoài có thể hỗ trợ đảm bảo nhiệt độ bằng cách thêm, bớt chăn, đảo trứng cho đều, nhẫn nại chờ bọn vịt chui ra để đưa chúng về đàn. Còn chiếc vỏ cứng cuộc đời, ta vẫn phải để tự vịt con dùng mỏ mổ và chân của mình đạp vỡ chui ra.

Khi gia nhập Google, tôi thấy công ty có chế độ phúc lợi dành cho nhân viên có cái tên khá lạ tai là ReThink. Chương trình nhằm hỗ trợ các bố mẹ chăm sóc con khác biệt trong cách học, họ sử dụng cụm từ "sự khác biệt trong cách học" (learning differences) thay cho các từ mang nghĩa kém tích cực như "trẻ chậm phát triển" "trẻ tự kỷ", "chậm phát triển".

Mọi đứa trẻ đều bình thường, chỉ có cách chúng học và tương tác với thế giới này khác nhau.

Có lần, tôi lấy những quả trứng chưa nở nhưng còn hơi ấm đem đi ấp thêm "một cách đặc biệt". Với chút may mắn, thêm vài chú vịt con bước ra, chiêm chiếp. Nếu ta đừng vội tách vỏ hộ để vịt có thể chết mà chỉ kiên nhẫn đợi và hỗ trợ khi rất cần, những vịt con dù nở muộn và hơi còi vẫn trở thành cá thể đặc biệt cho đời.

Lê Văn Thành

'Con nhà người ta'

Tôi sinh ra và lớn lên ở Châu Mai, một làng thuộc Thanh Oai, tỉnh Hà Tây cũ, cách Hồ Gươm 30 km. Đã có thời, quá nửa trứng vịt lộn ở Hà Nội được phân phối bởi người Châu Mai. Ông nội tôi là người đầu tiên ấp trứng ở làng.

Trứng do đàn vịt đẻ ra, một phần đem bán trứng tươi để ăn. Phần còn lại được đem đi ấp để trở thành trứng vịt lộn vì giá bán cao hơn. Tuỳ mùa, những quả trứng vịt lộn sẽ được chọn lựa tiếp, đem ấp nở thành vịt con để bán làm giống thì được giá hơn nữa.

Hồi tôi tám tuổi, chưa có lồng ấp trứng tự động như bây giờ. Trứng được ấp thủ công trong "pho" (ổ), được đắp bằng chăn bông hoặc chăn giấy tuỳ mùa để duy trì nhiệt độ khoảng 37,5 độ C. Khi người lớn đem trứng "lên Hà Nội" để bán, trẻ con ở nhà sẽ đảo trứng.

Việc cũng không có gì nhiều, hai tiếng một lần chạy vào, nhặt quả trứng áp lên da ở mắt, nếu thấy âm ấm là ổn, thấy lạnh thì đắp thêm chăn mà nóng quá thì gỡ bớt chăn ra. Rồi đảo trứng ở rìa ngoài đưa vào phía bên trong, chuyển trứng ở phía trong ra ngoài để cho nhiệt độ được đồng đều khắp "pho" trứng.

Ngày thứ 24 sau khi trứng được ấp, vỏ trứng xuất hiện những vết rạn. Ngày 25, những cái mỏ mổ xuyên qua lớp vỏ ló ra ngoài, lắng tai nghe kỹ sẽ thấy tiếng lách tách. Ngày 26, lác đác có những chú vịt khoẻ, đạp bung được lớp vỏ ra ngoài thành vịt.

Tôi rất thích quan sát quá trình vịt nở, rồi đi nhặt vỏ để một nơi, nhặt vịt xếp vào rổ. Đến ngày thứ 27, 28 là trứng nở rộ nhất. "Pho" trứng vơi dần, rổ vịt đầy rất mau. Sau ngày này, "pho" chỉ còn sót một ít trứng không thể nở ra thành vịt, gọi là trứng răm, được bán rất rẻ.

Trứng răm có hai loại. Một loại bị chết hẳn trong quá trình ấp do quá nóng hay lạnh hoặc nguyên nhân khác. Loại còn lại, con vịt mổ được vỏ, thò cái mỏ ra ngoài, vẫn nghe tiếng chiêm chiếp, nhưng không đủ sức tách hẳn vỏ để ra ngoài thành vịt.

Nhiều lần, vừa thương vừa tò mò, tôi cố hỗ trợ chúng bằng cách tách hộ lớp vỏ ra. Những con vịt được tách vỏ như vậy thường chết rất mau. Lớp vỏ trứng giống như bài kiểm tra đầu đời của lũ vịt mà người ngoài không can thiệp được.

Trứng vịt lộn nếu bị đập vỡ từ bên ngoài bằng ngoại lực chỉ làm thức ăn. Chỉ có nội lực mổ vỡ lớp vỏ từ phía trong thì mới có một vịt con ra đời.

Những quả trứng làm tôi nghĩ về giáo dục trẻ. Khi thấy con gặp khó một chút, nhiều bố mẹ đã sốt sắng nhảy vào can thiệp giúp con. Khi còn bé, trẻ con chơi bị vấp, người lớn đã vội chạy lại đỡ con rồi "đánh chừa" cục đá, con rửa mặt không sạch cũng rửa hộ con luôn. Con không làm được bài, bố mẹ thuê gia sư về "phụ đạo" - thực ra là làm bài tập giúp. Người bạn học cấp hai cùng tôi thi trượt vào chuyên cấp ba cũng được bố mẹ nhờ các mối quan hệ để đưa con vào.

Lớn hơn, con ra trường chưa có việc làm, bố mẹ nhanh chóng chạy việc giúp. Con được vào công ty nhỏ, bố mẹ lại chạy chọt xin vào công ty lớn hơn. Rồi cả đến khi lập gia đình, có những bố mẹ vẫn tiếp tục chạy theo lo hộ con như mua nhà, sắm xe, quyết định hộ luôn việc quan trọng.

Tôi nghĩ, cũng có thể do những bố mẹ ấy từng phải bươn chải để vượt qua những ngày khó khăn trong quá khứ nên luôn có nỗi sợ mơ hồ là con mình thua thiệt. Vì thế, theo bản năng, họ luôn chạy theo "tách vỏ" hộ con. Có một thế hệ "cha mẹ trực thăng" ở Trung Quốc, lúc nào cũng bay vè vè trên đầu hộ tống con. Đến khi bố mẹ già, con vẫn chỉ là đứa trẻ nhiều năm.

Tôi cũng đã chứng kiến nhiều người vì chiều lòng cha mẹ mà thi vào chỗ này, chỗ kia, hy sinh sở thích để "vào nhà nước cho ổn định". Và rồi suốt đời, những con vịt bị bóc vỏ hộ ấy vẫn luôn cảm thấy có gì đó thiếu thốn, luôn tìm kiếm một chiếc vỏ để chui trở vào vì không chịu được áp lực cuộc đời.

Làm sao để trẻ được phát triển theo đúng sức của mình? Sức con học trường thường thì đừng bắt con học trường chuyên. Sức con chỉ làm nhân viên bình thường đừng cố nhấc lên trưởng phòng, giám đốc. Chúng ta có thể theo dõi con trong thận trọng, nhưng không cần hoảng loạn. Bố mẹ chỉ quan sát từ xa, khi thật cần thiết mới chỉ dẫn thêm để chúng tự làm. Như quá trình ấp trứng vịt, người bên ngoài có thể hỗ trợ đảm bảo nhiệt độ bằng cách thêm, bớt chăn, đảo trứng cho đều, nhẫn nại chờ bọn vịt chui ra để đưa chúng về đàn. Còn chiếc vỏ cứng cuộc đời, ta vẫn phải để tự vịt con dùng mỏ mổ và chân của mình đạp vỡ chui ra.

Khi gia nhập Google, tôi thấy công ty có chế độ phúc lợi dành cho nhân viên có cái tên khá lạ tai là ReThink. Chương trình nhằm hỗ trợ các bố mẹ chăm sóc con khác biệt trong cách học, họ sử dụng cụm từ "sự khác biệt trong cách học" (learning differences) thay cho các từ mang nghĩa kém tích cực như "trẻ chậm phát triển" "trẻ tự kỷ", "chậm phát triển".

Mọi đứa trẻ đều bình thường, chỉ có cách chúng học và tương tác với thế giới này khác nhau.

Có lần, tôi lấy những quả trứng chưa nở nhưng còn hơi ấm đem đi ấp thêm "một cách đặc biệt". Với chút may mắn, thêm vài chú vịt con bước ra, chiêm chiếp. Nếu ta đừng vội tách vỏ hộ để vịt có thể chết mà chỉ kiên nhẫn đợi và hỗ trợ khi rất cần, những vịt con dù nở muộn và hơi còi vẫn trở thành cá thể đặc biệt cho đời.

Lê Văn Thành

'Con nhà người ta'

Vùng đất khát

Dìn Chin và Tả Gia Khâu, 2 xã của vùng núi Mường Khương, Lào Cai, từ lâu đã được ví như “Trường Sa cạn” của Việt Nam bởi ở vùng đất này luôn thiếu nước sinh hoạt.

Đặc điểm địa chất ở huyện Mường Khương là đá xít, không giữ được nước nên mặc dù có mưa rất to nhưng nước đều “biến mất”. Ở mảnh đất này quanh năm khô cằn với núi đá, không có một ao, hồ nào để chứa nước.

Bên cạnh đó, nhiều đoàn khảo sát đã đến đây để khoan thăm dò tìm mạch nước ngầm nhưng đến nay việc tìm kiếm mạch nước vẫn chưa có kết quả.

Bởi vậy, từ tháng 10 hàng năm là thời điểm mùa khô bắt đầu ở các tỉnh miền núi phía Bắc, kéo dài đến hết tháng 5 của năm sau, nơi đây rơi vào tình trạng thiếu nước trầm trọng.

Trẻ em ở huyện Mường Khương, Lào cai.

Người dân phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn nước của trời là nước mưa để phục vụ cho sinh hoạt. Mùa mưa là thời điểm thích hợp nhất để tích trữ nước cho các hộ gia đình cũng như các trường học. Nhưng việc trữ nước của họ cũng không hề dễ dàng.

Chị Nùng Mai Yến (SN 1991, xã Dìn Chin, Mường Khương) cho hay, gia đình chị thường sử dụng chum nhựa để chứa nước.

Tuy nhiên, mỗi chum như vậy chỉ đủ cho việc nấu nướng trong vài ngày, còn việc tắm, giặt, họ phải đi rất xa tìm nơi có những khe nước nhỏ.

Thầy, trò cõng nước lên non

Việc thiếu nước sinh hoạt cũng gây ảnh hưởng đến các trường tiểu học bán trú tại 2 xã này.

Ông Phùng Thế Tùng, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Tả Gia Khâu, cho biết, mỗi khi đến nhà vận động học sinh đi học, các thầy cô thường phải mang theo quần áo để… tắm nhờ.

Ông Phùng Thế Tùng, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Tả Gia Khâu bên chiếc thùng rác được cọ sạch dùng để đựng nước mưa.

Thậm chí, một giải pháp được nhà trường đưa ra là vào mùa đông trời mù sương, nhà trường phải hứng nước đọng lại từ sương mù rơi xuống mái tôn, mỗi một đêm được gần 1.000 lít nước. Nhưng số nước này cũng không thể đủ dùng cho 118 học sinh bán trú.

Ông Tùng cho biết, tại nhiều điểm trường, bất kể vật dụng nào cũng có thể đem ra chứa nước mưa từ xô, chậu, can nhựa, thậm chí là... thùng rác.

Bà Vũ Hồng Nhung, công tác phòng Hành chính, Trường Tiểu học Tả Gia Khâu, cũng chia sẻ, việc dùng nước phải vô cùng tiết kiệm. Nước rửa mặt dùng để rửa tay, chân sau đó tận dụng để tưới cây.

Đủ nước sạch để sinh hoạt là mong ước lớn nhất của người dân nơi đây.

Học sinh và thầy cô ở bán trú chỉ được giặt quần áo nhỏ tại trường, quần áo dài tay đều phải để đến cuối tuần mới đem về nhà giặt.

Bà Đỗ Thị Tươi, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Dìn Chin, cũng cho biết, có những thời điểm vào mùa “khát” nước, các thầy cô giáo khi đi làm phải tự chở theo hai bình nước to.

Nhà trường cũng phải vận động mỗi học sinh mang theo bình nước 1,5 lít để phục vụ việc nấu ăn, vệ sinh trường lớp, tưới vườn rau.

Sau khi thông tin về "vùng đất khát" ở Lào Cai được chia sẻ, nhiều đoàn tình nguyện, từ thiện từ các nhóm bạn trẻ, tổ chức, cơ quan đoàn thể từ các nơi đã và đang lên với mảnh đất này. Ngoài sách vở, quần áo và vật dụng cá nhân, họ gửi tặng cho người dân, các trường học những bồn chứa nước cỡ lớn để trữ nước trong mùa mưa. 

Anh Vàng Seo Pao (30 tuổi, xã Dìn Chin) chia sẻ: “Trước đây, nước vo gạo, rửa rau… chúng tôi phải giữ lại để sử dụng trong sinh hoạt. Việc này gây khó khăn trong sinh hoạt và không đảm bảo vệ sinh.

Chúng tôi mong được hỗ trợ lắp đặt máy bơm để bơm nước lên vào bình trữ nước, để các gia đình không phải lo cảnh đi kiếm nước hàng ngày”.

Được biết, trong 11 thôn bản của Dìn Chin có 2 khu vực thiếu nước trầm trọng. Xã Tả Gia Khâu với 12 bản và gần 3.000 hộ dân cũng trong tình trạng tương tự, tất cả đều thiếu đất, thiếu nước sản xuất và nước sinh hoạt.

Điều mà người dân nơi đây mong mỏi nhất suốt nhiều năm qua chính là sự chủ động về nguồn nước sạch để sử dụng trong cuộc sống hàng ngày.

Thầy giáo bị nhà trường sa thải vì công khai giới tính thực

Thầy giáo Minh Jue (31 tuổi, ở tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc) chưa bao giờ nghĩ rằng một ngày nào đó anh sẽ bị mất việc vì công khai giới tính thực của mình.

 Người dân dùng tất cả các vật dụng như thau, chậu... thậm chí cả thùng rác để đựng nước mưa là những hình ảnh đang diễn ra ở huyện Mường Khương, Lào Cai từ nhiều năm nay.

Vùng đất khát

Dìn Chin và Tả Gia Khâu, 2 xã của vùng núi Mường Khương, Lào Cai, từ lâu đã được ví như “Trường Sa cạn” của Việt Nam bởi ở vùng đất này luôn thiếu nước sinh hoạt.

Đặc điểm địa chất ở huyện Mường Khương là đá xít, không giữ được nước nên mặc dù có mưa rất to nhưng nước đều “biến mất”. Ở mảnh đất này quanh năm khô cằn với núi đá, không có một ao, hồ nào để chứa nước.

Bên cạnh đó, nhiều đoàn khảo sát đã đến đây để khoan thăm dò tìm mạch nước ngầm nhưng đến nay việc tìm kiếm mạch nước vẫn chưa có kết quả.

Bởi vậy, từ tháng 10 hàng năm là thời điểm mùa khô bắt đầu ở các tỉnh miền núi phía Bắc, kéo dài đến hết tháng 5 của năm sau, nơi đây rơi vào tình trạng thiếu nước trầm trọng.

Trẻ em ở huyện Mường Khương, Lào cai.

Người dân phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn nước của trời là nước mưa để phục vụ cho sinh hoạt. Mùa mưa là thời điểm thích hợp nhất để tích trữ nước cho các hộ gia đình cũng như các trường học. Nhưng việc trữ nước của họ cũng không hề dễ dàng.

Chị Nùng Mai Yến (SN 1991, xã Dìn Chin, Mường Khương) cho hay, gia đình chị thường sử dụng chum nhựa để chứa nước.

Tuy nhiên, mỗi chum như vậy chỉ đủ cho việc nấu nướng trong vài ngày, còn việc tắm, giặt, họ phải đi rất xa tìm nơi có những khe nước nhỏ.

Thầy, trò cõng nước lên non

Việc thiếu nước sinh hoạt cũng gây ảnh hưởng đến các trường tiểu học bán trú tại 2 xã này.

Ông Phùng Thế Tùng, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Tả Gia Khâu, cho biết, mỗi khi đến nhà vận động học sinh đi học, các thầy cô thường phải mang theo quần áo để… tắm nhờ.

Ông Phùng Thế Tùng, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Tả Gia Khâu bên chiếc thùng rác được cọ sạch dùng để đựng nước mưa.

Thậm chí, một giải pháp được nhà trường đưa ra là vào mùa đông trời mù sương, nhà trường phải hứng nước đọng lại từ sương mù rơi xuống mái tôn, mỗi một đêm được gần 1.000 lít nước. Nhưng số nước này cũng không thể đủ dùng cho 118 học sinh bán trú.

Ông Tùng cho biết, tại nhiều điểm trường, bất kể vật dụng nào cũng có thể đem ra chứa nước mưa từ xô, chậu, can nhựa, thậm chí là... thùng rác.

Bà Vũ Hồng Nhung, công tác phòng Hành chính, Trường Tiểu học Tả Gia Khâu, cũng chia sẻ, việc dùng nước phải vô cùng tiết kiệm. Nước rửa mặt dùng để rửa tay, chân sau đó tận dụng để tưới cây.

Đủ nước sạch để sinh hoạt là mong ước lớn nhất của người dân nơi đây.

Học sinh và thầy cô ở bán trú chỉ được giặt quần áo nhỏ tại trường, quần áo dài tay đều phải để đến cuối tuần mới đem về nhà giặt.

Bà Đỗ Thị Tươi, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Dìn Chin, cũng cho biết, có những thời điểm vào mùa “khát” nước, các thầy cô giáo khi đi làm phải tự chở theo hai bình nước to.

Nhà trường cũng phải vận động mỗi học sinh mang theo bình nước 1,5 lít để phục vụ việc nấu ăn, vệ sinh trường lớp, tưới vườn rau.

Sau khi thông tin về "vùng đất khát" ở Lào Cai được chia sẻ, nhiều đoàn tình nguyện, từ thiện từ các nhóm bạn trẻ, tổ chức, cơ quan đoàn thể từ các nơi đã và đang lên với mảnh đất này. Ngoài sách vở, quần áo và vật dụng cá nhân, họ gửi tặng cho người dân, các trường học những bồn chứa nước cỡ lớn để trữ nước trong mùa mưa. 

Anh Vàng Seo Pao (30 tuổi, xã Dìn Chin) chia sẻ: “Trước đây, nước vo gạo, rửa rau… chúng tôi phải giữ lại để sử dụng trong sinh hoạt. Việc này gây khó khăn trong sinh hoạt và không đảm bảo vệ sinh.

Chúng tôi mong được hỗ trợ lắp đặt máy bơm để bơm nước lên vào bình trữ nước, để các gia đình không phải lo cảnh đi kiếm nước hàng ngày”.

Được biết, trong 11 thôn bản của Dìn Chin có 2 khu vực thiếu nước trầm trọng. Xã Tả Gia Khâu với 12 bản và gần 3.000 hộ dân cũng trong tình trạng tương tự, tất cả đều thiếu đất, thiếu nước sản xuất và nước sinh hoạt.

Điều mà người dân nơi đây mong mỏi nhất suốt nhiều năm qua chính là sự chủ động về nguồn nước sạch để sử dụng trong cuộc sống hàng ngày.

Thầy giáo bị nhà trường sa thải vì công khai giới tính thực

Thầy giáo Minh Jue (31 tuổi, ở tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc) chưa bao giờ nghĩ rằng một ngày nào đó anh sẽ bị mất việc vì công khai giới tính thực của mình.